Morgunblaðið - 01.08.1976, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. AGUST 1976
7
HUGVEKJA
efiirsr.
Þóri Síephensen
Eitt sinn sem oftar, sat ég
meðal fólks, sem var að ræða
trúmál. Ýmislegt var þar rætt
og m.a. togstreita sú, sem
stundum á sér stað um
mannssálirnar, einkum þar
sem áhugasamir sértrúar-
söfnuðir eru með net sin úti
til mannaveiða. Eins og
gengur var ýmislegt rætt, og
ég heyrði, að ungur maður
mælti við sessunaut sinn:
„Skyldi það ekki vera
vafamál, hvort trúarbrögðin
hafa gert mannkyninu
meira gott eða illt?
Ég veit, að hann er ekki
einn um þessa spurn, hinn
ungi maður, og þess vegna
hygg ég það ekki fjarri lagi
að ræða þetta mál hér, eðli
trúarbragða okkar, tilgang
þeirra og hugsanlega þörf
mannlífsins fyrir þau.
Fornleifafræðingar segja
okkur, að trúarbrögðin virðist
vera nærri jafngömul mann-
kyninu eða a.m.k jafngömul
menningarviðleitni þess. Það
er staðreynd að við finnum
hvergi mannlegt samfélag,
sem ekki á sína trú. Hún er
mismunandi eftir menningar-
stigi og andlegum þroska.
Hinar frumstæðustu þjóðir
trúa á stokka og steina.
Síðan liggur leiðin til fjölgyð-
istrúar og loks eingyðistrúar.
Gyðingar taka fyrstir upp
slika trú og af því hefur þjóð
þeirra fengið nafn sitt
Eftir því sem þjóðirnar
eignast æðri trúarbrögð, eftir
þvi hækka hugsjónir þeirra.
Þær eignast sterkari siðferð-
isgrundvöll, þæreignast
sterkari tilfinningu fyrir bróð-
urskyfdunni við náungann.
Vaxandi kærleikur og mann-
göfgi fylgjast að, hugtökin
mannréttindi og mannúð
verða til. Þessi þróun og
þróun trúarbragðanna hafa
haldist í hendur.
Albert Einstein, hinn mikli
jöfur vísindanna, sagði árið
1 950: „Sjálfur er ég sann-
færður um, að ef trúar-
bragðanna hefði ekki notið
við, mundi mannkyniðenn
i dag vera á villimanna-
stiginu."
Spurningu unga manns-
ins, sem ég gat um hér að
framan, er þvi auðsvarað.
Mannkynið á trúarbrögðum
sínum miklu meira að þakka
en skýrt verður I einni svip-
Maður-
inn
°g
trúar-
brögðin
an. Hitt er svo annað mál, að
miklu veldur, hver á heldur.
Það er vandi að túlka háleitar
hugsjónir, það er vandasamt
breyskum manni og þargerir
örugglega enginn nógu vel.
Þess vegna gjalda trúar-
brögðin oft boðenda sinna,
okkar kristna trú er þar engin
undantekning.
En háleit markmið hennar
minnka ekkert að gildi, þótt
fylgjendum þeirra mistakist
að ná þeim. Og það fylgir því
að vera maður að vera ófull-
kominn. Kristin trú tekur þá
hluti líka allt'af með I reikn-
inginn. Einmitt þess vegna
leggur hún svo mikla áherzlu
á boðskap fyrirgefningarinn-
ar, af því að maðurinn þarf
svo mjög á honum að halda.
Væri ég spurður um til-
gang kristinnar trúar, þá yrði
svar mitt á þá leið, að hann
væri einkum tvíþættur. í
fyrsta lagi væri h'ánn sá að
leiða manninn til samfélags
við Guð, skapara sinn. í öðru
lagi að göfga og fegra líf
hans.
Litum nánará þetta. Hvað
sækir maðurinn í samfélag
sitt við Guð? Hann sækir
svipaða hluti og barn til for-
eldra sinna. Hann sækir
traustið og öryggið, hlýju og
hjálp. Trúaður maður veit sig
öruggan, af því að hann á
kærleiksríkan föður á himni.
