Morgunblaðið - 29.07.1977, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. JULl 1977
Verðlagsnefnd taldi nauðsynlegt
að taka stefnumarkandi ákvörð-
un um útfærsluna á sérkröfunum
„ÞAÐ IVIÁ segja að þessi af-
staða verðlagsnefndar sé
grund vallarregla og nefndin
mun engan bilbug láta á sér
finna, þótt gffuryrðum sé beint
að henni. Þótt ekkert annað
hefðist upp úr þessu en það, að
svona feluleikur með kjara-
samninga endurtæki sig ekki,
þá tel ég það verulegan ávinn-
ing“, sagði Georg Ölafsson,
verðlagsstjóri, f samtali við
Mbl.
í Mbl. hefur komið fram í
samtölum við verðlagsstjóra, að
verðlagsnefnd telur að taxtaút-
reikningar Sambands málm- og
skipasmiðja og rafverktaka
virðast þýða í reynd ,,að í stað
2,5% hækkunar vegna sér-
krafna komi 10%“ og að með
þessu hafi „átt í skjóli leyndar
að velta um 7,5% aukahækkun
yfir á neytendur". Mbl. spurði
verðlagsstjóra fyrst, hvort ein-
hugur ríkti i verðlagsnefnd um
afstöðuna.
„Þetta er meirihlutaákvörð-
un“, sagði verðlagsstjóri." Að
henni standa sex af níu fulltní-
um.
Ég tel rétt að það komi fram,
að í umsókn sinni til verðlags-
nefndar notaði Samband málm-
og skipasmiðja nú nýjan við-
miðunartaxta, sem í reynd þýð-
ir 28,7% hækkun frá því sem
fyrir var, en ef 2,5% og 18.000
krónunum hefði verið bætt of-
an á eldri viðmiðunartaxtann,
þá hefði það þýtt 21,3% hækk-
un.
Hæsti launataxti þeirra
ásamt launatengdum gjöldum
var fyrir samningana 986 krón-
ur á klukkustund. Að viðbætt-
um 2,5% og 18.000 krónum á
mánuði verður hann 1159 krón-
ur, sem er 17,5% hækkun, en
hæsti taxtinn eftir útreikning-
um þeirra verður 1261 króna á
klukkustund, sem er 27,9%
hækkun frá því sem áður var.
Þannig fá þeir í reynd sömu %
hækkun á sín hæstu laun eins
og samið var um að kæmi á
lægstu verkamannalaun, sem
voru 70.000 kr. á mánuði.
Nú má auðvitað segja sem
svo, að væru mjög fáir starfs-
menn í þessum nýja viðmiðun-
artaxta þeirra, þá mætti færa
dæmið út til jafnaðar, þannig
að heildaráhrifin yrðu 2,5%,
eins og undirrituð bókun sátta-
— segir Georg Ólafsson, verðlagsstjóri
nefndar gerði ráð fyrir. En nú
er því ekki að heilsa, þar sem
svo virðist, að flest allir falii
undir þennan hæsta taxta, og
fái því í reynd um 28% kaup-
hækkun í stað 21%. Afleiðing-
um af þessum samningi vill
samband Málm- og skipasmiðja
velta yfir á neytendur með
hækkun útseldrar vinnu.
Verðlagsnefnd getur ekki
fallizt á slík vinnubrögð og tel-
ur að iðnmeistarar verði sjálfir
að bera ábyrgð á gerðum sin-
um.“
—En nú sýnir könnun dr.
Kjartans Jóhannssonar, að tals-
vert vantar á nauðsynlega
álagningu.
„Ég tel að ekki eigi að blanda
inn í þetta mál víðtækri könnun
á álagningarþörf iðnfyrirtækja
og meistara, sem staðið hefur
yfir að undanförnu.
Könnun dr. Kjartans var gerð
á vegum Þjóðhagsstofnunar,
samkvæmt beiðni Viðskipta-
ráðuneytisins, og verður tekin
til meðferðar i verðlagsnefnd á
næstu mánuðum."
—En nú hefur það komið
fram, að mönnum þykja verð-
lagsyfirvöld sein að taka
skýrslu dr. Kjartans til athug-
unar.
„Það segir sig sjálft, að
stjórnvöld hefðu ekki lagt út í
þann kostnað, sem athuguninni
fylgdi, ef ekki væri ætlunin að
gera eitthvað með hana.
