Morgunblaðið - 07.09.1965, Side 6

6
MORCUNBLAÐID
Þriðjudagur 7. sept. 1965
Greinargerð
frá sveitarstjóranum í Garðahreppi
í sambandi við brunann að Setbergi
Herra ritstjóri.
VEGNA ummæla, sem höfð
voru eftir Gísla Jónssyni,
slökkviliðsstjóra í Hafnarfirði, í
fréttum ríkisútvarpsins hinn 4.
þ.m. í sambandi við brunann,
sem varð að Setbergi í Garða-
hreppi þann dag, bið ég yður
að birta eftirfarandi í blaði yð-
ar:
Samikvæmt lögum ber hverju
sveitarféiagi að sjá um brirna-
varnir í sínu héraði. Með um-
mælum sínum í fyrmefndri frétt
Iét slökkviliðsstjóri að því liggja
að hreppsnefnd Garðahrepps
hefði ekki sinnt þessari skyldu
sinni, einnig, að enginn samn-
ingur væri til milli Hafnarfjarð-
ar og Garðahrepps um samstarf
1 slökkviliðsmálum. Hér fer
slökkviliðsstjóri með rangt mál.
í fyrsta lagi hafa brunavarnir
verið efldar í Garðahreppi á
undanförnum árum með því að
lagðar hafa verið vatnsæðar um
megin hluta hreppsins og kom-
ið fyrir brunahönum. í öðru lagi
var samið við Slökkvilið Hafnar
fjarðar á árunum 1957-1958 á
þann veg, að Slökkvilið Hafnar-
fjarðar skyldi gegna kalli í
Garðahrepp, ef eldur kæmi þar
upp. Kostnaður við slík útköll
skyldi greiddur af sveitarsjóði
Garðahrepps eftir reikningi.
Jafnframt keypti Garðahreppur
brunadælu á vagni, sem vera
skyldi og verið hefur í vörzlu
Slökkviliðs Hafnarfjarðar. Þessi
samningur var ekki skriflegur,
enda var Gísli Jónsson ekki
slökkviliðsstjóri í Hafnarfirði
þá. Samningurinn var haldinn
meðan Valgarð Thorodssen var
slökkviliðsstjóri en síðan ekki
nema að nokkru leyti.
Til frekari skýringa vil ég
rekja gang þessara mála nokkru
nánar.
Skömmu eftir að Gísli Jóns-
son tók við starfi slökkviliðs-
stjóra tilkynnti hann mér, að
slökkviliðsbíll nr. 1, sem búinn
er háþrýstidælu, yrði ekki send-
ur í Garðahrepp til að slökkva
þar eld, sem kynni að kvikna.
Væri ákvörðun þessi tekin í
samráði við 3runavarnaeftirlit
ríkisins, en mér er ókunnugt að
undirlagi hvors aðilans hún var
tekin. Mál þetta var nokkuð
rætt, m.a. á fundum með for-
stöðumanni Brunavamaeftirlits
ríkisins, sem taldi það glæp að
senda bíl nr. 1 út fyrir bæjar-
mörk Hafnarfjarðar. Hann
taldi slökkviliðsmálum Garða-
hrepps bezt komið með því, að
Garðahreppur keypti slökkvibif-
reið, sem staðsett yrði einhvers
staðar í hreppnum. Þjálfa skyldi
lið nokkurra manna, sem hægt
yrði að grípa til ef eldur kæmi
upp. Engin vakt skyldi vera við
bílinn. Á þetta fyrirkomulag gat
hreppsnefnd Garðahrepps ekki
fallizt en kvaðst reiðubúin að
kaupa slökkvibifreið, sem yrði í
vörzlu Slökkviliðs Hafnarfjarðar
enda yrði þá bíll nr. 1 sendur
til að slökkva eld, hvort sem
væri I Hafnárfirði eða Garða-
hreppi. Taldi hreppsnefndin, að
brunaverðir á stöðinni í Hafn-
arfirði yrðu fljótari á vettvang
heldur en menn, sem væru í
vinnu einhvers staðar í Garða-
hreppi og erfitt kynni að reyn-
ast að ná til. Eitt og annað var
fundið þessu til foráttu, en það
þó helzt, að ekki væri rúm fyrir
einn bíl í viðbót á Slökkviliðs-
stöð Hafnarfjarðar.
