Morgunblaðið - 30.07.1978, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. JÚLÍ 1978
13
upp fyrir mönnum hætturnar sem
fylgja sjóferðum, og þó gaman sé
að sigla um í góðu veðri getur
ýmislegt gerzt þegar veðurhamur
æsist.
En á þessari siglingu norður og
austur með víkum og nesjum í átt
til Hornvíkur notuðu menn tæki-
færið til að taka myndir eftir því
sem áhuginn sagði til um, en aðrir
brugðu sér undir þiljur og þágu
veitingar og enn aðrir flýttu sér
upp í ferskt loftið — kannski
jafnvel áður en öllum veitingum
höfðu verið gerð eðlileg skil. En
nóg um það, nú var stutt í
áfangastað og eftir um það bil
fjögurra og hálfs tíma siglingu
sást inn í Hornvík þar sem fólk
hafði safnazt saman á ströndinni
og beðið komu skipsins.
Hjalti skipstjóri Hjaltason
renndi Fagranesinu eins grunnt og
fært var og þar var varpað akkeri.
Síðan var tekið til við að skipa út
léttbátum og báti Tryggva Guð-
mundssonar, sem hugðist dvelja
með fjölskyldu sinni í Hornbæjun-
um og hafa bát sinn þar til að
bregða sér milli fjarða. Allt þetta
tók fljótt af og innan stundar voru
ferðlangar með fast land undir
fótum og skildi nú leiðir. Sumir
hugðust dvelja í Höfn og ganga um
þaðan, en þar heitir vestan til í
Hornvíkinni, aðrir ætluðu að
ganga yfir Kýrskarð og í suðurátt
allt að Gjögri og við í tveggja
manna hópnum ætluðum á Horn-
bjargið strax, meðan góða veðrið
héldist.
Hvað eru fugl-
arnir margir?
Ekki var áætlun okkar tvímenn-
inga fastákveðin, en við stefndum
öruggum skrefum í átt að Hafnar-
ósi og ætluðum upp á bjarg. Ósinn
var auðveldur yfirferðar, enda á
fjöru og héldum við síðan upp í
brekkuna sem heitir Innstidalur.
Datt okkur þá það snjallræði í hug
að skilja farangur eftir, skokka
léttfættir á bjargið og tjalda síðan
þarna niðri undir fjöru sama
kvöld.
Efitt er að lýsa því hvernig er
að ganga um við Hornbjarg og
sjálfsagt er næstum sama hvar
niður er borið, alls staðar er fugl
að sjá og svo marga að engum
dettur í hug að telja. Það segir þó
e.t.v. örlitla sögu að í vor voru
menn í eggjatöku og tóku þrjú til
fjögur þúsund egg og fannst það
ekki mikið, — hefðu getað náð
mun fleiri. Hæsti tindur í Horn-
bjargi er Kálfatindur 534 m. hár
og Eilífstindur er 339 m. hár en
milli þessara tinda eru skörð og
gjár þar sem hægt er að sjá niður
eftir bjarginu alveg niður í sjó.
Lofthræddir munu hins vegar ekki
sjá mikið, því leggjast verður
alveg fram á brún til að sjá
fuglinn sem bezt.
En hvaða fuglar búa í bjarginu?
Telja má upp nokkra: Algengustu
tegundirnar eru svartfuglar t.d.
langvía, stuttnefja og álka, síðan
rita og fýll og án efa geta þeir, sem
þekkja fugla vel og eru fljótir að
greina á milli, séð fleiri tegundir.
Alls er talið að um 30—40 tegundir
fugla verpi í Hornstrandafriðland-
inu, skv. bæklingi Náttúruvernd-
arráðs; æðarfugl víða með strönd-
um, hávellur og fiskiendur sums
staðar innanfjarða, en lítið sé um
Eftir að hafa þegið góðgerðir
töldu aðkomumenn að halda af
stað og var ætlunin að fara sömu
leið til baka yfir í Hornvík. Veðrið
var enn það sama, sól og blíða og
hélzt svo fram eftir kvöldi.
