Morgunblaðið - 19.09.1978, Blaðsíða 19

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 1978
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 1978
23
flfaKgtiiiMitfeifr
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aöalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 2000.00 kr. á mánuöi innanlands.
í lausasölu 100 kr. eintakið.
Hallarekstur og
eyðsluskuldir
1 • a r\ • • a •
hja nkissjoði
Ríkisstjórnin hefur nú sent frá sér greinargerð um
efnahagsráðstafanirnar. Hún er um margt fróðleg og
staðfestir það, sem áður hefur verið sagt í Morgunblaðinu, að
einungis er tjaldað til einnar nætur. Þannig er stefnt að halla
hjá ríkissjóði sem nemur milljörðum króna á þessu ári, þrátt
fyrir verulegar nýjar álögur og skatta. A næsta ári lítur
dæmið enn verr út, enda eru frekari skattahækkanir boðaðar
í greinargerðinni og söfnun eyðsluskulda erlendis fyrirsjáan-
legar.
Ríkisstjórnin tók þá ákvörðun að greiða kaupgjaldsvísitöl-
una niður með niðurfærslu verðlags á matvælum. Með þessu
var hægt að dragá úr víxlhækkunum verðlags og kaupgjalds
um sinn. En í rauninni var enginn vandi leystur, heldur var
honum slegið á frest. Á næstu vikum munu áhrifin af
gengisfellingunni koma fram, og þess er líka að gæta, að
atvinnuvegirnir voru ekki undir það búnir að taka á sig nýjar
álögur nema þær færu út í verðlagið. Hinn 1. desember nk.
mun ríkisstjórnin því standa frammi fyrir nýjum vanda.
í þessu sambandi er mikilsvert að menn hafi það í huga, að
ráðstafanir ríkisstjórnarinnar beinast ekki að því að draga úr
eyðslu eða neyzlu. En eins og Matthías Á. Mathiesen
alþingismaður orðar það, „eru takmörk fyrir því, hversu stór
hluti af verðmætasköpun þjóðarinnar getur gengið til
þjóðfélagsþegnanna. Það skiptir ekki máli hversu oft sömu
krónurnar eru fluttar milli vasa. Meginvandamálið er, að við
eyðum meiru en við öflum, og á meðan slíkt ástand ríkir er
ekki von á árangri í baráttunni við verðbólguna."
Það er að vísu rétt, að ríkisstjórnin segist stefna að
endurskoðun kaupgjaldsvísitölunnar fyrir 1. desember. Það er
gott og blessað, en vitaskuld skiptir höfuðmáli í því sambandi,
að hverju sú endurskoðun beinist, hver séu markmiðin með
endurskoðuninni. Geir Hallgrímsson hefur marglýst þeirri
skoðun sinni, að taka verði inn í myndina afkomu
þjóðarbúsins í heild, þannig að launþeginn njóti þess, þegar
framleiðni eykst eða viðskiptakjör batna. Á hinn bóginn komi
það líka fram í lægri laununum, ef þróunin er á öfugan veg.
Því miður bendir fátt til þess, að kaupgjaldsvísitalan verði
endurskoðuð með þessi sjónarmið að leiðarljósi fyrir 1.
desember. Fyrir því virðast ekki vera pólitískar forsendur,
hvorki á Alþingi né innan launþegahreyfingarinnar.
Það er yfirlýst stefna a.m.k. sumra ráðherra í ríkisstjórn
Ólafs Jóhannessonar, að þeir hafi það að langtíma markmiði
að brjóta niður það efnahagskerfi, sem er hér á landi. Þess
vegna muni þeir beita sér fyrir umsvifamiklum fjármagnstil-
færslum í þjóðfélaginu og skekkja þá mynd, sem við höfum af
því, hvað hlutirnir raunverulega kosta. Ríkrar tilhneigingar í
þessa átt gætir í efnahagsráðstöfununum, m.a. með því að
leggja sérstakan hátoll á margvíslegan varning, sem tilheyrir
daglegum þörfum. Aukaskattlagning á tekjur manna, eftir að
álagning hefur farið fram, er af sama toga. Og síðast en ekki
sízt sú niðurstaða, að nýjar og verulegar álögur eru lagðar á
atvinnureksturinn þótt fyrir liggi, að hann berjist í bökkum.
