Morgunblaðið - 07.09.1965, Page 8

8
MORCUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 7. sept. 1965

Dr. Alktrt SCHWtlTZtl
t»mb*r«n« Gabon
Ntkfnt OceltféHAtola
Vf. t~jlz ‘i'ttr
Jtewvw 3? eJm. __
^^X«Uv trr>v «A*~
c> *^r
• «X» ••

ir. SUfc..»-'<*-+
irvivÍ'C® Be^Cu*.
6 £~*fc -—*-A * •
.XW. 0*~*r^^OU. . S»Jfe*V:~
*~f Ah~<|4{h Am ftMw» ð §#-•**.
v'4*í'l «A»* í#Ufc*4» W **A*J Ci.K»%tji>Jr. 4*.
U *—^- *XU- , v« Aú e r.vv.
V ^UnJUJk^
u£Ol
*JL»MXx
(?
. VnA*^. vyt*«
^ jV f i~ - ACvt |C*”-**
JU4. Jl^x UWv A*~J*~*
™W.-
^V> J--jf> &*a~>**1 • 1ír**jJr«Vv
«jeuJt <*<M~'~jr~
Bréf Alberts Schweitzers til Páls ísóifssonar.
Lambarene, Gabon, 5. sept. — AP: — Dóttir Dr. Alberts Schweitzers, Rhena Eckert (len
(st til hægri) ásamt fleiri syrgj- endum við útförina.
—Albert Schweifzer
Framhald af bls. 1.
þurrkaðan fisk (skreið) hefur
land yðar gert mér mikla
þjónustu. Fyrir það er ég
landi yðar hjartanlega þakk-
látur.
Augsýnilega á ég ekki eftlr
«8 fara aftur til Evrópu. Hin
friawkna vinna á spítalanum
leyfir mér ekki að taka mér
aáíka ferð á hendur.
Knn einu sinni þúsund
þakkir.
Yðar einlægnr
Aihert Sohweitser.
Sjúkrahús Schweitzers í Lamba réné undir palmatrjánum á bökk-
um Ogewe-árinnar.
Fræðsluför Hins íslenzka
náttúrufræðifélags
UM HELGINA 27.-29. ágúst,
efndi Hið íslenzka náttúrufræði-
félag til hinnar árlegu þriggja
daga fræðsluferðar sinnar. Að
þessu sinni var farið um Hreppa
og Þjórsárdal til náttúruskoðun-
ar og skoðunar fornminja. Far-
arstjóri var Eyþór Einarsson og
leiðbeinendur auk hans Guð-
mundur Kjartansson jarðfræð-
ingur og Gísli Gestsson safnvörð
ur. Bækistöð leiðangursins var
Hjálp í Þjórsárdal.
Á leiðinni austur var skoðað
Þjórsárhraun við Ölfusárbrú og
einkennilegir gervigigar, sem
þar eru. Fyrsta daginn voru skoð
aðar jarðmyndanir í Hreppum.
Berglög, sem þar sjást, s.n.
Hreppamyndun, er sérstakur
þáttur í jarðfræðilegri byggingu
íslands. Þar má og sjá forn sjáv-
armörk frá þeim tíma, er Suður
landsundirlendið lá undir sjó.
Við Búðafoss í Þjórsá var skoð-
aður hluti af Búðaröðinni, en
það eru um 50 km langir jökul-
garðar frá ísaldarlokum. Þá voru
skoðuð verksummerki viðSkálda
búðalón, stóra vatnsuppistöðu á
ísöld, er varð til við að skrið-
jökull lokaði dalnum, þar sem
bærinn Skáldabúðir í Gnúpverja
hreppi stendur nú. Loks voiu
skoðuð jarðlög við suðurhluta
Búrfells, Þjófafoss í Þjórsá og
gróður í Búrfellshólmum.
Annan daginn var farið um
Þjórsárdal. Fyrst að Reykholti
og skoðaðar fornar bæjarrústir
og Reykholtshver (vatnshver)
sunnan í Rauðukömbum. Þá
voru skoðaðir gervigígir 1
yngsta Tungnárhrauninu, er
runnið hefur gegnum Gjána og
breiðzt út Þjórsárdal. En það
hraun er talið komið alla leið
úr gígaröð við Tungná, þar sem
Hófsvað er nú. Næst voru skoð
aðar fornminjar að Stöng og
jarðlög í Gjánni. Þá var gengið
að Háafossi og Granna og gróð-
ur skoðaður og jarðmyndanir.
Síðan var farið um virkjunar-
svæðið við Þjórsá og að Tröll-
konuhlaupi að vestanverðu. —
Loks voru skoðaðar rústir af
Skeljastöðum, hinum forna
kirkjustað, líklega bæ Hjalta
Skeggjasonar.
Þriðja daginn voru skoðuð
jarðlög og gróður við Hjálpar-
foss og í fosshólmanum, en síð-
an ekið upp Hrunamannahrepp
og skoðað landslag og jarðmynd
anir. m.a. við Galtafell, Hruna,
Hörgsholt og í Hvítárgljúfri við
Brúarhlöð og Gullfoss. Á leið-
inni til Reykjavíkur voru skoð-
aðar jökulrákir við Tungufljót,
endi Búðaraðarinnar, þar sem
hún liggur að Efstadalsfjalli,
gróður við Laugarvatn, móbergs
hellirinn á Laugardalsvöllum og
landsig á Þingvöllum.
Þátttakendur voru 66 í þessari
