Morgunblaðið - 17.02.1978, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 17. FEBRUAR 1978
Dayan ræddi vid
V ance í gærkvöldi
— Begin til Bandaríkjanna um midjan marz
Washington, Jerúsalem, 16. feb.
AP. Reuter.
MOSHE Dayan, utanríkisráð-
herra Israels, ítrekaði í viðræðum
við Cyrus Vance, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, hversu
mikilvægt það væri tilveru Isra-
els að njóta óskoraðs styrks
Bandarfkjanna. Þetta hefði ekki
breytzt þrátt fyrir umdeilda
vopnasölu tii Saudi-Arabíu og
Egyptalands. Hann sagði þó, að
stjórn hans hefði óneitanlega
miklar áhyggjur af þessu. Fyrir
fáeinum dögum harDayan hinum
bandaríska starfsbróður sínum
það á brýn, að hann væri hlut-
drægur og hefði tekið afstöðu
með Aröhum. Að fundinum f dag
loknum var Dayan mun jákvæð-
ari f garð Vance og fagnaði því að
Bandaríkin myndu áfram gegna
hlutverki sáttasemjara í deilunni.
Þá lýsti Carter Bandaríkjafor-
seti þvi yfir, að hann og Begin
forsætisráðherra ísraels myndu
hittast í Washington 14. og 15.
marz næst komandi. Lét hann í
ljós von um að það yrði til góðs
fyrir þróunina í Miðausturlönd-
um.
Mjög mikil reiði hefur brotizt
út í Israel vegna þessa og Mena-
chem Begin forsætisráðherra hef-
ur lýst megnustu andúð á þessari
ákvörðun Bandaríkjastjórnar, og
hótað því að ísrael muni hefja
mikla diplomatíska herferð til að
vekja athygli á þessu.
Formaður utanríkismálanefnd-
ar fulltrúadeildar Bandaríkja-
þings, Clarence Long, lagði fram
frumvarp er bannaði vopnasöl-
una. Þar sagði að sá dagur gæti
runnið upp að ^þjóðirnar þrjár
berðust innbyrðis með bandarísk-
um vopnum. Long segir í greinar-
gerð með frumvarpinu: „Höfum
við ekki lært neitt á því að her-
væða báða aðila í Indlands- og
Pakistandeilunni, og Kýpurdeilu
Tyrkja og Grikkja."
Moshe Dayan mun í fyrramálið
eiga fund með Carter forseta en
honum er lýst sem kurteisisfundi,
en búizt er þó við að vopnasalan
verði að einhverju leyti til um-
ræðu. Fréttastofufregnum ber
saman um að Bandaríkjastjórn
hafi í dag byrjað sína herferð til
að verja þessa fyrirhuguðu vopna-
sölu. Gaf utanríkisráðuneytið
meðal annars út af þessu tilefni
tíu síðna greinargerð um málið
þar sem skýrð eru skilyrði Banda-
ríkjastjórnar fyrir vopnasölunni.
Bandaríska þingið hefur afl til að
beita neitunarvaldi gegn þessari
tillögu Carters og er með öllu
óljóst hver niðurstaðan á því
verður þar eð hugur allra er ekki
ljós. Þó er vitað um verulega
mótsstöðu gegn vopnasölu til
Saudi-Arabiu.
Brezka blaðið The Daily Tele-
graph sagði í dag að fyrirætlun
Bandaríkjamanna um að selja
London, 16. febr. AP
VERKAMANNAFLOKKURINN
beið tvo umtalsveróa ósigra í
neðri málstofunni í gærkvöldi
fyrir andstæðingum frumvarps
stjórnarinnar um takmarkaða
heimastjórn Skota.
Þingmenn skoskra þjóðernis-
sinna hótuðu að hætta stuðningi á
þingi við minnihlutastjórn James
Callaghans forsætisráðherra. Þótt
þjóðernissinnar séu reiðir telia
Námuslys í
Ungverja-
landi
Búdapest 16. febr. AP.
SAUTJAN námuverkamenn létu
lífið og eins manns er saknað í
mikilli sprengingu sem varð i
hluta af stórri námu í Tatabanya í
Vestur-Ungverjalandi síðdegis í
dag. Ötilgreindur fjöldi náma-
verkamanna er og slasaður. Um
orsök sprengingarinnar er ekki
vitað. Björgunarsveitir komu
fljótlega á staðinn og var I kvöld
unnið af miklum krafti við björg-
unarstörf á slysstaðnum. Sérfræð-
ingar voru einnig komnir á vett-
vang til að freista þess að komast
að orsökum sprengingarinnar.
kunnugir að þeir muni halda
áfram stuðningi við stjórnina í
von um að fá sem mest út úr
frimvarpinu, sem er umdeildasta
lagafrumvarp sem komið hefur
fram I marga áratugi. Sérfræðing-
ar segja að frumvarpið hafi feng-
ið slæma útreið, þótt það verði
lfklega samþykkt einhvern tíma í
sumar.
