Vísir - 23.12.1951, Blaðsíða 5

JÓLABLAÐ VÍSrS
„Ef það er svona í helgri borg, þá segi eg, að
■enginn guð er á himnuxn. Færið mig fyrir lan<l-
stjórann og eg ætla að segja svolítið við hann.“
„Hvað myndir þú segja houum, sem hann
veit ekki nú þegar?“ spiu’ði Barzor, og það var
efasemd í rödd hans.
„Veit liann, að fyrir örfáum árum tók hinn
rómverski bróðir hans, Krassus, tíu þúsund tal-
entur í gulh úr fjárhirzlu musterisins, og að
auki geysimikla gullstöng, sem þurfti fjóra fíl-
eflda riienn til þess að bera? Og við veslingarnir
sópuðum nokkurum ræfils myntum upp af
musterisstéttinni. Hver veitir einum vald til
þess að stela hestburðum en öðrum alls engan
rétt?“
„Forlögin.“
„Það er allí, sem hugur þinn snýst lun. Allt
1 einu eru forlögin þér fyrir öllu. Þú getur
útsk\rrt allan heiminn mcð þessu eina orði.“
„Elikert annað orð er til skýringar. Aðeins
forlögin.“
„Álítur þú þá, að allt sér ráðið, áður en það
skeður?“
„Já.“
„Og þetta, sem þú nefnir forlög, er það misk-
unnarlaust ?“
„Þá segi eg það enn á ný, að enginn guð er
á himnum, annars væri til eitthvert réttlæti.“
„Forlögin eiga ekkert skylt við réttlæti.“ .
„Eins og frændur, sem cr lítt gefið hvor um
annan —---------Hví ert þú að kenna mér heim-
speki? Eg var fæddur þjófur og eg hefi lifað
lífi þjófsins úti í eyðimörkinni. Og þetta líf
virtist líka eiga við þig. Og nú sitjum við i
svartholinu og þú vilt kenna mér heimspeki.
Ég hefi lifað án hennar, og ef ég á að deyja,
þá víl ég að hugur riiinn sé léttur, svo að hann
geti svifið léttilegar inn í móðu dauðans. Þekk-
ing er ekkert airnað en bráðin gremja, sem
hellt cr í eýra, manns, Ég kysi fremur -að fást
yið alif annað en heimspeki.“ .
„Þú skalt einungis fást við það, sem þú sérð.“
„Það er auðyeldara. Ég horfi út yfir borgina.
Allt cr baðað í tunglsljósi. Turnarnir em litaðir
kalki. Þeir standa upp i loftið, eins og skmin
bein manna, sem hafa til einskis dáið. Það er
það, sem eg sé; og þessu munt þú svara, að sé
forlögin.“
„Já.“
„Korndu mér burt frá þessum stað og út á
opna eyðimörkina og eg skal þreyta þá keppni
við forlög þín, að hún mun líkjast tveim ryk-
skýjmn, sem hafa þyrlazt upp frá hellum vítis.“
„Vera má, að foríögin bjargi okkur enn. Eða
ef til vill skeður eitthvað, og mannkynið minn-
ist okkar að eilífu. Verið getur, að við höfum
ekkert aðhafzt í lífinu, en að lokum minnast
menn okkar, löngu eftir að við erum liðnir.“
„Þú kallar þetta forlög, en ég myndi nefna
það fordild. Þvi skyldu menn nrinnast okkar?
Fyrir hvað? Og hvað gott gæli það gert okkur?
Gef mér eittlivað nú.“
1 sama mund og þessi orðu voru töluð af
Barzor og Rongur í dýflissunni undir hring-
leiksviðinu, voru þau endurtekin í öðrum hluta
borgarinnar. „Gef mér eitthvað nú“, var einn-
ig sagt af Júdasi, er hann stóð frammi fyrir
æðsta prestinum Kaífasi og viðstaddir í sama
herbergi voru fleiri prestar. Hundruð kerta
brugðu birtu sinni um herbergið. Hinir þungu
bænakuflar úr silki, með svörtum og hvítum
röndum, minntu Júdas á göturnar í Jerúsalem,
myrkar í skuggunum og baðaðar í tunglsljós-
inu.
Hann hélt upp poka, sínum og endurtók:
„Gef mér eitthvað nú. Ef ekki 50 silfurpeninga,
þá 30.“
„En verið getur, að þú framseljir hann ekki,“
mælti einhver.
