Morgunblaðið - 18.07.1978, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚLÍ 1978
29
— Viðræður
Framhald af hls. 44.
þeirra eru Ólafur Ragnar Gríms-
son, Kjartan Ólafsson og Eðvarð
Sigurðsson. Viðræðunefnd Fram-
sóknarflokksins verður kjörin á
Þingflokksfundi í dag, en Stein-
grímur Hermannsson ritari
flokksins kvaðst í gær fastlega
gera ráð fyrir því að Óiafur
Jóhannesson myndi eiga sæti í
nefndinni.
Alþýðuflokkur og Framsóknar-
flokkur áttu með sér formlegan
könnunarviðræðnafund í gær-
morgun, sem að sögn Benedikts
Gröndals formanns Alþýðuflokks-
ins var sambærilegur við þann
fund, sem alþýðuflokksmenn áttu
með alþýðubandalagsmönnum fyr-
ir helgi. Þetta var annar viðræðu-
fundur þessara flokka, því að
fyrsti fundurinn, sem var óform-
legur, hafði verið haldinn á
fimmtudag. Fundurinn í gærmorg-
un milli Alþýðuflokks og Fram-
sóknarflokks „var vinsamlegur og
viðræður jákvæðar," að sögn
Benedikts Gröndals. Fundinn sátu
af hálfu AÍþýðuflokks Benedikt og
Kjartan Jóhannsson, en af hálfu
Framsóknarflokksins Steingrímur
Hermannsson og Tómas Árnason.
Ólafur Jóhannesson var í fríi á
Þingvöllum, en að sögn Steingríms
bar fundinn brátt að og hafði
Ólafur ekki tök á að komast á
fundinn fyrir hádegi. Steingrímur
kvað fundinn jafnframt hafa verið
undirbúningsfund og menn búna
að taka sig mjög ítarlega saman
um hvert svar Framsóknarflokks-
ins yrði, þegar fyrir fundinn með
Alþýðubandalaginu. Því sá for-
maður Framsóknarflokksins ekki
ástæðu til að stytta frí sitt. Ólafur
kom til borgarinnar í gærkveldi.
Morgunblaðið spurði Benedikt
Gröndal, formann Alþýðuflokks-
ins að því í gær, hvort honum
fyndist blása byrlega fyrir þessum
vinstri viðræðum, sérstaklega,
þegar höfð væri hliðsjón af
bréfaskriftum Alþýðubandalags-
ins fyrir helgina. „Ég skal ekki
segja," sagði Benedikt, „en við
reynum þetta auðvitað af fullum
vilja. Það er ekki nýtt þótt gusti
milli flokka í áföngum og ég vona
að þetta hafi ekki úrslitaáhrif —
enda kom fram í viðtali Morgun-
blaðsins við Lúðvík eindreginn
vilji hans til þess að við gerðum
þessa tilraun. Við brugðumst og
hart við þessu bréfi eins og ég
sagði í útvarpsviðtali á laugar-
dagskvöldið, að nóg væri nú komið
af pólitísku pexi, því að stjórnar-
myndun væri þrátt fyrir allt
alvarlegt mál.“
Samkvæmt upplýsingum Bene-
dikts Gröndal notuðu alþýðu-
flokksmenn helgina vel. Skipaðar
voru tvær vinnunefndir, önnur,
sem fjallaði um efnahagsmál og
hin, sem fjallaði um önnur mál.
Þessar nefndir unnu að því að
setja upp málefnin í sambandi við
væntanlegar stjórnarviðræður.
„Þetta var bara rútínuvinna,"
sagði Benedikt, „menn settu niður
málefnin með hliðsjón af stefnu-
yfirlýsingu flokksins fyrir kosn-
ingar og aðrar stefnuyfirlýsingar,
sem flokkurinn hefði gefið."