Ailt verður þetta til þess að skapa óvissuástand í
peningamálum og viðskiptum manna á milli. Menn vita ekki
lengur hvar þeir standa, og svo erfitt sem það var að gera
áætlanir fram í tímann fyrir stjórnarskiptin, er það hálfu
erfiðara nú. Til frambúðar hefur þetta að sjálfsögðu neikvæð
áhrif á þróun atvinnulífs og torveldar þannig baráttuna við
verðbólguna. En fram hjá því verður ekki gengið, að efling
atvinnuveganna, aukin arðsemi og ný tækni við framleiðsluna
eru forsendur þess, að við getum áfram búið við þau lífskjör,
sem við höfum vanizt.
Nú er stefnt að verulegum greiðsluhalla hjá ríkissjóði, en
hann hefði orðið hallalaus að óbreyttum aðstæðum, eins og
dæmið lá fyrir við stjórnarskiptin. Þetta er alvarieg þróun og
verkar eins og olíu sé hellt á verðbólgubálið og því fremur,
sem stefnt er að enn meiri halla hjá ríkissjóði á næsta ári,
nema til komi stórauknir skattar eða eyðsluskuldir erlendis.
Meðan slíkri stefnu er haldið í efnahagsmálum, er þess ekki
að vænta, að það dragi úr verðbólgunni.
Guðmundur H. Garðarsson, form. VR:
Alþýðuflokkur hefur
Vöktu traust en
valda vonbrigðum
Víða heyrast þær raddir þessá
dagana, sem segja eitthvað á þessa
leið: íslenzkum stjórnmálamönn-
um er ekki treystandi. Þ§ir eru
lítilsigldir, óábyggilegir og hugsa
aðeins um eigin hag. Orð og efndir
eru hugtök án merkingar. Valda-
brölt og orðagjálfur virðast vera
megineinkenni ýmissa manna á
stjórnmálasviðinu.
Því miður er alltof mikið til í
þessum skoðunum almennings á
íslenzkum stjórnmálamönnum og
stjórnmálalífi. Á sama tíma sem
nútíma orðhákar og framagosar
ryðja sér braut í valdakerfi
þjóðarinnar með oft á tíðum
vafasömum aðferðum, heyrir mað-
ur menn í ábyrðarstöðum atvinnu-
lífsins segja, að það sé að verða
algjörlega vonlaust að standa í
ábyrgð fyrir atvinnurekstri á
íslandi. Allt sé gert til að torvelda
eðlilega atvinnustarfsemi. Og það
versta sé, að ýmsir sem hafi
greiðan aðgang að fjölmiðlum geri
Íítið úr hinum fjölþættu vanda-
málum atvinnuveganna og telji
fólki trú um ýmsar einfaldar
lausnir í þeim efnum. Skrifborðs-
lausnir sem fá ekki staðizt þegar á
hólminn kemur.
Á s.l. sumri og nú síðustu
vikurnar hafa íslendingar upplifað
einhverjar mestu stjórnmála-
blekkingar í sögu þjóðarinnar fyrr
og síðar, sem styðja fyrrgreinda
skoðun almennings. I ljós hefur
komið í stjórnarmyndunarviðræð-
um, stjórnarsáttmála og í nýút-
gefnum bráðabirgðalögum um
tekjuskattsviðauka, hækkun
eignaskatts, auknar niðurgreiðslur
o.fl., að einn stjórnarflokkanna
sérstaklega, Alþýðuflokkurinn,
hefur meira og minna gengið á bak
orða sinna í í öllum helztu
stefnuskráratriðum sínum fyrir
kosningar, aðeins tveim mánuðum
eftir kosningar. Tíu punkta plagg-
ið var blekking. Kosningabeita.