Eftir þessar viðræður hef ég
ekki rætt um brunavamir við
slökkviliðsstjórann í Hafnar-
firði, enda sýndi hann ekki þann
samstarfsvilja, sem nauðsynleg
ur er í viðræðum sem þessum.
Voru því teknar upp viðræður
við bæjarstjóra og bæjarráð
Hafnarfjarðar. Varð þar að sam
komulagi að samstarfssamning-
ur skyldi gerður milli Hafnar-
fjarðar og Garðahrepps um rekst
ur slökkvistöðvar. — Skyndi
Hafnarfjarðarbær eiga og reka
stöðina en Garðahreppur greiða
sinn hlut í rekstrarkostnaði
hennar, miðað við íbúafjölda og
bnmabótamat húseigna í hvoru
sveitarfélaganna um sig. Svip-
aður samningur hefur nýlega
verið gerður milli Reykjavíkur-
borgar annars vegar og Kópa-
vogs, Seltjarnarness og Mosfells-
sveitar hins vegar. Bæjarráð fól
bæjarstjóra og mér að ganga frá
nefndum samningi, sem síðan
skyldi staðfestur af bæjarstjóm
Hafnarfjarðar og hreppsnefnd
Garðahrepps. Því miður höfðum
við ekki lokið því verki er brun
inn varð að SetbergL
Samkvæmt lögum hefur
slökkviliðsstjóri heimild til að
veita aðstoð til að slökkva eld
utan bæjarmarka, jafnvel þótt
engir samningar séu til milii við-
komandi sveitarfélaga. Af óskilj
anlegum ástæðum hefur Gísli
Jónsson ekki viljað nota þessa
heimild um bíl nr. 1 ekki einu
sinni við brunann að Setbergi,
þar sem hann horfði á eldinn
læsa sig um hlöðuna og heyið og
menn sína standa aðgerðarlausa.
Ég þekki ekki anað dæmi um
mann, sem hafði möguleika á að
bjarga miklum verðmætum, en
lét hjá líða að gera það, sem í
hans valdi stóð, vegna þess að
samningar voru ekki í lagi, að
hans dómi. Það þarf breitt bak
til að axla þá ábyrgð, sem fylg-
ir slíkri ákvörðun. Vonandi þarf
Gísli Jónsson ekki að taka fleiri
slíkar ákvarðanir sem slökkvi-
liðsstjóri í Hafnarfirði.
Þessari greinargerð minni er
lokið en eftirmál munu rísa.
Með þökk fyrir birtinguna.
Garðahreppi 6/9. 1965
Sveitarstjórinn í Garðahreppi.
Ólafur G. Einarsson.
Yfirlýsing
frd slökkviliðsstjóranum í Hafnarfirði
í FRAMHALDI af fréttatilkynn
ingu í dagblöðum bæjarins um
bruna, er varð að Setbergi í
Garðahreppi sl. laugardag, tel ég
rétt að benda á eftirfarandi:
1. Mér undirrituðum er eigi
kunnugt um að til sé samningur ]
um, að Slökkvilið Hafnarfjarðar ;
eigi að annast brunavarnir í
Garðahreppi.
2. Öll aðstoð, sem Slökkvilið
Hafnarfjarðar veitir í Garða-
hreppi, er gerð á ábyrgð slökkvi
liðsstjóra og með heimild í 33.
gr. laga um brunavarnir og
brunamál, frá 1. apríl 1948, en
þar segir, að slökkviliðsstjóri
hafi heimild til að veita aðstoð
til að slökkva eld utan eigin
bæjar- eða sveitarfélaga, ef hann
telur áhættulítið að fara með
slökkvitækin út fyrir umdæmi
sitt.
3. Brunavamaeftirlit ríkisins
samþykkir ekki að farið sé með
forustubíl Slökkviliðs Hafnar-
fjarðar, SH 1, út fyrir bæjar-
mörkin.
4. Strax eftir að ég undirritað
ur kom á brunastað, gerði ég ráð
stafanir til að fá aðstoð fri
Reykjavík, og skv. dagbók
Slökkviliðsins þar, var aðstoðin
veitt skv. beiðni frá Slökkvistöð
inni í Hafnarfirði.
