Morgunn - 01.06.1970, Blaðsíða 27

MORGUNN 21
aðstoðar likamsvöðva á svipaðan hátt og skynjun án skyn-
færa?
Raunar er orðið psyhokinesis eða sálarorka aðeins nýtt heiti
á gömlu hugtaki. Oi'ðið má finna í orðabókum ásamt þessai'i
skýringu: „Það þýðir áhrif sálarinnar á líkamann.“ Trúin á
þennan hæfileika sálarinnar til beinna áhrifa einkum á lík-
amann, er senniíega jafngömul hugmyndinni um greiningu
mannsins í sál og líkama. Þetta er ein af þessum kunnu hug-
myndum, sem við teljum svo sjálfsagðar, að við erum hætt
að gefa þeim sérstakan gaum. Einhver tegund af starfandi
sálarorku hlýtur að koma fram í hvert skipti sem hugsanir
okkar verka á hreyfitaugar líkamsvöðvanna, eða það teljum
við að minnsta kosti. Og þessi áhrif framleiða sýnilega raf-
strauma og efnabreytingar i heilanum og koma af stað líkam-
legunx viðbrögðum í taugakerfinu og i vöðvum líkamans.
Áður fyrr létu vísindin þessi mál lítið til sín taka. Og vissu-
lega eru hin gagnverkandi áhrif á milli sálarinnar og líkam-
ans örðugt rannsóknarefni. Ef unnt hefði veiið að rannsaka
heilann í lifandi manni og starfsemi hans í öllum einstökum
atriðum, væri sennilega búið að leysa þessa gátu l’yx ir löngu.
Eins og nú standa sakii', er um lítið annað að ræða en full-
yi'ðingar, vangaveltui', órökstuddar skoðanir eða viðurkenn-
ingu þess að menn viti ekki neitt um þá grundvallar spurn-
mgu hvernig sál mannsins og heili orka hvort á annað, þcgar
maðurinn er að hugsa eitthvað eða framkvæma.
Nú virðist hins vegar svo komið, að þessi vandaspurning
snúi nú þannig við vísindunum, að unnt vei'ði að glíma við
hana með sæmilegum árangri. Með tilraunum þeim, sem nú
verður sagl frá, er unnt að athuga samband sálar og efnis með
einfaldari og um leið öruggari haxtti en hægt er að gera að
því er snertir hin flóknu samskipti sálarinnar og heilans. Með
svipuðum aðferðum ætti að tnega finna skynjanlega hlið á
gagnkva'mum áhrifum milli sálarinnar og þeirra hluta, sem
menn skynja, þegar um dulskyggni er að í-æða. Rannsóknir á
þessa lund ættu að verða miklu vænlegri til ái'angurs.