Morgunblaðið - 05.11.1976, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. NÖVEMBER 1976
35
— Minning
r
Asgeir
Framhald af bls. 33
Það var eitt^af þessum hörðu
vorum. Ég var með bræðrunum
uppi í lambhússhlöðu að láta hey í
poka og balla, margir þurftu á
heyi að halda. Veðrið hafði verið
vont en var að slota. Allt í einu
birtist maður í vindauganu, það
var bóndi af Ströndinni, þegar fór
að draga úr veðrinu hafði hann
brotist á kænu sinni niður í eyju.
Erindið var að biðja Ásgeir að
koma til hjálpar, kona hans var í
barnsnauð. Ljósmóðir, sem var
vel fær í sínu starfi var hjá
sængurkonunni, sem var búin að
berjast við að fæða í tvo sólar-
hringa.
Að sjálfsögðu var allt gert til að
hraða ferðum Ásgeirs. Þegar
hann gekk upp á baðstofuloftið,
þar sem sængurkonan lá, sagði
tengdamóðir hennar: „Ásgeir er
kominn, Guði sé lof, þá fer þetta
allt að lagast.“
Tengdamóðirin reyndist sann-
spá, það leið ekki langur timi frá
því Ásgeir kom, þar til fæddur
var myndardrengur, og báðum
heilsaðist vel, móður og barni.
Síðar spurði ég Ásgeir, hvað
hefði gerst. Hann sagði þá, að
sumarið áður en þetta átti sér
stað, hafi Guðmundur Guðfinns-
son augnlæknir verið á ferð í
Æðey. Ásgeir spurði Guðmund
um visst fyrirbrigði, sem hann
hafði tekiðieftir að gat hindrað
fæðingu. Laéknirinn þekkti þetta
fyrirbrigði og sendi honum með-
al, sem átti við. Þegar Ásgeir kom
að rúmi konunnar, sá hann strax
hvað var að og gaf henni af meðal-
inu. Varð þá fljótt breyting og
barnið fæddist eðlilega. Þessi at-
burður segir töluvert, þó við
sleppum upphafinu um miðlun
heyja á harðindaári. Viðbrögð
tengdamóðurinnar sýna trúnað
þann og traust, er fólk bar til
Ásgeirs.
Lækning konunnar og hvernig
hann hafði rétt meðal, sýnir gjör-
hygli Ásgeirs og hversu duglegur
hann var að afla sér fróðleiks.
Þegar hann fékk ekki svör við
spurningum sínum með lestri
bóka eða rannsókn á líffærum
dýra, þá leitaði hann til lækn-
anna.
Bræðurnir eru nú farnir, en
Sigriður lifir þá báða. Guð styðji
hana og styrki í veikindum henn-
ar og söknuði.
Ásgeir var ávallt glaður og
fagnar nú vistaskiptunum. Efi um
góðan Guð og annað líf var aldrei
til í hans hjarta. Hann hlakkaði til
að hitta alla vinina, sem á undan
voru farnir.
Blessuð sé minntng hans.
Magnús Jónsson.
1 dag fer fram frá Fossvogskap-
ellu útför Asgeirs Guðmunds-
sonar, fyrrv. hreppstjóra og odd-
vita frá Æðey í N-Isafjarðarsýslu.
Hann var fæddur að Æðey 5. nðv.
1887. Foreldrar hans voru hin
nafnkunnu merkishjón Guð-
mundur Rósinkarsson, óðalsbóndi
í Æðey, og kona hans Guðrún
Jónsdóttir frá Arnardal, af hinni
fjölmennu og víðkunnu Arnar-
dalsætt. Æðey hefur allt frá land-
námstíð verið stórbýli, sakir
margvíslegra hlunninda og
jarðargæða, enda löngum talin
eitt af glæstustu höfuðbólum Isa-
fjarðardjúps. Því til sanninda má
geta þess, að hin nafnfræga
Vatnsfjarðar-Kristin fluttist frá
hinu fræga óðali sínu og settist að
i Æðey og bjó þar og dvaldi síð-
ustu æviár sin. Búblómi Æðeyjar
byggðist jöfnum höndum á land-
búnaði og sjósókn, sem stunduð
hefur verið þaðan frá fyrstu tið
og fram á 4. tug þessarar aldar,
þvi fiskisæld var jafnan mikil I
tsafjarðardjúpi. Þá var Æðey,
eins og nafn hennar gefur til
kynna, ein mesta dúntekjujörð á
Islandi og mun vera það enn.
Þeir sem heimsótt hafa Æðey
að sumarlagi munu seint gleyma
fegurð hennar, iðandi fuglalifi og
þeim náttúrutöfrum, sem þessi
skrúðgræna eyja, sem lyftir sér
úr bláum bárum, býr yfir. Hér er
einnig útsýni stórfenglegt til
fjalla og fjarða við Isafjarðar-
djúp.