Þessi álagningarmál eru öll í
athugun og skýrsla dr. Kjartans
verður væntanlega notuð sem
umræðugrundvöllur i framtíð-
inni“.
—Þýðir þessi afstaða meiri-
hluta verðlagsnefndar, að sú
hækkun, sem hún hefur leyft,
sé fyrirtækjunum næg?
„Um það má deila. Hún kann
að koma eitthvað misjafnt nið-
ur á fyrirtækjum, en verðlags-
nefnd taldi nauðsynlegt að taka
stefnumarkandi ákvörðun um
útfærslu á sérkröfum."
í kjölfar nýgerðra kjarasamn-
inga sendi ríkisstjórnin verð-
lagsyfirvöldum þau tilmæli, að
fyrirtæki skyldu, fyrst um sinn
að minnsta kosti, sjálf bera
hluta þess kostnaðar, sem
leiddi af kjarasamningunum.
Verðlagsnefnd hefur tekið
ákvarðanir í samræmi við þessi
tilmæli, og þær ákvarðanir
gengið jafnt yfir þau fyrirtæki
sem síðan hafa verið afgreidd.
Það sama gildir að sjálfsögðu
um hækkunarbeiðni Sambands
málm- og skipasmiðja, þótt það
samband eitt sér geti ekki sætt
sig við ákvarðanir stjórnvalda.
Allt tal um valdníðslu og lög-
brot í þessu sambandi er ekki
svaravert. Það getur varla ork-
að tvímælis, að verðlagsnefnd á
að ákveða, hvað fer út í verðlag-
ið. Það hefur hún gert sagði
Georg Ólafsson, verðlagsstjóri."
—fj-
keppni á Vind-
heimamelum
HESTAMÓT Skagfirðinga
verður haldið að Vind-
heimamelum um verzl-
unarmannahelgina. Hefst
mótið á morgun með for-
keppni gæðinga i tveimur
flokkum, en því næst verð-
ur undankeppni kappreiða.
Dagskrá sunnudagsins
hefst klukkan 14 með hóp-
reið hestamanna í félags-
búningum og síðan annast
séra Hjálmar Jónsson á
Bólstað helgistund. Að
henni lokinni verður
keppni unglinga og síðan
lýkur gæðingakeppni. Loks
verða svo úrslit í kappreið-
um.
Alls taka 200 hross þátt í hinum
ýmsu keppnisgreinum mótsins, og
50 hlaupahross koma úr öðrum
héruðum, m.a. úr Múlasýslum,
Eyjafirði, Borgarfirði og Reykja-
vík. Verða þarna í keppni öll fljót-
ustu hross á landinu. Keppt verð-
ur um hæstu peningaverðlaun
sumarsins, en að auki um verð-
launagripi. Metverðlaun í skeiði
nema 100 þúsund krónum. Skag-
firzkir hestamenn eru við því
búnir að taka á móti f jölda gesta.
(fréttatilk.vnning).
Sovézki flotinn
sagður vamarlið
Skógurinn, sem á að rffa f Norður-Svfþjóð, veldur ennþá deilum.
Tvisvar að undanförnu hefur lögregla orðið að fjarlægja mótmæla-
fólk úr skóginum. Hér er verið að fjarlægja konur og börn sem
hlekkjuðu sig við vöruflutningabifreið. Mótmæli þeirra báru þann
árangur að hætt var við fyrirætlanir um að dreifa efni úr þyrlum til
að eyða skóginum.
Þingmenn gegn
flugvélasölu
Moskvu, 28. júlí.
— Reuter.
YFIRMAÐUR sovézka
norðurflotans, Vladimir
Chernavin flotaforingi,
sagði í viðtali við Tass í dag
að sovézki sjóherinn væri
ætlaður til varnar en ekki
árásar.
Hann sagði að Sovétríkin
væru „mikið flotaveldi“
sem þyrftu mikinn flota til
að verja landið. Hann sagði
aö sovézki flotinn „stæði
vörð um öryggi landsins,
allra sósíalistaríkja og frið
í heiminum".
Ummæli flotaforingjans
Belfast, 28. júlí. Reuter.
VOPNAIILÉ var samið f dag f
innbyrðis átökum liðsmanna
trska lýðveldishersins en skotbar-
dagar héldu áfram þrátt fyrir
samkomulagið.
