Vísir - 23.12.1951, Blaðsíða 13

13
JÓLABLAÐ VlSIS
KristmaiAn Gnðmuiadissioii
óliiiiúti næiurTarðarins
Jólanótt, — ljósin voru
slokknuð víðast hvar og það
var dimmt yfir bænum, skýj-
aður himinn, þokusúld.
Draugalegt brimhljóð heyrð-
ist frá Gróttu; það var storm-
ur í aðsigi, en logn á stræt-
uiri borgarinnar. Fólk var
lagzt til hvíldar eftir hátíð
kvöldsins. Aðeins næturvörð-
urinn ungi reikaði um votar
og eyðilegar göturnar. Ljós-
kerin lýstu dauflega, eins og
þau væru einnig að sofna;
það sýndist vera um þau
rosabaugur í úðaþokunni.
Malbikið var svartgljáandi og
strætin liktust myrkum
gljúfrum. Næturverðinum
unga fannst liann vera á
ferli um heim, þar sem allt
'líf var löngu slokknað. Hann
hafði reynt að hressa sig
upp og hrista af sér töfra
þessarar þöglu og drunga-
legu nætur, þá vímu grafar-
kyrrðar og dauða, sem ríkti
allt um kring, en það tókst
ekki nema í svip. Auðnarró
miðsvetrarmyrkursins var í
blóði hans og taugum. Og
umhverfið allt var svo lífs-
snautt og luimað, eins og
skuggabyggð' á rústum löngu
lfðinnar veraldar. En innra
með honum sjálfum ríkti
raunakennd eftirvænting,
blandin ótta. Því síðastliðnar
tvær nætur höfðu undarleg-
ir atburðir gerzt. — Utan úr
dimmu ríki skammdegis-
grímunnar hafði gestur vitj-
að bæjarins: þögul og dular-
full kvenvera, sem virtist
heyra myrkrinu til.
Næturvörðurinn ungi var
að hugsa um þessa konu. —
Hann varð hennar var einni
stundu eí'tir miðnætti fyrri
nóttina. Hún kom á móti
honurn út úr þokudimmunni
við höfnina, og þá þégar stóð
hbnum einhver beygur af
henni, sem hann gat ekki gert
sér grein fyrir. Hún gekk á-
lút og horfði niður fyrir fæt-
ur sér, eins og hún væri að
leita að einhverju, og hún
sýndist reikul í spori. Honum
rann í hug, að hún myndi
vera annaðhvort veik eða
undir áhrifum vins. Þegar
hún fór framhjá honum á
gangstéttinnin, sá hann, að
fötin hennar voru vot; hún
var yfirhafnarlaust og renn-
vott hárið féll laust niður um
herðarúar. Allt látbragð
hennar lýsti umkomuleysi og
djúpri hryggð. Það var því
likast, sem hún vissi ekki,
hvað hún ætti af sér að gera.
Hann ætlaði að stöðva hana
og hafa tal af henni. En hann
kom þá ekki upp nokkru
orði; vilji hans var á ein-
hvern hátt lamaður og
nokkra stund á eftir réð
hann naumast gerðum sínum
sjálfur.
Næturvörðurinn ungi var
hugdjarfur mður og laus við
draumhyggju. En einmitt
þess vegna var hann illa
undir það búinn að mæta ó-
skýranlegum atburðum. Og
nú kenndi hann stjarfandi
ótta í fyrsta sinn á ævinni,
en jafnframt sársaukabland-
innar sælutilfinningar, eins
og honum hefði birzt í svip
eitthvað, er liann hafði lengi
þráð. — Hvert smávægi í út-
liti þessarar undarlegu konu
festist honum í nrinni: Hún
var grönn, í síðum, dökkum
kjól; andlitið náfölt, hvítt,
en ungt og barnslegt; vanga-
svipurinn eins og á fornri
marmaramynd; þýður,
hreinn, en ósegjanlega dapur.
