Morgunblaðið - 05.08.1979, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 5. ÁGÚST 1979
ÞAK YFIR HÖFUÐ
Húsnæðis-
vandi ítal-
annageríst
æ hrika-
legri
í Torínó bar maður nokkur
eld að sjálíum sér og brenndi
sig til bana af þvi að hann
átti hvergi höfði sínu að halla
og hafði verið á götunni um
langt skeið. Af sömu ástæðu
hefur fólk í Mflanó. Róm,
Bologna og öðrum ítölskum
borgum svipt sig lífi á næst-
um því jafn skelfilegan hátt.
Um nokkurra ára skeið hef-
ur ástandið í húsnæðismálum
á Italíu verið með þeim ósköp-
um, að miklu minna er byggt
en þörf er fyrir og hefur þessi
öfugþróun færst í aukana með
hverju ári. Eftir því sem opin-
berar skýrslur segja var lokið
við 360.000 íbúðir á árinu 1971
en á síðasta ári var þessi tala
komin niður í 154.000. Þeir
sem einkum verða fyrir barð-
inu á húsnæðisskortinum eru
ung hjón sem neyðast oft til að
hýrast inni á heimilum ætt-
ingja sinna og er sagt að það
hafi síður en svo uppbyggileg
áhrif á hjónabandið.
Raunverulegur húsnæðis-
skortur á Ítalíu er sagður vera
20—28 millj. herbergja og er
hann tilfinnanlegastur í stór-
borgunum enda er húsaleigu-
okrið þar með mestu ólíkind-
um. Þrátt fyrir það standa
íbúðir auðar á sumarleyfis-
stöðum og víða úti á lands-
byggðinni og það sem stefn-
unni í ítölskum húsnæðismál-
um — ef stefnu skyldi kalla —
hefur einkum verið fundið til
foráttu er að þar hefur mest
verið byggt þar sem þörfin er
minnst. Sökudólgarnir að
flestra áliti eru byggingarfyr-
ftölsku strætin vantar ekki feg-
urðina — einungis hfbýlin handa
fólkinu.
irtæki í einkaeign, sem finnst
það arðvænlegra að reisa vill-
ur og lúxusíbúðir á sumar-
dvalarstöðum og selja þær
efnafólki. Mikið af þessum
framkvæmdum fer fram án
samþykkis yfirvalda og komið
hefur fyrir að heil bæjarfélög
hafa risið án þess að skipu-
lagsyfirvöld hafi komið þar
nærri.
Byggingafyrirtækin líta
öðrum augum á málið. Þau
kvarta undan miklum fjár-
magns- og launakostnaði, sem
herská verkalýðsfélög ýti stöð-
ugt undir, og segjast lítinn
áhuga hafa á að bæta úr
húsnæðisskortinum meðan
þannig sé í pottinn búið. Auk
þess hafi strangt eftirlit með
húsaleigu síður en svo hvatt til
aukinnar fjárfestingar í íbúð-
arhúsnæði.
Norris Willatt
SPITALALIFI
Aðgerðin tókst
með ágætum -
sjúklingurinn
svalt bara í hel
Það kann vel að vera, að sjúklingar deyi einfaldlega af hungri á
sjúkrahúsum Bresku heilbrigðisþjónustunnar eða dánarorsökin getur
eins vel verið sú, að sjúklingar hafi hlotið skakkt mataræði.
Mest er hættan hjá þeim sjúkl-
ingum, sen verið er að undirbúa
undir skurðaðgerðir. Að sögn
Ivans Johnstons, prófessors í
skurðlækningum við Newcastle
Háskóla, getur alvarleg van-
næring sjúklinganna valdið dauða
þeirra á skurðarborðinu. „Mitt í
allsnægtunum er um hungursneyð
að ræða á sjúkrahúsum! Oft á
tíðum eru læknarnir allt of önnum
kafnir til þess að veita þessu
nokkra athygli," segir Johnston
prófessor. „Næringarskortur get-
ur haft hinar alvarlegustu afleið-
ingar fyrir horfur sjúklinganna á
endurbata."
