Morgunblaðið - 21.05.1975, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. MAI 1975
Á SUMARDEGI
Erlendur Jónsson
Gleðjist gumar
VÆRI maður spurður hvað
honum þætti minnisverðast frá
liðnum vetri á sviði menningar-
málanna hérlendis kynni hon-
um að vefjast tunga um tönn. Út
komu nokkrar þokkalegar bæk-
ur en fáar eða engar framúr-
skarandi eða líklegar til langlíf-
is. Leikhúsin ganga eins og
smurð vél og njóta friðar og
öryggis, þar rikir staðviðratími.
Umræður um listamannalaun
urðu með minna móti en þeim
mun meiri um viðbótarritlaun
svo ekki hallast áþar. Sem sagt:
fátt nýtt. Menningarknörrinn
marar á útsævi þar sem hvergi
sér til stranda, hver aldan er
annarrí lík og engin greinileg
stefnumið blasa við augum.
Stundum ber við að einhver
stígur fram eins og skipstjóri i
brú og vill fara að miða okkur
út og síðan að gefa stefnu. Sem
betur fer er skútan þannig gerð
að margir geta stýrt í einu og
hver i sína áttina eða réttara
sagt — halda sig geta það. Ann-
ars væri farkosturinn líklega
búinn að steyta á einhverri flat-
ey með sinn dýrmæta farm inn-
anborðs og yröi ekki stjakað
þaðan upp frá því.
Vaktaskipti hafa orðið í
brúnni hjá ríkisfjölmiðlunum.
Ekki hefur þó orðið vart
breyttrar stefnu enn sem komið
er. Allmörg ár eru nú liöín síð-
VORIÐ ætlar að verða seint á
ferðinni að þessu sinni. Kulda-
köstin ganga yfir hvert af öðru
með nokkru millibili, svo að sá
gróður sem lifnað hefur fölnar og
hverfur. Farfuglarnir sem fylltu
loftið söng kúra nú hljóðir og
þannig er eins og allt hafi stöðv-
azt nú um tíma. Frost er um
nætur og nálægt frostmarki um
hádaginn. Allur fénaður er að
sjálfsögðu á gjöf ennþá, enda
jörði.i sinuhvít og gróðurlaus. Nú
er sauðburðurinn á næsta leiti og
er reyndar lítilsháttar byrjað að
bera sums staðar og á allsstaðar
að vera kominn í fullan gang fyrir
og um hvítasunnu, vonandi verð-
ur norðanbálið þá gengið niður,
er sýnt er að fé verður að gefa
nokkuð ennþá. Allmikið hefur
verið flutt af áburðí en hefur
gengið hægar en æskilegt væri,
þvi hér hefur verið framkvæmd
hin árvissa vegabót, sem sagt
þungatakmörk á vegum, og miðað
við 7 tonna öxulþunga. Bílar sem
Alsír verði full-
trúi S-Víetnams
NÝJA bráðabirgðabyltingar-
stjórnín í Saigon hefur sent form-
lega tilkynningu til bandaríska
utanríkisráðuneytisins þess efnis
að hún óski eftir að Alsir taki við
stjórn sendiráðs Suður-Víetnams
í Washington og 'verði fulltrúi
hinna nýju stjórnvalda þar. Var
tilkynningin send eftir venjuleg-
um diplómatiskum leiðum og
hafði verið búizt við henni í
nokkra daga.
Fram hefur komíð í ræðum
hinna nýju valdhafa í Suður-
Víetnam að þeir séu albúnir að
taka upp stjórnmálatengsl við öll
ríki þar á meðal Bandaríkin.
Bandaríska utanríkisráðuneyt-
ið hefur staðfest að það hafi feng-
ið orðsendinguna og sagði tals-
maður þess að hún væri í athug-
un.
an þar var tekið að gefa nokk-
urt rúm fyrir umræður um bók-
menntir. I fyrstunni voru þær
fjölbreyttar og stundum nokk-
uð fjörugar en hafa orðið ein-
hæfari og daufari með hverju
árinu sem liður. Enda hafa
stofnanirnar í reynd firrt sig
ábyrgð á þeim með þvi að fela
þær fólki sem er þeim annars
allsendis óvandabundið.
