Morgunblaðið - 10.04.1979, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. APRÍL 1979
Aðalfundur Iðnaðarbanka
íslands hf. var haldinn
laugardaginn 31. marz sl.
Heildarinnlán bankans
jukust um 58.7%, sem er
meiri aukning en hjá öðr-
um viðskiptabönkum en
meðalaukning sl. ár var
48%. Heildarútlán bankans
jukust um 56.2%. Hér fer á
eftir í heild fréttatilkynn-
ing Iðnaðarbankans:
Aðalfundur Iðnaðarbanka
íslands hf. var haldinn s.l. laugar-
dag, 31. marz, á Hótel Sögu.
Heildarinnlán í bankanum námu
um sl. áramót 7.683 millj. kr. og
höfðu aukist á árinu um 2.841
millj. króna eða 58,7%, sem er
mesta aukning milli ára í sögu
bankans. Jafnframt er þetta mesta
aukning hjá viðskiptabönkunum,
en meðalaukning 1978 var 48%.
Heildarútlán bankans voru í árs-
iok 1978 alls 5.962 millj. króna og
höfðu aukist á árinu um 2.146
millj. kr. eða 56.2%. Á aðalfundin-
um var ákveðið að þrefalda hlutafé
Frá aðalfundi Iðnaðarbankans.
Aðalfundur Iðnaðarbankans:
Innlánsaukning 58,7% - mesta
aukning hjá viðskiptabönkum
bankans með útgáfu jöfnunar-
hlutabréfa úr 180 m.kr. í 540 m.kr.
og bjóða út nýtt hlutabréf að
upphæð allt að 270 millj. kr. Að
lokinni útgáfu þessara bréfa verð-
ur hlutaféð 810 millj. króna.
Fundarstjóri á aðalfundinum
var Gunnar S. Björnsson, formað-
ur stjórnar Iðnlánasjóðs og
fundarritari var Gísli Benedikts-
son, skrifstofustjóri. Fundinn sátu
um 200 hluthafar og meðal fundar-
manna var iðnaðarráðherra Hjör-
leifur Guttormsson.
Formaður bankaráðs, Gunnar J.
Friðriksson flutti skýrslu banka-
ráðs um starfssemi bankans á sl.
ári. í upphafi ræðu sinnar fjallaði
hann um þróun efnahagsmála árið
1978 og sagði, að í því tilliti hefði
það verið að mörgu leyti mjög
hagfellt. Framleiðsla hafi farið
vaxandi, næg atvinna hafi verið,
viðskipti við önnur lönd nær halla-
laus og lífskjör landsmanna með
besta móti. Landsmenn hafi haft
öll ytri skilyrði til velmegunar og
efnahagslegs öryggis. Hins vegar
hafi verðbólgan farið enn á ný
vaxandi í kjölfar kjarasamninga-
nna 1977. Afleiðingin hafi orðið
vaxandi vandi atvinnuveganna,
gengisfelling krónunnar og mikil
ókyrrð á vinnumarkaðinum fyrri
hluta ársins með verkföllum og
útflutningsbanni. Verðbólgan væri
því enn sem fyrr helsta vandamál,
sem við væri að glíma á sviði
efnahagsmála.
