Morgunblaðið - 19.08.1980, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. ÁGÚST 1980
47
■■■
Franskur verkfallsmaður sprautar vatni á brezka skemmtiferðamenn i höfninni í Cherbuurg. Skömmu áður höfðu reiðir ferðamenn hent
grjóti að bátum fiskimanna sem hafa lokað höfninni. Verkfallið olli öngþveiti i frönskum höfnum við Ermarsund um heigina. Fiskimenn
mótmæla atvinnuleysi af völdum aukins eldsneytiskostnaðar og lækkunar fiskverðs.
Bandarísk
aðstaða í
Sómalíu
WashinKton. 18. áKÚst. AP.
BANDARÍKJASTJÓRN virt-
ist að þvi komin i dag að
semja við Sómalíustjórn um
afnot af flotastöðinni i Ber-
bera til að auka áhrif sín í
nágrenni Persaflóa.
En þessu fylgir sú hætta að
Bandaríkin dragist inn í deilu
Sómalíu og Eþíópíu, sem Rúss-
ar styðja. Með þetta í huga
hafa bandarískir embættis-
menn tekið fram bandarískum
hergögnum, sem hugsanlegt er
að Sómalía semji um kaup á,
muni ekki verða beint gegn
Eþíópíu.
Átök og* öngþveiti í
frönskum höfnum
París 18. áj?ÚKt AP.
ÞÚSUNDUM breskra ferða-
manna. sem eru strandgiópar i
Frakklandi vegna hafnbanns
fiskimanna. var í dag gefin mjólk
og svefnbekkir til að hafast á yfir
nóttina. Ilafnarbannið breiðist
nú ört út til annarra franskra
hafna.
Aðgerðir fiskimannanna hafa
nú náð til þriggja hafna á Korsíku
og eiga um 5000 ferðamenn í
erfiðleikum með að komast heim
til sín. Fiskimenn segjast munu
loka 12 höfnum á Atlantshafs-
strönd Frakklands á morgun,
þriðjudag.
Margir breskir ferðamenn hafa
haldið til Belgíu í von um að
komast þaðan heim til sín og
hefur ferjuferðum milli landanna
af þeim sökum fjölgað um allan
helming. í Cherbourg, þar sem
Jarðskjálfti í
Suður-Ameríku
Quitu. 18. áxúst. AP.
KRÖFTUGUR jarðskjálfti skók
hafnarborgina Guayaquik við
Kyrrahaf í dag, sex biðu bana og
mikið eignatjón varð.
„Iláar byggingar hristust í
jarðskjáiftanum og honum
fylgdu drunur úr iðrum jarðar,“
sagði fréttamaður blaðsins „EI
Telegrafo“ í simtali. „Þetta var
eins og að jörðin væri að opnazt.
Ef þetta hefði staðið fimm sek-
úndum lengur væri ég ekki hér
til að segja ykkur frá þessu,“
sagði hann.
Jarðskjálftinn fannst í Quito,
höfuðborg Equador, sem er um
175 mílur norðaustur af Guaya-
quik. Byggingar hristust, en tjón
varð lítið og engin slys á fólki.
Bartolome Rodriguez Bravo,
fréttamaður, „E1 Telegrafo" sagði,
að göturnar væru fullar af ryki og
fólk hefði hlaupið óttaslegið um
göturnar fyrst eftir jarðskjálft-
ann.
Menn, sem voru í vinnu, fóru
heim til sín til að líta eftir
fjölskyldum sínum.
Útvarpsfréttir frá Machala,
fylkishöfuðborg í E1 Oronear ná-
lægt landamærum Perú, herma,
að jarðskjálftinn hafi vakið ótta
fólks, en ekki hefði frétzt um
eignatjón eða slys á fólki. Svipað-
ar fréttir bárust frá öðrum fylkis-
höfuðborgum.
