Árbók VFÍ - 01.01.1992, Blaðsíða 93
Tækniannáll 1990 91
6 Stóriðja og iðnaður almennt
6.1 Stóriöja
6.1.1 ÍSAL
ISAL framleiðir nú tvær gerðir áls, annars vegar hráálshleifa og hins vegar baira. Hráálshleifar
eru framleiddir fyrir almennan markað og bræða kaupendur þá upp aftur fyrir frekari vinnslu.
Hver hleifur vegur fáein kíló. Barrar eru seldir til völsunar. Til barranna eru gerðar meiri
kröfur um framleiðslugæði heldur en til hleifa. Barrar eru valsaðir niður í álþynnur og
álpappír. Barrar eru í flestum tilvikum verðmætari vara og því eftirsóknarverðara að framleiða
þá en hleifa. Barrar vega allt að 11 tonnum hver.
ÍSAL framleiddi 86.773 tonn af áli til sölu árið 1990. Þau skiptust í 51.720 tonn af
völsunarbörrum, um 1.000 tonn af steypumelmum og um 34.000 tonn af endurbræðslumálmi.
Seld voru 400 tonn af steypumelmum á innanlandsmarkaði. Annar sölumálmur var fluttur út.
Til framleiðslu og rekstrar voru notaðar um 1.444 GWh af raforku.
Hjá ÍSAL störfuðu urn 600 manns, þar af um 30 verk- og tæknifræðingar.
Stærstu fjárfestingaverkefni ársins voru stækkun steypuskála og endumýjun þjónustubún-
aðar, ásamt uppsetningu nýrra vélknúinna þekja á ker í kerskála 1. Lokið var við bæði þessi
verkefni á árinu.
Stækkun steypuskálans með fullkominni barrasteypuvél og 55 tonna steypuofni gerir kleift
að steypa alla framleiðslu fyrirtækisins sem völsunarbarra. Þessi nýi búnaður eykur um leið
framleiÖni við barrasteypu verulega. Framkvæmdir við nýja barrasteypuvél, sem kölluð er
Sísteypuvél 3, og tilheyrandi búnað hófust í júní 1989 og lauk í mars 1991. Heildarkostnaður
við framkvæmdina var 700 milljónir króna og var tæpur þriðjungur kostnaðar greiðslur til
innlendra aðila.
Settur var nýr þjónustubúnaður á rafgreiningarkerin og vélknúnar þekjur teknar í notkun.
Þessi nýi búnaður kemur frekar í veg fyrir að lofttegundir sleppi frá kerjunum. Kostnaður við
þessa framkvæmd var um 320 milljónir króna og var hlutur innlendra aðila við þetta verkefni
um það bil 200 milljónir króna.
80 n
60 ■
40 ■
20 -
þúsund tonn
lilll
illlÍIB
111
111
6.1.2 íslenska járnblendifélagið
Framleiðsla íslenska járnblendifél-
agsins á kísiljámi var verulega minni
1990 en árið áður, eða 62.791 tonn á
móti 72.007 tonnum, sem er það
mesta, sem framleitt hefur verið á einu
ári. Þessi samdráttur á rætur að rekja
til markaðarins, sem fór hrakandi eftir
því sem á árið leið. Austur - Evrópu-
lönd komust inn á Vestur - Evrópu-
markaðinn og seldu þar allt, sem þau
gátu losað sig við fyrir verð sem var langt undir eðlilegum framleiðslukostnaði. Hið sama gilti
um Kína- og Japansmarkaðinn. Viðbrögð framleiðenda í Vestur - Evrópu voru að draga úrfram-
leiðslu til þess að minnka birgðir í heiminum.
Hvort tvcggja, lægra verð og minni framleiðsla, hefur haft slæm áhrif á rekstrarafkomu
verksmiðjunnar á árinu. í stað mikils hagnaðar á árunum 1988 og 1989 var tap á rekstri verk-
1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990
Mynd 12 Islenska járnblendifélaí’ið, kísiljárnframleiðsla.