Morgunblaðið - 02.12.1973, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. DKSEMBKR 1973
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Aucdýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10-100.
Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjaid 360,00 krá mánuði innanlands.
í lausasölu 22, 00 kr. eintakið
sem hafa verið gerðar f
f jármálum byggingarsjóð’s,
að unnt er að veita þessi
lán fyrir áramót.“ Þessi
ummæli Björns Jónssonar
eru alveg skýr og ótvíræð.
í þeim felst bindandi loforð
um, að allir þeir sem gert
hafi fokhelt fyrir 15.
nóvember 1973 skuli fá lán
fyrir áramót.
A fundi Iiúsnæðismála-
stjórnar í fyrradag barst
svo tilkynning frá ráðherr-
anum þess efnis, að ein-
son taka að sér að ganga
með hatt í hönd milli
bankastjóra viðskiptabank-
anna og biðja um fram-
lengingu á þeim víxlum,
sem flestir þeirra hús-
byggjenda, sem nú verða
fyrir barðinu á svikum
hans, hafa áreiðanlega lof-
að að greiða í desembcr
með láni húsnæðismála-
stjórnar svo og fyrir aðra
lánardrottna hinna ungu
húsbyggjenda, sem heitið
hefur verið greiðslu nú f
desember? Annað hvort
verður ráðherrann aðtaka
þetta verkefni að sér eða
standa við gefin loforð á
Alþingi og útvega nauðsyn-
legt viðbótarfjármagn, svo
að þessir húsbyggjendur
fái þau lán í desember, sem
þeir eiga rétt á.
SVTKTN LOFORÐ Orðlaus ráðherra
Hversu langt geta ráð-
herrar gengið í því að
gefa yfirlýsingar á Alþingi,
sem ekkert mark er tak-
andi á? ílvers eiga þeir al-
mennu borgarar að gjalda,
sem taka gildar hátíðlegar
yfirlýsingar ráðherra á /VI-
þingi, en verða svo fyrir
því, að ekkert er á slfkuin
yfirlýsingum að byggja?
Þessum spurningum er
ekki varpað fram að
ástæðulausu. Þessa dagana
standa nokkur hundruð
h ú sby gg je n du r f r a m m i
fyrir þvf, að loforð, sem
Björn .Jónsson, félagsmála-
ráðherra gaf á Alþingi í
byrjun nóvember hefur
verið svikið og svikin koma
harðast niður á þeim, sem
sízt skyldi, ungu fólki, sem
er að koma sér upp hús-
næði og hafði ráðherralof-
orð um lán núna fyrir jólin.
Ilinn 6. nóvember spunn-
ust nokkrar umræður á /VI-
þingi út af fvrirspurn, sem
Sverrir Ilermannsson bar
fram um lánveitingar til
húsnæðismála. í svari við
þessari fyrirspurn, sagði
Björn Jónsson, félagsmála-
ráðherra m.a. um lánveit-
ingar til þeirra, sem gera
fokhelt fyrir 15. nóvember,
sem er síðasti eindagi Hús-
næðismálastjórnar: „Hinn
19. okt. sl. voru 127 þessara
íbúða orðnar fokheldar og
má gera ráð fyrir eða leiða
líkur að því, að þær geti
orðið um 300 a.m.k. Þó er
þetta nokkurri óvissu háð,
þær gætu eins orðið eitt-
hvað fleiri, og það er þegar
ljóst af þeim aðgerðum,
ungis þeir, sem sótt hefðu
uin lán fyrir 1. febrúar sl.
og gert hefðu fokhelt fyrir
15,nóvember mundu fá lán-
in nú í desember. Ilinir,
sem lagt hefðu umsóknir
inn eftir 1. febrúar sl.
myndu ekki fá sín lán fyrr
en í febrúar, Þetta eru
hrein svik við þá húsbyggj-
endur, sem gerðu fokhelt
fvrir 15. nóvember, en
sóttu ekki um lánin fyrr en
eftir 1. febrúar. Ummæli
ráðherrans á Alþingi 6.
nóvember sl. gáfu þessum
húsbyggjendum fullt til-
efni til að treysta því, að
þeir fengju lánin í desem-
ber. Nú virðist sýnt, aðsvo
verði ekki, nema félags-
málaráðherra verði knúinn
til þess.
