Tímarit lögfræðinga - 01.12.1985, Side 29

mgr. 8. gr. sömu laga.
Hér að framan hafa einkum verið höfð í huga þau brot verjanda í
starfi, sem lúta að trúnaðarsambandi hans við sökunaut og almennri
skyldu hans að vinna að framgangi málsins án óeðlilegra tafa, t.d.
varðandi misbeitingu samskiptaréttarins við sökunaut í gæslu, van-
rækslu eða skeytingarleysi í starfi, vísvitandi ósannindi eða villandi
ummæli, er torveldað geta rannsókn eða meðferð máls, og hegningar-
lagabrot fólgin í röskun eða eyðileggingu sönnunargagna. Um þagnar-
skyldubrot verður nánar rætt í næsta kafla. Takmörk leyfilegrar varnar
að öðru leyti koma til umfjöllunar síðar.
V. ÞAGNARSKYLDA VERJANDA.
1) Þagnarskylduheimildir og tengsl þeirra. I 1. mgr. i.f. 86. gr. oml.
er ákvæði um almenna þagnarskyldu verjanda. Gildir það um hvern
þann, er annast vörn í opinberu máli eða einkarefsimáli og hvort sem
verjandi er skipaður eða ráðinn, löggiltur málflutningsmaður eða ólög-
lærður talsmaður. Þagnarskylda hvílir á verjanda um það, er sökunaut-
ur kann að hafa trúað honum fyrir um afstöðu sína til brots eða brota
þeirra, sem um er að tefla, og um þau atriði önnur, er hann hefur komist
að í starfa sínum og eigi eru almenningi þegar kunn. I 1. gr. 1. 61/1942
er raunar einnig þagnarskylduákvæði almenns eðlis, en það er takmarlc-
að við hæstaréttar- og héraðsdómslögmenn og við þau efnisatriði, sem
aðili trúir þeim fyrir í starfa þeirra. Ákvæði þetta hefur því ekki sjálf-
stætt gildi á þessum vettvangi nema sem grundvöllur undir siða-
reglum lögmanna og viðurlögum skv. 1. 61/1942.
Um heimildarbrest verjanda sem vitnis (réttarfarslega þagnarskyldu)
er fjallað í 94. gr. oml., sbr. einnig 93. gr. sömu laga. Ákvæðið tekur
til allra verjenda eins og 86. gr. oml., en er hins vegar takmarkað við
þau málsatvik, er sökunautur hefur trúað verjanda fyrir, eftir að
hann tók vörnina að sér.
Um refsiverð þágnarskyldubrot og viðurlög vísar 88. gr. oml. til
hegningarlaganna, eins og áður greinir. Verður að ætla, að 230. gr.
hgl. eigi við um brot gegn öllum framangreindum ákvæðum.
Siðaréglur lögmanna leggja enn frekari þagnarskyldu á þá verjend-
ur, sem eiga að hlíta reglum þessum, sbr. einkurn 6. gr. Þar er tekið
fram, að upplýsingum, sem lögmaður fær í starfi, skuli haldið frá
óviðkomandi aðilum, jafnvel þótt lögboðin þagnarskylda banni það
ekki. Þessa reglu skulu lögmenn einnig brýna fyrir starfsfólki sínu.
2) Á hverjum hvílir þagnarskylda? Ákvæði 1. mgr. 86. gr. og 1.
235