Vera - 01.10.1991, Blaðsíða 8

FJALLKONAN
senn virðulegar og sýnilegar. En
það er eitt að vera sýnilegur og
virðulegur og annað að vera
sjálfstæður og fijáls. íslenski
þjóðbúningurinn eins og allir
aðrir „einkennis“-búningar, felur í
sér afneitun einstaklingsins. Sá
sem klæðist slíkum búningi
hættir að vera hann sjálfur,
persónueinkenni hans eru að
mestu útmáð, en hann verður
þess í stað fulltrúi ákveðinna
hugmynda og afla. íslenski kven-
búningurinn undirstrikar móður-
og húsmóðurhlutverk kvenna.
Líkaminn er hulinn, blússan eða
peysan er upp í háls, ermarnar
eru langar og pilsið sítt. Bijóstin,
hið sígilda tákn móðurinnar, eru
mjög áberandi, þrýst saman og
upp. Pilsið er vitt og kynfæri
kvenna eru því vel falin. Pilsið
getur þanist út og er því heppilegt
á meðgöngu. Svuntan ítrekar síð-
an húsmóðurhlutverkið. Á þess-
um tíma var móðurhlutverkið
upphafið, konur sem mæður voru
taldar gegna lykilhlutverki í mót-
un og þróun islensku þjóðarinnar
og aðeins hjónabandið og
móðurhlutverkið var talið gefa lifi
kvenna varanlegt gildi.
Hejur það eitthvað breyst?
Fjallkonutáknið og íslenski
búningurinn setja íslenskum
konum mjög skýr takmörk. Þess
vegna tel ég að við verðum að
endurskoða afstöðu okkar bæði
til Fjallkonunnar og íslenska
þjóðbúningsins. íslenskar kven-
réttindakonur hafa einnig haft
sterka tilhneigingu til að beina
baráttu sinni fyrir auknum rétt-
indum inn á farveg „mæðra-
hyggju“. Þessi tilhneiging er
skiljanleg þar sem mæður og
húsmæður skipa sérstakan sess í
hugum íslenskra karla. íslenskir
karlmenn, sem hafa verið svo
háðir kvenkenndum þáttum í
sínum eigin kröfum um völd, hafa
ekki getað afneitað því að konur
og þá sérstaklega mæður, séu
Ég tel aö kvenna-
barátta sem byggist á
„mœörahyggju'1
gegni þegar til
lengdar lœtur því
hlutverki aö staöfesta
fremur en að ögra
veldi karla.
einnig fullgildar mannverur, sem
geta á þeim forsendum gert kröfur
um aukin réttindi sér til handa.
Nú hefur skotthúfan verið tákn
Kvennalistans. Er ekki hægt að
taka gömul tákn og gefa þeim
nýja merkingu þannig að Fjall-
konan eigi sér viðreisnar von?
Nei, ekki á þessum forsend-
um. Ég tel að kvennabarátta sem
byggist á „mæðrahyggju" gegni
þegar til lengdar lætur því
hlutverki að staðfesta fremur en
að ögra veldi karla. Fyrir körlum
eiga konur að vera mæður og
húsmæður og hvort sem virkni
þeirra sem slíkrar markast af
veggjum heimilisins eða hvort
þær víkka það svið örlítið breytir
til lengdar litlu um völd karla. Það
þarf að vega að grunnhug-
myndunum en Kvennalistinn
byggir ómeðvitað á þeim og getur
því litlu breytt.
RV
8