Morgunblaðið - 30.05.1978, Blaðsíða 38

Morgunblaðið - 30.05.1978, Blaðsíða 38
38 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGINN 30. MAÍ 1978. + Faðir okkar og tengdafaöir, 1 JÓNMUNDUR GÍSLASON, skipstjóri. Kirkjuteig 15, andaöist sunnudaginn 28. þ.m. Gísli Jónmundsson, Lilja Helgadóttir, Anna Jónmundsdóttir, Hilmar Ólafsson, Pálína I. Jónmundsdóttir, Guómar Marelsson, Sjöfn Jónmundsdóttir Black, David C. Black, Guörún Jónmundsdóttir, Aóalsteinn Þórólfsson. + Elskuleg móðir mín. MAJA BALDVINS, andaöist aö morgni sunnudagsins 28. maí í Borgarspítaianum. Maia Siguröardóttir. Eiginmaöur minn, HANNES PÁLSSON, varkatjóri, Meöalholti 9, andaöist sunnudaginn 28. þ.m. Sigríóur Hannesdóttir. + Eiginmaöur minn, taðir okkar og tengdafaöir, ÞORVALDUR FAHNING, Bólstaóarhlíð 40, varö bráökvaddur aö heimili sínu að morgni, sunnudagsins 28. mai. Sigríóur Eyjólfsdóttir, Rúnar Þorvaldsson, Jakobína Gunnlaugsdóttir, Hilmar Þorvaldsson, Sigrún Aöalsteinsdóttir, Margrét Þorvaldsdóttir, Robert Pennington. + Eiginmaður minn og faöir okkar, FILIPPUS BJARNASON, fyrrverandi brunavöróur, lézt á Landakotsspítala aöfaranótt 27. maí síöastliðinn. Ntfnna Hallgrimsdóttir og börn. Maöurinn minn og faöir okkar, er látinn. OLAFUR G. JÓHANNSSON, Rauóageröi 42, Sigríóur Magnúsdóttir, Bára og Ingibjörg Ólafsdœtur. + Móðir okkar, tengdamóöir og amma, MARÍA TÓMASDÓTTIR, Skeióarvogi 63, veröur jarösungin frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 1. júní kl. 13.30. Álfheiöur Oladóttir, Kolbeinn Kristófersson, Bolli Ólason, Kristín Guðjohnsen, Gunnar Ólason, Guörún Sverrisdóttir, Ingibjörg Óladóttir, og barnabörn. + Eiginmaöur minn, faöir, tengdafaöir og afi, PÁLL ÞÖRODDSSON, Lönguhlíö 15, verður jarösunginn frá Háteigskirkju, í dag þriöjudaginn 30. maí kl. 3 e.h. Elín Björnsdóttír, Hallgeróur Pálsdóttir, Halldór Stefánsson. barnabörn og barnabarnabörn, + Utför konu minnar og móöur, ODDNÝJAR S. EIRÍKSDÓTTUR, Álftamýri 14, fer fram frá Fossvogskirkju miövikudaginn 31. mai kl. 15.00. Þeir sem viidu mínnast hinnar látnu er bent á Krabbameinsfélagiö. Steinar Viggósson, Eiríkur Stainarsson. Minning: Jóhannes Pálmason fyrrv. sóknarprestur F. 10. janúar 1914 D. 22. maí 1978 Horfinn er úr hópi vorum, 64 ára aö aldri, séra Jóhannes Pálmason prestur aö Stað í Súgandafirði þrifjgja áratuga skeið og um tíma prófastur í Vestur-Isafjarðarprófastsdæmi, en prestur í Reykholti í Borgar- firði nokkur síðustu árin. Við andlát hans sækja minningarnar að, minningar síðan langt aftur fyrir stríð, þegar við sátum saman á skólabekk um árabil í Mennta- skólanum á Akureyri í hópi góðra og býsna sundurleitra bekkjar- systkina af öllum landsins horn- um. Þær skólaminningar eru undarlega fast tengdar við Jó- hannes Pálmason. Hann setti meiri svip og lit á hópinn en nokkur annar. Svo vildi til að fyrstu mennirnir sem ég kynntist þegar ég kom til Akureyrar voru fóstbræður tveir, þeir Jóhannes og Björn Jónsson, síðar landsþekktur maður sem forseti' Alþýðusam- bands Islands. Þeir voru á næstu grösum við mig í Brekkugötunni, á góðu og hlýlegu heimili foreldra Jóhannesar, Kristínar Sigfúsdótt- ur skáldkonu og Pálma Jóhannes- sonar, og ég var fljótur að finna leiðina til þeirra. Ljóslifandi er mér mynd þessara fyrstu skólafé- laga minna. Þeir voru ólíkir eins og dagur og nótt, þótt samrýmdir væru og nær óaðskiljanlegir. Og þeir tóku mig nýsveininn að sér og gerðu mig að vini sínum. Jóhannes Pálmason hafði flest það til að bera sem gerir menn eftirminnilega, sérkennilega bráð- þroska og fullorðinslegur í útliti, margfróður þegar á æskuárum, fjölgáfaður, skáldmæltur, gaman- sámur og góðri tónlistargáfu gæddur, námsmaður með ágætum, og ekki laust við að hann skynjaði sitthvað sem okkur hinum var huiið, var til dæmis framan af ævi skyggn á áru eða litarhjúp kring- um fólk og gerðu það