Alþýðuflokkurinn hélt í gær
þingflokksfund klukkan 17. Þar
var farið yfir þá vinnu, sem innt
hafði verið af hendi yfir helgina og
ennfremur var rædd skýrsla full-
trúa flokksins, sem rætt höfðu við
bændasamtökin, en þau höfðu
óskað eftir viðræðum við stjórn-
málaflokkana sitt í hvoru lagi.
Alþýðubandalagið hélt sömu-
leiðis í gær þingflokksfund, sem
hófst klukkan 16 og stóð í rétt
rúmlega klukkustund. Á fundinum
samþykktu alþýðubandalagsmenn
að ganga til viðræðnanna. Ragnar
Arnalds, formaður þingflokksins
sagði í gær að bandalagið hafi
verið með 6 manna viðræðunefnd
til þessa, en í þriggja flokka
viðræðum eins og þeim, sem væru
að hefjast, hefði verið gengið út
frá því að þrír yrðu frá hverjum
flokki. í víðræðunefnd verða eins
og áður segir Lúðvík, Ragnar og
Svavar, en hinir úr 6 manna
nefndinni þá til vara. Á fundinum
var samþykkt að svara boði
Alþýðuflokks játandi og í kjölfar
fundarins skrifaði Lúðvík Jóseps-
son Benedikt Gröndal svarbréf.
Sirkusinn:
N ettóhagnaður
7,5 milljónir kr.
Jóker hf. fær 2,5 milljónir kr.
— Iðnríkin
Framhald af bls. 1
upphæð. Þetta óvenjulega ákveðna
tilboð Vestur-Þjóðverja jók þá
almennu bjartsýni sem einkenndi
blaðamannafund sem þjóðarleið-
togarnir héldu að lokum til þess að
skýra frá árangri ráðstefnunnar.
Carter kom einnig á óvart, því
að þótt honum hafi gengið erfið-
lega að fá þingið til að samþykkja
orkulög lofaði hann því að gerðar
yrðu ráðstafanir fyrir lok ársins í
því skyni að spara innflutning um
sem svarar 2.5 milljörðum dala á
dag fyrir 1985. Til þess að gera
þetta að veruleika ætla Banda-
ríkjamenn að koma sér upp
varaolíuforða sem verður einn
milljarður tunna og viðhalda
hlutfalli milli heildarþjóðarfram-
leiðslu og orkueftirspurnar er mun
vera um 0.8% eða minna.
í sameiginlegri yfirlýsingu sem
var birt eftir ráðstefnuna segir að
til þess að draga úr óhóflegri
olíueyðslu og til að ýta undir
kolanotkun og notkun annarra
orkugjafa séu Bandaríkjamenn
staðráðnir í að koma því til leiðar
að olíuverð verði hækkað í Banda-
ríkjunum þannig að það kosti eins
mikið og á heimsmarkaði fyr-
irl980. Viðskiptaþjóðir Banda-
ríkjanna hafa lagt fast að stjórn
Carters að draga úr olíuinnflutn-
ingi þrátt fyrir erfiðleika þá sem
hann á við að stríða í þinginu.
Einkum Vestur-Þjóðverjar og
Frakkar eru þeirrar skoðunar að
gífurlegur greiðsluafgangur
Bandaríkjanna, sem stafar aðal-
lega af olíuinnflutningi, verði að
minnka ef heilbrigt ástand eigi að
komast á í efnahagsmálum heims-
ins.
Seinna lagði Carter forseti á það
áherzlu að„ við höfum allir gætt
þess vandlega að lofa ekki meiru
en við getum staðið við.“ Hann
bætti því við, að allir þjóðarleið-
togarnir hefðu gengið eins langt í
átt til samkomulags og unnt hefði
verið.
Valery Giscard d’Estaing
Frakklandsforseti sagði: „Árang-
urinn fer fram úr því sem við
höfðum vonað. Hann vekur hófleg-
ar vonir um ástandið i heiminum."