Á þessu fagra og fjölmenna
óðali þeirra Guðmundar og Guð-
rúnar óigt upp hinn stóri og glæsi-
legi barnahópur þeirra. Hér var,
sem á öðrum stórbýlum þeirra
tíma, unnið af kappi og atorku við
hin daglegu störf, bæði við land
og sjó, en hér gáfust einnig kyrr-
látar stundir til gleðskapar og
fræðslu, — hér voru sáimar
sungnir, kvæði flutt og sögur
lesnar. Hér var rótgróið islenskt
menningarheimili, sem reyndist
æskunni hollur skóli og hlýtt at-
hvarf hinum öldruðu.
Eftir andlát Guðmundar í Æðey
árið 1906 veittu systkinin 3,
Ásgeir, Halldór og Sigríður búi
móður sinnar forstöðu, og eftir
ahdlát hennar árið 1931 ráku þau
sjálfstæðan búskap í Æðey um 30
ára skeið, eða til ársins 1961, er
þau brugðu búi og fluttust hingað
til Reykjavíkur.
Það mun ekki ofmælt, að
búrekstur systkinanna i Æðey
varð nafnfrægur viða um land
sakir myndarlegra búskapar-
hátta, risnu og höfðingsskapar,
sem einkenndi heimili þeirra frá
fyrstu tíð. Enda voru þau sam-
hent, sem einn maður, að stuðla
að hagsæld heimilisins og efla
þrifnað þess og sæmd i hvivetna.
Þeir munu einnig margir ferða-
mennirnir og sumargestirnir, sem
lengi munu minnast komu sinnar
hingað, I þetta fagra eyríki, þar
sem allt vitnaði um friðsæld og
náttúrutöfra, eins og fegurst
skartar á landi voru. Á hverju
sumri dvaldi hjá systkinunum i
Æðey fjöldi aðkomubarna Sem
áttu þar athvarf og atlæti sem í
foreldrahúsum. Hér nutu þau
hollra og gifturíkra uppeldis-
áhrifa fyrir ástúð, nærgætni,
reglusemi og fagra heimilisháttu.
Það kom snemma í hlut Ásgeirs
Guðmundssonar að vera forvfgis-
maður sveitar sinnar og heimilis
út á við. Um hartnær 20 ára skeið
var hann hreppstjóri, oddviti og
sýslunefndarmaður Snæfjalla-
hrepps, auk ýmsra annarra opin-
berra starfa sem honum voru
falin. öll þau störf rækti hann af
frábærri alúð og samviskusemi.
Það var einnig metnaðarmál
hans, að heimilið I Æðey væri
ekki aðeins opinn faðmur og hlýr
arinn fyrir gesti og ferðamenn
heldur einnig styrk stoð og
hjálparhella þeim er liðsinna
þurfti, enda þekktu grannarnir
það, að hingað var gott að leita
þegar heyskort eða annan vanda
bar að höndum.
Umhyggja og nákvæmni við
allar skepnur, fugla jafnt sem
fénað virtist ættararfur og
heimilishefð í Æðey. Fóðrun og
umsýsla búfjár hjá Æðeyjar-
bræðrum var til fyrirmyndar og á
orði höfð. Ásgeir hafði frá æsku-
aldri tamið sér að fylgjast með
líðan og þörfum búpeningsins,
greina sjúkdóma hans og veita þá
umönnun og lækningu sem tök
voru á. Hafði hann einnig aflað
sér raungóðrar þekkingar I þeim
fræðum. Var því snemma farið að
leita aðstoðar hans við hvers-
konar Jíúfjárkvillum, enda fór
hann ófáar læltningaferðir um
ísafjarðardjúp og nálæga hreppa.
Um fjölda ára var hann því raun-
verulega dýralæknir i N-
tsafjarðarsýslu enda hafði hann
hlotið af opinberri hálfu fulla
viðurkenningu fyrir þvi starfi.
Lánuðust þessi störf hans með
afbrigðum vel, enda hlaut hann
almennt lof og þakklæti fyrir að-
stoð sína og kunáttu á þessu sviði.
Ásgeir var prýðilega greindur
maður, minnugur á gamlan fróð-
leik og arfsagnir, hafði hann einn-
ig tamið sér skýran og hressilegan
frásagnastíl. Þá einkenndi það
Ásgeir hvað helst, hve ljóðelskur
hann var og smekkvis og næmur á
fagran skáldskap. Hann þekkti og
mat öll höfuðskáld okkar fr síð-
ustu öldum, en mestar mætur
hafði hann á Einari Benedikts-
syni, Hallgrími, Grími Thomsen
og Bólu-Hjálmari, svo ekki verður
sagt að hann leitaði fanga á
grunnmiðum. Mest dáði hann
speki og dýpt Einars enda kunni
hann flest hans stærstu kvæði og
skemmti mörgum bæði á samkom-
um og i heimahúsuip með flutn-
ingi þeirra.
