RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Síða 84

Garaalt bréf
Ejtir Rf.iner Maria Rii.ke
París, 17. febr. 1903.
RÉF yðar barst mér fyrst í hend-
ur fyrir nokkrum dögum. Ég
þakka yður hinn mikla trúnað og
vinsemd, sem í því felst. Meira get
ég naumast gert. Engan dóm get ég
fellt um kvæði yðar, því að öll gagn-
rýni er mér fjarri. Fátt eykur jafn-
Iítið skilning á listaverki og gagn-
rýni. Hún er, þegar bezt lætur, meira
eða minni misskilningur. Það er ekki
eins auðvelt að skilja allt og túlka og
venjulega er haldið fram. .Flest
reynsla er þann veg, að hún verður
ekki tjáð, hún gerist á sviðum, sem
engin orð fá náð. Og listaverk eru
öllu öðru óskiljanlegri, þessar furðu-
legu skapanir, sem hafa eigið líf eins
og vér, en eiga að lifa oss.
Með þennan fyrirvara að upphafi
skal ég bæta því einu við, að kvæði
yðar skortir persónulegan stíl, en þó
vottar fyrir honum, að vísu óljóst, í
hálfkveðnum orðum. Ljósast kemur
þetta fram í síðasta kvæði yðar,
„Meine Seele“. Þar sprettur fram
eitthvað af yðar eigin veru í orðum
og hrynjandi. Og í fallega kvæðinu,
„An Leopardi“, leitar ef til vill út eitt-
hvert ættarmót við þennan mikla út-
laga. En þrátt fyrir þetta hafa kvæð-
in ennþá ekkert sjálfstætt gildi, eng-
an sannan frumleik, jafnvel ekki síð-
asta kvæðið né hitt, til hlébarðans.
En bréfið yðar ástúðlega, sem fylgdi
kvæðunum, varpaði hirtu yfir margt,
sem ég saknaði í þeim, þegar ég las
þau, en gerði mér þá ekki skýra grein
fyrir.
Þér spyrjið, hvort kvæðin séu góð.
Þér spyrjið mig. Þér hafið spurt
aðra áður. Þér sendið þau til blaða.
Þér berið þau saman við önnur
kvæði. Þér hafið áhyggjur af því, að
sumir ritstjórar forsmái viðleitni yð-
ar. Og úr því að þér hafið nú leitað
minna ráða, þá bið ég yður að hætla
þessu öllu. Þér beinið athygli yðar
út á við, en það skylduð þér sízt
gera. Enginn getur gefið yður ráð
né hjálpað yður, enginn.
Til er ein leið, aðeins ein. Lítið í
yðar eiginn barm. Gerið yður grein
fyrir, hvað knýr yður til að yrkja,
gangið úr skugga um, hvort ljóðþrá-
78