RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Page 48

RM
D. H. LAWRENCE
og fylgifiska hans. Það var stórkost-
legt! Parsíarborg að nóttu til var dá-
sarnleg og þá ekki síður snemma á
morgnana! Þessar dásamlegu gömlu
götur með bókahlöðunum og blóma-
sölunum, og hvað þá var yndislegt
upp í Montmartre seinni hluta dags
eða í Tuileriehöllinni eða á búle-
vörðunum á kvöldin.
Þau fengust bæði svolítið við að
mála. Listagyðjan hafði ekki tekið
þeim fyrir kverkarnir og þau létu
hana óáreitta. Þau bara máluöu á-
kaflega blátt áfram. Þau umgengust
dálítið af fólki, helzl eingöngu úr-
valsfólk, en stundum var það þó
beggja blands. Og hamingjan brosti
við þeim.
Samt sem áður er það nú svo, að
fólk veröur að lifa fyrir eitthvað,
helga sig einhverju. AS vera „frjáls
og óháöur“ og „lifa fögru, auðugu
þroskandi lífi“ er gott og blessað,
svo langt sem það nær, en maöur
verður að lála sér einhvern eld í
brjósti brenna. Að lifa „fögru og
þroskandi lífi“ er sama sem að segja
að maður hafi helgað sig einhverju
máli — að minnsta kosti er það svo
um alla hugsjónamenn — að öðrum
kosti er hætt við, að leiöindi laki að
hrydda á sér. Óstuddar vafningsjurtir
fálma leitandi út í loftið, og vínvið-
urinn verður jarðlægur og nær ekki
hálfum þroska, ef hann hefur ekki
stoðir til að styðja sig við og fikra
sig eftir mót sólu. Og þannig er um
frelsið. Maður verÖur að kunna að
velja sér stoð til að styðja sig við.
Maðurinn er eins og vínviöurinn,
sérstaklega þó hugsjónamaðurinn,
sem fikrar sig og berst fram til ljóss-
ins. Og hann fyrirlítur þann mann,
sem liggur í moldardjúpinu eins og
kartaflan eða gulrótin eða er líflaus
eins og trédrumbur.
Hamingja hugsjónamannanna okkar
var ákaflega mikil, þau vantaði bara
eitthvað sem gæti gagntekið þau, eitt-
hvað sem þau gætu lifað og hrærzt í
með hug og hjarta. I fyrstu nægði
París þeim alveg. Þau fóru í könn-
unarferÖir um borgina þvera og endi-
langa. Og franskan varð þeim svo
töm að þeim raunverulega fannst þau
vera frönsk, þau töluðu hana alveg
reiprennandi.
En eðlilega er manni lífsins ó-
mögulegt að tala jrönsku við sjálfan
sig í huganum, það er gjörsamlega
útilokað. Og þó að manni þyki fyrst
í stað spennandi að tala frönsku við
slynga Frakka — manni finnst þeir
svo miklu slyngari en maður sjálfur
— þá er samt engin fullnægja í því
er til lengdar lætur. Maður verður
að lokum algjörlega ósnortinn af
hinni rökföstu og þrollausu efnis-
hyggju Frakkans. Og samanborið
við hiná hljóðlátu djúphygli sem
þau liöfðu alizt upp við í Nýja Fng-
landi, var þessi lífsskoðun bæði ó-
aðlaðandi og nöturleg. Um það voru
hugsjónamennirnir okkar algjörlega
á einu máli.
Þau fluttu burt úr Frakklandi —
42