Islensk bókmenntaiðja er
fjölbreytt þó afraksturinn sé
ekki alltaf fyrsta flokks. En sé
hún skoðuð frá einungis einu
sjónarhorni er hætt við að
myndin af henni verði jafnvel
ennþá drungalegri en efni
standa til. Og það er nú einu
sinni lögmál að einhliða um-
ræður, þar sem allir eru á sömu
skoðun, verða alltafleiðinlegar
og útkoman vcrður: hálfsann-
leikur. Jafnvel miðaldamenn
gerðu sér það ljóst og körpuðu
eins og þeir ættu lífið að leysa
um hégóma ef ekki mátti hrófla
við stóra sannleika.
Tími spádóma er ekki liðinn.
Völvur rýna inn í framtíðina
um áramót því hátíð er til heilla
best (athyglisvert að konur
skuli nú á tímum vera meiri
spámenn en karlar). Spáð er
um flóð, eldgos, stríð og trúlof-
anir en menningin látin liggja
milli hluta. Hún er orðin hluti
við venjulegar aðstæður geta flutt
12 tonn mega ekki flytja nema
brot af því, en slíku sporti hafa
menn ekki ráð á í dag.
Að sjálfsögðu verður áburði
ekki dreift fyrr en veðurfar
breytist. Nokkur klaki er ennþá i
jörðu og þar af leiðir að allt hefur
orðið mjög blautt þegar rignt
hefur, en það hefur einmitt rignt
mikið á milli kuldakastanna.
Nú eru skólar yfirleitt að ljúka
störfum og koma þá nemendurnir
til starfa á heimilunum, þeir sem
eiga heima í sveitum. Víða er fólk
fátt á bæjum og ærin verkefni
fyrir fleiri hendur á þeim mikla
annatíma sem sumarið er i sveit-
um. Nokkuð er áformað að grafa
af framræsluskurðum hér í sumar
og eru þær framkvæmdir að hefj-
ast, enda klaki ekki meiri en svo
að hann er ekki til híndrunar.
Hætt er við að ræktunarfram-
kvæmdir verði með minna móti i
vor vegna hins háa áburðarverðs,
því fyrst og fremst bera menn á
þá ræktun sem fyrir er.
Sagt hefur verið frá því í frétt-
um, að skotmenn drepi og særi
fugla á Reykjanesi. Þetta er hlið-
stætt og víða gerist, hér um slóðir
hafa stundum verið menn á ferð
skjótandi fugla um varptímann og
komið hefur fyrir, að sauðfé og
hross hafa orðið fyrir skotum.
Ekki hafa þessir piltar fyrir þvi
að tala við neinn, heldur fara um
eins og þjófar á nóttu. Er ekki
kominn tími til að gera athugun á
því hverjir eiga og þurfa að hafa
byssuleyfi? Það er sannarlega
kominn tími til að taka þessi mál
fastari tökum en gert hefur verið
til þessa.
Kuldalegt er að lita til fjalla og
snjólínan nokkuð neðarlega, hítt
er svo annað mál að á skammri
stund skipast veður í Iofti. Fyrr
en varir getur sumarsólin hellt
geislum sínum yfir lög og láð og
vakið til lífs þann gróður sem
liggur nú í dvala. Og í dag ríkir
friður við Sigöldu.
daglegs brauðs. Og þar með hef-
ur tungunni bæst nýtt hugtak:
menningarneysla. Svona langt
er sérhæfingin komin með alla
sina framleiðni, framboð, eftir-
spurn og tilheyrandi. Yfir allt
þetta dynur svo kvennaárið
með enn nýju hugtaki: karl-
menningarneyslu.
