Morgunblaðið - 23.12.1978, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 1978
Byggingasjóður
hefur fengið það
fé sem honum ber
„ÉG get ómÖKulega skilið hvað
framkvæmdastjóri Húsnæðis-
málastjórnar á við því bygginga-
sjóður hans hefur fengið greidda
alla þá peninga sem hann hefur
átt hjá fjármálaráðuneytinu og
48 milljónum betur,“ sagði Hösk-
uldur Jónsson ráðuneytisstjóri
við Mbl. aðspurður um þá stað-
hæfingu Sigurðar E. Guðmunds-
sonar í Mbl. að ráðuneytið hefði
ekki greitt umsamdar fjárhæðir
til Byggingasjóðs.
Höskuldur sagði að fjármála-
ráðuneytið hefði greitt um síðustu
mánaðamót allar innheimtur
vegna Húsnæðismálastjórnar og
600 milljónir til viðbótar, sem
hefði verið skuld við sjóðinn. Væri
ráðuneytið búið að greiða bygg-
ingasjóði 48 milljónir umfram það
sem því hefði borið.
Höskuldur sagði ennfremur, að
Byggingasjóður hefði á þessu ári
fengið 850 milljónum meira af fé
lífeyrissjóðanna en ráðgert var og
hefði hann haft til ráðstöfunar 300
milljónir umfram það sem áætlað
var. Þá kæmi inn í desember
talsvert fé, sem byggingasjóði
bæri.
Verðjöfnunargjald raforku:
Mótmælum ekki hækkuninni
meðan önnur leið finnst ekki
— segja Rarik og Samband ísl. rafveitna
Aðalsteinn Guðjohnsen
formaður Sambands
ísl. rafveitna
Kristján Jónsson
rafmagnsveitustjóri
ríkisins
Fálkinn h.f. opnaði að nýju hljómplötuverzlun sína á Laugavegi 24 nú fyrir skömmu.
Hefur verzlunin verið innréttuð á nýjan leik og hannaði Björn Björnsson
innréttingarnar. Verzlunarstjóri verzlunarinnar er Asmundur Jónsson (lengst til
vinstri á myndinni). Á blaðamannafundi, sem haldinn var í tilefni opnunarinnar, voru
ennfremur kynntar þrjár hljómplötur, sem Fálkinn h.f. hefur sent frá sér. Eru það
„Beztu lög 6. áratugarins“, „Ævintýralandið“, sem er tvöföld barnaplata með leiknum
Grimms-ævintýrum, og „Einsöngsperlur“.
Erfið fjárhagsstaða
T ryggingastofnunar
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
svofelld yfirlýsing frá Sambandi
ísl. rafveitna og Rafmagnsveitum
ríkisinsi
Þegar greinargerð Sambands
ísl. rafveitna, dags. 15.12. 78, var
send alþingismönnum og fjölmiðl-
um, var haft samband við þá
stjórnarmenn Sambands ísl. raf-
veitna, sem til náðist, og hún
efnislega borin undir þá. M.a.
tókst ekki að ná til rafmagnsveitu-
stjóra ríkisins, sem á sæti í stjórn
Sambands ísl. rafveitna, þar sem
hann var staddur utanbæjar. Ef
rafmagnsveitustjóra hefði gefizt
kostur á að sjá greinargerð
Sambands ísl. rafveitna, hefði
hann gert grein fyrir afstöðu
Rafmagnsveitna ríkisins til máls-
ins og óskað eftir breytingum á
ýmsum köflum í greinargerð
Sambands ísl. rafveitna, í sam-
ræmi við það, sem fram kemur í
greinargerð Rafmagnsveitna ríkis-
ins um sama efni, dags. 17.12. 78.
Sambandi ísl. rafveitna er og
kunnugt um, að Orkubú Vest-
fjarða treystir sér ekki til að
mótmæla hækkun verðjöfnunar-
gjalds, meðan ekki er fundin önnur
leið til að leysa fjárhagsvanda þess
fyrirtækis.