margir að láta hann segja sér um áru sína. Ég held ég megi fullyrða að við litum öll mjög upp til Jóhannesar og vorum upp með okkur af honum, töldum að hann væri efni í skáld og rithöfund eða væri jafnvel þegar orðinn það á þessum menntaskólaárum, enda voru gáf- ur hans í þá átt ótvíræðar, þótt hann kysi að hasla sér völl á öðru sviði eins og síðar kom fram. Jóhannes var þegar í skóla mjög málvís og tungumálamaður frá- bærlega góður. A vorprófi í öðrum bekk þótti okkur Thompson ensku- kennari — sá sem löngu seinna þýddi Sjálfstætt fólk á ensku — hafa gefið okkur ósæmilega þung- an stíl að skrifa. Gerðum við dálitla hópför heim til hans og kvörtuðum hógværlega undan þessu ranglæti. Thompson svaraði fáu en dró fram stíl Jóhannesar og sagði að ekki væri að sjá á þeirri úrlausn að verkefnið væri óeðli- lega þungt. Þar með var vindurinn úr þeirri mótmælagöngu. En nú gerðist það að loknu gagnfræðaprófi að hinn mikli tungumálagarpur tók það í sig að vilja heldur læra stærðfræði en latínu, dautt mál. Engin var þá stærðfræðideild við Menntaskói- ann á Akureyri, en tímans fylling var í nánd. Nokkrir piltar úr bekknum, meðal annarra og ef- laust framarlega í flokki Jóhannes Pálmason, bundust samtökum um að lesa stærðfræðideiidarfög utan- skóla, vitanlega í samráði við skólameistara og velviljaðan kenn- ara, og þetta var vísirinn að stærðfræðideild við skólann, sem fljótlega festist í sessi eins og hver önnur staðreynd. En óþarfi er að það gleymist hverjir áttu frum- kvæðið ís þessu réttlætismáli. Hafi það verið undrunarefni að tungumála- og bókmenntamaður- inn vildi heldur læra stærðfræði en latínu, kom þó hitt enn meira á óvart að maðurinn sem átti drjúgan þátt í að stofna til stærðfræðideildar við skólann fór að loknu stúdentsprófi og kenn- araprófi að læra til prests við Háskóla íslands. En það gerði Jóhannes Páimason og er ekki vitað til að hann hvikaði nokkurn tíma frá þeirri stefnu sem hann markaði lífsbraut sinni með þeirri ákvörðun. Ef til vill er það aðeins fámenn- ur hópur sem varðar nokkuð um einkanlegar minningar manna um æskuvini sína. Þó má vera að þeir mörgu í söfnuðum séra Jóhannes- ar sem nú s.vrgja ástsælan sálu- sorgara sinn muni fúslega vilja heyra hvernig hann var á æsku- aldri í hópi skólafélaga sinna og hverjar hugmyndir þeir gerðu sér um persónuleika hans. Og dýrmæt minning fárra manna um góðan dreng og æskufélaga á sinn rétt og má koma fyrir almannasjónir. Sú minning um Jóhannes er flekklaus og fögur og í þakklátum huga geymd, þótt leiðir skildu af því að hann kaus sér starfsvettvang utan við þá alfaraleið sem flest okkar fóru og hafði sig lítt í frammi í alþjóðar augsýn. Oft eru menn að velta því fyrir sér hvað hefði getað orðið úr hinum eða þessum manninum ef hann hefði tekið aðra stefnu í lífinu eða komist í aðrar kringum- stæður. Og satt er það að sumum mönnum eru svo margir hæfileik- ar af guði gefnir að endast mættu til mikils árangurs á nær hvaða sviði sem væri. Slíkrar gerðar hygg ég að Jóhannes Pálmason hafi verið, en í rauninni eru allar getgátur um það hver æviferill manna hefði hugsanlega orðið heldur hégómlegar og það eitt rétt og sanngjarnt að líta á ævistarfið eins og það varð og þakka fyrir góðs manns líf. Enginn veit til fulls um annars hug, og vel má vera að margt hafi brotist í Jóhannesi áður en hann sá til hlítar þann veg sem halda skyldi. Ég veit það ekki, en hafi svo verið, leiddi hann þau umbrot til lykta Sjáifur og gekk sína ævibraut eftir eigin höfði, varð það sem hann vildi verða og kaus sér vitandi vits það hlutskipti að gerast sóknar- prestur á afskekktum stað við norðurhöf og helga hæfileika sína og krafta söfnuði sínum og sveit- arfélagi. Þar skipaði hann sér í röð þeirra fjölmörgu úrvalsmanna sem um aldaraðir hafa verið merkisberar kristni og kirkju og íslenskrar menningar í þessu