Kvenþjóðin gerist djörf en
karlar sitja rjóðir, vel upp aldir
og prúðir. Þeir eru meira að
segja hættir að geta hneykslast
á fyrirgangi kvenþjóðarinnar
og þora tæpast að stynja upp
orðum eins og pilsaþytur enda
byrjaði kvenþjóðin sóknarlotu
þessa með því að kasta pilsum
og klæðast brókum. Þurfti ekki
Þuríður formaður konungsleyfi
til að ganga á buxum? Við sjá-
um í anda skipstjóra á loðnu-
skipum framtiðarinnar. Land-
helgin verður einn lystigarður
með rósrauðum fyrirheitum,
ný Þuríður í hverju stýrishúsi.
Það þótti hraustlega mælt
þegar verkakona fyrir norðan,
boldangskvenmaður, steig upp
á vörubilspall til að flytja félög-
um boðskap 1. maí og slöngvaði
yfir viðstadda þessari tvíefldu
athugasemd: „Er ekki kvenfólk
og karlmenn eins líkamlega og
andlega!"
Nema hvað? Konur una ekki
FASTEIGN ER FRAMTlÐ
2-88-88
Fossvogur
glæsileg 3ja herb. íbúð á jarð-
hæð. Vandaðar innréttingar.
Laus fljótlega.
Við Miðvang
norðurbæ, Hafnarfirði. Vönduð
3ja herb. endaíbúð i háhýsi.
Parket á gólfum. Glæsilegt út-
sýni.
Við Laufvang
norðurbæ Hafnarfirði. Glæsileg
4ra herb. ibúð. Vandaðar innrétt-
ingar. Þvottahús og búr innaf
eldhúsi.
Við Breiðvang,
norðurbæ Hafnarfirði, 4ra— 5
herb. ibúð selst tilbúin undir tré-
verk og málningu. Afhendist um
áramót. Öll sameign fullfrá-
gengin. Fast verð. Góð kjör.
Við Borgarholtsbraut
rúmgóð sérhæð i tvibýlishúsi. 3
svefnherb. m.m. íbúðin er öll
nýstandsett. Stór bílskúr. Gott
útsýni.
Við Birkihvamm
einbýlishús ca. 80 fm á einni
hæð góð 3ja herb. ibúð. Bygg-
ingarréttur og allar teikningar af
2x72 fm viðbyggingu.
3ja herb. íbúðir
við Dvergabakka, Eyjabakka, Ira-
bakka og Þórsgötu.
4ra herb. ibúðir
Við Eyjabakka, Jörvabakka,
Bergstaðastræti og Þórsgötu.
Við Drápuhltð
2ja herb. rúmgóð kjallaraibúð.
Samþykkt. Sérinngangur.
Við Vallhólma
Kópavogi
fokhelt einbýlishús sém er hæð
og kjallari. Innbyggður bilskúr.
Hitaveitusvæði. Selst i skiptum
fyrir góða 4ra herb. ibúð.
Garðahreppur
Flatir
rúmgott einbýlishús með bilskúr.
Stór stofa, 4 svefnherbergi, sjón-
varpsherbergi, húsbóndaher-
bergi m.m. Samtals 220 fm.
Æskileg skipti á minni eign t.d.
einbýli, raðhúsi eða sérhæð í
Garðahreppi eða Hafnarfirði.
AÐALFASTEIGNASALAN
AUSTURSTRÆTI 14. 4. HÆÐ
SÍMI28888
kvöld og helgarsimi 8221 9.
Fréttabréf
úr Holtum
lengur þeirri verkaskipting að
karl afli en kona eyði (það er að
segja vinni úr). Karl tónskáld,
kona hljóðfæraleikari, karl
skáld, kona upplesari — svo
dæmi séu tekin, það skal nú
vera úrelt og teljast til liðins
tíma. Viðtekin eðliseinkenni
kynjanna skulu fara sömu leið,
t.d. náttúra karla fyrir hasar-
myndir og reyfara og áfergja
kvenna eftir væmnum ástarsög-
um. Flettum upp í Manni og
konu:
„Bónda þótti best til fallið að
kveða rímur af Rollant eða
Ferakut, sagði, að þeir hefðu
verið hinir mestu garpar og
kappar miklir Griðkonur sögðu,
að fáar rimur mundu betri en
Brönurímur. Hrólfur vinnu-
maður lagði allfátt til þeirra
mála, sagði, að enginn forn-
manna væri sér jafnkær sem
Grettir, kvaðst þó ógjörla vita,
hvort af honum væri gjörðar
rímur nokkrar." Við hlutverki
Rollants, Ferakuts og Grettis
tók síðar Maðurinn með stál-
hnefana og enn síðar Dýrling-
urinn og Harðjaxlinn. Griðkon-
ur fá lika sína skammta síend-
urnýjaða.