Samband ísl. rafveitna og Raf-
magnsveitur ríkisins telja, að í
fyrrgreindum greinargerðum hafi
sjónarmiðum hvors aðila verið
gerð full skil.
Tryggingastofnun ríkisins á nú
við töluvcrða fjárhagserfiðleika
að stríða. Stofnunin hefur ekki
getað greitt hluta ríkisins í
daggjöldum Borgarspítalans
vegna nóvembermánaðar sl. en
rikinu ber að greiða 85% gjald
anna. Reykjavíkurborg hefur
orðið að leggja út allan þennan
kostnað og skuldar ríkið borg-
inni af þessum sökum miili 400 og
500 milljónir króna auk þess sem
ríkið skuldar borginni nálægt
300 milljónir króna vegna halla á
Borgarspítalanum á þessu ári. Af
hálfu forsvarsmanna borgarinn-
ar er sagt að þessi halli sé
tilkominn vegna þess að dag-
gjöldin hafi verið ákveðin of lág
og skuldir hafi verið að safnast
upp smám saman á öllu árinu.
Gunnar Möller sem gegnir starfi
forstjóra Tryggingastofnunar
staðfesti að stofnunin ætti í
vandræðum með fjármuni vegna
þess að ríkissjóður héldi í við
stofnunina af ýmsum ástæðum,
svo sem að fjárlagaáætlunin hefði
verið ófullnægjandi og verðbreyt-
ingar meiri en fengizt hefði
viðurkennt, svo sem væri víðar en
vildi ekki nefna neinar tölur um
stöðuna.
Páll Sigurðsson, ráðuneytis-
stjóri í heilbrigðis- og trygginga-
ráðuneytinu, sagði hann að líf-
eyristryggingin hefði fengið fé
eins og hún hefði þurft til að
standa undir bótagreiðslum í
þessum mánuðum en hins vegar
hefði seinni hluta ársins færst í
vöxt að stofnunin hefði farið að
greiða sjúkrahúsunum upp í reikn-
inga mánaðarins þá mánuði sem
greiðslan hefur fallið til en fyrir
þessu hefði ekki verið gert ráð í
fjárlögum. Þess vegna væri e.t.v.
hluti af erfiðleikum Trygginga-
stofnunar af þessum ástæðum.
Páll kvað beiðnir hafa komið til
ráðuneytisins um að sjúkrahúsin
fengju einhverja fyrirgreiðslu
fyrirfram en ekki reynzt unnt að
leysa úr því. Páll sagði að
lífeyristryggingin og sjúkratrygg-
ingin vægi nokkurn veginn jafn
mikið í starfsemi Tryggingastofn-
unar. Lífeyristryggingin væri allt-
af greidd í sama mánuði en hins
vegar væri gert ráð fyrir að
stofnunin gæti greitt kostnað sinn
hjá sjúkrahúsum eftir á en
fjárhagserfiðleikar þeirra hefðu
verið svo miklir að Trygginga-
stofnunin hefði reynt að hlaupa
undir bagga eins og kostur væri og
þá kæmi desember verst út fyrir
sjúkrahúsin, þar sem þau fengju
ekki reikninga sína fyrir desember
greidda fyrr en í janúar.
Páll sagði ennfremur að halli
hefði safnast upp hjá öllum
spítölunum á árinu og taldi hann
þær tölur sem nefndar væru
varðandi Borgarspítala ekki fjarri
lagi, eins þó að hann hefði uppgjör
um það og það gæti hugsanlega
verið um þriðjungur af öllum
hallanum.
Orlög álfu
Gabríel García Marquezi
HUNDRAÐ ÁRA EINSEMD.
Guðbergur Bergsson þýddi.
Mál og menning 1978.
