Morgunblaðið - 25.02.1978, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. FEBRUAR 1978
Rússar flytja vopn
leynilega til Eþíópa
Napóir, 24. febr. AP.
SOVETMENN FLYTJA nú vopnabirgðir í stórum stíl til Eþíópíu í almennum flutningavélum yfir
Tyrkland og í flutningaskipum, sem fara um Svartahaf, í gegnum Dardenellasund og Súez-skurð að sögn
háttsettra embættismanna innan Atlantshafsbandalagsins. Tyrkir eru, eins og kunnugt er, aðilar að
bandalaginu.
Harold E. Shear, aðmírall og yfirmaður herafla
Atlantshafsbandalagsins i Suður-Evrópu, skýrði
fréttastofunni „Assoeiated Press“ frá því i viðtali
að Sovétmenn sendu nú gifurlegar birgðir með
verzlunarflota sínum undir fölsku yfirskyni. Legðu
skipin upp í Svartahafi, sigldu síðan um
Dardenellasund og inn á Miðjarðarhaf. Þaðan færu
skipin svo gegnum Eyjahaf og Súez-skurð í átt til
hafna Eþíópíumanna við Rauðahaf. Annar em-
bættismaður upplýsti að Sovétmenn flyttu einnig
vopn og efni i venjulegum flutningavélum til Eþíó-
piu gegnum lofthelgi Tyrkja. Það kom hins vegar
fram að ekki er vitað hvort sovézk yfirvöld hafa
tjáð stjórnvöldum í Tyrklandi og Egyptalandi
hvers eðlis flutningarnir væru. Einnig væri óvissa
varðandi lagalega hlið málsins.
Embættismenn Nato greindu frá því að litið væri
á tyrknesku sundin sem óhindraðar alþjóðlegar
siglingaleiðir og væri bersýnilegt að Sovétmenn
færðu sér það í nyt með því að fela hernaðarlegan
farm í verzlunarflota sínum. Má því líta svo á að
Egyptar láti viðgangast að stuðningsmenn Eþíópíu-
manna færi þeim hergögn í baráttunni við Sómala,
sem Egyptar sjálfir hafa lýst yfir stuðningi við.
„Hvað sem kann að gerast á þessu Afríkuhorni,
„sagði Shear,“ þá skiptir það mjög miklu máli fyrir
Atlantshafsbandalagið." Hann benti á að ef Sovét-
mönnum tækist að koma sér upp aðstöðu við Rauða-
haf gætu þeir hæglega sett aðildarrikjum banda-
lagsins stólinn fyrir dyrnar með að flytja olíu til
heimahafna. Shear sagði að Atlantshafsbandalagið
hefði af gefnu tilefni aukið umsvif sín á nærliggj-
andi svæðum og aukið flota sinn.
Einnig kom fram í viðtalinu við Shear að það
væri forráðamönnum Atlantshafsbandalagsins
áhyggjuefni að Möltubúar hefðu ákveðið að binda
enda á veru brezkra herja á eynni og hefði það
verið gert með 13 mánaða fyrirvara. Hins vegar
sagði Shear að horfur væru góðar með tilliti til
sátta milli Grikkja og Tyrkja i Kýpurdeilunni og í
sambandi við flugumferð og réttindi til olíurann-
sókna.
Hann sagði að eðlileg samskipti þessara ríkja
skiptu miklu fyrir Atlantshafsbandalagið. Kvað
hann fyrirhugaðan fund Ecevits forsætisráðherra
Tyrkja og Karamanlis, forsætisráðherra Grikkja,
góðs viti í þessu efni.
Schmidt:Stórtjón af
njósnum kommúnista
í Vestur-Þúzkalandi
Bonn 24. feb. Reuter
KANSLARI V-Þý/.kalands, Helmut Schmidt. skýrói frá þvf I dag
að njósnahringur kommúnista innan v-þýzka landvarnaráðuneyt-
isins hefði unnið þjóðinni stórfellt tjón en þó hefði tekizt að
fyrirbyggja að hann kæmist á snoðir um hernaðarleyndarmál.
sem lúta að kjarnorku.
Sagt hefur verið frá að höfuð-
paurinn í njósnamálinu. Renate
Lutze, ritari i landvarnaráðu-
neytinu hafi e.t.v. tekið Ijósrit
af meira en 1000 mikilvægum
skjölum og komið þeim yfir til
A-Þýzkalands. A meðal þeirra
er talið að hafi verið gögn. er
fjalla um hvernig bregðast má
við árás kommúnista í Evrópu.
Kanslarinn sagði frá því í
greinagerð er hann flutti þing-
nefnd. sem i áttu sæti fulltrúar
allra flokka. að tjón það er
orðið hefðí af völdum njósn-
anna yrði metið til fullnustu
eftir að réttarhöld í málinu
hefðu farið fram. Hann sagði að
meira hefði verið höggvlð að
öryggi V-Þjóðverja en Atlants-
hafsbandalagsins i heild. ..Eng-
um kjarnorkuleyndarmálum'
var uppljóstrað." sagði Helmut
Sehmidt.
1 svörum Sehmidts fyrir
nefndinni kom fram að hann
hefði strax i upphafi gert sér
grein fyrir mikilvægi málsins
og sagði að yfirvöldum Atlants-
hafsbandalagsins hefði verið
gert viðvart um leið og uppvíst
varð um njósnahringinn. Hann
sagðist aldrei hafa kyniist frú
Lutze. sem tekin var höndum
1976 ásamt eiginmanni sfnum
og öðrum grunuðum útsendara
kommúnista.
Það var þetta sama njósna-
hneyksli. sem varð til þess að
landvarnaráðherra V-
Þýzkalands. Georg Leber.
ne.vddist til að segja af sér f.vrr
í þessum mánuði. Hann hafði
verið sakaður um að reyna að
hylma yfir njósnamálið.