James Callaghan forsætisráð-
herra Breta sagði: „Ég held að það
sem við höfum gert hafi borgað
sig.“ Takeo Fukuda forsætisráð-
herra Japans sagði: „Við ættum
ekki að búast við kraftaverkum og
við ættum heldur ekki að gagn-
rýna eða áfellast hver annan. Ég
held að okkur hafi tekizt fullkom-
lega að fullnægja gagnkvæmum
óskum okkar."
— Fjöldaflótti
Framhald af bls. 1
tæplega eins metra há og falið
moldina á háalofti.
Göngin lágu frá fangaklefa og
opnuðust á akri fyrir framan
aðalhlið fangelsisins. Talsmenn
fangelsisins telja að það hafi tekið
fangana að minnsta kosti fjórar
vikur að grafa göngin.
Yfirvöld segja að fangarnir hafi
bundið fanga sem hótaði að segja
frá flóttanum. Meðal fanganna er
dæmdir morðingjar, nauðgarar og
ræningjar.
Seinna var frá því skýrt að 28
fangar hefðu náðst tæpum sólar-
hring eftir að flóttinn hófst. Jose
Santos Pais dómsmálaráðherra
hefur fyrirskipað rannsókn í
málinu. Fangelsisstarfsmenn við-
urkenna að öryggisráðstafanir
hafi farið út um þúfur og segja að
þeir hafi ekki haft nægilegt fé til
að ráða nógu marga verði til
starfa.
Þetta er annar fjöldaflóttinn úr
Alcoentre-fangelsi. Um 89 starfs-
menn gömlu leynilögreglunnar
sem voru fangelsaðir eftir bylting-
una 1974 flýðu með því að klifra
yfir vegg.
Lögreglumenn, þjóðvarðliðar og
flugliðar taka þátt í leitinni og
beita þyrlum. Fanganna er leitað
um allt landið og komið hefur
verið upp vegatálmunum.
Fyrr í mánuðinum gerðu um 200
fangar hungurverkfall til að kerfj-
ast breytinga á aðstæðum í
fangelsinu. Verkfallið var senni-
lega herbragð til að leyna flóttan-
um.
Morgunblaðinu hefur borizt
yfirlýsing frá stjórn Bandalags
íslenzkra skáta um fjármál
bandalagsins með tilliti til sýn-
ingar Gerry Cottle Circus vegna
frétta um þar kynnu að vera
maðkar í mysunni varðandi skil
á skemmtanaskatti. Jafnframt
var sent endurskoðað afrit af
reikningsuppgjöri vegna sýning-
arinnar, svo og samningur milli
Bandalagsins og Jókers hf. í
Reykjavík, þar sem kemur fram
að fyrirtækið Jóker annast alla
framkvæmdastjórn, val sýningar-
atriða, samningagerð alla vegna
komu sýningarflokksins, o.fl. en
umsamin þóknun til Jókers sam-
kvæmt samningi þessum er 2,5
milljónir króna.
I rekstraruppgjörinu kemur
fram að sölutekjur urðu alls 65
milljónir röskar en rekstrargjöld
um 57,6 milljónir króna og tekju-
afgangur varð því röskar 7.5
milljónir. Menntamálaráðuneyt-
inu hafði borizt reikningsuppgjör-
ið í gær en var ekki reiðubúið að
upplýsa hvort það teldi uppgjörið
fullnægjandi með tilliti til
skemmtaanaskattsundanþágunn-
ar er fyrirtæki þetta naut, ellegar
hvort krafizt yrði skemmtana-
skatts.
í yfirlýsingu Bandalags ísl.
skáta segir: Stjórn B.Í.S. gerði
samning við fyrirtækið Jóker H/F
um, að annast allan undirbúning
framkvæmd og rekstur sirkussýn-
inganna gegn ákveðinni upphæð
og útlögðum kostnaði við fram-
kvæmdina samkvæmt reikningum.
Laun til Jóker voru 2,5 millj. kr.
Eins og reikningurinn ber með
sér reyndist nettóhagnaður vera
kr. 7.524.911.-, sem rennur óskipt
til æskulýðsheimila á vegum
skáta.
