Morgunblaðið - 18.04.1980, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. APRÍL 1980
Maraþonumræður á Alþingi í allan gærdag:
Hvers vegna var útvarps-
umræðunum frestað?
Snarpar umræöur uröu utan dagskrár í Sameinuðu
Alþingi í gær, er fundur var settur klukkan 14.
Fjölmargir þingmenn tóku þátt í umræðunni, en hún
snerist um skattamál, um beiðni fjármálaráðherra um
frestun útvarpsumræðna, um innanflokksmálefni Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýðuflokksins, um stjórnarsam-
starfið, um persónu forsætisráðherra og fjármálaráð-
herra og fleira og fleira. Hlé var gert á umræðunum um
klukkan 16 vegna þingflokksfunda hjá Alþýðubandalagi
og Framsóknarflokki. Umræðunum var síðan fram haldið
klukkan 17.30.
Frá umræðum utan dagskrár á Alþingi í ttær: Ragnar Arnalds fjármálaráðherra i ræðustól, en aðrir á
myndinni eru Friðrik Sophusson, Jóhann Einvarðsson og Pétur Sigurðsson.
Hvers vegna
var útvarpsum-
ræðum frestað?
Það var Kjartan Jóhannsson
(A), fyrrum sjávarútvegsráð-
herra, sem hóf umræðurnar. Sagði
hann augljóst að Ragnar Arnalds
hefði tekið miklum sinnaskiptum
frá því um miðnætti kvöldið áður.
Þá hefði verið ætlun fjármálaráð-
herrans að keyra í miklum hvelli í
gengum þingið umræður um
skattstigann og hefði ráðherra
jafnvel viljað halda því fram að
varla væri tími fyrir útvarpsum-
ræður, sem síðar hefði þó verið
ákveðið að halda í gær.
En skyndilega berist síðan þær
fréttir, að nú liggi ekki eins mikið
á, og Ranar vilji fresta umræðum
um málið fram yfir helgi. Eðlilegt
væri að ráðherra gæfi þingheimi
skýringar á þessu.
Síðan ræddi þingmaðurinn um
skattstigafrumvarp ríkisstjórnar-
innar og nefndi dæmi um hvernig
hann verkaði til hækkunar hjá
■ láglaunafólki og hjá fólki með
lágar meðaltekjur. Þar kæmi í
ljós, að skatturinn myndi hækka
verulega, miðað við áætlanir ríkis-
stjórnarinnar. Sagðist Kjartan
ekki hafa vitað til þess áður, að
Alþýðubandalagið hefði það á
tefnuskrá sinni að lækka kjör
hinna lægst launuðu, alla vega
hefði verið hljótt um þá stefnu
fyrir kosningar.
Ragnar Arnalds fjármálaráð-
herra hefði átt að geta sagt sér
þetta sjálfur með því að reikna
dæmið út, það væri auðvelt og
mætti jafnvel gera í huganum.
Kvaðst Kjartan hafa bent á þessi
atriði við umræður um málið í efri
deild, en fjármálaráðherra hefði
ekki viljað hlusta á þau rök. Það
væri svo fyrst nú, eftir að ráðherr-
ann hefði legið yfir málinu í tvo
mánuði, að hann breytti um skoð-
un vegna nýrra útreikninga frá
ríkisskattstjóra!
Ragnar Arnalds (Abl) fjár-
málaráðherra tók næstur til máls.
Sagði hann sjálfsagt að verða við
þeirri ósk Kjartans að upplýsa
hvers vegna hann hefði farið fram
á frestun útvarpsumræðnanna.
Hins vegar gæti Kjartan varla
búist við því að fá efnislegar
umræður um málið nú, þegar
beðið hefði verið um frest til að
skoða málið betur!
En ástæðu þess að farið var
fram á frestun sagði Ragnar vera
■fc. þá, að síðdegis daginn áður hefðu
komið fram nýir útreikningar frá
ríkisskattstjóra, sem væru veru-
lega frábrugðnir því sem áður
hefði verið reiknað út af Reikni-
stofnun Háskólans. Hvort ástæð-
an væri sú að í öðru tilvikinu væri
handreiknað en í hinu væri vél-
reiknað, kvaðst hann ekki vilja
. segja til um! Líklegra væri, að
hinar mismunandi niðurstöður
stöfuðu af því að mismunandi
forsendur væru lagðar til grund-
vallar.
En hvað sem því liði, þá hefði
hann og ríkisstjórnin talið æski-
legt að skoða málið nánar, fram
yfir helgi. Ættu allir að geta
fallist á að rétt væri að fara
þannig að, en stjórnarsinnar væru
hins vegar hvergi hræddir við
útvarpsumræður um málið, þvert
á móti.
Þá tók til máls Lárus Jónsson
(S). Kvaðst hann vilja taka undir
það, sem komið hafði framí ræðu
Kjartans, að hér væru vinnubrögð
með ólíkindum. Fyrst hefði orðið
veruleg bið á því að skattstiginn
kæmi fram, en eftir að hann kom
hefði átt að knýja málið í gegn
með miklu offorsi. Síðan væri
aftur sem ekkert lægi á, og væri
nú beðið um frest fram yfir helgi!
Lárus kvaðst vona, að senn tæki
að draga úr allri þeirri óvissu sem
nú ríkti í skattamálum lands-
manna og hefði valdið þjóðinni
ómældum áhyggjum að undan-
förnu. Hins vegar kvað Lárus rétt
að minna þá Alþýðuflokksmenn á,
þegar þeir fáruðust yfir skatt-
heimtunni, að þeir hefðu nú sjálfir
komið þar nærri. Þeir hefðu til
dæmis staðið að og borið fulla
ábyrgð á sköttum fráfarandi
vinstri stjórnar, sem þeir áttu
sæti í. Rétt væri að minna á að
kratar hefðu ekki verið reiðubúnir
til að styðja sjálfstæðismenn í því
að afnema skatta vinstri stjórnar-
innar. Þeirra saga væri því ekki
sérlega fögur í þessu máli þótt
þeir töluðu nú á þann veg.
