Vera - 01.10.1991, Blaðsíða 12

SKAPANDI KONUR
Síöastliöinn vetur var leikritiö
Pétur Gautur eftir Henrik Ibsen
sett ó sviö í Þjóðleikhúsinu.
Leikstjóri var Þórhildur Þorleifs-
dóttir og Sigurjón Jóhannsson
geröi leikmynd og búninga.
Nýja leikgerö geröu þau sam-
an. Mörgum þótti uppfœrslan
mjög óvenjuleg og í því sam-
bandi var til dœmis rœtt um
breytta röö atriöa, lengdina ó
sýningunni, nýja tónlist eftir
Hjólmar H. Ragnarsson og þó
nýjung aö hafa Pétur Gaut
ungan og gamlan ó sviöinu í
einu. Fœrri minntust ó þó kven-
legu túlkun sem var óberandi í
uppfcerslunni. Konurnar, Ása
og Sólveig, höföu þar mun
meiri óhrif en endranœr í sviös-
setningu ó þessu flókna og
tóknrœna verki Ibsens.
Þórhildur var fyrst spurö að
því hvort hún setti verkið meö-
vitaö ó sviö út fró feminískri
túlkun og var þó sérstaklega
vísað til lokaatriöis sýningar-
innar þar sem óhorfendum
var birtur þríhyrningur alltum-
faömandi kvenna, í einskonar
helgiljóma lausnar og sólar-
friðar.
Þórhildur Þorleifsdóttir
„Endirinn kom eins og af sjálfu
sér, varð til á nokkrum mínútum
og kom meira að segja mér á
óvart! Hann var ekki meðvitað
úthugsaður - kom líkt og úr
undirmeðvitundinni. En auðvitað
er engin tilviljun hvað þar leynist
Að vinna svona mikið og torráðið
verk er langt og ilókið ferli -
endalaus yfirlega og pælingar,
sem skilar sér í því að hlutir
gerast „rétt“ þegar sviðssetning er
komin í gang og frjótt samspil við
leikara hefst.“
Varðandi það hvort sviðssetn-
ingin sé meðvitað feminísk, segir
Þórhildur: „Allar mínar sýningar
eru feminískar. Lífsskoðun setur
maður ekkert til hliðar þegar
maður fer í vinnuna, allra síst í
svona vinnu þar sem viðfangs-
efnið er maðurinn sjálfur í öllum
sínum margbreytileik. En maður
þeysir ekkert fram undir femin-
ískum fána sem á stendur: ég
skal sko sýna þeim! Sjónarhornið
markast einfaldlega af lífssýn
manns og skoðunum. Hjá mér
eins og öllum öðrum. Þvi er ekki
að neita að það er oft nýtt sjónar-
horn, frávik frá hinu viður-
kennda, það er að segja masku-
line sjónarhorni. Því er ekki
minna um vert að fá verk eftir
karlmenn endurskilgreind af kon-
um, en að konur fáist við verk
eftir konur um konur."
Þórhildur útskýrir jafnframt
að öll uppfærslan sé hvað hug-
myndir og skilning varðar af-
rakstur mjög náinnar samvinnu
sinnar og Sigurjóns: „Öll for-
vinnan er sameiginleg, síðan
skiptum við liði. Ég sé um svið-
ssetninguna, hann um sviðs-
myndina og búningana en grunn-
urinn er sameiginlegur.
Mér hefur verið samvinnan við
Sigurjón mikils virði í þau fjögur
skipti sem við höfum unnið
saman; í Smalastúlkunni (það er
leikrit sem feininistar ættu að
skoða), Sveik í annarri heims-
styijöldinni, Yermu og nú síðast í
Pétri Gaut. Sé skilningur minn og
útfærsla feminísk, þá er Sigurjón
svo sannarlega „samsekur" og þá
ekki siður Ibsen, Jrví lykilinn
fundum við saman hjá honum.
(Það skyldi þó aldrei vera að þeir
karlmenn sem manni finnst að
skilji konur og geti skilgreint út
frá feminísku sjónarhorni séu,
12