Johnston prófessor kveður
óstjórnina og óreiðuna í stjórn
iðnverkafólks vera höfuðorsökina
til þess ófremdarástands, sem nú
ríkir í fæðismálum margra
breskra sjúkrahúsa. Þannig komu
verkföll faglærðs aðstoðarfólks á
sjúkrahúsum á síðastliðnum vetri
í veg fyrir að sjúkrahúseldhúsun-
um bærust nægileg og bráðnauð-
synleg matvæli, einkum varð mik-
ill skortur á matvöru sem nota
skyldi í sérfæði sjúklinga. En
ástæðurnar eru fleiri. Á hinum
einstöku sjúkradeildum eru það
ekki lengur hjúkrunarkonurnar,
sem eftirlit hafa með úthlutun
matar til sjúklinganna, heldur
gangastúlkur og annað sérstakt
aðstoðarfólk, sem vinnur á deild-
unum. Hjúkrunarkonurnar geta
því naumast fylgzt með því lengur,
hvort sjúklingar í þeirra umsjá
borða þann mat, sem þeim er
ætlaður eða ekki.
Þá er einnig verið að leggja
niður hin sérstöku eldhús á
sjúkrahúsunum af sparnaðar-
ástæðum. Nú er farið að koma
með matinn til sjúkrahúsanna frá
sérstökum, risastórum eldhúsum
úti í bæ, sem annast matreiðslu
fyrir allmörg sjúkrahús hvert um
sig. Þetta hefur þær afleiðingar
fyrir sjúkrahúsin, að þar er vart
hægt að bjóða sjúklingi upp á
neitt annað en bolla af tei, utan
fastra matmálstíma.
Johnston prófessor hefur ásamt
allmörgum öðrum framúrskar-
andi brezkum skurðlæknum fyrir
skömmu gefið út sérstaka skýrslu
um ástand fæðismála á brezkum
sjúkrahúsum; er ritlingur þessi
svo harðorður, að jaðrar við for-
dæmingu á stjórn Brezku heil-
brigðisþjónustunnar fyrir ríkjandi
ástand í fæðismálum.
í skýrslu læknanna kemur í ljós,
að iðulega sé hinn aðsendi matur
alls ekki við hæfi sjúklinga, sem
séu á sérfæði, og til þeirra sé
ekkert tillit tekið í matreiðslu
réttanna.
Johnston prófessor kveður það
nauðsynlegt, að starfsfólki á
sjúkradeildum sé rækilega kynnt
ástand þeirra sjúklinga, sem tví-
sýnt sé um og þarfnist eftirlits í
mataræði og næringarmagni, og
einnig þurfi að láta hjúkrunar-
konurnar bera ábyrgð á því, að
sjúklingarnir fái bæði nægilega og
einnig rétta næringu. Jafnvel þótt
þetta sé tímafrekt eftirlit, álítur
prófessorinn, að hjúkrunarliði
sjúkrahúsanna beri að annast
einnig þessa hlið umönnunar
sjúklinganna.
Annar mjög þekktur brezkur
skurðlæknir, John Dickerson
prófessor, segir í grein þeirri, sem
hann ritar í ofangreindan ritling,
að hann harmi það mjög, að þetta
afar þýðingarmikla skyldustarf,
þ.e.a.s. að sjá til þess að sjúkl-
ingarnir nærist réttilega, sé nú
falið í hendur starfsfólki, sem hafi
alls enga kunnáttu til að bera í
þessum efnum.
Tom McArthur.
OFSÓKNIR
Eiginkona and-
ófsmannsins
og lögreglan
Mihaela Dascalu, 26 ára gömul,
gift rúmenskum andófsmanni,
hefur um skeið orðið að þola
skipulagðar ógnir og ofsóknir af
hálfu rúmensku lögreglunnar.
Hafa þessar lögregluaðgerðir
gegn henni og litlu fimm mánaða
dóttur hennar staðið allt frá þvf
að eiginmaður hennar, Nikolai
Dascaiu, var handtekinn vegna
þátttöku sinnar og virkrar starf-
semi í Frjálsa verkalýðsfélaginu,
sem nýiega var stofnað í Bucha-
rest.
