Vera - 01.10.1991, Blaðsíða 33

ÞINGMAL
hægt er að nota markaðsstærðir
fyrir „ágóða" í þessu tilliti.
Það er raunar alveg furðulegt
að útreikningar og mat á þjóðar-
framleiðslu skuli ekki ná til þess
hvaða áhrif það hefur á efnahag
landsins þegar náttúruauðlind er
fullnýtt eða uppurin.
Nú berast þau tiðindi utan úr
heimi að þeir sem séð hafa um að
reikna út þjóðhagsstærðir séu í æ
ríkari mæli að átta sig á þvi að
dæmið gengur ekki upp. Öllum
hlýtur að vera ljóst að það gengur
ekki að litið skuli á mengun og
ofnýtingu sem jákvæða þætti þeg-
ar meta á framfarir á efnahags-
sviðinu.
Kostnaður við að hreinsa upp
olíu í sjó og vötnum reiknast sem
aukinn hagvöxtur. Það fé sem fer í
að hreinsa upp olíuna reiknast
sem aukin þjóðarframleiðsla og
þar með aukinn hagvöxtur en tap
á verðmætum náttúrunnar er
hvergi tekið inn í dæmið. í mörgum
tilvikum er jafnvel hægt að segja að
um eins konar tvítalningu sé að
ræða. Aukin notkun einnota um-
búða reiknast sem aukin þjóðar-
framleiðsla. Kostnaður við að
hreinsa umhverfið af einnota um-
búðum og eyða þeim reiknast
einnig sem aukin þjóðarfram-
leiðsla og því aukinn hagvöxtur.
Aukin mengun og spilling reiknast
ekki inn i dæmið. Ekkert tillit er
tekið til þess þegar meta á hve vel
þjóðinni vegnar á efnahagssviðinu
þótl gengið sé á þann höfuðstól
sem er grunnurinn að efnahag
landsins, náttúruauðlindunum.
Ekki er tekið tillit til þess að eftir
því sem gengið er á auðlindina
minnkar það sem hún mun gefa af
sér í framtíðinni.
Verðmæti auðlindanna eru
ekki færð til eignar og ekkert
kemur fram um það í „hagfræði-
tölum mánaðarins", hvort gengið
sé á þær innistæður. Þjóð sem
ofveiðir fiskistofna, ofnýtir gróður-
lendi og mengar umhverfi sitt
verður ekki fátækari samkvæmt
hefðbundnum efnahagsútreikn-
ingum. Hún getur þvert á móti
skarað fram úr tímabundið sam-
kvæmt hefðbundnum mælikvarða,
allt þar til auðlindir hennar ganga
til þurrðar.
Tillögunni var mjög vel tekið á
Alþingi og var eins og ég sagði í
upphafi samþykkt einróma í maí
1990. í riti Þjóðhagsstofnunar í
apríl 1991, „Þjóðarbúskapurinn,
framvindan 1990 og horl'ur 1991“,
er greinargerð vegna samþykktar
Alþingis. Þar segir m.a. „Áhersla er
lögð á hin hagrænu viðhorf til
umhveríismála og hvaða hagrænu
aðferðum er unnt að beita til þess
að takmarka eða draga úr meng-
un. Hins vegar er hér ekki fjallað
um skipulag hagskýrslugerðar um
umhverfismál og nýtingu auð-
linda. Þær aðferðir hafa ekki enn
verið mótaðar en það mun vænt-
anlega koma í hlut Þjóðhagsstofn-
unar og Hagstofu." í greinar-
gerðinni kemur fram það mat að
líklegasta þróun mála verði að nú-
verandi þjóðhagsreikningar hald-
ist í líku horfi og nú er. Til hliðar
við þessa reikninga verði hins
vegar byggð upp aðgreind reikni-
kerfi þar sem leitast er við að
„leiðrétta" núverandi niðurstöður
þjóðhagsreikninga vegna breyt-
inga á náttúruauðlindum og ýms-
um umhverfisþáttum. Einnig
koma fram i greinargerðinni ýmsar
hugmyndir um hvaða hagrænum
aðferðum má beita til að stuðla að
verndun umhverfisins.
Á þessu sést að málið er komið
á rekspöl og vonandi verður því
fylgt eftir. Þótt skrefið sé litið er það
þó skref í áttina og byijunin lofar
góðu.
Með kærri kveðju
Kristín Einarsdóttir,
þingkona Kvennalistans
Ljósmyndir: Anna Fjóla Gísladóttir.
Líkamsrækt
þarf ekki að
kosta mikið!
Sund er
fjölskyldu-
skemmtun!
ÍÞRÓTTA- OG
TÓMSTUNDARÁÐ
33