Morgunblaðið - 05.11.1976, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. NÖVEMBER 1976
11

Daði handlangar eina til Úla Sigurvins f Hafnarbrekkunni.
var eins og hún hefði aldrei gert
annað þegar hún spratt úr spori
upp hamrana, horfin yfir brún á
örskoti, frjáls á ný. Hún var skilin
eftir i Elliðaey, verður látin
ganga úti með fé sem verður sett í
eyna fyrir veturinn.
Réttargrindur voru snarlega
teknar niður, gerðar klárar fyrir
veturinn, bandi slegið af steðja-
hæl og stefnan tekin á Bjarnarey.
Þar var farið eins að, bjarg- og
smalamenn þustu upp eyna, hóað,
smalað og hlaupið með brúnum
og hábörðum, féð rann eyna,
bylgjaðist eins og kafloðið grasið í
vindinum, smaug eftir landslag-
inu og innan stundar var réttin i
Hafnarbrekkunni í sjónmáli og
niður 150 metra háa snarbratta
brekku fór féð eins létt og táning-
ar á dansgólfi. Síðustu 50 metrana
þarf að handlanga féð niður
bjargið. Menn raða sér þá á snasir
og einn vaður liggur um leiðina
þannið að hald sé fyrir mennina
þegar féð kemur niður. Þetta er
erfitt verk, því bæði er að féð er
óhemju vænt, lætur illa og aðstað-
an i hálu bjarginu ekki upp á það
bezta eins og á heiðalöndum fasta-
landsins. Allt mjakast þetta þó og
það voru ekki margar kindurnar
eftir þegar ein slapp út I bjargið
úr réttinni og hún var ekkert að
gefa færi á sér, upp á hlíðina á ný
og hlaupandi menn urðu að gefast
upp þegar hún var komin út á
bjargsyllu hinum megin á eynni.
Annarri kind var sleppt til þess
að hún gæti haft félagsskap í vet-
ur.
Það var var farið að halla kvöldi
þegar vélar bátanna juku aftur
ferð fullskipað sauðfé f lestar og
stíur og í fjarska læddist nóttin
að.
Kindajarmur í öllum tónteg-
undum, mannaspjall, bátar að
landi, fýll yfir kjalbylgjum. Fjár-
sókn lokið í úteyjar það árið. —
á.j.
Fullfermi f Skuldinni.
Björn Erlendsson véltæknifræðingur:
Þjóðnýting háhitans
Nú hefur verið endurflutt á al-
þingi frumvarp um að öll háhita-
svæði skuli þjóðnýtast án þess að
bætur komi fyrir. Undanskilin
eru þó þau háhitasvæði þar sem
eigendur hafa þegar hafið
vinnslu hitans.
Þetta mun vera í sjötta skiptið
sem þetta frumvarp er flutt, þar
sem það hefur ekki náð samþykki
meirihluta. Ef til vill er andstaða
meðal almennings við frumvarp-
ið, þegar fulltrúar hans á alþingi
hafa fimm sinnum fellt það.
Flytjendur frumvarpsins
mættu taka meira tillat til þess
hluta stjórnarskrárinnar, sem við-
kemur eignarrétti manna. En þar
segir á þessa leið: Eignarréttur-
inn er friðhelgur. Engan má
skylda til að láta af hendi eign
sína nema almenningsþörf krefji.
Þarf til þess lagafyrirmæla og
komi fullt verð fyrir. Hvað við-
kemur þjóðnýtingu háhitasvæða
þá mun sú gerð tæplega standast
gagnvart þessari grein, því líkleg-
ast er hér ekki um neina þjóðar-
nauðsyn að ræða. Opinberir aðilar
eiga stór háhitasvæði, sem þeim
væri skylt að nýta áður en teljast
gæti að þjóðnýting hitans á land-
svæðum einstaklinga yrði þjóðar-
nauðsyn. Fyrir utan það að eðli-
legt mætti teljast að háhitasvæði f
eign einstaklinga þjóðnýtist smátt
og smátt, með fullum bótum, eftir
því sem almenningsþörf segir til
um.
