Morgunblaðið - 05.08.1979, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 5. ÁGÚST 1979
11
Gunnlaugur Halldórs-
son, arkitekt, sjötugur
Hamrahlíð, þegar öldungadeild-
in tók til starfa af hverju? Ja, ég
hafði eiginlega alltaf séð eftir
því að hafa lokið stúdentsprófi.
Það var auðvitað töluvert átak
að hefja nám að nýju, eftir svona
langt hlé. En áhuginn var fyrir
hendi og þannig gekk þetta. Mér
fannst Hamralíðartímabilið
ákaflega skemmtilegur tími og
þetta varð á allan hátt mér
dýrmæt reynsla. Svo fór ég í
viðskiptafræði, strax eftir að ég
hafði tekið stúdentspróf og hef
nú að mestu lokið henni. Ég hef
tekið öll prófin og er að vinna að
lokaritgerðinni og vonast til að
skila henni áður en mjög langt
um líður.
— Hvort ég sé kvenréttinda-
kona? Ætli við séum það ekki
allar. Vilja ekki allir jafnan
rétt? Mér finnst þróunin að
mörgu leyti vera í rétta átt og
trúi því að fullri samstöðu verði
náð með tímanum. Ungt fólk nú
skiptir meira með sér verkum en
áður. Enda er það ekki nema
sjálfsagt hvort sem konan
vinnur heima eða úti, því að það
er erfitt og þreytandi starf að
vera með mörg lítil börn. Helgi
Sæm hefur kallað okkur kven-
fólkið pólitískar ambáttir — það
er nú eflaust nokkuð til í því. En
mér hefur fundizt ágætt að hafa
haft heimilisverk að aðalstarfi
og geta ráðið mínum tíma. Það
horfir nokkuð öðruvísi við, ef
konur hafa aflað sér starfs-
menntunar og telja sig missa af
tækifærum til frama. Ég hygg
að þróunin byggist mikið á
uppeldinu — og almennt þeirri
miklu breytingu, sem hefur orðið
á þjóðlífinu hjá okkur á tiltölu-
lega skömmum tíma. Ég held að
mikið liggi í uppeldinu. Ég á 28
ára son, sem er giftur og á tvö
börn og hann tekur meiri þátt í
heimilishaldinu hjá sér en
Alfreð gerði á sínum tíma.
Meðan krakkarnir voru að vaxa
úr grasi var alltaf ákveðin skipt-
ing á skyldustörfum sem þau
áttu að inna af hendi, hver hafði
sína uppvottaviku, þau skyldu
hirða sín herbergi og vinna
ýmislegt smálegt.
— Nei, ég hef aldrei fundið til
þessarar einangrunar sem
margir tala um. En ég var
kannski í betri og frjálsari
aðstöðu en margar aðrar konur,
ég hef aldrei verið húsmóðir
lokuð inni í blokk yfir börnum
allan daginn. Ég hef verið lán-
söm og haft góðar aðstæður.
— Nú er eins og viðhorfin séu
að breytast á ný. Síðast liðin tíu
ár hefur allt beinzt að því, að
konur komist út á vinnu-
markaðinn. Ég veit ekki nema
það hafi farið út í öfgar, í sjálfu
sér fæ ég ekki séð að kona verði
frjálsari, þótt hún hlaði á sig
útivinnu, bara útivinnunnar
vegna. Er nokkuð frelsi eða
sálarþroski í því einu falinn? Nú
eru þessar umræður um að kon-
an eigi að geta valið. Það er í
sjálfu sér eðlilegt og auðvitað
ættu það að vera sjálfsögð rétt-
indi hvers og eins að geta
valið... en málið er bara ekki
svona einfalt. Það verður að taka
svo margt með í reikninginn og
margt fólk er hreinlega ekki í
‘þeirri aðstöðu, að það eigi allra
kosta völ.
— Að hverju ég hef gaman?
Það er sem betur fer margt. Ég
hef gaman af því að vera í
garðinum, dálítið ^aman af því
að fara í laxveiði. Ég hef stundað
íþróttir, syndi mikið, fer á skíði
og oft í leikfimi á veturna. Þegar
við erum erlendis er ég æst í að
skoða söfn og gamla kastala. Það
finnst Alfreð ekki sérlega
sniðugt, þá held ég hann dreymi
um að vera kominn í laxveiði. En
við reynum auðvitað að fara
þarna bil beggja. í samskiptum
fólks er það auðvitað það sem
gildir. Nú svo er ég að vinna að
þessari lokaritgerð minnni til
háskólaprófs. Ég hef gaman af
því líka.
Og hvað lokaritgerðin snýst
um?
Hún brosir við.
— Hún fjallar um samruna
fyrirtækja....
Spurst hefur um sveitina, að
tímamælir nágranna míns og vel-
gjörðarmanns, Gunnlaugs á Hofi,
sýni sjötíu ár á morgun. Slíkt
gefur tilefni til frásagnar af
manninum eða öllu heldur verkum
hans. Má vera að þetta frumhlaup
mitti falli honum ekki í geð, en ég
vona að hann meti viljann fyrir
verkið og þessi blaðaskrif til blíðu.
Gunnlaugur hefur lengst
íslenzkra arkitekta starfað sjálf-
stætt og er því í augum okkar, sem
yngri erum, „the grand old man“.
Funktionalisminn var rétt fædd-
ur, þegar Gunnlaugur stundaði
sitt nám erlendis. Þeim skóla
hefur hann ávalt verið trúr síðan.
