Morgunblaðið - 19.09.1978, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 1978
Minning:
Kristján Bjartmars
fyrrum oddviti
31
Aukning á Islands-
flutningum Smyrils
240 tonn af kjöti og 60
tonn af heyi til Færeyja
Þegar ég nú á útfarardegi míns
ágæta vinar Kristjáns Bjartmars,
læt hugann reika til liðinna
stunda, koma margar myndir
fram í hugann um leið og mynd
vinar míns líður fyrir hugann. I
rúm tvö ár hafði Kristján dvalist í
sjúkrahúsinu hér, með dvínandi
heyrn og myrkur fyrir augum. Að
beði hans kom ég oft og dáðist að
gleði hans og jafnaðargeði á
hverju sem gekk. Þakklátur var
hann góðum guði fyrir handleiðslu
hans og góðar gjafir. Hann átti
gott heimili og góða fjölskyldu.
Það var hans aðal, því að verald-
legir fjármunir voru honum ekkert
kappsmál.
Atvikin höguðu því svo að við
störfuðum saman á mörgum svið-
um. Við vorum fjölda mörg ár
saman í skattanefnd og mikið af
oddvitatíð hans var ég endurskoð-
andi og honum því handgenginn.
Þá höfðum við báðir gaman af
græskulausri kímni og kunnum vel
að meta það sem kátínu vakti. í
félagsstarfi vorum við og lengi
saman. Allt þetta varð til þess að
leiðir okkar lágu oft saman og
engan skugga bar þar á.
Kristján var fæddur að Hara-
stöðum í Vesturhópi í Húnavatns-
sýslu 4. mars 1886 og var því
rúmlega 92 ára þegar hérvistar-
dögum lauk. Hann var sonur
Ingibjargar Guðmundsdóttur og
Bjartmars Kristjánssonar, síðar
bónda að Neðri Brunná í Saurbæ,
en á þeim bæ ólst Kristján upp.
Hann varð þeirrar hamingju
njótandi að komast til Torfa í
Olafsdal, vinna og nema þar og
vitnaði hann oft til þeirrar undir-
stöðu er hann fékk undir líf sitt.
Átti hann þaðan margar og góðar
endurminningar.
Til Stykkishólms liggur leiðin
svo árið 1907 þar sem hans
heimilisfesta var æ síðan. Kristján
hafði óvenju mikla löngun til
náms en efni voru ekki fyrir hendi
og var því gripið til sjálfsnáms og
þannig að því staðið að það varð
notadrjúgt. Atvikin höguðu því svo
að hann fór að stunda kennslu og
fór á kennaranámskeið í Reykja-
vík 1911. Þá kenndi hann um skeið
en fór síðan að verslunarstörfum
sem hann sinnti til 1931 að hann
var kjörinn oddviti Stykkishólms-
hrepps og var það óslitið til 1954.
A þeim árum sem Kristján hóf
oddvitastörfin var ekki bjart um
að litast með íslenskri þjóð hvað
efnahagsmál snerti og úr litlu
jafnan að spila og því lítið
framkvæmdafé. Dagurinn í dag og
morgundagurinn voru látnir hafa
sínar þjáningar og oft sagði
Kristján mér frá andvökunóttum
þegar hann sá varla fram á
hvernig næsta dags verkefni leyst-
ust. Þá var gott að eiga þetta
ágæta skap sem hann hafði jafnan
og geta brosað framan í erfiðleik-
ana. Og vissulega leystust þeir.
Bjartsýnin varð yfirsterkari.
Þegar ég kom til Stykkishólms
1942 var farið að rofa til og menn
leyfðu sér þann munað að hugsa til
framtíðarinnar, enda ekki vanþörf
á. Kreppuárin þótt köld væru
höfðu stælt umbótahugann og það
sem best var, höfðu þrátt fyrir allt
fremur aukið manndáð en hiO. Og
landinn hafði stælst við erfiðleik-
ana. Kristján var maður nýs tíma.
Hann tók því fegins hendi við
bjarma nýs dags. Á hans tíma
hurfu vatnspóstarnir fyrir nýrri
vatnsveitu lengst ofan úr fjöllum.
Rafveitán var stækkuð og stórauk-
in. Hafskipabryggjan var endur-
byggð varanlega og svona mætti
lengi telja. Það var ekki trútt um
að ýmsir kviðu fyrir að þurfa að
greiða allar þær skuldir sem þá
voru myndaðar. Menn vissu lítið
um framvindu málanna. Saga
Kristjáns verður þetta tímabil
samofin sögu Hólmsins. Viðgang-
ur hans var Kristjáns hjartans
mál. Borgun fyrir störfin virtist
aukaatriði og þótt heimilið væri
stórt, var eins og alltaf væri þar
ríkidæmi nóg. Um það sáu hans
ágætu konur. Fyrst Petrína Ingv-
arsdóttir frá Slitvindastöðum sem
var hans lífsförunautur frá 1916
til 1930 er hann missti hana frá 4
börnum í æsku. Var það mikið
áfall. Systir hennar Sólborg kom
þá á heimilið og annaðist það upp
frá því. Þau giftust 1933 og
eignuðust saman 1 dóttur og lifir
Sólborg mann sinn.
Kristján var mikill unnandi
íþrótta og ísl. glímu mat hann
mikils enda þjónaði henni um
árabil. Kristindómurinn átti í
honum tryggan málssvara. Barns-
lega trúin hans bar aldrei fölva.