Það má segja að ofarlega sé í
hugum manna svokallað Svarts-
engismál þar sem að sumra áliti
hefði átt að taka háhitasvæði
eignarnámi, án þess að bætur
kæmu fyrir. Lyktir í því máli
munu hafa’orðið þær að eigendur
jarðhitans og bæjar- og hreppa-
félög sömdu um ákveðna greiðslu
fyrir afnot jarðhitans.
Margir landeigendur hafa lagt
svo að segja allt sitt fé í kaup á
sinum landareignum vitandi vits
háhita og meðal annars með ýms-
an rekstur í huga sem krefst hita.
Svo sem til upphitunar ýmiss kon-
ar húsnæðis, gróðurhús, fiskrækt,
ylræktarver, einkaraforkufram-
leiðslu (með leyfi yfirvalda) o.fl.,
o.fl.
Á komandi árum mun það
verða á margra færi að nýta sér
hita í jörðum sínum niður á mikið
dýpi hvort sem um er að ræða
háan eða lágan hita. Tækmnni
hefur undanfarið fleygt gífurlega
fram í þessum efnum. Ekki mun
líða á löngu þar til einstaklingar
hérlendis geta eignast sinn eigin
Framhald á bls. 24
Færeyjar
Markaður fyrir þig?
Þegar íslendingar leita sér aö markaði erlendis fyrir framleiösluvörur
sínar, yfirsést þeim gjarnan einn markaður, þrátt fyrir nálægö hans
og skyldleika- þaö eru Færeyjar.
Þaö er ef til vill smæð færeyska markaöarins, sem veldur því aö hann
gleymist svo oft, og satt er þaö stærri markaðir finnast - en
stæröin segir ekki allt, söluárangur ræöst ekki alltaf af stærö mark-
aðarins.
Markaöur af viöráöanlegri stærö, er þaö sem flest íslensk framleiöslu-
fyrirtæki hefur vantaö- og þaö aö færeyski markaöurinn skuli ekki
vera stærri er einn af kostum hans - þaö gerir seljendum auöveldar
meö aö nálgast hann, meö litlum tilkostnaði.
í Færeyjum býr 43 þúsund manna dugmikil þjóö, lífskjör eru þar góö,
laun há og kaupgeta mikil.
Sögulegur bakgrunnur færeyinga og íslendinga er hinn sami, og margt
er skylt með þjóöunum, tengsl á mörgum sviðum mjög náin og tungu-
málaerfiðleikar ekki teljandi í samskiptum þjóðanna. Þessir þættir
skipta miklu máli þegar á reynir-og oft hefur sannast frændsemi
færeyinga og jákvæö afstaða í okkar garö og þess sem íslenskt er.
Aö stunda sölustarfsemi viö slíkar aöstæöur sem okkar bjóöast í
Færeyjum, er í rauninni einstakt tækifæri - og þegar allt kemur til alls,
þá eru Færeyjar ekki svo lítill markaöur, íbúafjöldi Færeyja er sá sami
og íbúafjöldi Akureyrar - Kópavogs - Hafnarfjaröar og Keflavíkur til
samans. Og hvaöa íslenskur framleiöandi eöa seljandi myndi vilja
vera án viðskipta viö íbúa þessara staöa.
Nokkur islensk fyrirtæki hafa náö góöum söluárangri í Færeyjum, og
sýnt þannig aö þeir markaösmöguleikar sem kunna aö bjóöast í
Færeyjum eru sannarlega þess viröi aö þeir séu athugaöir.
Hvernig væri aö kanna máliö?
í vetur munum viö fljúga tvisvar í viku um Egilsstaði til Færeyja, á
fimmtudögum og sunnudögum. Viö höfum náð hagstæöum samningum
viö Hótel Hafnía um gistingu, og getum þannig boöiö lægra verö,
þeim sem kaupa saman flugfar og gistingu í 3 riætur.
Fjölgun Færeyjaferöa okkar í vetur gera íslendingum kleift aö auka
samskiptin viö færeyinga á öllum sviöum.
Til þess er leikurinn geröur.
AKOREYRI
eeiLSSTAÐtR
REYKJAVIK*
'KLSt
°G20
MlX/
pLIjq
" •
ÞÖRSHÖFN
• VESTMANNAEYJAR
SSU6 loftœidir
VCX3A.R