Morgunblaðið - 06.11.1973, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. NÓVEMBER 1973
_______SKÁK
Haustmót T.R.
Þegar þetta er ritað, er einni
umferð og biðskákum ólokið á
haustmóti T. R. og staða efstu
manna þessi. 1. Ingi R
Jóhannsson 8H v., 2. Kristján
Guðmundsson 7 v. + biðsk., 3.
Ómar Jónsson 7 v., 4. — 6. Jón
Kristinsson, Jón Þorsteinsson
og Gunnar Gunnarsson 6H v. +
biðsk. Af þessari upptalningu
má ljóst vera, að Ingi R. er mjög
líklegur sigurvegari. Þátttaka
Inga er mjög ánægjuleg, hann
setur alltaf svip á þau mót, sem
hann tekur þátt í, en hefur því
miður ekki getað verið mikið
með að undanförnu. Það er þó
enn gleðilegra, að taflmennska
Inga ber þess ljósan vott, að
hann er að komast aftur I sitt
gamla góða form. Fari nú svo,
að Ingi sigri I mótinu, hefur
hann unnið sér rétt til þátttöku
í alþjóðamótinu, sem haldið
verður á næsta ári, og er von-
andi að hann neyti þess réttar.
Frammistaða þeirra Krist-
jáns og Ómars hefur vakið verð-
skuldaða athygli og er glöggt
vitni þess, að breiddin í Is-
lenzku skáklífi fer sífellt vax-
andi. Ekki skal að svo stöddu
bollalagt meira um einstaka
þátttakendur eðavæntanleg úr-
slit, en hér kemur ein skák frá
mótinu. Hún var tefld í 7. um-
ferð mótsins, og kannski hefur
þetta verið úrslitaskákin.
Hvftt: Ingi R. Jóhannsson
Svart: Kristján Guðmundsson
Sikileyjarvörn.
1. e4 — c5,2. Rf3 — d6,3. Bb5+
(Kristján teflir Ngjdorfaf-
brigðið við hvert tækifæri og
þekkir það eins og buxnavas-
ana sfna. Með þessum leik vík
ur Ingi sér undan því að þurfa
að tefla gegn uppáhaldsafbrigði
andstæðingsins og því hefur
þessi leikur e.t.v. ekki sfzt sál-
rænt gildi).
3. — Rd7,
(Þetta er að vfsu ekki af leik-
ur, en algengara og betra er að
leika hér 3. — Bd7. Þá ætti
hvftur um tvær leiðir að velja,
4. Bxd7+, sem er algengast eða
4. a4, sem Bent Larsen hefur
oft leikið meðgóðum árangri).
4. c3 — Rf6, 5. De2 — a6, 6. Ba4
— Dc7, 7.0-0 — b5 (?),
(Betra var að láta þennan leik
bíða og hyggja fyrst að lið-
skipaninni á kóngsvæng og
leika t.d.7. — g6 ásamt Bg7).
8. Bc2 — Bb7,9. d4 — Hc8 (?),
(Svartur reynir að þrýsta á
hvfta miðborðið, en áætlur
hans stenzt ekki. Eiin var betrí
að leika g6).
10. a4!
(Ræðst á svörtu peðastöðuna á
drottningarvæng og bægir um
leið hættunni frá eigin mið-
borði).
10. — bxa4,
(Svartur á tæpast betri kosta
völ, 10. — cxd4yrði einfaldlega
svarað með 11. axb5).
11. e5!
(Skemmtileg peðsfórn, sem
tryggir hvítum yfirburða-
stöðu).
(11. — dxe5,12. dxe5 — Bxf 3,
(Þar fauk bezti maður svarts,
en svartur á ekki annarra kosta
völ en að láta biskupinn af
hendi og þiggja peðsfórnina,
12. — Rd5 eða Rg4 hefði verið
svarað með 13. e6).
13. Dxf3 — Rxe5, 14. Bxa4+ —
Rc6,
(Þessi leppun riddarans á
eftir að reynast svörtum erfið).
15. Ra3 — e5?
(Þessi leikur gengur sjálfs-
morði næst. Með 15. — e6, eða
g6 gat svartur veitt mun meiri
mótspyrnu, þótt hvitur hefði að
sönnu yfirburðastöðu sem
fyrr).
16. Rc4 —e4,17. Df5— Dd7,
(Svartur fær engan tíma til
að koma kóngsbiskupnum i
gagnið. Hvítur hótaði Re5).
18. Df4—De6,19. Ra5— Bd6,
(Loksins kemur biskupinn
út, en nú er það bara of seint).