Hann sneri við og fylgdi
henni sem í leiðslu. Hún gekk
Pósthússtræti.
Það er ekki langt frá hafn-
arbakkanum að Dómkirkj-
unni, en honum fannst þau
vera óratíma á leiðinni þang-
að. — Hún nam staðar við
tröppumar fyrir framan
lcirkjudyrnar og stóð þar
lengi hreyfingarlaus, eins og
hún hefði gleymt sér. Hann
staðnæmdist einnig og reyndi
að hugsa ráð sitt. Það var
skylda hans að ávarpa hana
og bjóða henni liðsinni sitt;
en honum var varnað máls og
hugsanir hans voru einkenni-
lega sljóar og ósjálfstæðaf,
eins og hann væri hálfsof-
andi. Hann stóð því þarna
hljóður og beið þess, er verða
vildi. Kirkjan reis yfir þeim í
þokuhúminu, myrk og dul.
Hann gat ekki gert sér grein
fyrir því, hve langur tími
leið, kannske voru það að-
eins fáar minútur?
Allt í einu lyftust hendur
hennar lítið eitt, báðar í
senn, og jafnframt steig hún
eitt skref áfram, eins og hún
ætlaði að ganga upp tröpp-
urnar. Þetta endurtók sig
nokkrum sinnum, en í hvert
sldpti sigu henduf hennar nið
ur aftur og hún hörfaði til
baka. Hreyfingar hennar
voru hikandi og vonleysis-
legar, svo sem vissi hún fyrir-
fram, að allar tilraunir henn-
ar yrðu án árangurs.
Að lokum gafst hún upp.
Hún lyfti ásjónu sinni og
virtist horfa um stund upp í
svartan geiminn. En hann
sá, að augu hennar voru hálf-
lokuð; hárið féll frá háu og
björtu enninu, og andlitið
var hvítt eins og nár. Það
fór skjálfti um grannan hk-
ama heimar; svo laut hún
aftur höfði, sem beygði hún
sig undir einhverja þimga, en
óumflýjanlega örlagabyrði.
Siðan gekk Iiún hægt til
baka sömu leið, niður Póst-
hússtræti, og hann fylgdi
henni eftir. Þau nálguðust
höfnina. Hann var ákveðinn í
því að stöðva liana, liafa tal
af hennf og fylgja henni
þangað, sem hún átti heima.
En það varð ekkert af því.
Hami gat ályktað, en ekki
framkvæmt. — Hún smá-
hægði á sér, þegar þau komu
frarn á hafnarbakkann — og
! svo vaknaði hann skyndilega
upp af þessu leiðslumóki
við það, að hún var horfin.
I einu vetfangi var hann
framnri á bakkanum; — hann
hafði ekki heyrt neitt skvamp
og sjórinn var spegilsléttur,
er hann lýsti niður fyrir með
vasaljóskerinu sínu. Þar
hreyfðist ekki gára, svo ekki
gat átt sér stað, að hún hefði
fleygt sér í vatnið. Hún hlaut
að hafa sloppið frá honum
á einhvern annan hátt, — þó
að hann raunar vissi, að það
var útilokað, því hann hafði
starað á hana, alveg þangað
til hún hvarf fyrir augum
hans.
Hann stóð ráðþrota um
stund. — Eg verð að fara
upp á lögreglustöð og segja
frá þessu, hugsaði liann. Það
þarf að leita að stúlkunni.
En hann hafðist ekkert að.
Deyfðardrunginn seig yfir
hann að nýju. Hann var að
hugsa um þessa kynlegu
lcvenveru allan nóttina. Hon-
um fannst hún enn’vera ein-
hversstaðar nálægt sér í
myrkrinu.
Engum sagði hann það,
sem fyrir hann hafði borið.
Næstu nótt var hann á sömu
slóðum, og þegar hún kom,
var sem þungri byrði létti af
honum. Hann fylgdi henni
eftir sömu leið og áður; allt
hið sama endurtók sig. Og'
þegar hún hvarf honum á
hafnarbakkanum í þetta sinn,
vissi hann, að ekki þýddi að
leita hennar.
