Árbók VFÍ - 01.01.1992, Blaðsíða 52
50 Árbók VFÍ 1990/91
Vegna samspils tekjutryggingar og tekjuskatts fá hjón, sem eru ellilífeyrisþegar, á nokkru
tekjubili jafngildi 67% jaðarskatts á greiðslur sínar frá lífeyrissjóði og einstaklingur fær á stóru
tekjubili jafngildi 76% jaðarskatts. Ljóst er, að með núverandi fyrirkomulagi grefur ríkið und-
an starfsemi þeirra lífeyrissjóða, sem það skyldar menn með lögum til að greiða í. Sumir hafa
orðað það svo, að einungis væru tveir kostir; að fella tekjutrygginguna niður í núverandi mynd,
eða að hætta að skylda menn til að greiða í lífeyrissjóði.
í lok síðasta þings gerði Alþingi svohljóðandi ályktun:
„Alþingi ályktar að fela fjármálaráðherra að gera könnun á skattalegri meðferð lífeyris-
sparnaðar og undirbúa nauðsynlegar lagabreytingar til að slíkur sparnaður njóti ekki lakari
kjara en annar sparnaður í landinu." Flutningsmaður tillögunnar var Guðmundur H. Garðars-
son. Sem fylgiskjal með tillögunni var greinargerð, sem undirritaður gerði á síðasta ári fyrir
Landssamband lífeyrissjóða um skattalega meðferð lífeyris.
23.6 Lífeyrisréttindi
Á aðalfundinum í maí 1990 voru gerðar niiklar breytingar á reglugerð sjóðsins, m. a. var sam-
þykkt sú breyting að tekin skyldu upp verðtryggð réttindi hjá sjóðnum frá 1. jan. 1991, en fram
að því voru réttindi hjá sjóðnum óverðtryggð. Til bráðabirgða hafði verið greitt 80% af
fullverðtryggðum lífeyri og hinar gömlu óverðtryggðu réttindatöflur þá notaðar sem verð-
tryggðar væru.
Á aðalfundinum 1990 var lagt fram uppgjör sjóðsins m. v. 31.12.1988 og staðfest úthlutun á
hagnaði á rekstri sjóðsins fram að því, en hagnaður er það sem eftir er þegar búið er að ráðstafa
réttindum skv. réttindatöflu. Jafnframt var með bráðabirgðaákvæðum í reglugerð ákveðið
hvernig óverötryggð réttindi áunnin fram til 31.12.1990 skyldu umreiknuð yfir í verðtryggð
réttindi skv. breyttri reglugerð.
Uppgjör sjóðsins m.v. 31.12.1990 var lagt fram á aðalfundinum í maí 1991. Reiknuð hafa
verið út verðtryggð réttindi sérhvers sjóðfélaga eins og þau voru um sl. áramót. Því er það að
nú verður í fyrsta skiptið hægt að senda sjóðfélögum upplýsingar um verðtryggð réttindi sín
hjá sjóðnum.
LVFI er hugsanlega eini sameignarlífeyrissjóðurinn á landinu sem að fullu getur staðið við
sínar skuldbindingar. Sumir myndu e. t. v. segja, að það væri vegna þess að hann lofaði svo
litlu, það getur þó varla talist ámælisvert að lofa einmitt því sem hægt er að standa við en ekki
meiru.
Ef allar forsendur um rekstur sjóðsins standast, getur maður sem greiðir 10% af 150 þús. kr.
launum frá 25 ára aldri til 65 ára aldri reiknað með að fá í ellilífeyri u. þ. b. helming af launum
sínum, eða kr. 75 þús. Sú lala hækkar ef greitt er Iengur en til 65 ára aldurs. Eftir 3 ára
greiðslur í sjóðinn eru réttindi til örorkulífeyris við fulla örorku sama upphæð, eða kr. 75 þús.
Makalífeyrir er greiddur í tvö ár eftir fráfall sjóðfélaga og einnig á meðan makinn hefur á
sínu framfæri börn undir 19 ára aldri. Sé makinn fæddur fyrir 1940 er einnig greiddur
makalífeyrir skv. ákveðnum reglum þó ofangreindum skilyrðum sé ekki fullnægt.
Makalífeyrir í dæminu hér að ofan væri í tvö ár eftir fráfall sjóðfélaga eða á meðan makinn
hefur börn á framfæri sínu kr. 45 þús. á mánuði. Fyrir hvert barn yrði að auki greitt 15% af kr.
75 þús. eða t. d. kr. 22.500 með tveimur börnum undir 19 ára aldri. Tölur þessar breytast í réttu
hlutfalli við iðgjaldagreiðslur.
Jónas Bjavnason, ýormahur stjórnar LVFÍ