Morgunblaðið - 01.11.1979, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. NÖVEMBER 1979
vaxtahækkunum kæmi. Þetta
tókst og í síðustu viku var sett
nýtt met í kaupum og sölu
verðbréfa í Wall Street. Shultz
sagðist vona og búast við að ró
kæmist á markaðinn á næstu
vikum. Baráttan við verðbólguna
yrði hins vegar háð fram á
næsta áratug. Nú þyrfti að
stöðva hana, og ná henni niður
hægt og bítandi. Hann sagði að
eining bankaráðsmanna um
stefnu bankans væri mikils virði
og miklar vonir væru bundnar
við áhrif aðgerðanna. Hvort þær
bera tilætlaðan árangur væri
komið undir hækkunum á olíu á
næsta ári. Ef hækkanir á olíu
verða ekki of miklar eiga aðgerð-
ir bankans nú að ráða við þær en
annars gætu þær stefnt stöðu
dollarans í hættu á ný og
efnahagsmálum um allan heim.
Shultz sagði, að uppskeran í
Bandaríkjunum í ár væri svo
góð, að verð á matvöru ætti ekki
að kynda undir aukinni verð-
Bandarískur almenning-
ur er nú hœttur að spara
Frá önnu Bjarndóttur. fréttaritara
Mbl. i Bandarikjunum, 25. október.
BANDARÍSKUR almenningur
er hættur að spara — fyrstu
einkenni vaxandi verðbólgu i
Bandarikjunum eru að koma í
ljós. Aldrei fyrr hefur verð-
bólga i Bandarikjunum haft
þessi áhrif, jafnvel svo að nú er
almeitningur farinn að ganga á
sparifé sitt. Bandarískir efna-
hagssérfræðingar höfðu af
þessu miklar áhyggjur og þann
6. október síðastliðinn lagði
bandariski seðlabankinn fram
nýja stefnu í peningamálum.
Stríð var hafið á hendur verð-
bólgunni og það verður almenn-
ingi ekki sársaukalaust.
Fredrich Shultz, varafor-
maður bankaráðs Seðlabankans
skýrði blaðamönnum frá því í
vikunni að þegar hann var skip-
aður í bankaráðið síðastliðið vor,
hefðu flestir verið þeirrar skoð-
unar að sigrast yrði á verðbólg-
unni með hefðbundnum aðferð-
um. Þegar leið á sumarið varð
ljóst að hinar hefðbundnu að-
gerðir í baráttunni gegn verð-
bólgu dugðu ekki. Seðlabankinn
hafði hækkað vexti til að tak-
marka peningamagn í umferð en
lán voru engu að síður tekin í
jafn ríkum mæli. Búist var við
frekari hækkunum og bankar
vildu taka lán áður en þær
hækkanir yrðu. Sama gilti um
neytendur og öll viðskipti
blómstruðu þrátt fyrir aðgerðir
seðlabankans.
Línurit yfir efnahagsþróunina
undanfarin ár sýndu að sveiflur
voru tíðari og ýktari en áður.
Samanburður við efnahagssögu
þjóða, sem átt hafa í stríði við
mikinn verðbólguvanda sýndu að
einkennin voru hin sömu. Verð-
bólgan jókst og komst upp í 15%.
Shultz sagðist álíta, að efna-
hagskerfi Bandaríkjanna þyldi
ekki óðaverðbólgu og aðrir voru
sömu skoðunar. Því voru menn
mjög uggandi vegna þessarar
þróunar og bankaráðið lagði
fram áætlun sem Shultz kallaði
mestu breytingu á efnahags-
stefnu Bandaríkjanna síðan í
síðari heimsstyrjöldinni.
Paul Volcker, formaður
bankaráðsins, skýrði frá aðgerð-
um seðlabankans þann 6. októ-
ber. Þau voru: vaxtahækkun á
lánum til viðskiptabanka úr 11%
í 12%. Krafist yrði, að 8% af
erlendum lánum, sem viðskipta-
bankarnir fengu erlendis yrðu
varðveitt en ekki lánuð út aftur.
Frelsi viðskiptabanka til að
ákveða vexti á lánum án afskipta
seðlabankans.
Shultz sagði að markmið að-
gerðanna væri að koma í veg
fyrir aukna tilhneigingu til að