20. Dh4 — Be5, 21. Rxc6 —
Hxc6,22. Dg5,
(Skiptamunurinn hleypur
ekki í burtu).
22. — Rd7, 23. Bxc6 — Dxc6,
24. Hd 1-0-0,
(Með 24. — Bf6 gat svartur
að vísu komist hjá mannstapi,
en staðan var vonlaus hvort eð
var).
25. Df 5 — Bd 6,
(25. — Hd8 gekk ekki vegna
26. Dxe5).
25. Dd5 og svartur gafst upp.
Hraðskákmót haustmótsins
verður haldið í skákheimilinu
sunnudaginn 11. nóvember
n.k., og sfðar í mánuðinum mun
fara fram helgarmót, sem
nánar verður auglýst síðar.
Jón Þ. Þór.
Jón Asgeirsson
skrifar um tónlist
AÐ GEFNU tilefni vill undir-
ritaður gera grein fyrir þeim
leiðu mistökum, er leiddu til
þess að ekki var rituð gagnrýni
um tónleika Gfsla Magnús-
sonar, pfanóleikara. Övið-
ráðanlegar orsakir réðu því
að ég þurfti að vera austur
á fjörðum sama dag og tón-
leikarnir voru haldnir. Við
eftirgrenslan kom f ljós, að
miðar á umrædda tónleika
höfðu ekki borist afgreiðslu
Morgunblaðsins og mér tókst
ekki að ná f framkvæmda-
stjóra Tónlistarfélagsins, áður
en ég fór austur. Af þessum
sökum gerði ég ekki ráðstafan-
ir til að fá annan i minn stað.
Eftir á fékk ég þær upp-
lýsingar, hjá framkvæmda-
stjóra Tónlistarfélagsins, að
hann hefði afhent, samtimis
fréttatilkynningu, miða á
umrædda tónleika, sem, þvf
miður, af einhverjum ástæðum
komu ekki til skila. Leyfi ég
mér hér með, fyrir hönd
Morgunblaðsins, að biðja
hlutaðeigandi afsökunar á
þessum leiðu mistökum.
Jón Ásgeirsson
TÓNLEIKARNIR hófust með
forleik Mozarts að óperunni
Don Giovanni. Verkið er létt og
leikandi, og eins og mörg verk frá
þessum tfma, er þungamiðja þess
í höndum strengjasveitarinnar.
Nokkuð vantaði á skýra framsetn-
ingu fingerðra stefja, þannig að
t.d. tónendurtekningar þeirra
urðu ógreinilegar, heyrðust sem
samfelldur tónn. Slfkt stafar þvf
miður af samtakaleysi, sem ef til
vill mætti rekja til æfingaleysis.
Þó áheyrendur viti ekki hvað er
að, finna þeir fjarveru þess, sem
Mozart er svo rfkur af, enda voru
undirtektir þeirra því sem næst
kurteisisklapp. Walter Trampler
er frábær vfóluleikari og áreiðan-
lega á hann margt sjaldgæft og
girnilegt til í pokahorninu, sem
fyllt gæti í eyður þær, er eiga rót
sína að rekja til erfiðra aðdrátta á
okkar kalda landi. Undirritaður
verður að játa ókunnugleika sinn
á víólukonsert Bartoks, þar sem
raddskrá af verkinu var ófáanleg.
Eftir þvf sem greint verður við
fyrstu heyrn, er verkið, framan
af, fremur slitrótt. Margvíslegar
skiptingar milli hljóðfæra hljóm-
sveitarinnar og einleikara voru á
einhvern hátt ekki samtengd
tónhugsun og má vera að ókunn-
ugleiki hljósveitarmanna á verk-
inu hafi valdið nokkru.
1 seinni hluta verksins kom
fram margt af þvf, sem er sér-
kennandi fyrir Bartok. Fagrar og
allt að þvi rómantfskar línur og
danslög, gædd einkennum
Balkanskra þjóðlaga.
Verkið og flutningur
Tramplers, var áheyrendum vel-
komið nýnæmi og undirtektir
eftir þvf.
Sfðasta verkið á efnisskránni
var „fyrsta Brahms“, ægifagurt
verk. Strax f upphafi var aflleysi
strengjasveitarinnar áberandi.
Sakir fámennis þurfa strengja-
leikaramir blátt áfram að níðast á
hljóðfærunum. Við þessar að-
stæður er aðdáunarvert hve vel
þeim tókst að skila erfiðu hlut-
verki sínu, þó þeir væru einstaka
sinnum ekki samtaka, eins og t.d.