Sjálfstæðismenn kvað Lárus
legja fram nýjar tillögur um
skattstigann í efri deild í ljósi
þessara nýju útreikninga. Yrði þar
meðal annars tekið fyrir sjúkr-
tryggingagjald og skattar á hina
lægst launuðu í þjóðfélaginu.
En Lárus kvaðst að lokum vilja
segja það, úr því sem komið væri,
að eftir alla þá raunasögu sem
ríkisstjórnin hefði gengið með
skattamálin í gegnum, þá væri
ástæða til þess að fagna því nú að
kostur gæfist til að skoða málin
betur, með frestun umræðna og
afgreiðslu málsins.
Lækka verður
skattstigann
Ilalldór Blöndal (S) kvaddi sér
næstur hljóðs. Sagðist hann vilja
fagna því að ríkisstjórnin ætlaði
nú að kanna betur skattálagning-
una, áður en málið yrði afgreitt
frá efri deild. Halldór kvað það
augljóst að skattbyrðin væri að
þyngjast á almenningi í landinu
og hefði verið að þyngjast frá því
árið 1978.
Kvað Halldór brýna nauðsyn
bera til að lækka skattstigann
verulega, ella væri komið í mikið
óefni hjá fjölmörgum fjölskyldum
í landinu sem ekki fengju risið
undir þessari miklu skattagleði
ríkisstjórnarinnar. En þýðingar-
laust væri að ræða þessi mál
efnislega við ríkisstjórnina á
þessu stigi, en síðustu atburðir í
efri deild gæfu hins vegar enn
tækifæri til að fylgjast vandlega
með öllum aðgerðum stjórnar-
herranna í þessu máli.
Þá kom í pontu Árni Gunnarss-
on (A). Sagði hann sérstaka
ástæðu vera til að vekja sérstaka
athygli á framkomu núverandi
ríkisstjórnar og því stjórnleysi
sem nú væri hér á landi. Svo væri
komið að almenningur í þessu
landi væri bæði óttasleginn og
fullur öryggisleysis. Enginn vissi í
raun hvaða skatta honum bæri að
greiða og væri slíkt óverjandi.
En meinið væri að ríkisstjórnin
hefði hvorki stefnu í efnahagsmál-
um né skattamálum, né neinum
öðrum mikilvægum málum.
Sighvatur Björgvinsson (A)
tók til máls að lokinni ræðu Árna.
Sagði hann nú flest vera með
eindæmum með þjóðinni, svo sem
það að forsætisráðherra væri nú
höfuð stjórnarandstöðunnar og að
Eggert Haukdal væri nú kominn í
þingflokk sjálfstæðismanna.
Einnig væri það með eindæmum
hvernig Ragnar Arnalds hefði
snúist í afstöðu sinni til útvarps-
umræðnanna.
Þá vék þingmaðurinn að því, að
nú væri fjármálaráðherra, Ragnar
Arnalds, orðinn stærsti atvinnu-
rekandinn í landinu. En í stað þess
að móta einhverja stefnu, þá
ætlaði hann að skýla sér á bak við
Vinnuveitendasambandið og láta
það móta stefnuna í kjaramálum.
Sagði hann fáa hafa trúað því að
óreyndu að alþýðubandalags-
maður færi þannig að!
Vilmundur Gylfason (A) var
næstur á mælendaskrá. Sagði
hann nú vera tekið að glytta í
svikavefinn sem núverandi ríkis-
stjórn væri samansett úr.
Þá sagði hann vitað mál, að
útvarpsumræðunum hefði verið
frestað vegna þess að forsætisráð-
herra hefði ekki getað tekið þátt í
þeim, þar eð hann væri ekki einn
ræðumanna Sjálfstæðisflokksins.
Þá sagði Vilmundur að vafasamt
væri að kalla ríkisstjórnina þing-
ræðisstjórn vegna þess nauma
meirihluta er hún styddist við.
Einnig vék hann að því sem hann
nefndi mikinn metnað Gunnars
Thoroddsens, og að því hve mörg-
um embættum hann hefði gegnt
um ævina. Væru þau raunar svo
mörg að fljótlegra væri að telja
upp þau embætti sem hann hefði
ekki gegnt, en þau sem hann hefði
haft með höndum.
Fleiri
áhyggjufullir
Sverrir Hermannsson (S) sté
því næst í ræðustólinn. Sagðist
hann vilja segja Sighvati Björg-
vinssyni það, að hann hefði
áhyggjur af ástandi mála innan
Sjálfstæðfeflokksins einnig, og
vonandi væri Sighvati huggun í að
heyra það. En minnti Sighvat í
leiðinni á það, að menn hefðu einig
lengi haft áhyggjur af þingflokki
Alþýðuflokksins. Fyrst vegna þess
að hann virtist vera að þurrkast
út, og síðar vegna þess óstýriláta
liðs sem kom á þing frá honum
árið 1978.
Þá vék Sverrir að launamálum
og sagði fleiri geta lagt stjórninni
Iið í stefnumótun á því sviði
heldur en VSÍ. Væri til dæmis
ekki annað að sjá en Karvel
Pálmason hefði tekið mikla for-
i.' *jt*. ''tf* A *í*jÍ ■faf. **«