6000 enskir og írskir ferðamenn
eru strandaglópar, var mikil ör-
tröð við alla símaklefa og almenn-
ingssalerni og borgaryfirvöld sáu
fólkinu fyrir mjólk og te því að
endurgjaldslausu. Einnig var
svefnbeddum dreift meðal ferða-
mannanna og íbúar borgarinnar
hvattir til að skjóta skjólshúsi yfir
þá.
Breska ferjan Valiant Viking
reyndi í gær, sunnudag, að rjúfa
hafnbannið og við þá tilraun
slösuðust sex farþegar, sem urðu
fyrir kúlulegum og járnboltum,
sem fiskimennirnir létu rigna yfir
ferjuna. I breskum blöðum er
þessum atburðum lýst sem nýjum
þætti í aldagömlum deilum Eng-
lendinga og Frakka og þeim skip-
stjórum, sem tekist hefur að
brjótast í gegn með skip sín, líkt
við sjóhetjur fyrri tíma.
Deilurnar snúast annars vegar
um það að fyrirhugað er að fækka
í áhöfnum togara, úr 22 í 18 menn,
og hins vegar krefjast bátasjó-
menn meiri ríkisstyrkja vegna
aukins eldsneytiskostnaðar.
Yfirvöld segja, að sjávarútveg-
urinn njóti nú þegar meiri styrkja
en önnur aðildarlönd EBE geti
sætt sig við.
í fréttum frá London í dag
sagði, að flugfélagið British
Airways hefði að fengnu sam-
þykki stjórnvaída ákveðið að fólk,
sem væri strandglópar í Englandi
eða Frakklandi vegna hafnbanns-
ins, þyrfti aðeins að greiða 25
pund fyrir flug á milli Parísar og
Lundúna. Franska flugfélagið Air
France hefur komist að líku sam-
komulagi við stjórnvöld þar í
landi. Venjulegt fargjald á milli
landanna er 55 ensk pund.
Veður
Akureyri 11 alskýjaó
Amtterdam 21 skýjað
Aþena 32 heióskírt
Berlln 25 heióskírt
BrUseel 22 skýjaó
Chicago 23 skýjaó
Feneyjar 27 heiðskírt
Frankfurt 24 þoka
Færeyjar 13 súkf
Genf 24 þokumóóa
Helainki 20 heióskirt
Jerúaalem 28 heióskírt
Jóhannesarborg 19 heióskírt
Kaupmannahöfn 21 skýjaó
Las Palmas 27 léttskýjaó
Lissabon 32 heióskirt
London 22 heióskírt
Los Angeles 28 skýjaó
Madríd 34 heióskírt
Malaga 26 skýjað
Mallorca 28 léttskýjaó
Mlami 31 skýjaó
Moskva 15 skýjaó
New York 29 heiðskírt
Osló 19 skýjaó
París 26 skýjaó
Reykjavík 12 skýjað
Rio de Janeiro 36 skýjaó
Róm 26 heióskírt
San Fransisco 18 skýjaó
Stokkhóimur 20 skýjaó
Tel Aviv 30 heióskirt
Tókýó 28 rigning
Vancouver 19 skýjaó
Vínarborg 26 heióskírt
ERLENT
Við Lenínskipasmíðastöðvarnar í Gdansk
„Við munum þrauka ...“
Gdansk, 18. áKÚst. AP.
FYRIR UTAN lokuð hlið Leninskipasmíðastöðvanna í Gdansk
standa hundruð ættingja verkfallsmanna svo og vinir. Mikil
taugaspenna er meðal fólksins þar sem það híður i von um að
frétta af verkfallsmönnum.
Leninskipasmíðastöðvarnar
eru stolt pólskra skipasmíða.
Talið er, að pólsk stjórnvöld tapi
um hálfum milljarði króna á dag
meðan á verkfallinu stendur.