Þoka og villur
Ekki nutum við samt veðurblíð-
unnar í marga daga, því daginn
eftir var skýjað hæð lítil og
rigning á köflum. Við höfðum gert
þá ferðaáætlun fyrir næstu tvo til
þrjá daga að ganga frá Hornvík
um Rekavík, Atlaskarð, Skála-
kamb, niður í Hlöðuvík, um
UR
ANDAFERÐ
Á siglingunni virtu menn fyrir sór fuglinn
tóku myndir.
bjarginu, skoðuóu í kíki og
vatnafugla, heizt, stokkendur,
lóma, álftir og óðinshana. I einum
firðinum sáum við hvar örn flaug
með björgum, en þeir geta sézt
víða. Öþrjótandi myndefni er í
fuglabjörgunum og sagði Mats
Wibe Lund ljósmyndari, sem við
hittum daginn eftir, að hann sæi
Pétur Pétursson á hús á Hesteyri
og þar dvelur hann oft um tíma á
sumrin, en hann flutti okkur yfir til
ísafjarðar.
mikið eftir því að hafa ekki farið
í bjargið strax á laugardeginum
meðan veðrið var gott, því ekki
viðraði vel daginn eftir til mynda-
töku.
I einu skarðinu, Almenninga-
skarði, má komast niður bjargið,
a.m.k. áleiðis, og er þar kaðall
fyrir menn að spreyta sig á, en
ekki reyndum við hversu langt
hann náði, létum okkur nægja að
horfa frá brúninni. Skarðið sjálft
er ósköp sákleysislegt að sjá og
virðist ekkert voðalegt að príla
Frá Hesteyri. Á miðri mynd er hús Péturs og lengst til hægri niðurundir
fjörunni er gamla verzlunarhúsið, en á Hesteyri bjuggu eitt sinn um 90
manns og var bar bá m.a. starfræktur skóli.
svolítið niður bandið, en eigi að
síður létum við það ógert. Um
ástæður skal ekkert fjölyrt.
Hægt væri að staldra við á
bjarginu klukkustundum saman
og horfa á hvernig fuglinn lætur
sig svífa meðfram bjarginu án
þess að hreyfa vængina, og virðist
sem þeir fljúgi oft í 8 eða
S-beygjur og merkilegt má telja að
þeir skuli aldrei reka sig hver á
annan!
140 gestir
á mánuði!
En þar sem við höfðum skoðað
okkur um við bjargið datt okkur í
hug að skokka niður í Látravík,
þ.e. suðureftir, og vita hvort
vitavörður væri þar til viðtals. Við
vissum sem var að gestkvæmt
hefði verið, en töldum það varla
skaða, enda svo forsjálir að hafa
með bókarskruddu nokkra til að
færa vitaverði þar sem við vissum
liann vera bókaorm mikinn.
Ekki tók langan tíma að ganga
troðnar slóðir niður að vita og
þegar þangað kom stóðu ekki færri
en fjórir í dyrum til móttöku.
Reyndust þar vera vitavarðarhjón
í nokkrar vikur, þau Kristinn
Þormar og Jónína Guðrún Samú-
elsdóttir ásamt litlum syni, Jó-
hanni. Auk þeirra var hjá þeim
Jón Kári Hilmarsson, snúninga-
piltur.
Kominn var tími til að taka
veðrið og gekk Kristinn út að
hitamælakassanum og skráði hit-
ann, hann hafði hæst farið í 9
gráður þann daginn.
—Það hafá verið góðir dagar að
undanförnu, sagði Kristinn, en oft
hefur þokan lagzt yfir á kvöldin og
hlýindi verið lítil. í júní var t.d.
fremur kalt hér og okkur þykir
þessi 8—9 stig vera ágætis hiti á
þessum slóðum.
Eftir að Kristinn hafði sent
veðurskeytið, sem rsdíóið á Siglu-
firði tekur við og skilar áleiðis til
réttra aðila, gafst stund til frekara
rabbs og hann var í fyrstu spurður
um gestakomur:
— Gestir voru fáir hjá okkur í
síðasta mánuði, en við höfum verið
hér síðan í byrjun júní. Hins vegar
fjölgaði mjög þegar að júlímánuði
kom og nú undir lok mánaðarins
eru þeir ekki færri en 140—150.
Mest hefur þar munað um hópa þá
sem hafa verið á ferli hér, en
flestir koma þeir við í Látravík,
staldra aðeins við og skoða sig um.
— Við höfum haft það fyrir
venju að gefa öllum kaffisopa, sem
hingað koma og það hefur ekki
verið svo mikið mál í kringum það,
en segja má að við reynum að feta
í fótspor Jóhanns vitavarðar að
því leyti að hafa gestrisni í heiðri.
Kristinn upplýsir að sér sé ekki
alveg ókunnugt um störf vitavarð-
arins í Látravík, því hann hafi
dvalið hjá Jóhanni sem drengur í
fjögur sumur og hefur hann áður
gripið í að leysa hann af í leyfum.
Þau Kristinn og Jónína Guðrún
eru spurð hvernig þeim hafi líkað
dvölin:
— Bara vel, segja þau, en segja
má að hér sé fremur fátt við að
vera til lengdar og við erum ekki
eins miklir bókaormar og Jóhann
og höfum því e.t.v. ekki fullt gagn
af hinu mikla bókasafni hans.
