Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.05.2009, Side 62

þess lauk en þó ekki svo lengi að
gólfskán næði að myndast. Fundirnir
úr þessu lagi sýna að notkun hússins
var sú sama og áður. Í vesturhluta
hússins, þar sem gólfið var aðeins
lægra en í austurhlutanum, var
sandblandið, sem bætti upp hæðar-
mismuninn. Þetta lag virðist hafa
myndast í vatni. Það þýðir að vatn (eða
snjór) hafi legið í dældinni í gólfinu og
að sandur og fokmold hafi safnast þar
fyrir þar til hún fylltist. Í þessu lagi
fannst töluvert magn af svörtum sandi,
sem líklega er eldfjallagjóska frá 1477,
sem þekkt er undir nafninu „a-lagið“. Í
mannvistarlaginu voru bæði brot úr
múrsteinum og leirkerjum. Yfir því
lágu leifar torfgaflanna sem höfðu
hrunið eftir að byggingin hafði verið
yfirgefin. Þar yfir var svo náttúruleg
jarðvegsþykknun, um 20 til 40 sm
þykk. Strax undir grasrótinni mátti
greina mjög ógreinilegt þunnt lag á
nokkrum stöðum. Líklega er um að
ræða gjósku úr eldgosinu í Kötlu árið
1755.
Aldursgreining
Aldursgreining á rúst I byggir á
gjóskulagatímatali og jarðlagasam-
hengi. Gripirnir voru ekki notaðir til
aldursgreininga. Gjóskulagatímatalið
er aldursgreiningaaðferð sem hægt er
að segja að sé einstök fyrir Ísland. Þar
sem Ísland er virkt eldfjallasvæði, eru
eldsumbrot tíð. Úr mörgum þessara
eldsumbrota hefur fallið mikið magn
gjósku, oft nefnt tephra, sem dreifðist
yfir stóra hluta landsins.
Sigurður Þórarinsson þróðaði aðferð
til þess að bera kennsl á gjóskulögin og
hvernig nota mætti þau til aldurs-
Mynd 46. Austursvæði, rúst I, meðan á rannsókn stóð. Mynd tekin á móti A.
__________
62