fræðsluferð, þ. á. m. 10 færeysk-
ir kennaraskólanemendur.
í JÚNÍ sl. var kveffinn upp í
Hæstarétti dómur í máli, er reis
milli Gjaldheimtunnar í Reykja-
vík og Mjólkursamsölunnar í
Rvík, þar sem ágreiningsefnið
var það , hvort sú starfsemi
Mjólkursamsölunnar að fram-
leiða og selja mjólkur- og rjóma-
ís, væri aðstöðugjaldsskyld eða
ekki.
Samkvæmt álagningu nam að-
stöðugjald af þessari starf-
semi Mjólkursamsölunnar kr.
52.445,00. Þar sem Mjólkursam-
salan neitaði að greiða gjald
þetta, krafðist Gjaldheimtan í
Reykjavík þess, að lögtak yrði
iátið fram fara í eignum Mjólk-
ursamsölunnar til tryggingar
upphæð þessari. Mjólkursamsal-
an mótmælti þessum kröfum og
fór ágreiningsefni þetta til úr-
skurðar í fógetarétti Reykjavík-
ur.
Mjólkursamsalan reisti mót-
mæli sín á þeim rökum, að fyrir-
tækið væri mjólkurbú, enda
sameign nokkurr a m j ólkurbúa,
og að rekstur ísgerðarinnar væri
meðal þeirrar starfsemi, sem ein-
göngu lyti að meðferð mjólkur
og mjólkurafurða þar með talin
sala og dreifing þeirra vara. Sú
starfsemi væri undanþegin að-
stöðugjaldi lögum samkvæmt og
því ætti ekki að leggja aðstöðu-
gjald á ísgerð Mjólkursamsöl-
unnar, frekar en aðra starfsemi,
er lyti að meðferð mjólkur og
mj ólkuraf ur ða.
Gjaldheimtan í Reykjavík
byggði kröfur sínar í fyrsta lagi
á því, að Mjólkursamsalan væri
eigi mjólkurbú í þeirri merk-
ingu sem vanalegt væri að leggja
í það orð, enda væri í lögum
gerður greinarmunur á samsölu
og mjólkurbúum, sbr. 28. gr. 1.
nr. 59 1960 um framleiðsluráð
landbúnaðarins o. fl. Mjólkur-
samsalan hefði og eigi með hönd-
um mjólkurvinnslu nema að
nokkru leyti, hún framleiddi t. d.
eigi smjör né osta. Hún félli því
eigi undir undantekningarákvæði
2. mgr. 8. gr. laga nr. 69. 1962
um tekjustofna sveitarfélaga og
bæri því að réttu lagi að greiða
aðstöðugjald af allri starfsemi
sinni. I öðru lagi taldi Gjald-
heimtan í Reykjavík, að þótt
ekki yrði fallizt á ofangreint
sjónarmið og Mjólkursamsalaa
yrði taiin mjólkurbú og því und-
anþegin aðstöðugjaldi, þá væri
rekstur gerðarþola, sem um
ræddi í þessu máli, þ. e. ísgerðin,
þess eðlis, að Mjólkursamsalan
væri tvímælalaust aðstöðugjalds-
skyld hennar vegna.
Fógetaréttur Reykjavíkur taldi,
að Mjólkursamsalan væri mjólk-
urbú í merkingu laga nr. 59t
1960. Hinsvegar taldi rétturinn,
að ísgerð Mjólkursamsölunnar
væri eigi undanþegin aðstöðu-
gjaldi og því ætti umbeðin lög-
taksgerð að ná fram að ganga.
Niðurstaðan varð hinsvegar
önnur i Hæstarétti. Fyrir réttinn
var lögð álitsgerð tveggja sér-
fróðra manna, sem komust að
þeirri niðurstöðu, að ísgerðar-
vörur Mjólkursamsölunnar teld-
ust til mjólkurafurða. Var sú
álitsgerð lögð til grundvallar við
úrlausn málsins í Hæstarétti og
úrskurður fógetaréttar úr gildi
felldur og synjað um framgang
umbeðinnar lögtaksgerðar.
Einn dómari Hæstaréttax, Giz-
ur Bergsteinsson, skilaði sérat-
kvæði í máli þessu. Hann komst
að sömu niðurstöðU og meirihluti
Hæstaréttar, en forsendur hans
voru nokkuð á annan veg. Segir
svo í sératkvæði hans m. a. :
„Það er eðlilegt og löghelgað við-
fangsefni mjólkurbúa að fram-
leiða mjólkurís og rjómaís, sem
er skír mjólkurfæða, einungis
blönduð 13% sykurefni og 1%
matarlími. Það .er því augljóst
mál, að mjólkurbú eru undan*
þegin aðstöðugjaldi af fram-
leiðslu mjólkuriss og rjómaíss
samkvæmt skýru og ótvíræðu
ákvæði 2. mgr. 8. gr. laga nr.
69/1962, sem leysir mjólkurbú
undan greiðslu slíks gjalds án
þess að geta takmarkana, og þar
sem Mjólkursamsalan í Reykja-
vík er samtök mjólkurbúa, er
hún einnig undanþegin aðstöðu-
gjaldi vegna nefndrar fram-
leiðslu."