5. Sveitarstjóranum í Garða-
hreppi hefur verið það fullkunn
ugt, að Slökkvilið Hafnarfjarð-
ar getur ekki komið með út i
hreppinn önnur tæki en þau,
sem komið var með að Set-
bergL
6. Þar sem eldurinn varð strax
í upphafi mjög magnaður og
eldsmatur mikill, tel ég að það
hefði litlu breytt, þótt komið
hefði verið á SH 1 í stað SH 2,
því enda þótt sú bifreið sé fljót
ari í förum, þá hefur hún fjórð-
ungi minni vatnsgeymi. Ég tel
megin orsök þess að ekki var
mögulegt að forða hinu mikla
tjóni, hafi tvímælalaust verið
vatnsskortur, enda hafa ekki ver
ið gerðar þama neinar ráðstaf-
anir til að auðvelda slökkviliði
vatnstöku.
Hafnarfirði, 6. sept. 1965.
Slökkviliðsstjórinn Hafnarfirðl,
Gísli Jónsson.
Frumleg hugmynd
Eitt dagblaðanna birti á laug-
ardaginn viðtal við fyrrverandi
forstöðumann íslenzku verzlun-
arinnar í New York, Icelandic
Arts and Crafts. Þar segir:
,Ég er nokkuð kunnugur
rekstri danskrar verzlunar í
New York og helzta byrjunar-
vandamál þeirra var leyst með
opinberri styrkveitingu. Verzl-
anir sem þessar mæta ætíð byrj
unarörðugleikum, og ég gæti
trúað því að það mætti laga
með opinberum styrkjum".
Þetta eru athyglisverðar upp-
lýsingar. Hér er greinilega bent
á nýja leið til þess að láta við-
skipti skila hagnaði — og sé ég
ekkert því til fyrirstöðu að
fleiri reyndu þessa sjálfsögðu
aðferð, ef trú forstjórans reyn-
ist á rökum reist. Þar með er
fundinn lykillinn að leyndar-
málinu — og ættu viðskipti
ekki að verða mönnum áhyggju
efni héðan í frá.
+ Surtseyjar-myndin
Sagt var frá því í sunnudags-
blaðinu, að Surtseyjarkvik-
mynd Osvalds Knudsens hefði
vakið mikla athygli á kvik-
myndahátíðinni í Edinborg. Ég
sá þessa mynd, eins og margir
aðrir, þegar hún var sýnd hér
í Reykjavík — og ég las líka
gagnrýnina, sem Pétur Ólafs-
son skrifaði í Morgunblaðið.
Ég var að nokkru leyti sam-
mála Pétri þótt ég hefði mjög
gaman af að sjá myndina og
kynni vel að meta það mikla
starf, sem Osvaldur hefur leyst
af hendi með töku mýndarinn-
ar. — En ég gerði mér ekki
grein fyrir því hvað olli: Ein-
hvern veginn fannst mér að
myndin hefði orðið betri, ef Os-
valdur hefði stytt hana örlítið
— og fellt niður þessi sviðsettu
símtöl í upphafi myndarinnar.
Styttri útgáfa
Á dögunum var ég að tala
við mann, sem mjög gott vit
hefur á kvikmyndagerð, fór oft
til Surtseyjar til ljósmynda-
töku — og var þá stundum sam
skipa Osvaldi. — Hann fræddi
mig um það, að þetta væri ein-
hver bezta heimildarmynd, sem
gerð hefði verið um eldgos í
sjó. Hann hefði hitt marga er-
lenda vísindamenn, sem væru
sammála honum um það. —
Það væri fyrir vísindin gert að
Osvaldur dveldi oft lengi við
sömu viðfangsefnin í myndinni.
En með því að stytta myndina
um állt að helming, klippa
hana og bregða upp sláandi og
stuttum svipmyndum, hafa
meiri hraða í myndinni, yrði
hún e.t.v. áhrifameiri fyrir al-
menning, sem ekki horfir á
myndina með augum vísinda-
mannsins.
Ég ætla mér ekki að fara að
segja Osvaldi fyrir verkum.