Tómiðog tilgangsleysið, sem
margir kvarta svo mjög um I
lifi sínu, það ásækir aldrei í
sama mæli þann mann, sem
á lifandi trú á Guð.
Áhrif kristinnar trúar til að
göfga og fegra mannlífið eru
margvísleg. Dæmisögur
Krists og siðgæðisboðskapur
hans í heild hafa haft mikil
áhrif á mannlífið til góðs,
breytt miklu á betra veg.
Upprisutrúin á framhaldslíf
mannssálarinnar hefur veitt
meira Ijósi inn I mannlegt llf
en við getum mælt eða met-
ið Öll kristin boðun hefur
byggt á tillitinu til náungans.
Ég ætlaði mér að ræða hér
út frá spurn ungs manns eðli
trúarbragða okkar, tilgang
þeirra og hugsanlega þörf
mannlifsins fyrir þau Þetta
eru þrjú atriði. Eðli og tilgang
hef ég þegar rætt eins og það
er hægt! hugvekju sem þess-
ari. En hvað um þörf mann-
lífsins fyrir þau I dag?
Við erum hluti mannkyns,
sem stynur undan hörmung-
um, sem stafa af þvi að tillitið
og kærleikurinn til náungans
er ekki nógu sterkt í hugum
einstaklinganna og trú þeirra
á Guð ekki heldur.
En er þá einhver von um
að mannkynið tileinki sér hin
eilifu verðmæti trúarinnar i
þeim mæli að friður og far-
sæld megi ríkja á jörðinni?
Já, vissulega er von til þess.
Við megum ekki gleyma því,
að það eru enn ekki liðin tvö
þúsund ár frá fæðingu Krists
og mjög margir á jörðinni
þekkja hann ekki enn, hvað
þá að þeir játi trú á hann En
þegar trúin á hann verður
allra eign og þegar meiri hluti
manna reynir af alvöru að lifa
þá trú, eigum við víst, að
,,Þá munu bætast
harmasár þess horfna,
hugsjónir rætast. Þá mun aft-
ur morgna "
S.A.S. 30 ára
SCANDINAVIAN Airlines Syst-
em, — SAS — heldur upp á 30 ára
afmæli sitt hinn 1. ágúst 1976.
Fulltrúar rfkisflugfélaganna í
Danmörku.Noregi og Svíþjóð,
undirrituðu stofnsamning SAS á
fundi, sem haldinn var í Osló.
Fundurinn stóð hvíldarlaust frá
morgni 31. júli til dögunar 1.
ágúst 1946.
Árangur fundarins varð sögu-
legur viðburður í samstarfi nor-
rænna þjóða, þar sem þrjú
smærri félög lögðust á eitt um að
mynda félag, sem f dag er eitt af
stærstu flugfélögum heims.
Á þeim þrem áratugum sem
liðnir eru frá stofnun þess hefur
SAS flutt meira en 82 milljónir
farþega, eða nærri fimmfaldan
íbúfjölda stofnþjóðanna, og 1,3
millj. tonna af fragt.
SAS hóf starfsemi sína sex vik-
um eftir stofnunina hinn 17. sept.
1946. Fyrsta flugleiðin tengdi hin-
ar norrænu höfuðborgir við New
York og flugkosturinn var DC—4.
önnur flugleið var opnuð til
Suður-Ameríku hinn 30. nóvem-
ber sama ár.
Fyrsta flugárið flutti SAS
meira en 21.000 farþega og 300
tonn af fragt á þessum tveimur
flugleiðum. Flugflotinn var sjö
DC—4 flugvélar og starfsmenn
voru samtals 1.100.
Á síðasta ári 1975 flutti SAS 6,8
millj. farþega og 115.000 tonn af
fragt. Flugleiðirnar eru samtals
263.000 km og ná til 102 borga í 53
löndum í fimm heimsálfum.í dag
á SAS 73 flugvélar og starfsfólkið
er um 15.000 mánns.