Málamiðlunartillaga
til umræðu í Belgrad
Belgrad. 24, febr. Reuter.
FULLTRÚAR vesturveldanna og kommúnistaríkjanna á Belgradráðstefnunni hðfu
viðræður í dag um málamiðlunartillögu hlutlausra ríkja um orðalag á lokavfirlýs-
ingu ráðstefnunnar sem hefur verið í sjálfheldu f marga mánuði.
Fleiri fundir eru ráð-
gerðir um helgina til að
reyna að ná samkomulagi
um yfirlýsingu sem báðir
aðilar geti sætt sig við.
Aðalfulltrúi Rússa á ráð-
stefnunni, Yuli Vorontsof,
kom ráðstefnunni á óvart
fyrr í dag er hann sagði, að
Austur-Evrópuríkin væru
reióubúin í grundvallar-
atriðum að samþykkja
skjal sem níu hlutlaus
Evrópuríki hafa lagt fram.
í þessu skjali hlutlausu
ríkjanna er forðast að
víkja beint að mannrétt-
indamálum sem vestur-
veldin krefjast að talað sé
um í lokayfirlýsingunni.
Talsmaður bandarísku
sendinefndarinnar sagði að
uppkast hlutlausu ríkjanna
væri óviðunandi í núver-
andi mynd. Hann sagði að
ef samkomulag tækist ekki
um itarlegra skjal þar sem
minnzt væri á mannrétt-
indi yrói að neyða Banda-
ríkin til að styðja ómerki-
legt plagg sem yrði eins og
hver önnur fréttatilkynn-
ing.
Ráðstefnan hefur fjallað
um Helsinki-sáttmálann
Framhald á bls. 26
CARTER Bandaríkjaforseti hefur nú í fyrsta skipti ákveðið að
selja Egyptum orrustuflugvélar. En jafnframt þvi sem forsetinn
ákvað að selja Egyptum 50 vélar af gerðinni F-5E. sem sjá má
neðst á myndinni, neitaði hann þeim um vélar af gerðinni F-15.
sem sjá má á miðri mynd, og F-16, efst á myndinni. Báðar þessar
vélar hefur Carter ákveðið að selja Israelsmönnum.
Hættir Carter við
að selja flugvélar
til M-Austurlanda?
Washington, 24. feb. Reuter.
Utanrfkisráðherra Bandaríkj-
anna. Cyrus Vance, lét I veðri
vaka I dag að stjórn Carters
Bandarfkjaforseta kvnni að draga
til baka áform sfn um að selja
flugvélar til Mið-Austurlanda að
jafnvirði 4.8 milljarða Banda-
rfkjadollara sæti þingið áfram við
sinn keip og gerði upp á milli
einstakra landa í þessu efni.
Aformin kveða á um sölu á full-
komnum orrustuflugvélum af
gerðinni F-15 til Saudi-Arabtu og
Israel, sprengjuflugvélum af
gerðinni F-16 til fsrael og ófull-
komnari sprengjuflugvélum af
gerðinni F15E tilEgypta.
Sú ætlun stjórnarinnar að selja
Saudi-Aröbum og Egyptum vélar
hefur mætt mikilli andstöðu í
bandariska þinginu og hafa kom-
ið fram tillögur þess efnis, að
Israelsmönnum einum yrðu seld
vopn. í spurningatima í þinginu
var Vance að þvi spurður hver
yrðu viðbrögð stjórnarinnar næðu
slikar tillögur fram að ganga.
Hann svaraði: „Mér virðist einu
ur Hermanns
Görings, yfir-
manns flughers
Hitlers, að því
er talsmaður
fjármálaráðu-
neytisins f Bæj-
aralandi skýrði
frá í dag.
Dagbækurnar
skutu upp koll-
inum hjá upp-
boðsfyrirtækinu
Þjóðverjar vilja Sotheby í Lond-
fá aftur dagbæk- on í fyrra.
ráðstafanirnar. sem hægt væri að
grípa til undir slíkum kringum-
stæðum, vera að draga áformið til
baka í heild.“
I greinargerð utanrikisráðherr-
ans kom fram að hann teldi að
það gæti orðið til að auka likur á
friðarsamningum næði vopnasal-
an fram að ganga. Sagði hann að
hún myndi ekki raska núverandi
hernaðarjafnvægi i Mið-
austurlöndum.
Formaður rannsóknarnefndar,
sem fjallar um aðstoð við erlend
riki, Clarence Long, veittist harð-
lega að stjórninni fyrir fyrirhug-
aða vopnásölu og sagði að þótt
hann hefði flutt meira en 68 ræð-
ur til stuðnings Carter Banda-
ríkjaforseta meðan hann keppti
að embættinu þá sæi hann mjög
eftir þvi nú. „Ég hef orðið fyrir
hörmulegum vonbrigðum," sagði
hann. Long hefur borið fram til-
lögu i þá átt að þingið neiti að
samþykkja frumvarp stjórnarinn-
ar um að selja flugvélar til Mið-
austurlanda. Tillagan mun verða
tekin til afgreiðslu eftir páska-
leyfi þingmanna i marz.
Hcrmann Göring.
Ónafngreindur
aðili bað um að
þær yrðu seldar.
sagði, að fyrir-
tækið héfði fall-
izt á að bíða þar
til dómur gengi
f málinu. Stjórn-
in í Bæjaralandi
hefur beðið
cnskan lögfræð-
ing að flytja mál
sitt f réttarhöld-
unum sem hefj-
ast Ifklega fyrir
mánaðamót í
London.
Styr
um
dagbæk-
ur
Görings
Mlinchen,
24. feb. AP.
Vestur-