Kannski vill Björn Jóns-
Halldór E. Sigurðsson,
fjármálaráðherra, varð
orðlaus í sjónvarpinu í
fyrrakvöld, er Eiður
Guðnason fréttamaður
spurði hann, hvað
kalla ætti þá gífur-
legu verðbólgu, sem nú
er f landinu, úr því að
ráðherrann sjálfur kallaði
helmingi minni verðbólgu
á Viðreisnarárunum óða-
verðbólgu. Ráðherrann
hafði heldur ekkert svar
á reiðum höndum. þegar
fréttamaðurinn spurði
hann, hvað ríkisstjórn-
in ætlaði að gera til
þess að berjast gegn
þessari þróun. Sannleikur-
inn er sá, að hraði
verðbólgunnar er að verða
óstöðvandi. Verðbólgu-
vöxturinn er nú komin yfir
20% á ársgrundvelli og er
orðin þrisvar sinnum meiri
en í nágranna- og við-
skiptalöndum.
í gær var tilkynnt stór-
felld hækkun á land-
b ú n a ð a r v ö ru m, h e 1 z t u
nauðsynjavörum almenn-
ings. Ríkisstjórnin hyggst
stórhækka söluskatt um
áramót, án þess að það
komi fram í vísitölu. Eng-
in merki sjást um raunhæf-
ar aðgerðir til þess að
hægja á verðbólguvext-
inum.
Bersýnilegt er, aðenginn
rfkisstjórn til þess að tak-
ast á við slíkt viðfangsefni.
Ef þessi þróun heldur
áfram, verður þess ekki
langt að bíða, að ástand-
ið verði orðið svipað því,
sem var í Þýzkalandi fyrir
stríð, er fólk ók um með
hjólbörur fullar af einskis
nýtum peningaseðlum.
Rey kj aví kurbréf
Laugardagur 1. des..
Skattauppgjöf
vinstri stjórnar
Á FYRSTA þingi vinstri stjórnar-
innar beitti hún sér fyrir breyting-
um á skattalöggjöfinni, sem kallað
ar voru uinbætur, en þýddu í raun
stórkostlega aukningu skattabyrði
(>& byggðust á þeirri megin stefnu-
breytingu að auka beina skatta, en
stefnt hafði verið að því, að draga Ur
þeim eftir mætti. Nú, tveimur árum
síðar, er svo komið, að enginn
ágreiningur er lengur um nauðsyn
þess að hverfa frá „umbótum"
vinstri stjórnarinnar í skattamálum
og gera róttækar breytingar á
gildandi skattalöggjöf. Ein megin-
krafa verkalýðshreyfingarinnar f
yfirstandandi kjarasamningum er
einmitt sú, að róttæk breyting verði
gerð á skattalöggjöfinni, og á þingi
Alþýðusambands Norðurlands var
talað um þá gífurlegu skattabyrði,
sem launþegar yrðu nú að búa við.
Málgögn rikisstjörnarínnar halda
því ekki lengur fram að, um ,,um-
bætur“ hafi vcrið að ræða á skatta-
löggjöfinni veturinn 1972, þvert á
móti taka þau undir kröfur, sem
fram koma hjáöllum almenningi, að
skattalögunum verði breytt.
Þannig hafa stjórnarflokkarnir í
raun viðurkennt, að hin þunga
gagnrýni sjálfstæðismanna á skatta-
lögin veturinn 1972 hafi verið á
fullum rökum reist, og er þetta eitt
af fjölmörgum dæinum um, að
stjórnarflokkarnir verða að játa, að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi séð bet-
ur on þeir á þessum fyrstu misser-
um vinstri stjórnarinnar. Rfkis-
stjórnin hefur nú gert verkalýðs-
hreyfingunni og vinnuveitendum
grein fyrir þeim skattabreytingum,
sem hún vill beita sér fyrir. Morgun-
blaðið hefur skýrt fráefni þeirra, og
enda þótt enginn dómur verði að svo
stöddu lagður á fyrirætlanir ríkis-
stjórnarinnar, bendir margt til þess,
að þær skattabreytingar verði laun-
þegum ekki hagstæðar. Ríkis-
stjórnin hyggst lækka tekjuskatt
um 2.500 milljónir en þess í stað
hækka söluskatt um 5% stig eða
a.m.k. 3.500 milljónir án þess að sú
hækkun komi fram í kaupgjaldsvísi-
tölu. Á sama tíma hyggst hún hækka
bensínskatt, innfllitningsgjald ábif-
reiðum og ýmsa fleiri skatta, án
þess að það hafi nokkur áhrif á
vísitöluna. Er ekki ósennilegt, að
það komi í ljós, þegar vel er skoðað,
að þessar skattabreytingar verði
launþegum ekki ýkja hagstæðar og
þýðingarlaust sé að meta þær til
kjarabóta, svo nokkru nemi, nema
síður væri.