Glampi kemur í augu Gunnlaugs,
þegar rætt er um góðu gömlu daga
funktionalismans. Þá daga þegar
arkitektúr var list. Sumum yngri
kollegum þykir Gunnlaugur full
strangur í sínum funktionalisma,
en hann hefur þar komið til
dyranna eins og hann er klæddur
og fylgt því sem hans smekkur og
sannfæring bauð. Hans arkitektúr
er auðþekktur, taminn af föstum
vilja og fágaður.
Gunnlaugur hefur verið í
forystusveit í mótun arkitektúrs
hér á landi síðustu fjóra áratugi
og þá margt glatt hans hjarta og
stundum sært. „Neftóbak og anda-
trú er eitt og hið sama“ sagði séra
Bjarni, en arkitektúr og
„arkitektúr" er ekki hið sama.
Gunnlaugur treystir á ungu
mennina í stéttinni, en mig grun-
ar, að hann skjóti stundum augum
í skjálg til þeirra, sem nýkomnir
eru frá námi og fara geyst inn á
vafasamar brautir.
Að góðum íslenzkum sið vil ég
geta nokkurra áfanga á göngu
Gunnlaugs. Hann er fæddur í
Vestmannaeyjum 6.8. 1909, sonur
hjónanna Halldórs Gunnlaugs-
sonar héraðslæknis og konu hans
Önnu S. Gunnlaugsson f. Theorp.
Hann fór ungur til náms þ.e. til
Akureyrar og lauk þar gagnfræða-
prófi 1925. Síðan gerðist hann
sigldur maður og nam húsagerða-
list í Kaupmannahöfn með frá-
bærum árangri og lauk því námi
1933.
Eftir heimkomu opnaði hann
teiknistofu með telefón og beið
hringingar viðskiptavinar. I aug-
um samtímamanna var kannski
ekki ljóst til hvers brúks menntun
þessa unga manns var, en fljótlega
kom í ljós kunnátta og dugnaður
sveinsins. Menn tóku að hringja
og leita þekkingar Gunnlaugs.
Þetta var á kreppuárunum og því
þóknun fyrir störf greidd með
ýmsu móti, stundum skildingum,
stundum mublum, stundum bíla-
varahlutum (bíl átti hann að
sjálfsögðu ekki í þann tíð). Allt frá
fyrstu hefur Gunnlaugur glímt við
fjölbreytileg verkefni. Skulu nokk-
ur verka hans tilgreind:
Viðbygging við Landsbanka
íslands, Pósthússtræti,
Verkamannabústaðir Hofsvalla-
götu, hús Búnaðarbankans,
Austurstræti, hús SÍBS að
Reykjalundi, en að þeim starfar
hann enn í dag, endurbygging
Bessastaða, Háskólabíó, Búrfells-
virkjun, skipulag Fossvogshverfis,
hús Amtbókasafns á Akureyri,
Borgarbókasafn Reykjavíkur, auk
fjölda íbúðarhúsa. Hann hefur
tekið þátt í mörgum samkeppnum
og jafnan skipað þar fyrstu sæti.
Að sumum þessara verka hefur
hann unnið með öðrum.
Gunnlaugur hefur starfað að
ýmsum félagsmálum. Um skeið
formaður Arkitektafélags íslands
og hefur gagnað því félagi mikið,
enda heiðursfélagi þess. Formaður
stjórnar Byggingaþjónustu A.í. í
hreppsnefnd Bessastaðahrepps í
28 ár-og víðar komið við sögu.
Gunnlaugur er bók- og listelsk-
ur og fróður um íslenzka bygging-
arsögu og hef ég átt margar
ánægjustundir við hans vísdóms-
brunn, hverjar ég þakka fyrir.
Ekki 'er hægt að ljúka þessum
línum án þess að minnast hans
elskulegu eiginkonu, Guðnýjar
Klemenzdóttur, og þeirra sér-
stæða heimilis.
Við í Smiðshúsi óskum þér,
Gunnlaugur, eiginkonu þinni og
fjölskyldu, allra heilla á þessum
tímamótum og vonum, að þú
njótir góðrar heilsu og starfs-
þróttar enn um langar stundir.
Manfreð Vilhjálmsson.
vertu ekki of seinn
Misstu ekki af möguleikanum á stórum
vinningum, endurnýjaðu því tíman-
lega.
Mundu að endurnýjun hefst 14 dögum
eftir drátt í hverjum mánuði.
Við drögum lO.ágúst
8. flokkur
18 @ 1 000.000- 18.000.000-
36 — 500.000- 18 000.000 -
324 — 100.000- 32.400.000-
846 — 50.000- 42.300.000-
8.739 — 25.000- 218.475.000-
9 963 329.175.000,-
36 — 75.000- 2.700.000-
9 999
331.875.000.
HAPPDRÆTTI HÁSKÓLA ÍSLANDS
Menntun f þágu atvinnuveganna
ELDRI BORGARAR Mallorkaferð
21. sept. 3 vikur. Verö kr. ca. 298.00- 5.500- Brottfsk.

Kynningarfundur
Kynningarfundur veröur haldinn vegna
Mallorkaferöarinnar í Noröurbrún 1.
fimmtudaginn 9. ágúst kl. 16.30. Sýndar veröa
litskuggamyndir.
Allir þeir, sem áhuga hafa eru hvattir til að
koma.
FELAGSMÁLASTOFNUN
REYKJAVÍKUR
★ Dyalið á Hotel Columbus
í St. Ponsa.
★ Gisting 1 tveggja manna
herbergjum.
★ innifalið: Fullt fæði.
Allar nánari uppiýsingar gefur:
FERDASKRIFSTOFAN
URVAL
Pósthússtræti 9. Sími 26900
H. K.