Það er ómótmælanleg stað-
reynd, að hinir nýju frambjóðend-
ur Alþýðuflokksins á gamla
grunninum vöktu trú hjá ýmsum
um nýja og breyttá tíma. Fólk var
orðið þreytt á fyrri úrræðum. Það
var opið fyrir breytingum og það
trúði því, að Alþýðuflokkurinn
ætlaði að innleiða nýja tíma. — I
ljós hefur komið, að Alþýðuflokk-
urinn vakti upp falskar vonir.
Vonir, sem ekki hafa orðið að
veruleika. Gefin voru loforð sem
greinilega átti aldrei að standa
við.
Kommar vísa veg —
ójöfnuður aukinn
Bæði Alþýðuflokkurinn og
Alþýðubandalagið töldu miklum
fjölda fólks trú um, að viðnámsað-
gerðir fráfarandi ríkisstjórnar
gegn verðbólgu hefðu verið óþarf-
ar. Árásir á lífskjör og framtíð
fólksins.
Þeir sögðu, að það sem skipti
máli væri samningarnir í gildi
Það hefur verið svikið í reynd
gagnvart þúsundum manna. Og
þau bráðahirðalög, sem hér eru til
umræðu sanna það. Og annað og
meira — þau auka á launaójöfnuð.
Nú er að koma í ljós, að
gagnvart láglaunafólki, munu
maí-lögin hafa skilað meiru tii
frambúðar á kaupgreiðslur.
Bráðabirgðalög vinstristjórnar-
innar virka skerðandi gagnvart
60—70% alls launafólks í landinu.
Rétt er að minna á, að Alþýðu-
flokkurinn og Alþýðubandalagið
lögðu lítið upp úr því s.l. vor að
brugðizt nýjum kjósendum
Minnkaþarf
ríkisumsvif
og
skattheimtu
Guðmundur H. Garðarsson
með lögum þyrfti að gera tilraun
til að kveða niður verðbólguna og
tryfíKja áframhaldandi rekstur
atvinnuveganna. Nú samþykkja
þessir flokkar hins vegar bráða-
birðgalög sem eiga að stefna að
þessu markmiði, en munurinn á
þeim og f.vrri lögum er sá, að með
bráðabirgðalögum er sá, að með
bráðabirðgalögum vinstri
stjórnarinnar er verið að stíga
fyrsta alvarlega skrefið í átt til
sósíalisma á grundvelli stefnu
Alþýðubandalagsins um að breyta
beri sjálfri undirstöðu þjóðfélgsins
(þ.e. eigna- og valdakerfinu).
Stórhækkun tekju- og eignaskatta
með viðeigandi millifærslum í
þjóðfélaginu er hreint tilræði við
ríkjandi skipulag. Þróist þessi
stefna áfram í anda bráðabirðga-
laga verður sjálfstæður eignarétt-
ur liðinn undir lok innan fárra ára
og öll helztu atvinnutæki lands-
manna komin í hendur hihs
opinbera. Athafnahvöt einstakl-
inga verður bæld niður, stöðnun
verður í framleiðslustarfseminni
og lífskjör munu versna. Gegn
þessari þróun vilja og munu
sjálfstæðismenn berjast.
Fæsta, sem veittu Alþýðu-
flokknum brautargengi á s.l. vori,
mun hafa órað fyrir, að hinir
nýkjörnu þingmenn hans gengju
kommúnistum Alþýðubandalags-
ins svo á hönd, sem raun ber vitni.
„Afnám tekjuskatts“
verður tekjuskattsauki
Við skulum rifja upp hverju
Alþýðuflokkurinn lofaði m.a. í
svonefndri 10 punkta kosninga-
skrá.
Þeir lofuðu:
• 1) Að afnema beina skatta á
almennum launatekjum.