„Það er öruggt: Hann mun standa augliti til
auglitis við yður og þér við Ilann. En ég
aðvara yður: Hann er almáttugur og Hann mun
tortíma yður og musteri yðar. Hann er öflugri
en Arabaherimir, sem á þessari stundu eru
á leið yfir eyðimörldna og að múrum Jerú-
salemsborgar. Hann mun standa framnri fyrir
augliti yðar, en ekld er víst, að þér viljið
standa. fyrir aug'litti Hans. Þess vegna: Gef
mér eitíhvað nú.“
„Teljið frarn silfrið,“ mælti Káífas. „Við er-
um allir vitni.“
„Haun hefir komið í musterið á hverjum
degi, en þið flýið hann. Þér ótíist mátt Hans,.
En nú munuð þér standa fyrir augliti hans. Og
þér munuð krjúpa Honum, því að Hann mun
vei-ða Konungur allra.“
Peningur af periingi var talinn í poka hans.
5
------------------;------------- --------------- ^
Sumir þeirra. er hjá stóðu, hn\i<*u„u hryn-’Tiar,
en aðrir broslu. !
Júdas gekk út úr húsi Káífasar og út á auð
strætin. Allt i einu grv-ip hann einhver ein-
manaleg tilfinning. Að lokun. ’j-'yrði hann, er
hann háfði gengið um cHmd, ems og högg í
fjarsku, likast því, sem einhver væri eð berja
að dyrum. Berja að dyrum, án svars.
Hann sá brátt, að þetta var blindur maður,
sem barði staf sínum á stéttina.
„Eg er ókunnugur hér,“ sagði Júdas og gelík'
nær lrinum blinda manni. -- Ég er að léita að
boi’garhliðinu.
„Komdu“, mælti blindi maðurinn. „Eg skal
fara með þig þangað. En hliöið er lokað, og
verður ekki opnað fyrr en morgnar.“
„Eg sit þá og bíð. Nóttin er löng.“
„Það er og ‘ mælti blindi maðurinn. „Fyrir
þá, sem sjcnma hafa, hlýtur nóttin að vera
löng.“
Og er þeir gengu áfram, blindi maðurinn á'
undan og barði í sífellu með staf sínum, berg-
máluðu þessi sömu orð eða mjög lík þeini, tvisv-
ar gegnum nóttina.
Landsstjórinn í Júdeu var tauguóstyrkur og
gekk fram og aftur um svalirnar á höll sinni.
Hin bæklaða ambátt hans, Bruncb^, gekk á
eftir honum og reyndi að séfa ha>m
„Nóttin er löng,“ endurté'- haun.
„Myrkrið er lengri en birtan, vegna pess, að
þegar bjart er, getur maðtu céð ,;..«phaf óg
endi, en í myrkrinu — ■—
„Eg er langþreyttur á þessn jTu, og helzt
vildi eg hverfa til Róm. ■ “ niæiii Pílatus.
Óg enn einu ‘inni virlJ st þessi ;"v bergmál-
uð, að þessu .•.nuij langt frá borg'armúrunúm.
I Olíuviðarlundinum biðu hinir ellefu dyggu ;
lærisveinar þolinmóðir umhverfis eldinn.
„Nóttin er löng, en við verðum að bíða1
kornu Meistará okkar,“ mælti einn þeirra.
„Eg er kominn“, mælti Rödd úti í myrkrinu.
Hann gekk áð þehn og við bjannann af 9.
eldinum gátu þeir séð ásjónu Hans. Þeir brostu
og glcymdu þegar í stað, hversu Jöng nóttiri
hafði verið og öllu því, er þeir höfðu séð bað-
að í tunglsljósinu.
Þóít veður væri gott og
vor í iofti, var presturinn,
séra Hreírin gamli Hannes-
sotvfremur dapur .á svip, er
Mriri gekk hægt upp bratta
göiuna í þorpinu. Hönum
léííhiist, því konari hans var
ekki heima. Hún var í hinni
árlegu heimsókn hjá börn-
úrii þeirra, sem öll þrjú voru
búsetl í -Reykjavík. Og enn
vpru þrjár vikur þrir til
hann sj álfur, presturinn,
myridi frira suðúr, á prösta-
stefnu og aðra fulidi stétt-
arla-æðra sinna. Houum
leiddist jafuan er konan
hans var fjarveraridi og það
sétti svip á harin. A’ð • eðlis7
fai-i var>'háriri álVörumaður
og’frerimr lxáfði sfaða hans
arikið þett-a lífsviðhoi’f, —-
háriri vár einn áf þoim inöriri
úm, sein géta fundið til með
öðrum niönnum en sjálfum
sér og allra nánustu fjöl-
skyldu.