Hann ræddi því næst um vaxta-
stefnu Seðlabankans og sagði, að
með hækkun almennra banka-
vaxta tvívegis á árinu 1977 og í
febrúar 1978 hefði verið fylgt eftir
þeirri aðgerð til eflingar innlend-
um sparnaði, sem vaxtaaukareikn-
ingarnir voru. Vöxtum hefði verið
skipt upp í tvo þætti, grunnvexti
og verðbótaþátt vaxta. Skyldi hin
síðarnefndi breytast í hlutfalli við
verðlagsþróunina. Var sparifjár-
eigendum ítrekað lofað í fréttatil-
kynningum Seðlabankans, að hag-
ur þeirra yrði ekki fyrir borð
borinn, þrátt fyrir hækkandi verð-
bólgustig. Þessi skipan bar í upp-
hafi góðan árangur. Sparifé, sem á
árunum 1971 — 1977 hafði rýrnað
um þriðjung, sem hlutfall af
þjóðarframleiðslu, hætti að rýrna,
og safnaðist fyrir á vaxtaauka-
reikningum. Þær raddir voru hins
vegar háværar að atvinnuvegirnir
fengju ekki risið undir aukinni
vaxtabyrði, og leiddi þessi þrýst-
ingur, ásamt stjórnmálaóvissunni
þegar líða tók á árið, til þess, að
Seðlabankinn féll frá hinni reglu-
bundnu endurskoðun vaxtanna,
sem sparifjáreigendum hafði verið
lofað. Kom fljótlega í ljós að
skamma stund verður hönd höggi
fegin, því sparnaður fór þegar
minnkandi en eyðsla og þar með
innflutningur vaxandi. Gunnar J.
Friðriksson sagði að óneitanlega
skyti það skökku við að stjórnvöld
og aðrir lántakendur hiki ekki við
að greiða erlendum fjármagnseig-
endum raunvexti, á sama tíma og
þeir telji útilokað að endurgreiða
löndum sínum þau verðmæti, sem
hjá þeim hafi verið fengin að láni.
Það hefur löngum þótt lélegt
siðgæði að ræna saklaust fólk
eigum sínum, en það eru þeir að
leggja til, sem halda fram nei-
kvæðri vaxtastefnu gagnvart
sparifjáreigendum.
Formaður bankaráðsins fjallaði
þá um áhrif verðbólgunnar á
verðgildi peninga. Hann sagði, að
fyrir aldamót hefðu verið dæmi
þess, að kaupmenn greiddu vinnu
og innlagðar afurðir með vörupen-
ingum og bakarar með brauðpen-
ingum. Þessi gjaldmiðill hefði
síðan gilt sem greiðsla á vöruút-
tekt hjá útgefanda peninganna en
ekki annars staðar. Svipað kerfi
hefðu Islendingar nú þurft að búa
við í áratugi. íslenskir peningar
væru einungis gjaldgengir innan-
lands á sama tíma og frændur
okkar á Norðurlöndunum, þar á
meðal Færeyingar, taki við laun-
um sínum í gjaldmiðli, sem er
gjaldgengur hvar sem er. Hann
spurði hvort hægt væri til lengdar
að búa við þá smán, að við einir
meðal vestrænna þjóða, hefðum
misst svo gjörsamlega stjórn á
efnahagsmálum okkar, að gjald-
miðillinn væri hafður að athlægi
meðal annarra þróaðra þjóða.
Gunnar J. Friðriksson ræddi því
næst um frumvarp það sem for-
sætisráðherra hefði nýlega lagt
fyrir Alþingi, um stjórn efnahags-
mála og þá sérstaklega þann kafla
þess, sem fjallar um verðtryggingu
sparifjár og lánsfjár. Hann sagði,
að með verðtryggingu væri vissu-
lega stefnt að heilbrigðara ástandi
peningamála en verið hefði. Frum-
varpið gerði ráð fyrir, að í árslok
1980 skuli koma á í áföngum
verðtryggingu inn- og útlána.
Framkvæmd þessara breytinga
væri mjpg flókin og væri fyllsta
ástæða til varkárni. Seðlabankan-
um væri ætlað að hafa forystu um
framkvæmdina og setja ákveðnar
reglur þar að lútandi og væri
honum því mikill vandi á höndum.