fólk notaði tækifærið áður en að
bólgu. Það sem skipti meginmáli
í baráttunni við verðbólguna
væri að halda verðhækkunum á
olíu niðri.
Bandaríski seðlabankinn er
sjálfstæð eining í stjórnkerfinu.
Stjórnmálamenn hafa því ekkert
vald yfir stefnu hans. Ný stefna
hans í peningamálum getur haft
alvarleg áhrif á afkomu almenn-
ings á næstu mánuðum. Þegar
framboð á peningum er dregið
saman eru vextir á lánum hækk-
aðir og í gær fóru vextir nokk-
urra viðskiptabanka upp í 15%,
sem er hærra en áður hefur
þekkst hér í Bandaríkjunum.
Dýrari lán þýða minni fram-
Málfríður Halldórsdóttir:
Enn um ferðaútgerð Dick
Philips á Hornströndum
VEGNA viðtals og greinar í
Vestfirzka fréttablaðinu og síðar
í Morgunblaðinu hefur Englend-
ingur nokkur, að nafni Dick
Philips, sagt i sama blaði, og
einnig í Morgunpósti útvarps, að
þær frásagnir væru rugl og
þvættingur. Þar segir hann einn-
ig, að það standi skýrum stöfum
á veggjum umræddra húsa á
Hornströndum á þremur tungu-
málum, að öllum sé heimilt að
gista þar.
Það rétta er, að aðeins í einu
húsi í Hornvíkinni er skilti á
þremur tungumálum og á því
stendur að húsið sé í einkaeign,
en ef fólk sé komið inn er það
vinsamlega beðið að ganga vel frá
öllu svo að ekki hljótist hætta af
vegna elds eða annars.
Þetta skilti hefði umræddur
Dick Philips eða hans ferðafólk
ekki getað lesið ef þeir hefðu ekki
farið inn í húsið án leyfis. Sá góði
maður Dick Philips hefur aldrei
við neinn eiganda þessa húss talað
til þess að biðja um leyfi til að
dvelja þar sjálfur ásamt ferðahóp-
um sínum, en samt hefur hann
árum saman notað það sjáifur og
leyft eða leigt afnot af húsinu
ásamt öðrum húsum á svipuðum
slpðum. Þá eru meðtalin skip-
brotsmannaskýli, en eins og allir
vita, sem til þekkja, eru þau
aðeins ætluð til afnota í neyðar-
tilfellum og hefur því ekki verið
um nein skilti að ræða í þeim, þar
sem á stendur að heimilt sé að
dvelja þar vikurnar út eins og
þessir umræddu hópar gera. Um
umrætt dæmi um, að komið hafi
verið að þessum Englendingum
Dick Philips í húsinu, er það að
segja, að aðkoman var slæm fyrir
okkur eigendur. Fólkið hafði búið
þar í margar vikur og var eins og
heima hjá sér — og þó ekki, því
reikna verður með, að það gangi
þrifalegar um sín eigin hús en
þarna reyndist.
Þetta var kurteisasta fólk, sem
sagðist vera að rannsaka gróður á
þessum slóðum. Það var tregt að
víkja og undrandi yfir því að þurfa
að fara, þar sem það sagðist vita,
að Dick Philips hefði húsið á leigu
og væri dvöl í því og öðrum húsum
á þessum slóðum innifalin í því
verði, sem það greiddi fyrir ferð-
ina. Einnig fræddi það eigendur á
því, að annar hópur væri farinn og
byggi í Hlöðuvík, en þar er aðeins
um skipbrotsmannaskýli Slysa-
varnafélags íslands að ræða. Fólk-
ið var með tjöld, en auðséð var að
hluti af hópnum hafði búið í
húsinu lengi og öll eldamennska
fór þar fram, enda var sót á lofti
og veggjum eins og verið hefur
undanfarin ár þegar eigendur
hafa komið, enda hóparnir stórir
og dvöl þessara hópa nokkuð löng.
Hefur þetta kostað eigendur mikil
þrif og jafnvel málningu ár hvert.
Rétt er að geta þess, að þegar
þrír ísfirðingar, sem komu í
,.^v»ö®‘SrÍ5s ’

V»***„„v ••
r;„n og

-vW6tt
fee

‘'e -*