Innan hliðanna eru um 14 þús-
und verkamenn og þeir ráða þar
öllu. Sjá má ættingja og vini,
hjón og börn þeirra ræðast við i
gegn um vírgirðingar
skipasmíðastöðvarinnar. Fólkið
talar í lágum hljóðum, hjón
kyssast og íturvaxin kona kastar
matarpakka yfir girðinguna.
Fólkið fagnar komu sendinefnd-
ar verkamanna frá olíuhreinsun-
arstöð í Gdansk en þeir eru
einnig í verkfalli. Hlið Lenin-
skipasmíðastöðvarinnar hafa
verið skreytt með blómum,
myndum af Jóhannesi Páli páfa
II og Czestochowa, dýrlingi
landsins. Innan veggjanna er
taugapenna, — ekki síður en
utan þeirra.
í kvöld, mánudag biðu verka-
menn komu Tadeusz Pyka, að-
stoðaforsætisráðherra til við-
ræðna, en hann átti að koma
flugleiðis til borgarinnar.
A meðan fólkið í Gdansk bíður
örlaga sinna og úrslita verkfalls-
ins biður pólska þjóðin einnig —
í hljóði. Verkamennirnir í
Gdansk eru meðal betur laun-
aðra verkamanna landsins. Þeir
þykja hæfir í sínu starfi og eru
mjög vel skipulagðir. Þeir eru
reiðubúnir að bjóða stjórnvöld-
um Iandsins byrginn. Tveimur
manneskjum er leyft að fara inn
fyrir girðingarnar og raddir
hrópa: — „Við munum þrauka,
við munum þrauka."
Skyndilega grípur ljóshærð
kona til hátalara og ávarpar
fólkið. „Við vitum að stjórnvöld
ætla að freista þess að valda
klofningi í röðum verkamanna
með því að bjóða sumum betri
kjör en öðrum. Að þessu verður
ekki gengið.“ Fólkið hyllir hana.
Þarna er á ferðinni Anna nokkur
Walentinaowiz. Viku áður hafði
henni verið sagt upp störfum. Og
verkföllin breiddust enn frekar
út. Uppsögn hennar olli gremju
— og ásamt vonbrigðum með
bágan efnahag landsins, léleg
laun, hátt verð matvæla svo og
skort á mannréttindum. Og
þetta kemur fram í kröfum
verkamanna — þeir leggja
áherzlu á að mannréttindum
verði komið á í landinu, að
prentfrelsi og málfrelsi verði
virt. Samstaða verkamannanna í
Leninverksmiðjunum hefur gert
þeim kleift að bjóða stjórnvöld-
um byrginn — nokkuð sem óvíða
þekkist í hinum kommúníska
heimi.
„Verkfallið er ekki bara vegna
leigu og hita, hækkaðs verðs á
nauðsynjum," sagði 29 ára gam-
all íbúi Gdansk. „Það er um allt.
Maður verður að bíða í 10 ár
eftir íbúð. í tvö ár verður að bíða
eftir bíl. Pólland er rík þjóð. Við
eigum gnægð kola og við eigum
góða verkamenn. Póllandi er
einfaldlega illa stjórnað. Stjórn-
in lýgur að okkur. Fólk hér í
Póllandi er umburðarlynt en það
þolir ekki lygar til lengdar.
Lygar í 35 ár er meira en fólk er
reiðubúið að samþykkja."
Verkfallsmenn hafa gert
ráðstefnusal í skrifstofubygg-
ingunni að aðalstöðvum sínum.
Um 100 starfsmenn hlusta á
Lech Walesa, 36 ára gamlan
foringja þeirra, kröfur þeirra.
Mikil fagnaðarlæti brjótast út,
— en honum stekkur ekki bros á
vör. Hann hlustar á kvartanir
verkfallsmanna og tillögur
þeirra um úrbætur. Skyndilega
fórnar hann höndum. Það er svo
margt sem betur má fara og
úrslit verkfallsins eru óljós. Og
síðast en ekki síst, — hver verða
örlög hans og samstarfsmanna
hans, sem hafa boðið stjórnvöld-
um byrginn?