Þegar væri að vísu komin reynsla
á verðtryggingu langra lána hjá
fjárveitingalánasjóðum og mundi
hún væntanlega nýtast bönkum og
sparisjóðum. Hins vegar væri
meiri vandi að verðtryggja stutt
lán, því þau eru einkum í formi
víxla og yfirdráttarlána. Kæmi
helst til greina að reikna vexti

Pétur Sæmundsen, bankastjóri. Bragi Hannesson, bankastjóri.
samsvarandi verðbólgustigi af
þessum lánum. Sérstakur vandi
væri á höndum í þessu sambandi
varðandi víxillán þar sem vextir
væru teknir fyrirfram, en vísitölur
eru hins vegar reiknaðar eftir á.
Hann sagði að skyndileg verð-
trygging innlána gæti stefnt fjár-
hag bankanna 1 hættu. Ef öll
innlán, sem bundin væru til
þriggja mánaða eða lengri tíma,
yrðu verðtryggð, gæti sparifé safn-
ast inná þessa reikninga í slíkum
mæli, að bankarnir gætu ekki
lánað féð út á samsvarandi kjör-
um. Til að fyrirbyggja slíkt ástand
kæmu tvær leiðir til greina. Ann-
ars vegar að innlánsstofnunum
verði til að byrja með heimilað að
gefa út innlánsskírteini, sem t.d.
verði skipt milli bankanna í hlut-
falli við innlán. Þeir gætu þá selt
skírteinin eftir því sem miðaði að
lána féð út. Æskilegra væri hins
vegar að innlánin væru frjáls, en
þá yrði Seðlabankinn að að vera
reiðubúinn að taka við því fé, sem
ekki tekst að lána út á verðtryggð-
um kjörum.
Gunnar J. Friðriksson sagði, að
verðtrygging inn- og útlána muni
ekki leysa allan vanda. Hún myndi
hins vegar leiðrétta hið hróplega
ranglæti, sem sparifjáreigendur
hefðu verið beittir. Hún myndi
jafnframt knýja menn til ábyrgra
og arðsamra fjárfestinga. Verð-
tryggingin mundi aftur á móti
ekki leysa verðbólguvandann. Þar
þyrfti margt fleira að koma til.
Gunnar J. Friðriksson fjallaði
því næst um hag bankans á liðnu
ári og þá miklu aukningu innlána,
sem þá var í bankanum. I því
sambandi ræddi hann um IB-lán-
in, sem hleypt var af stokkunum
fyrir ári síðan. Hefði þessi nýja
þjónusta hlotið strax mjög góðar
viðtökur almennings og hefði mik-
ill fjöldi fólks komið í mánuði
hverjum, síðan þetta fyrirkomulag
var tekið upp, og stofnað til nýrra
viðskipta við bankann. Ákveðinn
hópur starfsfólks hafi verið sér-
staklega þjálfaður til að leiðbeina
fólki um notkun IB-lána. Þegar
þau voru fyrst kynnt, var boðað, að
leyfðar innborganir yrðu endur-
skoðaðar reglulega með hliðsjón af
verðlagsaðstæðum og dómi reynsl-
unnar. Hinar jákvæðu undirtektir
almennings hafi orðið bankanum
hvatning til að endurskoða og
bæta IB-lánin, fyrst í haust, þegar
sex mánuðir voru liðnir frá því að
bankinn hóf þessa þjónustu, og
síðan aftur um þessar mundir.
Hafi IB-lán nú enn verið endur-
bætt og aukin og væri tilgangur-
inn sá að koma enn frekar til móts
víð óskir og þarfir viðskipta-
manna.
Formaður bankaráðsins ræddi
því næst um rafreiknimál bankans
og greindi frá þeim athugunum,
sem fram hefðu farið á síðastliðnu
ári, á mörkun framtíðarstefnu í
þessum efnum. Eftir vandlega
Frá vinstri: Gunnar J. Friðriksson, formaður bankaráðs í ræðustól, Gunnar S. Björnsson, fundarstjóri,
Bragi Hannesson, bankastjóri, Valur Valsson, aðstoðarbankastjóri, Pétur Sæmundsen, bankastjóri, Gísli
Benediktsson, skrifstofustjóri, fundarritari.