Morgunblaðið - 01.09.1979, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR
198. tbl. 66. árg.
LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 1979
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Khomeini:
Sovétmenn ad
baki Kúrdum
Teheran. 3!. átrúst. — AP. Reuter.
AYATOLLAH Khomeini. trúarleið-
togi Irana, gaf í dag í skyn, að
Sovétmenn stæðu að baki uppreisn
Kúrda í landinu og að undirlatíi
Sovétmanna ætluðu Kúrdar að
koma á (ót kommúnísku ríki í
Kúrdistan. Hann var mjög harðorð-
ur og ásakaði kúrdíska leiðtoga um
að útbreiða „kommúníska spill-
ingu“. Hann hvatti Kúrda til að
hafna hinum „kommúnísku djöfl-
um“, eins og hann orðaði það.
Hann nefndi Sovétmenn þó ekki á
nafn, en engum duldist við hvað
hann átti. „Spilltir menn, sem hafa
McHenry nýr
sendiherra
Plaina. 31. átrúst. AP. Reuter.
JIMMY Carter, forseti Banda-
ríkjanna, útnefndi í dag blökku-
manninn Donald McHenry til að
taka við af Andrew Young sem
sendiherra Bandaríkjanna hjá
Sameinuðu þjóðunum. Þessi
ákvörðun Carters hefur mælst
vel fyrir og litið er á útnefningu
McHenrys sem vilja Bandaríkja-
manna til að halda góðum sam-
skiptum við þjóðir þriðja heims-
ins. McHenry var varafulltrúi
Bandaríkjanna hjá Sameinuðu
þjóðunum.
Donald McHenry er 43 ára
gamall, frá St. Louis. Hann hefur
starfað í hálft þriðja ár sem
varafulltrúi Bandaríkjanna hjá
Sameinuðu þjóðunum. Hann
komst á forsíður bandarískra
blaða þegar hann stjórnaði samn-
ingum við Sovétmenn vegna ball-
ettdansmeyjarinnar Ludmilu
Vlasovu. Bandaríkjamenn vildu þá
fulivissa sig um að hún færi ekki
nauðug úr landi.
sambönd við erlend ríki, eru að
reyna að koma á kommúnisma í
landinu," sagði hann í útvarpsávarpi
til þjóðarinnar. Annar trúarleiðtogi
nefndi Sovétmenn, það var
Teleghani. „Nágranni okkar í norðri
hefur verið sakaður um að aðstoða
uppreisnarmenn Kúrda og þeir fá
einnig aðstoð frá öðru ríki múham-
eðstrúarmanna," sagði hann. Trúar-
leiðtogarnir héldu fundi í hinni
helgu borg Qom í gær til að ræða
ástandið í Kúrdistan og leiðir til að
bæla niður uppreisn Kúrda. Landa-
mæri írans og Sovétríkjanna liggja
saman á 2500 kílómetra svæði.
Khomeini sagði í ræðu sinni, að
„spurningin væri ekki um Kúrda,
heldur væri Kúrdistan í veði. Þetta
fólk vill koma á kommúnísku ríki.
Fólk í Kúrdistan ætti að vita að
leiðir Islams og kommúnisma færu
ekki saman."
Stokkhólmi, 31. ágúst.
KRÓNPRINS Svfa var skírður f dag — og hlaut hann nafnið Karl Filip. Athöfnin fór fram f
konungshöllinni f Stokkhólmi. Silvfa drottning heldur á syninum, en Karl Gústaf, réttir Viktoríu
prinsessu spjald. Símamynd AP.
Bandaríkin lýsa áhyggjum
vegna Sovétmanna á Kúbu
| Washington, 31. igúst. AP. Reuter.
BANDARÍKJAMENN hafa lýst yfir áhyggjum sfnum vegna sovéskra
hermanna á Kúbu. Talið er að á milli tvö og þrjú þúsund sovéskir
hermenn séu nú á Kúbu, auk um 1500 hernaðarsérfræðinga. „Þetta er
í fyrsta sinn, sem okkur hefur tekist að fá það staðfest að sovéskir
hermenn séu á eynni,“ sagði talsmaður bandarfska utanrfkisráðuneyt-
isins, Hodding Carter, á fundi með fréttamönnum. Hann bætti við að
hlutar herdeildarinnar á Kúbu hefði að því er virtist verið á eynni frá
1976.
Carter sagði, að Bandaríkja-
mönnum stafaði engin hætta af
veru sovésku hermannanna. Hann
sagði að Bandaríkjamenn hefðu
ekki borið fram formleg mótmæli,
en lýst áhyggjum sínum vegna
veru hermannanna.
Öldungadeildarþingmaðurinn
Frank Church skýrði fyrstur frá
veru sovésku hermannanna. Hann
hvatti Jimmy Carter, forseta
Bandaríkjanna, til að krefjast, að
hermennirnir færu þegar í 'stað
frá eynni. „Bandaríkin geta ekki
liðið, að Kúba verði sovésk her-
stöð, aðeins 90 mílur undir strönd-
um okkar, né getum við liðið að
Sovétmenn noti Kúbu sem stökk-
pall hernaðaraðgerða á vestur-
hveli jarðar," sagði Frank Church.