Felldar voru með yfirgnæfandi
meirihluta atkvæða tillögur
stjórnarinnar um að breyta eða
fella alveg niður ákvæði um að
fjörutíu prósent skoskra kjósenda
verði að taka þátt í þjóðaratkvæði
um heimastjórn til þess að úrslit-
in verði bindandi. Þessi tillaga
var felld með 298 atkvæðum gegn
243.
Önnur tillaga um að kjörsókn
megi minnst vera einn þriðji var
felld með 285 atkvæðum gegn
240. Nú segja þingmenn skoskra
þjóðernissinna að þeir séu að end-
urskoða stuðning sinn við stjórn-
ina og ætli að halda fund i Glas-
gow á mánudaginn um málið.
Hamish Watt, þingmaður
flokks þjóðernissinna, sagði að
lögmæt réttindi Skota yrðu
hundsuð og að frumvarpið hefði
verið útþynnt. Stjórnin hefur átta
sinnum beðið lægri hlut I umræð-
um um Skotlandsfrumvarpið, sem
stjórnin telur afstýra hættu á|
upplausn Bretlands en andstæð-|
ingar hennar óttast að leiði til I
upplausnar Bretaveldis.
orrustuvélar til Saudi-Arabiu og
Egyptalands gerðu þessar tvær
þjóðir að bandamönnum Banda-
ríkjanna. En einnig sagði blaðið í
ritst,jórnargrein um hin neikvæðu
viðbrögð tsraels við þessari sölu
að ísrael ætti ekki á að skipa
sterkum leiðtoga.
I Egyptalandi hefur verið látin
í ljós ánægja með vopnasöluna
enda þótt Sadat forseti hafi ekki
þótt Bandaríkjamenn gera nóg. í
blaðinu A1 Gomhouria segir, að
þetta sé framlag til friðar og muni
einnig verða til að styrkja valda-
jafnvægið. Orrustuvélarnar
myndu verða notaðar til að verja
Egypta ef á þyrfti að halda fyrir
stríðshaukum, hverjir sem þeir
væru. Blaðið gagnrýndi þá af-
stöðu sem ísraelar hefðu látið í
ljós og svo virtist sem það hefði
farið fram hjá leiðtogum israels
að pólitískt landakort af þessu
svæði hefði breytzt eftir Jórsala-
ferð Sadats og israelar yrðu að
skilja að bandarísk vopn væru
ekki þeirra einna.
Skotar hóta að
fella Callaghan
VEÐUR
víða um heim
stig. .
Amsterdam + 5 skýjað
Aþena 16 bjart
Berlín 0 skýjað
Brússel 5 bjart
Chicago + 5 skýjað
Kaupmannah. + 4 sól
Frankfurt 1 snjókoma
Genf -f-4 skýjað
Helsinki +18 bjart
Jóhannesarb. .26 skýjað
Lissabon 1S rigning
London 4 skýjað
Los Angeles 17 skýjað
Madrid 9 rigning
Miami 23 skýjað
Moskva + 8 skýjað
New York 0 bjart
Osló +13 sól
Paris 2 skýjað
Rómaborg 4 rigning
San Franc. 15 bjart
Stokkhólmur + 12 sól
Tel Aviv 19 skýjað
Tókió 6 sól
Vínarborg . 1 bjart
Páll páfi og Anwar Sadat Egyptalandsforseti heils-
ast er Sadat kom í áhevrn hjá páfa í Vatikaninu nú í
vikunni.
USA:
Fulltrúar kola-
iðnaðar fallast
á viðræður
Washington, 16. fcbr. Rcuter.
NAMUEIGENDUR og kolanámu-
menn ákváðu í dag fyrir tilstilli
Carters forseta að hefja að nýju
viðræður til að binda enda á kola-
verkfallið, sem hefur staðið í 73
daga. Ákveðið var að hefja við-
ræðurnar að nýju undir forsæti
Ray Marshall að loknum fundi,
sem Carter forseti hélt með deilu-
aðilum í Hvfta húsinu f gær-
kvöldi. Carter ákvað jafnframt að
hitta að máli í dag ríkisstjóra
þeirra tólf ríkja, sem hafa orðið
harðast úti af völdum verkfalls-
ins, og ræða við þá um aðgerðir
ttil að ráða bót á ástandinu.