Sótt var til Menntamálaráðu-
neytisins um undanþágu frá
greiðslu skemmtanaskatts og var
það veitt með skilyrði um, að
ágóða yrði ráðstafað eins og að
ofan getur, en reikningsskil yrðu
send Tollstjóra í Reykjavík til
úrskurðar.
Uppgjöri hefur verið flýtt eins
mikið og kostur hefur verið og
endurskoðað af löggiltum endur-
skoðanda, sem hefur kynnt sér öll
gögn. Verða reikningsskil afhent
tollstjóra á mánudag 17. júlí, sem
er viku eftir síðustu sýningu.
Jafnframt hefur Menntamála-
ráðuneytinu verið gerð grein fyrir
málavöxtum samkvæmt skriflegri
ósk þeirra.
Væntum við að þessi gangur
mála verði talinn eðlilegur þ.e.a.s.
að opinberir aðilar fjalli um málið,
en fjölmiðlum kynnt reikningsskil.
Við hörmum, að misskilningur
hefur komið upp um fjármálaleg-
an rekstur sýninga sirkusins, sem
tókst að okkar dómi mjög vel.
Við væntum þess að málið sé nú
útskýrt, enda virtist okkur, að
reikningsuppgjör væri það eina,
sem gæti gert það.
Við viljum þakka öllum þeim
mörgu skátum, sem unnu að
framkvæmd þessara sýninga og
lögðu á sig mikið starf.
Þá viljum við þakka öllum þeim
mörgu áhorfertdum eða 23622 alls,
sem komu að sjá sýningarnar,
fyrir þeirra skerf.
— Nýsköpunar-
stjórn
Framhald af bls. 18
vegna samvinnu sjálfstæðis-
manna og sósíalista og andstöðu
fimm þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins við hana. I minningar-
orðum um Olaf Thors í Mbl. 5.
janúar 1965 kemur Bjarni Bene-
diktsson inn á það að vegna
þjóðstjórnarslitanna 1942 hafi
seint eða aldrei gróið um heilt
milli Olafs Thors og sumra
forystumanna Framsóknar-
flokksins, en eins og að framan
getur dró Framsóknarflokkurinn
sig svo síöar út úr þjóðstjórnar-
viðræðum þeim, sem voru undan-
fari nýsköpunarviðræðnanna
1944. Olafur Thors var maðurinn
á bak við nýsköpunarstjórnina.
Bjarni Benediktsson segir og að
Olafur hafi orðið fyrir verulegum
vonbrigðum, þegar ekki reyndist
lengur unnt að halda stjórninni
saman“.Af þeim sökum neitaði
hann með öllu að taka af
flokksins hálfu sæti í þeirri
stjórn sem í staðinn var mynduð
undir forsæti Stefáns Jóhanns
Stefánssonar. Þegar frá leið sá
Ólafur þó eftir synjun sinni og
veitti frá upphafi bæði fulltrúum
flokksins og stjórninni í heild
óbrigðulan stuðning."
Eins og að framan segir var fallizt
á skilyrði Alþýðuflokksins fyrir
aðild hans að nýsköpunarstjórn-
inni þannig að flokkurinn gat
mjög vel unnið að henni þótt
aðild sósialista væri þeim út af
fyrir sig lítið fagnaðarefni. Og í
afmælisgrein um Brynjólf
Bjarnason áttræðan sem birtist í
Þjóðviljanum 26. maí sl. segir
Einar Olgeirsson m.a..