Asgeir Guðmundsson var i hví-
vetna traustur maður, skapfastur,
tryggur og einlægur. Vinir hans
áttu þvi ávallt hauk i horni, þar
sem hann var. Hjálpsemi Æð-
eyjarhéimilisins þekktu þéTr best,
sem þreyttu erfitt skeið. Asgeir
var eign þeirra manna sem mun
hafa gengið með skyggðan skjöld
frí hverju því máli sem hann
hafði með höndum.
Hann gekk ókvíðinn og öruggur
fram að „efsta kveldi“ því hann
var sannfærður um „bjartara
land fyrir stafni", enda var hann
fullviss þess að horfnir vinir hans
væru honum nálægir bæði í vöku
og svefni og leiddu hann og
styddu þegar vanda bar að hönd-
um.
Ég kveð þennan góðvin minn
með kærri þökk fyrir hugljúfa og
ógleymanlega kynningu og
tryggð. Heiðrik birta hvílir yfir
minningu hans i hugum okkar
sem áttum samleið með honum og
fengum að kynnast til hlítar góð-
vilja hans, drengskap og hjálpar-
lund. Hönd hins eilífa kærleika
Ieiði anda hans mót ljósi og lifi á
leiðum hins eilífa bjarta dags.
Þorsteinn Jóhannesson.
— Minning
Sigurður
Framhald af bls. 32.
bæði vel og svo fallega. Hann var
alltaf svo góður maður, svo vinar-
legur og fallegur. Eg vona að
hann hafi það gott núna og guð
blessi hann. Ég get aldrei gleymt
afa mínum sem var mér svo kær.
Langamma mín hún Hendrikka
Bentina Waage og langafi minn
hann S.igurður Eggertsson Waage
ólu afa minn svo vel upp.TEg vona
að honum líði vel hjá Guði. Guð
blessi hann alltaf.
Hendrikk^a Guðrún Waage.
Sigurður Waage var einn af
fjölmöj£.ym einstaklingum, sem
látið hafa að sér kveða sem dug-.
miklir athafnamenn I atvinnu-
rekstri, en verið um leið menn-
ingarfrömuðii*. Hann helgaði tón-
listinni drjúgan hluta af lífi sínu,
fyrst og fremst sem frábær söng-
maður. Hann var í-dómkórnum
undir leiðsögn dr. Páls ísólfsson-
ar um langt árabil. Og I Karlakór
KFUM, siðar Fóstbræðrum, um
áratugi. En hann var ekki einasta
söngmaður I fremstu röð, hann
var okkur söngbræðrum sinum
hreinn aflvaki á marga lund, úr-
ræðagóður og fórnfús. Og hann
var allra manna beztur og
skemmtilegastur félagi. Við frá-
fall hans ríkir söknuður I röðum
yngri sem eldri Fóstbræðra.
Sigurður hefur sjálfur lýst því,
að ýmis félög og samtök vildu
gjarnan fá hann i sinar raðir. En
hann hélt trúnaði víð söngfélaga
sína, og á þeim árum, sem ég
kynntist Fóstbræðrum fyrir nál.
aldarfjórðungi, er næst sanni, að
segjá hafi mátt um hann eins og
raunar fleiri af forgöngumönnum
Fóstbræðra, að Sigurður og kór-
inn voru eitt. Æfingar voru I húsi,
sem fyrirtæki hans átti, og sjálfur
söng hann manna bezt og var full-
ur glaðværðar og gáska. Hann
skoraðist ekki undan trúnaðar-
-•jstörfum fyrir kórinn, enda gegndi
Sigurðuí°þeim lengur og betur en
flestir aðrir. En hann var ekki
umdeildur í umsvifum sinum fyr-
ir kórinn. Allir mátu hann og
virtu.
Sigurður hafði yfirbragð
sjentilmannsins, hann var snyrti-
menni, hvatlegur i hreyfi’ngum,
fríður sýnum og prúðmenni. Og
þegar aldur færðist yfir hann bar
hann árin mjög vel, svo að þár
hefðu ókunnugir vart ætlað mann
á áttræðisaldri. Þó-átti hann við
heilsubrest-að striða. En það var
fjarri skapgerð hans að bugast við
mótlæti.
Pg við útför hans, sem gerð
verður í dag frá dómkirkjunni,
þar sem hann stóð um árabil á
söngpalli, kveðjum við söngbræð-
ur hans hann á því máli, sem
hann kunni manna bezt og skildi
manna bezt.
Þeim fjölgar nú ört Fóstbræðr-
um, sem lagt hafa úr höfn hérna
megin hinna miklu landamæra.
Við sem eftir stöndum og þreyt-
um enn róðurinn, horfum á eftir
þeim með trega. En jafnvel hinir
ágætustu ræðarar stefna fari sinu
i vör að lokum. Og þá þekkti ég
Sigurð Vaage ekki rétt, standi
hann ekki þar og taki á móti lún-
um og hröktum. Og mundi ekki
gefast gott tækifæri i þeirri alls-
herjarvör að taka Sangerhilsen
eða Fóstbræðralag, með glampa í
augum og bros á vör.
Sigurður E. Haraldsson.