á smá kafla eftir 97. takt. Óhreinn
og ónákvæmur leikur er bein
afleiðing óeðlilegrar áreynslu.
Aflleysi strengjasveitarinnar
veldur því að blásarar verða
meira áberandi en skyldi. Þessi
hlutfallsröskur. verður oft
átakanleg og þó sérstaklega vegna
þess, hve blásararnir spila oft
óþarflega sterkt. I öðrum þætti
verksins er fiðlueinleikur, sem
framan af er studdur samleik
valdhorns.
Bæði var hraði þessa kafla
aðeins um of og leikur hornleikar-
ans of sterkur, til að einleikur
konsertmeistarans Þorvaldar
Steingrfmssonar (Jón Sen lék á 1.
víólu, vegna mannfæðar) nyti sfn.
Við endurtekningu línunnar er
lagið leikið á horn, en sólófiðlan
flytur hlaupandi tónflúr, sem
drukknaði í of sterkum undirleik
sveitarinnar.
Niðurlag þessa kafla er sérstak-
Iega fagurt og á fiðlusólóin þar
stóran hlut, sem vegna kæru-
leysislegrar spilamennsku, fór
fyrir ofan garð og neðan. Tempó
kaflanna voru of jöfn, rétt eins
og hljómsveitin væri að spila
verkið f fyrsta sinn. Sérkenni
þeirra runnu saman i eina þung-
búna mynd og þó Brahms sé ávalt
alvarlegur, var leikur sveitar-
innar einum of þungur, t.d. var
sama og enginn munur á 2. og 3.
kaflanum. Annar kafli á að vera
hægur og angurvær, en sá þriðji
frekar hraður, þokkafullur og
reisulegur.
Okko Kamu er áreiðanlega
góður stjórnandi. Það kom fram
t.d. í vfólukonsert Bartoks. Um
skilning hans á Brahms verður
ekki dæmt að þessu sinni. Miklu
mun hafa ráðið, hve seint hann
kom til landsins og þvf orðið
minna, en til stóð, úr samstarfi
hans og sveitarinnar.
Jón Asgeirsson.
Sighvatur Björgvinsson:
í BOÐI HVERS
VAR SVAVA ?
Hr. ritstjóri.
I Morgunblaðinu, laugardaginn
20. október s.l., er m.a. frá þvf
sagt, að Svava Jakobsdóttir,
alþm., hafi sótt flokksþing brezka
Verkamannaflokksins heim,
þegar flokkurinn hélt þing sitt í
Blackpool á dögunum, og hafi
Svava flutt þar ræðu um land-
helgismálið. Þar sem frásögnina
mætti misskilja þannig, að Svövu
Jakobsdóttur hafi verið boðið til
þings brezka Verkamannaflokks-
ins og að á þinginu hafi hún flutt
ræðu um landhelgismálið, vill
Alþýðuflokkurinn gjarna koma
eftirfarandi upplýsingum á fram-
færi.
Aðeins einum fslenzkum aðila
var boðið að senda fulltrúa á þing
brezka Verkamannaflokksins f
Blackpool, og sá aðili var Alþýðu-
flokkurinn. Er flokknum jafnan
boðið að senda fulltrúa til allra
þinga jafnaðarmannaf lokka í
Vestur-Evrópu, og fulltrúi
Alþýðuflokksins á þingi brezka
Verkamannaflokksins I Blackpool
að þessu sinni var Finnur Torfi
Stefánsson, lögfræðingur, sem er
við nám í Manchester. Var hann
eini Islendingurinn, sem varopin-
ber gestur þingsins og þá jafn-
framt sá eini, sem naut þeirra
réttinda, sem slíkum áheyrnar-
f ulltrúum eru jafnan veitt.
Svava Jakobsdóttir, alþm., mun
hins vegar hafa fengið boð frá
Tribune-hópnum svonefnda um
að tala á fundi þess hóps, sem
haldinn var f Blackpool sömu
daga og þing brezka Verkamanna-
flokksins stóð yfir. Eins og yður
er eflaust kunnugt hafa félagar í
brezka Verkamannaflokknum
með sér ýmis smærri félög og
klúbba, sem stundum eru beinir
aðilar að flokknum, með sama
hætti og flokksfélög, en eru
stundum alveg sjálfstæð. Þessi
félög og klúbbar hafa yfirleitt
með sér fundi þá daga, sem þing
brezka Verkamannaflokksins
stendur yfir.