• 2) Að minnka niðurgreiðslur til
landbúnaðarins.
• 3) Að koma á gjörbreyttri
efnahagsstefnu til frambúðar.
• 4) Að tryggja fólki að það byggi
við framtíðaröryggi um kaup og
kjör, svo það þurfi ekki að lifa í
sífelldri óvissu um afkomu sína.
• 5) Að koma á kjarasáttmála
milli verkalýðshreyfingar og ríkis-
valds.
• 6) Að byggja upp sterkt at-
vinnulíf.
Hvað segja bráðabirgðalögin um
efnd þessara loforða?
Tökum fyrst skattamálin.
í stað þess að afnema beina
skatta á almennum launatekjum
er lagður á sérstakur launaauka-
skattur, 15.000 skattgreiðendur
koma til með að greiða þennan
viðbótarskatt.
Þessi skattur kemur hart niður
á millitekjufólki, sem þegar býr
við mikla skattbyrði, auk skerð-
ingar kaupgjaldsvísitölu á grund-
velli laganna.
Sjómenn á fiskiskipum, far-
menn, vaktavinnufólk, flugfólk,
stjórnunarstarfsmenn, sérmennt-
að fólk og fjöldi fólks með langan
starfsferil, o.s.frv. mun fá Jiennan
sérstaka auka tekjuskatt. I stuttu
máli sagt, er öllum sem leggja á
sig mikið erfiði og vinnu refsað
fyrir viðbótaframlag sitt í tekju-
myndun þjóðarinnar.
I Alþýðublaðinu 14. júní s.l.
segir:
„Alþýðuflokkurinn vildi 5,5
milljarða tekjuskattslækkun laun-
þega og að skattfrjálsar tekjur
hjóna, þar sem annað aflar tekna
verði 3,3 milljónir."
Svik Alþýðuflokksins í skatta-
málum við myndun vinstri
stjórnarinnar og útgáfu bráða-
birgðalaganna eru meiri en orð fá
lýst.
Orð Vilmundar Gylfasonar í
kosningabaráttunni s.l. vor um að
„ef við (Alþýðuflokkurinn) bætum
við okkur verulegu fylgi þá komast
umbætur okkar í gegn“ eru blekk-
ing — markleysa. Eða þegar
Kjartan Jóhannsson varaformað-
ur flokksins segir: „Það er kerfið
sem er rangt. Það verður að breyta
kerfinu, þannig að menn þurfi ekki
á verðbólgunni að halda.“
Skilja þessir menn ekki að
bráðabirgðalögin með milljaðra
millifærslum og niðurgreiðslum
auka á kerfið og ýta undir
spillingu.
„Sterkt efnahags-
og atvinnulíf“
Tökum næst loforðið um að
minnka skuli niðurgreiðslur til
landbúnaðarins í gegnum fjár-
hags- og endurskipulagningu
jafnframt því sem hætt verði
óarðbærum útflutningi.
í bráðabirgðalögunum er ekki
hreyft við þessu kerfi. Niður-
greiðslur landbúnaðarafurða
munu stóraukast og líklegast
aldrei verða meiri frá því að
niðurgreiðslurnar hófust. Allir,
sem til þekkja vita að svona
stórfelldar niðurgreiðslur fá ekki
staðizt til lengdar nema í sósíal-
ísku, þrælskipulögðu þjóðfélagi.
Olafur Jóhannesson og Lúðvík
Jósepsson hafa leikið Alþýðu-
flokksmenn sérstaklega grátt í
þessum málum. „Haukarnir" í
Alþýðubandalaginu geta sannar-
lega þakkað Lúðvíki Jósepssyni
fyrir harða framgöngu í fram-
kvæmd sósíalisma á íslandi. —
Frelsið skal af fólkinu tekið með
aðstoð krata og Framsóknarflokk-
urinn er reiðubúinn til þátttöku.