Nú var þriðja nóttin —
jólanótt. I dag var frelsarinn
fæddur, og borgin hafði hald-
ið upp á afrnæli hans að
vanda. Nú var aftur orðið
dimmt og hljótt.
Iiún kom dálítið seinna en
fyrri næturnar, og það var
bersýnilega af hemii dregið;
hún var reikul í spori. —
Hjarta næ turvarðarins unga
var heitt af samúð og með-
aumkvun, en vilji hans var
lamaður sem fyrr, og hann
gat aðeins fylgt henni eftir,
þögull og afskiptalaus. Þau
staðnæmdust við kirkju-
tröppurnar, eins og áður. 1
fjarska heyrðist brimgnýrinn
og svartur hinrinn grúfði yf-
ir hinni þöglu skuggaborg.
Þau voru ein í yfirgefnum
heimi, og fyrir framan ‘þau
voru þessar votu, dökku
tröppur upp að lokaðri
ldrkjuhurð. En meðan næt-
urvörðurinn ungi stóð þarna
og horfði á hið fagra, beygða
höfuð konunnar ókunnu, var
sem ný skynjun valmaði í
huga hans. Hann sá stirðn-
aða örvæntingu hennar og
vonleysið í svipnmn, og þau
voru þama ein, — ein, eins
og mannsins sál, er þráir í
fjötmm efirisins eitthvert
sokldð dýrðarland, sem guð
hefir látið hana gleyma. Þaui
voru systkini á dularvegum
þessarar myrku nætur og
frammi fyrir þéssari lokuðu
hurð. Hann gekk feti nær og
lyfti höndum sínum. I sama
bili var sem dimman viki
frá. Hún lyfti.höfði sínu og
rétti úr herðunum, eins og
byrði hefði verið numið af
þeim. Svo steig hún hikandi
eitt skref áfram — og enn
eitt, upp tröppumar. Hann
fylgdi henni eftii', gaf henni
þrótt af vilja sínum og sam-
úð; í huga hans var engin
önnur kennd en ósldn dýra
um lausn og gleði henni til
handa. Hann gleymdi sjálf-
um sér, gleymdi öllu öðru
en þessu eina. Veikburða og
titrandi hélt hún áfram síð-
ustu sporin; — en nú bar
hún höfuðið hátt, hárið féll
frá enninu hvíta. Svo lyfti
hún báðurn höndum sínum
og snart krossinn á kirkju-
hurðinni.
Nóttin var ekki lengur ríki
myrkurs og dauða. — Nætur-
vörðurinn ungi hörfaði nokk-
ur skref aftur og féll ósjálf-
rátt á.kné á neðsta steinþrep-
inu. Hann fann að gleðin, sem
gagntólc hann, var máitugri
en svartnætti allra geima, því
á þessari stundu hafði hann
megnað að afmá sjálfan sig
í ósk um annars gleði. Það
var heilög jólanótt og ástúð
guðs boðuð öllu mannkyni.
Létt og björt kom hún nið-
ur tröppurnar; af hvítu and-
liti hennar lýsti gleði og
styrkur. Hún nam staðar
fyrir framan hann og beygði
sig niður að honum. Hann
sá að hún brosti, og að hálf-
lukt augu hennar ljómuðu;
svo fann hami snertingu
kaldra vara hennar á enni
sinu.
Þegar hann leit upp, var
hún horfin.
Nokkrum dögum síðar
fannst lík ungrar konu í
höfninni. Það upplýstist að
hennar hafði verið saknað
síðan fyi-ir jól, allt virtist
benda á, að hún hefði fyrir-
farið sér.
Næturvörðurinn ungi sá
líkið, þegar komið var með
það í land. Hann þekkti hana
undir eins. Enn var gleðisvip-
ur á stirðnuðu andlitinu og
leyndardómsfullt bros urn
hinar fögru, fölu varir.