„Það var fyrir einlæga þrábeiðni
mína að Brynjólfur tók að sér
menntamálaráðuneytið í Ný-
sköpunarstjórninni, því ekkert
var fjær huga hans, en ýmislegt
sem laut að ráðherradómi. En
mikil gæfa var það Islandi, ekki
aðeins að eignast einhvern allra
besta og víðsýnasta mennta-
máiaráðherra, sem ísland hefur
átt, heldur og hitt að einmitt
hann og Ólafur Thors fundu í
þeirri stjórn hvorn annan —
ekki síst í „húmornum", — og
leystu með ágætum margan
þann vanda, ekki síst í kaup-
gjaldsmálum, sem hefði getað
orðið þeirri stjórn að fótakefli
áður en bandaríski hnefinn
grandaði þessari vinsælustu og
gifturíkustu stjórn, sem Island
hefur átt.“
Jón Sigurðsson frá Reynistað
víkur að stjórnarandstöðu sinni
og annarra þingmanna Sjálfstæð-
isflokksins við nýsköpunarstjórn-
ina í minningargrein um Ólaf
Thors í Mbl. 5. janúar 1965: Segir
hann að hart hafi verið lagt að
Ólafi af sumum flokksmönnum
að reka stjórnarandstæðingana
úr flokknum en Ólafur ekki sinnt
því. „Álit féll líka sjálfkrafa
niður er kommúnistar fóru úr
ríkisstjórninni og ný stjórn var
mynduð“, segir Jón.
- 0 -
Þannig er ljóst að nýsköpunar-
stjórnin átti sér einstæðan
aðdraganda, sérstæðan feril og
að sker það sem hún steytti á
hefur alla tíð síðan staðið á milli
sjálfstæðismanna og sósíalista
/ alþýðubandalagsmanna.
(Samantekt: fj)
— Skólaskipið
Framhald af bls. 27
ekki sem skipstjóri heldur eem
yfirforingi.
Hann lyfti bjórglasinu og
sagði „skál“, svipmikill maður
en glaðlegur. „Að vera „der
Kápiten" er bezta staðan innan
þýzka sjóhersins," sagði hann
brosandi á þýzku til að kanna
málakunnáttu íslenzkra blaða-
manna. Sagði hann þó að margt
hefði breytzt síðan hann hóf
feril sinn innan þýzka sjóhers-
ins. Þó mikil rækt væri lögð við
hlýðni og skyldurækni og skip-
stjórinn blandaði aðeins hóflega
geði við undirmenn sína, færi
undirgefni minnkandi, jafnvel á
Gorch Fock. „Tímarnir breytast
og mennirnir með,“ sagði hann.
„Ég byrjaði sjálfur sem for-
ingjaefni árið 1944 í þýzka
sjóhernum og síðan hef ég
smáhækkað í tign. Það er
gangur lífsins," og enn hlær
skipstjórinn.
„Þjálfun á seglskipi er erfií
og krefst mikillar líkamlegrat
áreynslu.
Allt starf um borð byggist á
samvinnu, þar sem margar
hendur vinna létt verk. Ungu
mennirnir læra ekki eingöngu
hjálpsemi heldur eru þeir betur
undir það búnir að verða nýtir
samfélagsþegnar, þar sem þeir
hafa kynnzt þeim eiginleikum
sem við höfum í hávegum hér,
góðum félagsanda, sjálfsafneit-
un og að gera kröfur til sjálfs
sín.
Kostir skips á stærð við Gorch
Fock eru i því fólgnir að það
gefur piltum færi á að fara á
sjóinn, það er að segja sigla út
á Atlantshaf og til fjarlægra
hafna. Á þennan hátt öðlast
verðandi sjóliðsforingjar og
undirforingjar umburðarlyndi
og skilning á sérkennum ann-
arra þjóða og fá jákvæðari
afstöðu gagnvart hagsmunum
annarra þjóða," sagði Helmut
Wind skipstjóri áður en hann
ásamt fleirum snaraðist upp á
þilfar í myndatöku.
- H.Þ.
Utigrill frá

Vorum aö fá þessi stórkostlegu
pottgrill frá COPCO.
Útigrill sem eru engum öörum Ifk.
Komiö og leitiö upplýsinga.
KUNtGUND
Hafnarstræti 11,
8Ími 13469.
-Y