Ummæli Steingríms Hermanns-
sonar ritara flokksins í Tímanum
14. sept. lýsa því e.t.v. bezt, hvað
bíður þjóðarinnar, ef þessir þrír
flokkar sitja lengi við völd. Hann
segir orðrétt: „Þjóðfélag hinnar
frjálsu samkeppni gengur aldrei
hjá okkur, til þess erum við of fá.“
íslendingar hafa fyrr heyrt
þennan vantrúnaðarboðskap á
getu og hæfileika einstaklingsins.
Með þessu er ritari Framsóknar-
flokksins að boða að í framhaldi
þessara bráðabirgðalaga skuli
væntanlega innleitt hafta- og
skömmtunarkerfi.
Ilvernig er loforðið um að
byggja upp sterkt atvinnulíf
efnt?
Samkvæmt bráðabirgðalögum á
að stórþyngja skatta á atvinnu-
rekstri með sérstökum tekjuskatti
— þá er eignarskattur á félögum
tvöfaldaður.
Alþýðuflokkurinn lofaði fólki,
að það skyldi búa við framtíðarör-
yggi um kaup og kjör, svo það
þurfi ekki að lifa í sífelldri óvissu
um afkomuna.
Kjartan Jóhannsson varformað-
ur flokksins sagði í grein í
Alþýðublaðinu 14. júní: „Áðalatr-
iðið er að byggja upp sterkt
efnahags- og atvinnulíf, sem stig
af stigi skili betri lífskjörum."
Er það farsæl leið til að tryggja
atvinnuöryggi og byggja upp
sterkt atvinnulíf að íþyngja því
bara að leysast eftir því sem þau
beri að. Menn verða bar að bíða og
sjá hverju fram vindur."
Þetta flokkast víst undir stefnu-
festu og mun vera í anda þess
loforðs, sem varaformaður Al-
þýðuflokksins, Kjartan Jóhanns-
son, gaf fyrir kosningar þegar
hann sagði, að „snúa yrði af braut
bráðabirgðaaðgerða og inn á
varanlega frambúðarstefnu“!
Hvað skyldu t.d. útgerðarmenn,
sjómenn og fiskverkendur, sem
bíða í óvissu eftir fiskverði 1. okt.
nk. og síðan aftur 1. jan. og 1. júní
á næsta ári, segja? Hvaða fram-
búðarstefnu hefur ríkisstjórnin í
málefnum höfuðatvinnuvega
landsmanna? Eða í launamálum
gagnvart þeim launþegum, sem
hafa setið eftir í launastigum? Jú,
vinstri-flokkarnir ætluðu að lög-
binda óbreytt grunnkaup til 1. des.
1979 og festa kaupgjaldsvísitöluna
í samráði við flokksbræður sína
sem mynda meirihlutann í stjórn-
um BSRB og ASÍ. — En vegna
mótmæla sjómanna, farmanna,
verzlunarmanna, háskólamennt-
aðra manna o.fl. heyktust þeir á
þessu atriði.
Hins vegar kasta þeir mesta
vandanum, vísitölumálinu, eins og
glóandi járni á milli sín. Fráfar-
andi stjórn myndaði sig þó til þess
að höggva á hnútinn en tókst ekki
sem skyldi.
Kjarasáttmálinn milli verka-
lýðshreyfingar og ríkisvalds átti
að byggjast á lögþvingunum, sem
heildarsamtök verkalýðshreyfing-
arinnar áttu að leggja blessun sína
izt hinum mikia fjölda sem kaus
hann. Stefna og vilji Alþýðu-
bandalagsins um sósíalískt efna-
hags- og hagkerfi hefur orðið ofan
á. Bráðabirgðalögin vísa veginn.
Veg ófrelsis, hafta og fjötra á
flestum sviðum.
Geðleysi í kjölfar
stóryrða
Við skulum rifja örlítið upp
ummæla þess manns, sem telur sig
einn aðalarkitekt hins nýja Al-
þýðuflokks, Vilmundar Gylfa-
sonar, sl. vor. Það er mjög hollt í
ljósi þeirra atburða, sem nú eiga
sér stað með þjóðinni.