Húsið hennar Maríu And-
í’ésdóttur stóð nokkuð hátt
uppi í brekkunni, —- hið
snotra hús, senx lengi iiafði
borið af öði-unx lxúsum, þar i
kauptúninri. í auguni séra
Iíreins, — sem var konxinn
lxátt á sjölugsaldur, — var
húsið enn þá fallegasta hús-
ið þar og mesta bæjarpi'ýði,
mikið fallegra eix þessi riý.ju
steinhús, stór og smá, senx
honum geðjaðist ekki að,
útan frá séð, þótt vistleg
væru þau að innan. Séra
Hreittri lét það ekki upp-
skátt, —■ en satt að segja var
hann orðinn nokkuð ganxal-
dags, — hann gat ekki að
því gei-t. Jafnvel nýja kii’kj-
ari var hoxiuni ekki vel að
skapi,—1 hápri sá alltaf' éftir
-gönilu kirkjlTnrii, þótt hröi’-
lég vEéri húri oi'ðin. EnJ þang-
•að háfði* harin ’ kóniið ungur
ög óreyndur, í því húsi hafði
slcap hans mótast og lifs-
stefna hans oi’ðið ákveðin ög
örugg í þjónustunni. Það
var ekki dautt hús, held-
ur lifandi vinur, sem hvarf
úr lífi séra Hréins með
gömlu kirkjunni.
Og þegar hann nú horfði
á liúsið henttar Maríu var
það hans hjartans sannfæi’-
ing að það, — og gaxrila
prestshúsið 'hans, væru 'enn
þá fallegustu liúsin í þorp-
inu.
Mai’ía Andrésdóttir var
fimmtug ekkja. Hún hafði
oi'ðið að reyna það, eiris og
margur annar, að lánið er
fallvalt. Tvö síðustu árin
höfðu fært henni miklar
sorgir. Fyrst fórst maðui'-
inn hennar, Mai’kús slcip-
stjóri, ásanxt allri skipshöfn
sinni er togarinn Kópur
hvai’f i hafið. Það var á
stríðstímum, og nxátti við
öllu húast. En árið eftir
kom annað þungt áfall, sem
Maríu var enn þá þung-
bærara, dóttir hennar, tvi-
tug, dó á berklahæli. 'Þá var
ekki eftir af fjölslcyldunni
nema Mai’ia sjálf ög einn
sonur, Arnór, —i en hanD
var sjómaður, eins og faðir
hans, fyrsti stýx’imaður á
togara, tuttugu og fimm ára
gamall. —
Markús hafði verið dug-
andi maður og aflapiaður
góður. Auk þess var hann
liátt 'líftryggðui’, er hann
fórst. María var því írijög
vel efnum búin. Ilún hafði
notið lífshamingju lengi, en
nú höfðu sorgirnar nokkuð
bugað hana, einkunx lát dótt
urinnai’, sem hún hafði ekki
getað únnast síðustu stund-
irnar. Dauða stúikunnar
hafði borið snögglega og
nokkuð óvænt að. Það var
niikið áfall fyi'ii’ ekkjuna,
móður hennar. — —-
María sat við glugga á dag-
stofunni, þár sem hún var
vön að vera íueð handa-
vinnu sína. A7ið og við leit
hún út, — gatan blasti viðý
nokkuð bi’ött niður að aðal-
götu þoi'psjns, við lxöfnina.
Bi’yggjan vár þái’, beint fram
undan, þá tók við fjörður-
inn og fjöllótt sti’öndin út
með honum að austan. Mjög
fagurt útsýni úr glugganuin
hennar Mai'íu.
En allt í einu hi'ökk hún
T’ið, lagði dúkinn, sem hún
var að saunia fi’á sér og stóð
upp. — Pi'esturinn, harni séra
Hreinn gamli, kom upp eftir
götunni, það var ekki um að
villast, að liann stefndi á hiis-
ið hennar. —Hjann fór hægt,
staðnæmdist rétt neðan við
húsið, leit upp í gluggann.
Tók svo ldút upp úr vasan-
um og þui'X’kaði sér um aug-
un. — Hjarta Maríu barðist
ákaflega, —- það var ekki um ;
að villast, — áliyggjusvipur
pi’estsins —. fyrri bitur og
hi’yggileg í’eynsla! — Ekkjan
Mai'ía Andrésdóttir skjögi'aði
frá glugganum, og féll, öllu
heldur en settist, í stól. Henni
dimmdi fyrir augum og hana
svimaði. — Allan mátt di'ó úr
hénni, snöggvast. Var hjartað
að stöðvast ? Var það kannske ;
bezt, að svo fæi'i? Nei, önnur
rödd, í huga hennai’, andmælti
þessu Ixegax', af hvcrju læt eg
svona, var nokkuð óeðlilegt
við það, að prestuyinn, serix
auk þess var vinur hennar
liti inn? Hvaða baraaleg og
heimskuleg taugaveiklun var :
þetta? Auðvitað var ekkert