Skattatillögur
sjálfstæðismanna
Á næstunni munu tveir þingmenn
Sjálfstæðisflokksins, þeir Matthías
Á. Mathiesen og Matthfas Bjarnason
flytja frumvarp um breyvtingar á
skattalögunum, sem unnið hefur
verið að á undanförnum mán-
uðum og hlotið hefur mjög
vandaðan undirbúning. Ekki er
vitað um efrn þessa frumvarps, en
í þeirri athyglisverðu ræðu,
sem Cleir Uallgrimsson, formað-
ur Sjálfstæðisflokksins, flutti á
flokksráðsfundi flokksins fyrir
skömmu, fjallaði hann um skatta-
málin og er ekki ólíklegt, að ýmsar
þær hugmyndir, sem þar komu fram
eigi eftir að birtast í skattafrum-
varpi þingmannanna tveggja.
T ræðu sinni á flokksráðsfundin-
um sagði Geir Hallgrímsson m.a.:
„Illutfall beinna skatta i skatt-
heimtu ríkisins hefur og stóraukizt.
Til marks um það, hve tekju-
skattur einstaklinga hefur hækk-
að eftir hinum nýju skattalög-
um vinstri stjórnarinnar, má
bera saman álagningu tekju-
skatta 1971 og 1973. Hækkun
álagðra tekjuskatta er þannig 318%
á sama tíma og brúttó-tekjur fram-
teljenda hafa hækkað um 60%.
Nauðsynlegt er því á þessu þingi að
gera róttækar breytingar á tekju-
skattslögunum. Ef miðað væri við
svipaðan grundvöll og gert var,
þegar sett voru ný skattalög i upp-
hafi Viðreisnarstjórnartímabils,
þyrftí persónufrádráttur einstak-
linga víð álagningu á næsta ári að
vera rúmar 300 þús. krónur og
persónufrádráttur hjóna um 450
þús. krónur, en þessar upphæðir
mundu aðeins vera samkvæmt
gildandi tillögum og væntanlegri
skattvísitölu 200 þús. kr. og 340 þús.
kr. Samkvæmt núgildandi lögum
greiða menn ýmist 25% eða35% af
fyrstu rúmum 100 þús. kr. í skatt-
skyldum tekjum og 44% af hærri
tekjum. Þegar 11% útsvar á
brúttótekjur leggst við þessar tölur,
rná glöggt sjá, aðbrýna nauðsyn ber
til að breikka skattþrep og lækka
skattstiga verulega, ef ekki á að
draga úr verðmætasköpuninni í
þjóðfélaginu. Vissulega yrði tekju-
missir ríkissjóðs töluverður, ef úr-
bætur yrðu gerðar á tekjuskattslög-
um, eins og hér er vikið að, jafnvel
3—4 milljarðar króna af um 30
milljarða króna heildartekjum. En
slíkum tekjumissi yrði að mæta
annars vegar með niðurskurði út-
gjalda og hins vegar með hækkun
söluskatts, en hvert prósent í sölu-
skatti gefur um 650 milljón króna
tekjur. Þá er og rétt að taka til
umræðu og ákvörðunar sérsköttun
hjóna, að tekjum sé skipt til
helminga áður en til álagningar
kemur. Slík regla er mjög i sam-
ræmi við tíðarandann og stuðlar að
þvi að konan sé frjáls að ákveða,
hvort hún vinnur utan heimilis eða
ver starfskröftum sinum i þágu
þess. Eftir vandaðan undirbúning
sýnist allt benda og til þess, að taka
beri upp virðisaukaskatt í stað sölu-
skatts, móta staðgreiðslukerfi skatta
og enn fremur að breyta skatta- og
tryggingakerfinu þannig, að fjöl-
skyldubætur og persónufrádráttur
verði felld saman í skattkerfið, en