Vilmúndur sagði m.a.:
„Við erum hinn ábyrgi umbóta-
fiokkur í íslenzkum stjórnmálum."
„Ef við bætum við okkur veru-
legy fylgi, þá komast umbætur
okkar í gegn.“
Og síðan segir hann:
„Þeir sem standa sig eiga skilið
traust. Þeir sem standa sig ekki
eiga að fjúka.“
Hvar eru umbæturnar? Hvar er
hin ábyrga stefna? Hvers vegna
tryggðu Alþýðuflokksmenn ekki
framgang kosningaloforða í
stjórnarsáttmálanum? Hvers
vegna beygði Alþýðuflokkurinn sig
í öllum atriðum við gerð bráða-
birgðalaganna? Hvað réð því
geðleysi eftir öll stóryrðin um Ólaf
Jóhannesson að samþykkja hann
sem forsætisráðherra og fram-
sóknarmann, Steingrím Her-
mannsson, sem dómsmálaráð-
herra?
Rœða á Varðarfundi um
bráðabirgðalög vinstri stjórnar
svo með sköttum, að fyrirtækin
geti ekki endurnýjað sig eða eru
svo skattpínd, að þau geti ekki
keppt við hið opinbera um greiðsl-
ur viðunandi og sambærilegra
launa til starfsfólksins? Svarið er
augljóst: Skattpíningarstefna
vinstri-stjórnarinnar eyðileggur
rekstrargrundvöll fyrirtækjanna.
Eykur á öryggisleysi fólksins og
gerir lífsafkomu þess lakari.
„Hin gjörbreytta
efnahagsstefna“
Bráðabirgðalögin komu víðar
við stefnu og loforð Alþýðuflokks-
ins. Tökum stefnuskráratriðið
um gjörbreytta efnahagsstefnu
til írambúðar.
Ólafur Jóhannesson og Alþýðu-
bandalagsmenn segja hvar sem við
verður komið: „Allt sem þessi
stjórn gerir er gert til bráða-
birgða, sbr. umrædd bráðabirgða-
lög. Og þeir bæta við: „Og við
höfum engin loforð gefið um
framhaldið." Og Ólafur Jóhannes-
son hefur margsinnis sagt frammi
fyrir alþjóð, að vandamálin verði
yfir. — Þessir herrar gleymdu
einu. Heildarsamtökin fara ekki
með samningsréttinn fyrir verka-
lýðshreyfinguna. Samningsréttur-
inn er hjá félögunum sjálfum. Það
er veigamikill þáttur í valddreif-
ingu þjóðfélagsins — ein af
forsendum borgaralegs lýðræðis.
Ég hef fjallað um nokkra þætti
bráðabirgðalaganna og reynt að
draga upp mynd af því, hvernig
þau ganga í berhögg við stefnu og
kosningaloforð þess flokks, sem án
nokkurs vafa hjó stærstu skörðin
inn í hópa kjósenda, sem áður kusu
Sjálfstæðisflokkinn. Af framan-
sögðu sést ljóslega, að Alþýðu-
flokkurinn og hinir nýju menn á
hinum gamla grunni blekktu
fólkið. Þúsundir fyrrum kjósenda
Sjálfstæðisflokksins kusu Alþýðu-
flokkinn i góðri trú um, að hann
myndi standa vörð um borgaralegt
lýðræði og frjálst efnahagskerfi.
Fyrstu bráðabirgðalög vinstri
stjórnarinnar og flestar greinar
stjórnarsáttmálans sýna, að Al-
þýðuflokkurinn hefur ekki verið
vandanum vaxinn og hefur brugð-
Er furða þótt fólk hristi höfuðið
og taki stjórnmálum og ýmsum
íslenzkum stjórnmálamönnum
með fyrirvara?