Þetta er lengsta námuverkfall í
sögu Bandarikjanna og nær til
160 þúsund námumanna. Það hef-
ur valdið verulegum rafmagns-
skorti í nokkrum austur- og mið-
ríkjum Bandaríkjanna, bitnað á
iðnaðarframleiðslu og haft í för
með sér hættu á uppsögnum
margra milljóna verkamanna.
I sumum ríkjum er tali að tvær
vikur munu líða frá því verkfallið
leystist og þar til rafmagnsmálum
verði komið í eðlilegt horf.
Enn fjölgar Kúbön-
um í Eþíópíu
Nairobi, 16. fcbr. Rcutcr.
FIMMTÁN hundruð
kúbanskir hermenn til við-
bótar þeim sem fyrir eru
Þetta gerðist 17. febrúar
munu koma
lok febrúar
samtals um
kúbanskir
berjast við
til Eþíópíu í
og verða þá
átta þúsund
hermenn að
hlið Eþíópíu-
1976 Gerald Ford
Bandaríkjaforseti gef-
ur til kynna umfangs-
miklar skipulags- og
starfsháttabreytingar
á bandarísku leýni-
þjónustunni.
1973 Henry Kissinger
ráðgjafi Bandaríkja-
forseta ræðir við Mao
,Tse-Túng formann og
Chou en-Lai forsætis-
ráðherra í Peking.
1965 Bandaríska
geimfarinu Ranger
áttunda skotið á loft
frá Kennedy-höfða i
Florida. Þremur dög-
um síðar brotlenti far-
ið á tunglinu, en hafði
áður sent 7 þúsund
myndir til jarðarinn-
ar.
1962 Bandarísk sendi-
nefnd kemur til París-
ar til að fá lönd At-
lantshafsbandalagsins
til að minnka eða
hætta verzlun við
Kúbu.
1934 Albert fyrsti Bel-
gíukonungur lætur lif-
ið í fjallgönguleið-
angri.
1874 íhaldsflokkur-
inn brezki vinnur 83
sæta meirihluta á
þingí, en það er i
fyrsta sinn frá 1841 að
flokkurinn er í meiri-
hluta á þinginu.
1813 Friðrik Wil-
hjálmur þriðji Prúss-
landskeisari lýsir
striði á hendur Frökk-
um.
1801 Bandaríkjaþing
kýs Thomas Jefferson
forseta landsins, en í
kosningum höfðu
hann og Aaron Burr
skilið jafnir.
1720 Fjórveldabanda-
lagið undirritar friðar-
sáttmála við Spán.
1676 Charles annar
Bretakonungur og
Lúðvík fjórtándi
stofna með sér leyni-
bandalag.
manna í landinu að sögn
diplómatískra heimilda.
Er búizt við að hermennirnir
fimmtán hundruð komi sjóleiðis
til Aden og þaðan fari þeir flug-
leiðis til Eþíópíu.
Eþiópíustjórn hefur viðurkennt
að í landinu séu bæði Kúbumenn
og Sovétar þeim til aðstoðar en
hefur hins vegar neitað því að
þeir taki þátt í bardögum. Aftur á
móti hafa diplómatískar heimildir
það fyrir satt, að Kúbumenn séu
flestir á aldrinum 18—21 árs og
því sé með öllu útilokað, að þeir
hafi aflað sér þeirrar tæknilegu
reynslu sem þurfi til að geta
gegnt hernaðarlegu ráðgjafa-
starfi.
Forvext-
ir lækka
i Svíþjóð
Stokkhólmur, 16. fcbr. AP.
FORVEXTIR í Svíþjóð verða
lækkaðir um hálfan af hundr-
aði í sjö og hálfan af hundraði
frá og með föstudegi, að því er
sænski seðlabankinn tilkynnti
í dag.
Bankinn ákvað einnig að
hækka langtíma vexti á fjár-
magnsmarkaði um hálfan af
hundraði úr níu I nfu og hálf-
an af hundraði.
Gösta Bohman efnahagsráð-
herra sagði að þessar ráðstaf-
anir miðuðu að því að auka
bilið á milli skammtíma og
langtímalána. Hann minnti á
að þegar núverandi stjórn kom
til valda í október 1976 hefði
verið nauðsynlegt að hækka
forvexti úr sex af hundraði í
átta af hundraði en það hefði
einnig i för með sér of lítinn
mun á skammtima og lang-
tímavöxtum og það þyrfti að
laga núna. Forvextir eru til-
tölulega lágir i Svíþjóð miðað
við önnur iðnriki í V-Evrópu.
ERLENT