Hún var jafn tær og í upphafi.
Hann var um 30 ár í sóknarnefnd
og mörg ár safnaðarfulltrúi. Söng-
maður var Kristján góður og hafði
yndi af hljómlist. I kirkjukórnum
var hann um áraraðir. I leikfélagi
var hann og um fjölda ára.
Kristján las mikið og átti gott
bókasafn. Mér er sérstaklega í
minni hvað hann hafði mikið
dálæti á spádómum píramídans og
Dagrenningu Jónasar Guðmunds-
sonar. Þar fór ekki eitt orð án
athugunar. Oft var Dagrenning
okkur umræðuefni og lásum við
saman kafla úr því riti.
Fornar dyggðir voru uppistaða í
lífi og starfi Kristjáns. Bókakostur
hans bar vitni um að þar fór engin
hræsni né hálfvelgja.
Glaður var hann jafnan og
reifur í vinahóp og hvar sem hann
kom var léttara á eftir. Það var
hans aðal.
Þær voru ekki margar vikurnar
í Hólminum að ekki bæri fundum
okkar saman og ósjálfrátt dróg-
umst við hvor að öðrum. Það var
okkar beggja gróði og sá gróði
mun lengi endast mér fram um
veg.
Vini átti Kristján marga og
hlýir hugir streymdu til hans á
merkum tímamótum. Stykkis-
hólmshreppur gerði hann að heið-
ursborgara fyrir vel unnin störf og
það mat Kristján mikils.
I dag þegar hann var kvaddur af
fjölmenni í litlu og vinalegu
kirkjunni í Hólminum, var svalt
úti. Það minnti óneitanlega á
baráttuna sem hann varð að heyja
fyrir sveitungana og framtíð
þeirra á erfiðum tímum. Sólin
braust fram úr þykkninu þegar
kistan var borin úr kirkju. Einnig
táknrænt. Sólargeisla lífsins kunni
hinn ágæti vinur minn að meta og
þakka.
Ég var fjarverandi þegar hann
lést. En áður en sú ferð var farin
var ekkert sjálfsagðara en að
heimsækja Kristján á sjúkrahúsið
og kveðja. Og þrátt fyrir allt var
sama brosið um varir hans. Við
skiptumst á orðum, gamanið var
okkur svo tamt á tungu að
veikindin viku til hliðar. Nokkru
síðar sofnaði hann rólegum svefni.
Nýr áfangi. Guð gefi honum allar
stundir sem bestar og ég veit að
hann mun reyna að svo sem sáð er
svo skal uppskera.
Þökk fyrir litríka og vinaríka
samfylgd. Guð blessi minn kæra
vin.
Stykkishólmi 9. sept. 1978.
Jón Ilelgason.
SMYRILL fór síðustu sumarferð
sína frá Seyðisfirði s.l. laugardag.
I sumar hefur skipið flutt frá
Seyðisfirði til Færeyja alls 3206
farþega og 820 bíla og frá Færeyj-
um hafa komið 3288 farþegar og
839 bílar. Frá Færeyjum til
Scrabster í Skotlandi hafa farið
3839 farþegar og 726 bílar og frá
Scrabster til Færeyja hafa farið
3050 farþegar og 512 bílar. Á milli
Færeyja og Bergen hafa farið 3916
farþegar í sumar og 659 bílar og
4787 farþegar frá Bergen til
Færeyja og 899 bílar. Álls fór
skipið 16 ferðir til íslands, eða
vikulega. Hér er um að ræða
aukningu frá s.l. ári og er mest
aukning á Skotlandsleiöinni, en
einnig á Islandsleiðinni,' en flutn-
ingar til Noregs eru svipaðir og
áður, að sögn Öbbu Sveinsdóttur á
afgreiðslu Smyrils á Seyðisfirði.
Smyrill flutti talsvert magn af
kjötUfrá Islandi í sumar eða 240
tonn til Færeyja og 61 tonn af heyi
til Færeyja af Héraði.
;
fi / ?s
(OMIC) 312 PQ
V
PMICJ
312 Pog
, 312 PD
Ny reikmvel
byggð eftir forskrift Skrifstofuvéla hf.
Reynsla Skrifstofuvéla h.f. og óskir við-
skiptamanna okkar var höfð til hliðsjónar,
þegar hin nýja OMIC reiknlvél var hönnuð.
Vlð lögðum áherslu á lipurt talnaborð,
hraðvlrka prentun, lausan strlmil, grelni-
legar Ijósatölur í grænum lit, tólf stafa út-
komu, og sjálfstætt minni, auk allra nýjustu
tæknlþátta.
»V*'Cíí,
Útkoman er OMIC:
Létt (2,1 kg) talleg og áreiöanleg reiknivél
tll fjölbreyttustu verketna
SKRIFSTOFUVELAR H.F.
HVERRSGATA
A Hverfisgötu 33
Sími 20560
Við byggjum upp framtíð fyrirtækis þíns.
Afmœlis- og
minningargreinar
AF GEFNU tilefni skal það enn ítrekað, að
minningargreinar, sem birtast skulu í Mbl., og
greinarhöfundar óska að birtist í blaðinu útfarardag,
verða að berast með nægum fyrirvara og eigi síðar en
árdegis tveim dögum fyrir birtingardag.