Eitt af þessum fjölmörgu félög-
um, eða klúbbum, er Tribune-
hópurinn svonefndi, og hafði
hann með sér fund í Blackpool á
sömu dögum og þing Verka-
mannaflokksins stóð, en fjöl-
margir slíkir fundir voru haldnir
af ýmsum smærri félögum og
klúbbum, svipuðum Tribune-
hópnum, á þeim tíma. Það var til
slíks fundar, sem Svövu Jakobs-
dóttur var boðið, og þar flutti hún
sína ræðu yfir 150 til 200 manns,
að því segir í Þjóðviljanum. Sjálft
þing brezka Verkamannaflokks-
ins sækja hins vegar mörg
hundruð fulltrúar hinna ýmsu
flokksdeilda og aðildarsambanda.
Af þessu má ljóst vera, að
Svövu Jakobsdóttur var aldrei
boðið til þings brezka Verka-
mannaflokksins, hún var ekki á
gestalista þingsins og flutti þvf að
sjálfsögðu aldrei neina ræðu á
þinginu. Hins vegar mun hún,
eftir því, sem Alþýðuflokkurinn
kemst næst, hafa fengið aðgang
að þinginu sem blaðamaður á
blaðamannakorti frá Þjóðviljan-
um.
I sambandi við för Svövu
Jakobsdóttur til Blackpool og þær
upplýsingar, sem borizt hafa um,
að allur kostnaður við ferðina
hafi verið greiddur af íslenzka
sjávarútvegsráðuneytinu, vill
Alþýðuflokkurinn taka fram, að
fulltrúum frá honum er jafnan
boðið á allar meiri háttar sam-
komur jafnaðarmannaflokka i
Vestur-Evrópu. Að undanförnu
hefur Alþýðuflokkurinn sent full-
trúa sína á ýmsar þessar sam-
komur og þing, þar sem þeir hafa
flutt ræður um landhelgismálið
og víðast hvar fengið mjög góðar
undirtektir og oft samþykktir, þar
sem lýst hefur verið yfir stuðn-
ingi við málstað íslendinga.
Þessar ferðir Alþýðuf lokksmanna
á vit erlendra jafnaðarmanna-
flokka, til þess að kynna land-
helgismálið hafa aldrei verið
kostaðar af opinberum aðilum á
íslandi, hefur það aldrei verið
boðið og aldrei verið eftir því
leitað, enda hefur Alþýðuflokkn-
um ekki verið kunnugt um, að
sjávarútvegsráðuneytið eða aðrir
opinberir aðilar á Islandi væru
reiðubúnir að styðja Islendinga
til slíkra sendiferða, hvorki á vit
smærri áhugamannahópa um
stjórnmál eða heilla stjórnmála-
flokka, sem fslenzkir aðilar hafa
einhver samskipti við. Hins vegar
fagnar Alþýðuflokkurinn því að
sjálfsögðu, að íslenzka rfkið skuli
styðja sem flesta til þess að kynna
landhelgismálið á erlendum vett-
vangi og vonar, að slík kynningar-
starfsemi, hverjir svo, sem hana
annast, geti gefið sem bezta raun
til eflingar fslenzkum málstað.
Með kveðju
f.h. Alþýðuflokksins.
Sighvatur Björgvinsson.
í tilefní af
AA-fundi
FUNDUR AA-samtakanna i
Austurbæjarbíói var að því leyti
óvenjulegur, að allir frum-
mælendur. þar á meðal ein kona,
töldu fram hver sfna vankanta.
Maður er vanari þvf að slíkt sé
gert um málefnalega andstæð-
inga. AA-menn voru ekki heldur
að deila við neina andstæðinga
heldur segja sína eigin sorgar-
sögu af áföllum sínum vegna
áfengis- og lyfjanotkunar, sem nú
flæðir yfir þjóðina, segja hver
áhrif eiturbyrlarar þjóðarinnar
höfðu á líf þeirra öðrum til
varnaðar.
Öll hófu þau mál sitt á sömu
setningu: „Ég er alkóhólisti.“
Þetta minnti mann að vonum á
Jónas heitinn Guðmundsson, að
spara ekki sjálfan sig f stað þess
að segja dæmisögu af einhverjum
og einhverjum yfir fullsetnum
bekkjum.
Sem templari óskaði ég, að það
hefði verið ég og mín stúka, sem
hefði haldið svo fjölmennan og
góðan fund. Hver og einn verður
að sjálfsögðu að velja sér félags-
skap, sem hverjum veikum á
svelli er nauðsyn. Aldrei má
ætlast til alls af öðrum, eins og
þarna kom vel fram. Heill og
heiður hverjum þeim, er leggur
fram krafta sína af fullri
djörfung til mannbóta.
Ingþór Sigurbjörnsson.