Norðurlandaþjóðirnar höfðu
komizt nálægt samkomulagi um
samstarf á N-
Atlantshafsflugleiðinni áður en
seinni heimsstyrjöldin skall á. A
strfðsárunum voru áætlanirnar
lagðar á hilluna en rekstraraðil-
arnir héldu þó sambandi sin á
milli. Stríðinu var jafnvel ekki
lokið þegar flugréttindi til New
York höfðu verið tryggð og full-
trúar hins verðandi flugfélags
höfðu pantað DC—4 vélarnar frá
Douglas flugvélaverksmiðjunum.
1948 stofnuðu aðildarflugfélög
SAS til samskonar samstarfs á
Evrópuflugleiðum og gilti á N-
Atlantshafsflugleiðinni og 1951
var síðan gerður samstarfssamn-
ingur á breiðum grundvelli sem
náði til alls milliálfuflugs, Evr-
ópuflugs og innanlandsflugs.
Samningurinn, sem var bakverk-
andi til 1. okt. 1950, var endurnýj-
aður á sfðasta ári og mun gilda til
1995.
Saga SAS hefur að geyma
fjölda dæma um frumkvæði til
nýjunga i alþjóðlegri flugstarf-
semi og siglingafræði, sem rekja
má aftur til Víkingatímabilsins.
Félagið varð fyrst til þess að nýta
skemmri leiðina yfir Norðurpól-
inn f almennu áætlunarflugi árið
1950 og áratug sfðar varð félagið
fyrst til að fljúga þvert yfir Asfu
(yfir Rússland og Síberfu). SAS
varð fyrst til að taka Caravelle
þotur f notkun 1959, og einnig
fyrst méð flugvélagerðirnar DC-
8-62, DC-9-41 og DC-9-21.
Jafnframt því að auka flug-
starfsemina hefur SAS á síðari
árum farið út f ýmsan skyldan
rekstur. í dag tekur félagið þátt í
rekstri veitingahúsa og flugfé-
lagseldhúsa um allan heim, rekur
hótel um alla Skandinaviu og
einnig ferðaskrifstofur og innan-
landsflugfélög í hinum þremur
aðildarlöndum.
Stofnfélög að SAS eru Danish
Airlines (stofnað 1918),
Norwegian Airlines (stofnað
1927) og Swedish Airlines (stofn-
að 1924).
Þessi þrjú hlutafélög eru að
hálfu í eigu einkaaðila, en við-
komandi ríkisstjórnir eiga hinn
hlutann.
EF ÞAÐ ER FRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU
AIGLÝSINGA-
SÍ.MINN KR:
22480
Höfum kaupendur að eftirtöldum verðbréfum:
VERÐTRYGGÐ SPARISKÍRTEINI
RIKISSJ0ÐS: Kaupgengi pr. kr. 100.
1965 2. flokkur 1513.84
1 970 2. flokkur 506.43
1972 1. flokkur 423.44
HAPPDRÆTTISSKULDABRÉF
RÍKISSJÓÐS:
1974 E
Kaupgengi pr. kr. 100.
172.76
VEÐSKULDABREF:
3ja ára fasteignatryggð veðskuldabréf með hæstu
vöxtum.
Höfum seljendur að eftirtöldum verðbréfum:
VERÐTRYGGÐ SPARISKÍRTEINI
RIKISSJOÐS: Sölugenqi ær. kr. 100.—
1967 2. flokkur
1968 2. flokkur
1969 1. flokkur
1970 1. flokkur
1972 1. flokkur
1975 1. flokkur
Sölugengi ær. kr.
1206.41
1000.00
744.44
700.00
444.00
152.00
HAPPDRÆTTISSKULDABREF
RÍKISSJÓÐS: Sölugengi pr. 100.
1973 B 333 30
1974D 244.14
1975 G 120.33
PJÁRFESTinGRRFÉIAG ÍSUMÐS Hft
Verðbréfamarkaður
Lækjargötu 12, R (Iðnaðarbankahúsinu)
Sími 20580
Opiðfrá kl. 13.00—16.00 alla virka daga