Hann hefur unnið stórmerkt
starf með töku myndarinnar,
sem e.t.v. á eftir að geyma nafn
hans lengur en nokkur önnur
mynda hans. En ég hefði gaman
af að sjá styttri útgáfu af Surt-
eyjarmyndinni — og ég gæti
trúað því, að hann gæti orðið
milljónamæringur á að gera
eina slíka mynd. Efniviðurinn
er fyrir hendi. Byssa Osvaldar
er hlaðin og með því að skjóta
ákaft, en styttri stund, gæti ég
trúað að hann gerði fólk agn-
dofa.
— ★ —
Og hér kemur bréf frá manni
nokkrum, sem lætur sér annt
um landbúnaðarmál. Ég hef
enga aðstöðu til að sannprófa
að rétt sé farið með tölur. Ef
einhver hefur eitthvað við þetta
að athuga, þá er honum velkom
ið að senda línu. En ég birti
engar langlokur. Ég tek aðeins
við stuttum bréfum:
„Ástæðan fyrir því að ég bið
Velvakanda að birta eftirfar-
andi verðlagssamanburð er sú,
að ég sat nýlega í kaffihúsi og
hlustaði á samræður tveggja
manna. Annar var að líkindum
bóndi, en hinn var bæjarmaður,
Nýmjólk, smásöluverð í Rvík
og Kbh (heimsent í Kbh)
Smjör, heildsöluverð........
Ostur, 45% feitur. Heildsöluv
Rjóri, útsöluverð á hvern dl.
Lambakjöt, heildsöluverð .
Ærkjöt, heildsöluverð ......
Kálfakjöt, heildsöluverð . . .
Kýrkjöt, 1. fl., heildsöluverð
Svínakjöt, heildsöluverð
á Kbh-markaði ...........
Kjúklingar, heildsv. í Kbh .
Egg, heildsöluverð..........
Kartöflur, heildsöluverð ...
ráðherra hinn versta óvin sveit-
anna. Þegar ég heyrði þennan
mann loksins fullyrða, að land-
búnaðarafurðir væru ódýrari
hér en í nokkru landi utan
Sovétríkjanna, var mér nóg boð
ið. Ég hef aðstöðu til að líta i
verzlunarskýrslur og ýmis hag-
fræðirit að jafnaðb og datt mér
þá í hug að ganga úr skugg*
um þetta með tölusamanburði,
og þegar nú staðreyndirnar
blasa hér við mér á blaðinu,
finnst mér engin furða þótt
Gunnarb Gylfa og fleirum þyki
mál til komið að endurskoða
ríkjandi landbúnaðarstefnu á
íslandi og taka í þeim efnum
upp vinnubrögð og hætti betur
menntaðra þjóða.
Verðlagssamanburðurinn er
allur gerður í islenzkum krón-
um, og ein dönsk króna reiknuð
sem ísl. kr. 6,25. Verðið er frá
febrúar/marz 1965, en á þeim
tíma er mjög „normalt" búvön*-
verð.
Danskt lslenzkt
bávöruver® búvöruverff
ísL Raun- Út- Upp-
kr. veru- sölu- bót
legt verð kr.
verð kr. kr.
6,63 11,32 6,60 4,72
47,81 163,36 78,40 84,9«
• 24,06 85,10
• 3,00 8,15
46,25 59,30 40,50 18,80
18,75 29,68 23,10 6,68
45,62 46,20
• 36,56 39,50
37,50 ????
a 28,12 ????
18,12 65,00
1,31 9,29
og var hann fræðarinn, senni-
lega einn af „bjargvættum sveit
anna“ hér í Reykjavík. Hafði sá
síðarnefndi mikinn áhuga á að
sýna sveitamanninum fram á,
að kenningar Gunnars Bjarna-
sonar á Hvanneyri um landbún-
aðarmál væru villukenningar
og til mikils skaða fyrir þessa
þjóð, taldi hann einhig Gylfa
Nú kemur nýtt verð og geta
menn þá borið það saman við
þetta og séð, hvert landbúnað-
arstefnan er að leiða þessa þjóð.
og efnahag hennar. Ef rangt er
með tölur farið múnu einhverj-
ir ráðunautar vafalaust leið-
rétta það“.
AEG
NÝJUNG
TVEGGJA HRAÐA HÖGG-
OG SNÚNINGSBORVÉLAR
Bræffumir ORMSSON h.f.
Vesturgötu 3. — Sími 38820.