Mihaela býr nú ein ásamt ung-
barninu í íbúð þeirra hjóna í
rúmensku höfuðborginni, og hún
er síhrædd og öll í uppnámi eftir
að lögreglan hefur veitzt að henni
hvað eftir annað með hótunum,
húsrannsóknum og ofsóknum af
öðru tagi.
Eiginmaður hennar, sem getið
hefur sér gott orð sem enskukenn-
ari, var umsvifalaust rekinn úr
starfi fyrir rúmu ári; hann tók að
sér forystu í verkalýðsfélaginu,
þegar þeir tveir menn, sem aðal-
lega stóðu fyrir stofnun samtak-
anna, voru handteknir í marz
síðastliðnum. Þessir tveir menn
eru dr. Ionel Cana og hagfræðing-
urinn Gheorghe Brasoveanu, og
voru þeir lýstir geðveikir báðir
tveir, og lokuðu rúmensk yfirvöld
þá því næst inni á geðdeild Jilava
fangelsins, að því er áreiðanlegar
heimildir í Bucharest herma.
Samkvæmt rúmenskum lögum
er stofnun verkalýðsfélags alls
ekki glæpur. En stjórnvöld halda
því hins vegar fram, að verkalýðs-
félag þetta séu ólögleg pólitísk
samtök, þar sem innan vébanda
þess séu menn úr afar mismun-
andi starfsgreinum. Meðlimir
þessa nýja verkalýðsfélags hafa
allir verið handteknir og eru nú
hafðir í haldi, ýmist án þess að
nokkur formleg kæra hafi verið
borin fram gegn þeim eða þá að
þeir- hafa verið kærðir fyrir önnur
meint afbrot alls óskyld þátttöku
þeirra í verkalýðsfélaginu.
Þremur vikum eftir að Nikolai
Dascalu tók við formannsstarfi í
Frjálsa verkalýðsfélaginu, eða
hinn 1. apríl síðastliðinn gerðu
tveir menn úr rúmensku öryggis-
lögreglunni, Securitate, húsleit í
íbúð Dascalu hjónanna í háhýsi
einu í Bucharest. Þeir kölluðu
aðvaranir til frú Dascalus um að
eiginmaður hennar yrði fangels-
aður, ef hann sliti ekki sambandi
sínu við -París. Nikolai Dascalu
hafði sent stefnuyfirlýsingu
Frjálsa verkalýðsfélagsins til
Parísar nokkru áður.
Nokkrum klukkustundum síðar
greip lögreglan Nikolai á götu, fór
með hann til höfuðstöðva sinna og
hélt honum þar fram undir mið-
nætti, og var hann látinn undir-
rita fjölda yfirlýsinga varðandi
það, sem hann hefði haft fyrir
stafni í för sinni til Englands árið
1977. Árla morguns daginn eftir
handtóku þeir hann á nýjan leik
og fengu honum fleiri skjöl til
undirskriftar, og Nikolai Dascalu
undirritaði af einskærum ótta við
álíka barsmíð og hann hafði feng-
ið hjá lögreglunni tveinl árum
áður. Hann var samt látinn laus
aftur. Kvöld eitt, tveim vikum
síðar, var Nikolai Dascalu hand-
tekinn aftur, þar sem hann var á
gangi á götu í Bucharest. Hann
var ákærður fyrir að hafa gerzt
brotlegur við lög varðandi frétta-
sendingar, með því að senda frétt-
ir um starfsemi Frjálsa verkalýðs-
félagsins til Parísar. Fyrir þetta
var hann dæmdur í 18 mánaða
fangelsi hinn 26. maí síðastliðinn.
Daginn eftir birtist
Securitate-menn aftur i íbúð
Dascalu hjónanna. Eftir fyrstu
heimsókn rúmensku öryggislög-
reglunnar í íbúðina, höfðu allir
nágrannar og kunningjar þeirra
hjóna forðast eins og heitan eld að
líta þar inn, en einmitt þegar
Securitate kom þar í annað sinn,
voru tveir meðlimir Frjálsa verka-
lýðsfélagsins staddir þar í heim-
sókn hjá frú Dascalu. Öryggislög-
reglan hóf strax allsherjar hús-