Engin knattspyrna!
— Það versta var líka að
sjónvarpið þurfti endilega að bila
þegar verið var að sýna leikina frá
heimsmeistarakeppninni í knatt-
spyrnu, segir Kristinn. Skilyrði
hér eru sæmileg, en tækið er orðið
mjög lélegt og var alveg hætt að
sjást nokkuð þegar kom að því að
úrslitaleikurinn yrði sýndur! En
sjónvarpið er annars ekki aðal-
dægrastyttingin, væru t.d. hljóm-
flutningstæki hér myndi tíminn
stundum líða hraðar.
— Annað sem ég sé hálfvegis
eftir frá því ég var hér í sveit sem
strákur, segir Kristinn, er, að nú
eru hér engar skepnur nema
nokkur hænsn, en Jóhann hafði
áður geitur og væri ágætt ef þær
eða aðrar skepnur væru hér enn.
Kristinn er spurður hvort það sé
ekkert þreytandi að fara á þriggja
tíma fresti og taka veðrið:
— Ég hef ekki fundið svo mikið
fyrir því, ég er vanur nokkuð
óreglulegum vinnutíma af sjónum
svo þetta er allt í lagi a.m.k. í
stuttan tíma. Þegar Jóhann er hér
þá annast ráðskonan þetta á móti
honum, þannig að hann þarf ekki
alltaf að hlaupa út á þriggja tíma
fresti, ráðskonan tekur veðrið oft
á daginn að ég held. Það sem þarf
að huga að í sambandi við veðrið
er hiti, úrkoma, skyggni, ský og
sjólag og síðan verður að senda
þetta á Veðurstofuna um Siglu-
fjarðarradíó, og er veðurskeytið,
sem sent er hétðan, samsett úr
tölum eingöngu.
Skammt frá Hesteyri er aö finna
pessa þreyttu verksmiðju, en á
Hesteyri var mikið athafnalíf um
og eftir aldamótin.
Kjaransvíkurskarð og niður til
Hesteyrar (vonandi er landafræð-
in í lagi). Bezt þótti okkur að
skipta leiðinni í tvo áfanga og hafa
næturstað í Hlöðuvík. Þeirri áætl-
un tókst okkur þó ekki að halda,
því þoka var mikil er við komum
upp í Rekavík og hugðumst fara
yfir Atlaskarð. Misstum við sjónar
á slóð og vörðum, sem þarna eiga
að vera og snerum aftur niður á
við, niður úr þokunni og slógum
þar tjaldi. Þar sem skyggnið var
heldur betra tók samferðarmaður-
inn áttir, en hann sá um alla þá
hlið mála í þessum tveggja manna
ferðahópi okkar.
Eftir góðan svefn var haldið af
stað eldsnemma morguns í stefnu
áttavitans, sem samferðamaður-
inn hafði einhvern veginn fundið
út og lagt upp í þokuna. Ekki
höfðum við lengi gengið þegar
komið var á slóð og henni gátum
við fylgt alveg yfir skarðið og
sáum við þar hversu þýðingarmik-
Fuglinn í bjarginu lét ekki
aðkomumenn trufla sig, en sat
sem fastast.
ið það er að geta notfært sér
áttavitann þegar þokur hindra alla
fjallasýn og villa um fyrir fólki.
Sumarhús
óðalsbóndans
Fara skal fljótt yfir sögu og
segja ekki af ferðum okkar fyrr en
komið er niður í Hlöðuvík, en þar
sáum við hvar varðskip var að
koma færandi hendi, þ.e. flytja
efnivið til húsagerðar. Aðspurðir
sögðu smiðir og varðskipsmenn að
hér væri verið að koma með efni
í sumarhús fyrir óðalsbóndann í
Hlöðuvík og fettum við ekki fingur
út í það. Við sáum að vera okkar
gagnaði ekki smiðum eða öðrum
sem við flutningana unnu og
héldum því ferðinni áfram. Héld-
um við vestur fjöruna, fyrir næsta
nes og upp í Kjaransvík. Leizt
okkur þannig á að lítið væri
fýsilegt að halda upp í þokuna
aftur og tjölduðum því upp undir
þokuröndinni enda þótt nokkuð
væri enn til kvölds. Samferðamað-
urinn tók enn áttir og stefnur á
áttavitanum og kortinu og bland-
aði undirritaður sér ekki í þau
vísindi. Sama þokan var á að
morgni þriðjudags, sem átti að
vera síðasti dagurinn á göngunni.
Framhald á bls. 31