landi, og veit ég ekki betur en að hann hafi fundið hamingju og fullnægingu sem hlekkur í þeirri löngu keðju. Hann kunni vel að meta Stað í Súgandafirði, samlag- aðist öllu umhverfi vel og undi þar með fjölskyldu sinni, bókum sínum og margvíslegum áhugamálum. Ekki var hann oftar á ferli í höfuðstað landsins en nauðsyn krafði og því urðu samfundir við gamla skólafélaga ekki margir. En sveitungum sínum og sóknarbörn- um var hann máttarstólpi á ýmsum sviðum, skyldurækinn og virðulegur klerkur og kennimaður í fremstu röð, en einnig athafna- samur og tillögugóður í öllu félagslífi og menningarmálum í sókn sinni. Störf slíkra manna láta ekki mikið á sér bera utan heimahaga og verða líka trauðlega metin á neinn algildan kvarða. En hamingjudrjúgt er samstarf og samlíf góðs prest við söfnuð sinn, og kunnugt er mér að séra Jóhannes gegndi embætti sínu á þann veg, að hann vann sér ást og virðingu sóknarbarna sinna. Þau orð munu Súgfirðingar sanna þegar þeir nú minnast þess langa tíma sem séra Jóhannes deildi með þeim kjörum í blíðu og stríðu. Við gamlir skólafélagar blessum minningu séra Jóhannesar Pálma- sonar og sendum konu hans Aðalheiði Snorradóttur og fjöl- skyldu þeirra samúðarkveðjur. Kristján Eldjárn. Séra Jóhannes Pálmason, fyrrv. sóknarprestur í Staðarprestakalli, er dáinn. Þrátt fyrir að hann hafi átt við nokkur veikindi að stríða síðustu árin, kom fráfall hans mér á óvart. Ég átti því láni að fagna að þekkja séra Jóhannes og kynnast hans fjölbreyttu hæfileikum. Ég var sóknarbarn hans í Súganda- firði um 30 ára skeið. Hann gifti mig, skírði börnin mín, gifti sum þeirra og skírði nokkur barna- börnin. Séra Jóhannes var sá maður, sem alltaf var hægt að leita til, í sorg og gleði, og hann leysti vandann á farsælan hátt. Mér er minnisstætt framlag séra Jóhannesar til félags og menningarmála í Súgandafirði. Allar gamanvísurnar, sem hann orti. Hljómlistaráhugi hans og æfingar í því sambandi. Starf hans í hinum ýmsu félögum byggðar- lagsins. Sæti í hreppsnefnd Suður- eyrarhrepps ofl. Prestssetrið Stað- ur er í um 4 km fjarlægð frá kauptúninu Suðureyri. Séra Jó- hannes taldi það aldrei fyrirstöðu, að fara þessa leið, þótt á vetrum væri og allt á kafi í snjó. Það var ekki bara að setjast upp í bíl og aka af stað. Nei, það þurfti að fara gangandi og oft í myrkri og hríð. En hann vildi ekki bregðast sóknarbörnum sínum, sem væntu hans til leiðbeiningarstarfa á Suðureyri. Ákveðin hafði verið æfing hjá kirkjukórnum. Það þurfti kannski að æfa kvartettinn eða gamanvísnasöngvarann, spila undir hjá leikflokknum, sem var að æfa Æfintýri á gönguför eða Skuggasvein. Það brást heldur ekki að séra Jóhannes kom í tæka tíð. Hann vann líka hugi og hjörtu íbúanna í hreppnum og þeir fundu að hann vildi standa með þeim í blíðu og stríðu. Hann hvatti þá til starfa að menningarlegum verk- efnum. Séra Jóhannes var góður prestur og kennimaður. Framkoma hans var virðuleg og hófsöm. Hann flutti hugljúfar ræður og mér er í minni mörg kveðjustundin, þar sem hann kvaddi þann framliðna á látlausan og hjartnæman hátt, án hástemmdra orða eða athafna. Það var hlýja og innileiki yfir störfum hans. Það er alltaf skarð fyrir skildi, þegar góðir samferðamenn hverfa úr hópnum. Vitanlega er söknuð- urinn mestur hjá þeim, sem næstir standa. Ég votta ekkju séra Jóhannesar, frú Aðalheiði Snorra- dóttur, börnum og téngdabörnum, innilegar samúðarkveðjur mínar og fjölskyldu minnar. Eru þessar samúðarkveðjur einnig frá nokkr- uin vinum öðrum, sem þekktu séra Jóhannes og voru samtíða honum á starfsvettvanginum fyrir vestan. Biðjum við guð að styrkja Aðal- heiði og venzlafólk hennar. Hermann Guðmundsson, Akranesi. + RAGNHILDUR JÓNSDÓTTIR, Holtsgötu 35, veröur jarösungin frá Fosvogsklrkju miövikudaginn 31. maí kl. 13.30. Systkinabörn.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.