Church sagði, að hann ásamt
öðrum nefndarmönnum í utanrík-
isnefnd Bandaríkjaþings hefði
haft spurnir af veru sovésku
hermannanna á Kúbu en ekki
hefði tekist að staðfesta það fyrr
en fyrir tveimur dögum.
Fjörutíu ár liðin frá upphafi
heimsstyrjaldarinnar síðari
Bcrlín. 31. á|{ÚNt. AP.
AÐEINS fuglar geta í dag
ferðast frjálst um „Pariser
Plazt“, Parísartorgið í Berlín,
sem eitt sinn var miðdepill hins
þýzkumælandi heims. Þvf er nú
skipt í tvennt með Berlínar-
múrnum, afleiðing heimsstyrj-
aldarinnar sfðari, sem hófst
fyrir nákvæmlega 40 árum, 1.
september 1939 með innrás
Þjóðverja í Pólland.
Styrjöldin breiddist síðar út
um Evrópu og stóð í sex ár. Á
þessum sex „óralöngu" hörm-
ungarárum fórust alls um 50
milljónir manna, víðs vegar um
álfuna. — Stríðið sem átti að
sameina Evrópu endaði með því
að Þýzkalandi var skipt í tvo
hluta, eins og það er enn þann
dag í dag.
Vegna þessara tímamóta hafa
stjórnir beggja þýzku ríkjanna
sent frá sér yfirlýsingar, þar
sem þær fara hörðum orðum um
nazismann og lýsa stuðningi
sinum við varanlegan frið í
heiminum. — í yfirlýsingu aust-
ur-þýzku stjórnarinnar segir
meðal annars, að það sé stefna
hennar að haida uppi miklum
hernaðarmætti á meðan ríkinu
stafi ógn af heimsvaldasinnum
víða um heim, en það muni
aldrei koma til að Austur-Þjóð-
verjar hefji stríð að fyrra bragði.
— Þá er lýst yfir stuðningi við
SALT-II-samning Sovétmanna
og Bandaríkjamanna og sagt að
hann sé mjög mikilvægt skref í
átt til alheimsfriðar.
Yfirvöld í Póllandi lýstu enn
þeirri stefnu sinni í dag, að þau
hefðu fullan hug á góðu sam-
komulagi og samvinnu við bæði
þýzku ríkin, sérstaklega væri
ástæða til frekari samskipta við
ÞÝZKAR hersveitir marsera inn í Pólland 1. september 1939.
Vestur-Þjóðverja, en það er mál
manna að mjög vel fari á með
þeim Edward Gierek, leiðtoga
pólska kommúnistaflokksins og
Helmut Schmidt kanslara Vest-
ur-Þýzkalands. í þessu sambandi
má nefna að þeir Gierek og
Schmidt áttu með sér óformleg-
an fund fyrir skömmu, þar sem
þeir fjölluðu um frekari sam-
skipti landanna. Fundurinn var
haldinn aðeins fáa kílómetra frá
þeim stað er Þjóðverjar réðust
inn í Pólland fyrir réttum 40
árum.
Vegna þessara tímamóta ritar
Hans Abel, varnarmálaráðherra
Vestur-Þýzkalands, grein í hið
kunna vikurit „Quick“. Þzr
minnist ráðherrann þeirra
fimmtíu milljóna manna sem
létu lífið, — „þetta fólk varð að
deyja vegna stefnu Þjóðverja,
sem byggðist á takmarkalausu
hatri og tilraunum til að þvinga
hugmyndafræði nazista inn á
fólk nauðugt viljugt".
Sjá: „Heimsstyrjöldin síð-
ari“ bls. 12-18.
Fá dollar
í árslaun
Detroit. 31. ágúst. AP.
FORMAÐUR og varaformað-
ur stjórnar Chryslerbílaverk-
smiðjanna bandarísku munu
fá einn Bandarfkjadollar á ári
í árslaun, eða sem nemur 370
íslenzkum krónum, þar til
fyritækið hefur rétt úr kútn-
um að þvf er talsmaður fyrir-
tækisins sagði á fundi með
fréttamönnum f dag.
Þá hafa forstjórar fyrirtæk-
isins, þeir John Riccardo og Lee
Iacocca, ákveðið að þiggja að-
eins átta sent í mánaðarlaun
fram til loka árs 1981, vegna
slæmrar stöðu fyrirtækisins.
,,Mælirinn
er fullur”
Dublin, 31. ágúst. AP. Reutor.
MARGARET Thatcher forsætis-
ráðherra Bretlands og Jack
Lynch forsætisráðherra írlands
munu halda með sér fund f næstu
viku tii að ræða vaxandi hryðju-
verk írska lýðvelishersins, IRA,
sérstaklega með tilliti til morð-
anna á Mountbatten jarli og
skyldmennum hans sl. mánudag.
Jack Lynch sagði á fundi með
fréttamönnum í dag að írska
stjórnin hefði ákveðið að láta
sverfa til stáls og ganga til bols og
höfuðs á liðsmönnum írska lýð-
veldisins, sem hafa haft sig mjög í
frammi á undangengnum mánuð-
um. — „Mælirinn fylltist þó með
morðunum á Mountbatten og
skyldmennum hans,“ sagði Lynch.