Lífshamingja og framtíð
Þjóðar
Andsvör þess fólks, sem af
einlægni og fórnfýsi vill vinna þjóð
sinni gagn gegn hinum miklu
hættum, sem íslendingum stafar
af haettulegri og mjög vafasamri
stefnu núverandi vinstri stjórnar
og óduglegra stjórnmálamanna,
hljóta m.a. að vera þessi:
1) Það á ekki að íþyngja ein-
staklingum og atvinnufyrirtækj-
um með ha'rri tekju- og eigna-
sköttum. Þess í stað á aö afnema
beina skatta og létta álögum af
heilbrigðri atvinnustarfsemi.
Með örvandi aðgerðum í skatta-,
og peninga- og fjármálum á að efla
framleiðslustarfsemina í landinu.
— Það eykur þjóðarhag.
Allar aðgerðir hins opinbera
eiga að verka hvetjandi, efla menn
til dáða á hvaða sviði sem er.
Hæfileika, þekkingu og menntun á
að nýta sem bezt við skapandi
störf.
Þetta með öðru leggur bezta
grundvöllinn að varanlegum
kjarabótum.
2) Augljóst er, að núverandi
atvinnuvegir þjóðarinnar rísa
ekki undir því mikla opinbera
bákni. sem þjóðin nú býr við. Hin
mikla skattheimta og opinberar
álögur, líklegast um 60% af
þjóðartekjum, samfara úrræða-
leysi stjórnmálamanna við úr-
lausn vandamála grundvallarat-
vinnuvega, er augijós sönnun
þessá.
Það gengur ekki lengur, að
atvinnuvegirnir séu afgangs-
stærð. en hið opinbera forgangs-
aðili. Þetta verða stjórnmála-
mennirnir að fara að gera upp við
sig og breyta samkvæmt því. Þeir
verða að taka einarða og ákveðna
afstöðu með öllu, er horfir til
hagsbóta fyrir atvinnulífið, starfs-
menn sem fyrirtæki, og setja hinu
opinbera þrengri takmörk. Minnka
skattheimtu, draga saman.
Afrakstur atvinnuveganna
verður að setja því takmörk,
hversu mikið getur farið í hinn
opinbera geira þjóðarbúsins. Það
má ekki setja þjóðina á hausinn
vegna hans.
3) íslenzkir stjórnmálamenn eiga
að temja sér aðrar og betri
umgengnisvenjur við fólkið í
landinu. Segja minna. en standa
við töluð orð. Þátttaka í stjórn-
málum og landsmálum er ekkert
skólagrín eða boltaleikur milli
nokkurra kunningja í helztu
stjórnmálaflokkum landsins. Á
vettvangi stjórnmálanna er fjallað
um lífshamingju og framtíð lands
og þjóðar, einstaklings og fjölda.
Lengri tíma neikvæð áhrif
rangrar ákvarðanatöku eða óvar-
legrar, geta verið meiri en sjást
við fyrstu sýn. Slíkt getur leitt til
mikiliar óhamingju og haft hin
skaðvænlegustu afleiðingar.
Stjórnarsattmáli vinstri
stjórnarinnar er talandi tákn fyrir
þau víti, er ber að varast, ef
trvggja á frelsi og góð lífskjör í
landinu til frambúðar.
4) Setja verður þjóðinni heil-
brigða launastefnu. sem er í
samræmi við gæði lands og sjávar
og eðlilega skiptingu þess af-
raksturs. sem af nýtingu þeirra
hlýzt. Alþingi — alþingismenn —
geta ekki lengur vikizt undan því
að fjalla af meiri festu og einurð
um þennan þátt mála, ef það á að
vera forustuafl og sameiningar-
tákn landsmanna.
Æskilegt er, að hafa samráð við
hagsmunahópa, en þeir eiga ekki
að ráða gjörðum landsstjórnar. Til
þess að styrkja stöðu Alþingis.