í eftirmála segir Guðberg-
ur Bergsson: „Einhver biblíu-
legur blær hvílir yfir frásögn
Hundrað ára einsemdar, og
hún er eins konar stef við
Mósebók."
Þessi mikla skáldsaga sem
nú er komin út hjá Máli og
menningu í þýðingu Guðbergs
er talin meðal helstu afreka í
skáldsagnagerð Suður
Ameríku. Þetta er saga
Búendíafjölskyldunnar í
hundrað ár, ættar sem er í
senn raunveruleg og eins
konar goðsögn.
í þorpinu Macondo sem er
vettvangur sögunnar gerist
margt. í fyrstu eru það
Bókmenntlr
eftir JÓHANN
HJÁLMARSSON
einkum hin mannlegu sam-
skipti sem höfundur lýsir.
Syndin verður ekki flúin, hún
liggur alls staðar í leyni.
Síðan nær byltingin á þennan
afvikna stað og étur börnin
sín eins og lög gera ráð fyrir.
Búendíar gerast fræknir her-
menn og leiðtogar í fáránlegu
stríði. Það á sannarlega við
þá, enda eru þeir menn
athafna og hugarflugs, en
heimur draumsins er þeim
athvarf. Með orðum Guðbergs
Bergssonar „iðar“ sagan
„stöðugt af fjölbreytni innan
fábreytninnar, vegna þess að
höfundurinn brá jafnan fyrir
augu lesandans gleri með
mörgum slípuðum flötum, svo
hann sæi atburðina frá ýms-
um hliðum í einu. Lesandinn
horfði gegnum gimstein frá-
sagnarlistarinnar. á veruleik
suðuramerískra þjóða, á tákn
ættarsamfélagsins...“
Vel getur verið að einhverj-
um þyki Hundrað ára ein-
semd ruglingsleg saga. Höf-
undurinn hefur frá svo mörgu
að segja að stundum er líkt og
lesandinn tapi áttum. En
þetta er viljandi gert. Sam-
hengi sögunnar er m.a. fólgið
í því hve persónurnar eru
líkar. Einkenni ættarinnar
eru jafnan hin sömu. Hver
Búendíi tekur við af öðrum og
sagan endar á því að allt
rennur saman í eitt. Eftir
stendur mynd af örlögum
heillar álfu. Nöfn eru sífellt
Gabríel García Marquez
endurtekin og atburðir eru oft
með svipuðum hætti. Gabríel
García Marquez er töframað-
ur frásagnar. Imynd og veru-
leiki eru af sama meiði í verki
hans. List hans er mest þegar
hann fær lesandann til að
trúa ýkjum og raunsæ frá-
sögn verður eins og lygasaga.
Stundum ofbýður lesandan-
um og leggur frá sér bókina,
en grípur fljótlega til hennar
aftur vegna þess hve heimur
hennar er óvenjulegur og
áleitinn.
Útgáfa Hundrað ára ein-
semdar á íslensku er viðburð-
ur og verður ekki fullþakkað
að ráðast í það stórvirki.
Þýðing Guðbergs Bergssonar
er ef til vill umdeilanleg, við
margt má gera athugasemdir,
en þegar á allt er litið er hún
vel heppnuð.
Við lestur Hundrað ára
einsemdar rifjast upp lestur
bóka eins og Birtings eftir
Voltaire, Don Quijote eftir
Cervantes, Þúsund og einnar
nætur og þannig mætti lengi
halda áfram að telja það sem
hæst ber í minningunni.
Guðbergur Bergsson nefnir
hliðstæður eins og Gróður
jarðar eftir Hamsun og Sjálf-
stætt fólk Laxness.
Gabríel García Marquez er
fæddur í Kolumbíu 1928,
víðkunnur höfundur, en
þekktastur fyrir Hundrað ára
einsemd. Bókin kom fyrst út í
Argentínu 1967.
Þá er aðeins eftir að óska
væntanlegum lesendum
Hundrað ára einsemdar til
hamingju með bókina.