RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Side 74

RM
WLADYSLAW REYMONT
við eigum fimm . . . og sjö og hálft
. . . það gerir ... fimm og.. . sjö...“
„Tólf og hálft. Ég var húin að
reikna það út fyrir löngu; við hefð-
um getað haft hest og þrjár kýr . . .
svei honum! . . . bölvuðum óþokk-
anum! “
Aftur spýtti hann gremjulega.
Konan reis upp, lagði barnið í
rúmið, tók litla böggulinn upp úr
kistunni og rétti bónda sínum.
„Hvað er þetta?“
„Líttu á það.“
Hann fletti druslunni utan af. Á-
girndarsvipur kom á andlit hans;
liann beygði sig yfir að eldinum, eins
og til þess að fela peningana, og taldi
þá tvisvar.
„Hvað er það mikið?“
Hún þekkti ekki gildi peninganna.
„Fimmtíu og fjórar rúblur.“
„Drottinn minn dýri! Svo mikið?“
Augu hennar ljómuðu; hún rétti út
höndina og strauk seðlana.
„Hvar náðirðu í þetta?“
„Hvar? Manstu ekki eftir því, að
sá gamli sagði okkur í fyrra, að hann
hefði tekið frá peninga fyrir útför-
inni sinni?“
„Jú, það er rétt. Hann sagði það.“
„Hann geymdi þá í poka á bæna-
bandinu sínu, og ég tók það af hon-
um. Helgir munir eiga ekki að vera
á þvælingi í svínastíunni; það væri
óguðlegt. Þá fann ég silfrið gegnum
pokann, svo að ég reif hann upp og
tók peningana. Þetta eigum við. Hef-
ur hann ekki gert okkur nóga hölv-
un?“
„Það er heilagur sannleikur. Þfetta
eigum við; þetta lítilræði fáum við
þó að minnsta kosti aftur. Láttu það
hjá hinum peningunum, það kemur í
góðar þarfir. Smoletz bað mig í gær
að lána sér þúsund rúblur út á þessar
finnn ekrur af plægðu landi, sem
hann á úti við skóginn.“
„Hefurðu nóg til þess?“
„Ég held ég kljúfi það.“
„Og sáirðu þá akurinn sjálfur að
vori?“
„Ælli ekki það . . . ef ég hef ekki
alveg nóga peninga núna, þá sel ég
gyltuna; jafnvel þótt ég þyrfti að
selja grísina líka, verð ég að lána
honum þessa peninga. Því að hann
getur ekki leyst akurinn út aftur,“
bætli hann við. „Ég veit, livað ég er
að gera. Við förum til lögmannsins
og gerum formlegan samning um
það, að greiði hann ekki skuldina
innan fimm ára, fái ég akurinn til
fullrar eignar.“
„Er það hægt?“
„Auðvitað er það hægt. Hvernig
náði Dumin í akurinn hans Dyzi-
aks? . . . Láttu þetta niður; þú mátt
eiga silfrið; þú getur keypt þér eitt-
hvað fyrir það, sem þig langar í.
Hvar er Ignatz?“
„Hann stalst eitthvað hurt. Og ekk-
ert vatn í húsinu, allt búið . . .“
Bóndinn reis á fætur orðalaust,
gegndi skepnunum, gekk út og inn,
sótti vatn og við.
Kvöldverðurinn sauð í pottinum.
Ignatz læddist gætilega inn í stofuna;
enginn yrti á hann. Þau voru öll þög-
68