áhrif þess og tengsl verður að
breyta kosningalögum á þann
veg, að meira réttlæti og jöfnuður
ríki í kjöri þingmanna eftir
landshlutum. Án þessara
breytinga tckst aldrei að sætta
hina fjölmennu og sterku hags-
munahópa sem eru á þéttbýlis-
svæðum landsins.
5) Þá finnst mér að vinna þurfi
skipulegar gegn blekkingum og
ómerkilegum áróðri, sem veikir
trú manna á framtíðarmöguleik-
um íslendinga og búsetu í okkar
ágæta landi.
Núverandi ríkisstjórn er sprott-
in upp úr jarðvegi hins ómerkilega
í stjórnmálaáróðri. Við erum í
bráðabirgðalögunum að kynnast
ávöxtunum. Þeir eru ekki góðir.
Niðurgreiðslublekkingin og milli-
færslurnar duga skammt.
Það bíður kjarnmesta hluta
þjóðarinnar að taka við. þegar
hin sla'mu úrræði þessarar ríkis-
stjórnar þrjóta. Þetta fólk mun
ekki bregðast frekar en að venju.
því án þess væri ísland ekki
frjálst og fullvalda ríki.
En við þau skipti þarf örugga
forustu og kjarkmikla menn. sem
standa og falla á orðum og
gjörðum.
Þeir einir munu lyfta
íslendingum sem þjóð aftur til
vegs og virðingar.
Spenning-
urinn nú
meiri
en fgrr
• Með því að semja um jafn-
tefli í 23. skákinni náðu þeir
Karpov og Korchnoi þeim
fjölda jafntefla sem Petrosian
og Spassky gerðu í einvíginu
1906. en það var mesti fjöldi
jafntefla sem gerður hafði verið
í einvígi um heimsmeistaratitil-
inn í skák. Og miðað við gang
mála hér má búast við að nýtt
met verði sett í einvíginu nú.
Þar sem staðan í einvíginu er
nú sú, að Karpov hefur hlotið
fjóra vinninga en Korchnoi tvo
mætti halda að heimsmeistar-
inn væri með pálmann í hönd-
unum og að honum ætti að
verða það létt verk að verja titil
sinn. Fyrir þá sem hafa verið
hér í tvo mánuði er staða mála
þó mjög óljós og spenningurinn
jafnvel enn meiri en nokkru
sinni fyrr.
Karpov hefur að vísu augljóst
forskot hvað vinninga snertir.
En frá sálrænu og praktísku
sjónarmiði séð er hann ekki vel
settur. Hann er nú mjög í
varnarstöðu í einvíginu en
Korchnoi sækir hins vegar
mjög í sig veðrið. Og það þykir
mönnum undrunarefni að
heimsmeistarinn skuli nú lýjast
fyrr en áskorandinn sem er
tuttugu árum eldri en heims-
meistarinn.
Að vísu hvílir mikið farg á
herðum Korchnois. Ef hann
vinnur ekki þetta einvígi
verður að telja frekar ólíklegt
að hann fái annað tækifæri til
að tefla um heimsmeistaratitil-
inn. En það hvílir ekki minna
farg á herðum Karpovs. Á
honum hlýtur að hvfla sú
hræðsla sovéskra yfirvalda að
andófsmaður og flóttamaður
frá landinu kunni að vinna
heimsmeistaratitilinn. Ekki er
að efa að Sovétstjórnin lítur
það mjög illum augum ef
Karpov tapar einvíginu við
Korchnoi.
En hver sem gangur mála
hefur verið þá er þaó öruggt að
taflmennskan í einvíginu fer
mjög batnandi. Nú hefur heims-
meistarinn að vísu tekið við
fyrra hlutverki áskorandans að
gera fleiri mistök. og tel ég því
stöðu Korchnois vænlegri til
sigurs. Einvígið verður at-
hyglisverðara með hverjum
deginum sem líður og á ég þá
bæði við skákmeistarana báða
og allt það sem hér bregður
fyrir af mannlegu eðli.
Harrg Golombek
skrifar fgrir
Morgun blaðið