Fjórir biðu bana og að minnsta
kosti 14 særðust í skotbardögum
sem hófust í gær og eiga rætur að
rekja til ágreinings hins opinbera
arms IRA og Provisional-armsins
um leiðir til að binda enda á yfir-
ráð Breta.
virðast stangast á við kenn-
ingar sem yfirmaður hans,
Sergei Gorshkov flotafor-
ingi, setti fram i bók í
fyrra. Gorshkov sagði að
flotamáttur Rússa sýndi að
þeir gætu notað heimshöf-
in í þágu uppbyggingar
kommúnisma. Hann sagði
að það væri fyrst og fremst
sjóherinn sem hefði verið
búinn kjarnorkuvopnum
sem sigra mætti óvininn
með á öllum heimsálfum og
á öllum heimshöfunum.
í viðtalinu við Tass sagði
Chernavin flotaforingi að
kjarnorkukafbátar búnir
Bardagarnir héldu áfram þegar
fulltrúar deiluaðila reyndu að
koma á vopnahléi ásamt kaþólsk-
um klerkum og stjórnmálamönn-
um.
Fjórir menn særðust í bardög-
um meðan á viðræðunum stóð og
skothríðin hélt áfram þegar
Provisional-armurinn hafði til-
kynnt að lýst hefði verið yfir
vopnahléi.
eldflaugum og tundur-
skeytum væru „helzta tæk-
ið til að leysa af hendi und-
irstöðuverkefni sjóvarna“.
Hann sagði að flugher flot-
ans, sem hefur verið efldur
á síðari árum, hefði „opnað
nýja möguleika á því að
Framhald á bls 22.
Vidbúnir
nýjum
skógareldum
Santa Barbara, 28. júlí. — Reuter.
SLÖKKVILIÐSMENN um ger-
valla Suður Kaliforníu voru
við öllu búnir í dag til að koma
í veg fyrir að skógareldarnir,
sem í gær eyðílögðu 200 heim-
ili og skemmdu 185 önnur,
tækju sig upp að nýju. Yfir-
völd segja að leikfangs flug-
dregkí hafi orðið valdur að eld-
inum.
Þrjú þúsund manns flúðu
heimili sín á þriðjudagskvöld
undan eldinum.'sem breiddist
ört út í hvössum vindi, en gróð-
ur var mjög þurr. 35 manns
urðu fyrir meiðslum og tjónið
er metið á 20 milljónir dollara.
Yfirvöld óttast að ef vind-
hraði eykst aftur þá geti eldur-
inn tekið að geysa að nýju.
Ibúar svæðisins, þar sem
eldurinn herjaði, tóku að snúa
aftur til heimila sinna í gær,
margir aðeins til að íeita í rúst-
um þeirra. Svæðið, þar sem
aðallega stóóu dýr einbýlishús
er nú nánast svört auðn.
Washington, 28. júlí. Reuter.
FYRIRÆTLANIR Carters for-
seta um að selja Iran sjö ratsjár-
flugvélar (Awacs) urðu fyrir al-
varlegu áfalli f dag þegar utan-
ríkismálanefnd fulltrúadcildar-
innar samþykkti með naumurn
meirihluta að leggjast gegn þeim.
Nefndin samþykkti með 19 at-
kvæðum gegn 17 að leggjast gegn
fyrirætlun forsetans þrátt fyrir
áskorun frá Cyrus Vance utan-
ríkisráðherra sem sagði að sala
flugvélanna væri I þágu hags-
muna Bandarikjanna og jafnvæg-
is i Miðausturlöndum. Einn sat
hjá.
Söluna er aðeins hægt að stöðva
ef meirihluti beggja þingdeilda
leggst gegn henni. Málið fer nú
fyrir fulltrúadeildina. Utanríkis-
máladeild öldungadeildarinnar
tekur afstöðu til málsins í kvöld.
Þingið hefur frest til 6. ágúst til
að stöðva söluna, annars kemur
hún til framkvæmda. Fyrstu vél-
arnar á að afhenda 1981.
Andstæðingar sölunnar í báð-
um þingdeildum leggja áherzlu á
að þingið þurfi meiri tima til að
vega og meta pólitískar og tækni-
legar hliðar sölunnar. Utanríkis-
málanefnd öldungadeildarinnar
reyndi i gær að afstýra árekstrum
við Carter forseta með því að fela
Hubert Humphrey öldungadeild-
armanni að skrifa honum bréf
með tilmælum um að hætta við
söluna til bráðabirgða.
Vopnahléi lýst
yfir í Belfast