Ég seilist til bókahillunnar og
tek þá handfylli af ljóðabókum
sem hendi er næst. Það verða
sjö bækur alls. Engin þeirra
skarar beint fram úr, sex eru
undir meðallagi, ein að flestra
dómi bæði vel ort og geðþekk
og hún er eftir — konu. Útkom-
an gæti orðið önnur ef höndina
bæri annars staðar niður.
En mundi þetta ekki falla
nærri meðallaginu? Simone de
Beauvoir sagði eitthvað á þá
leið að karlmaðurinn nyti þess
forskots fram yfir konuna að
hún yrði ávallt að sanna hæfi-
leika sína á hverju sviði og í
hvert skipti áður en mark væri
á henni tekið? Karlmaðurinn
aftur á móti telst ekki ómerkur
orða sinna fyrr en hann hefur
að sínu leyti sannað að hann sé
það!
Enn þykjast konur þurfa að
reka réttar síns gagnvart sam-
félaginu og karlkyninu.
Á bókmenntasviðinu eru þær
eftirbátar karla með hliðsjón af
magni en varla með hliðsjón
af meðaltalsgæðum. Hins vegar
hefur léleg framleiðsla skáld-
kvenna átt undir högg að sækja
fremur en framleiðsla karla af
svipuðum gæðaflokkum vegna
þess að konur hafa í mun ríkara
mæli ástundað tilfinninga-
semina sem óneitanlega hefur
sínar broslegu hliðar. Eða hver
leyfir sér að skopast að sögu-
hetju sem hrækir karlmann-
lega út yfir borðstokk þó svo að
þvílíkri athöfn sé ekki lýst af
tiltakanlegum glæsibrag? Öðru
máli gegnir ef sama söguhetja
er komin í land, búin að hafa
uppi á sinni heittelskuðu og er
látin segja með ljúfum klökkva
í röddinni: „Ég elska þig!“
Þá er eins og allt snúist önd-
vert og vesalings skáldkonan
má prísa sig sæla ef hún verður
ekki útlánahæst í bókasöfnum
landsins. Svona er margt skrit-
ið í harmoníu.
Erlendur Jónsson.
Iðnaðar-
húsnæði
170 ferm., til leigu á góðum
stað. Leigjandi, sem getur stand-
sett húsnæðið, gengur fyrir.
Upplýsingar í síma 36994.
Höfum
kaupendur
af öllum stærðum íbúða,
raðhúsum á Reykjavíiur-
svæði. Kvöldsími 42618.
Verzlunar- og
iðnaðarhúsnæði
til leigu 160 fm við Ármúla. Mjög gott
húsnæði, hentugt til fjölbreytilegra afnota. Til-
boð sendist Mbl. fyrir 25. maí merkt: Ármúli
— 6916".
Skrifstofuhúsnæði óskast
Heildverzlun óskar eftir húsnæði nú þegar, eða
síðar á árinu, 250—400 ferm.
Skrifstofur og vörugeymslur þurfa ekki að vera
á sömu hæð. Tilboð sendist Mbl. merkt. Skrif-
stofuhúsnæði 6941
Herbergi eða
lítil íbúð óskast
Okkur vantar herbergi eða litla íbúð í sumar
fyrir danskan starfsmann. Herbergið þarf að
vera rúmgott, einhver afnot af eldhúsi eru
æskileg. Laugarneshverfi, Vesturbær og fleiri
svipaðir staðir koma til álita. Upplýsingar í sima
22299 eða 21 199 frá kl. 13 — 16 daglega.
Scandinavian Airlines Laugavegi 3.
M.G.