Morgunblaðið - 15.11.1980, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. NÓVEMBER 1980
Gurli Doltrup:
Fræðsluefni um
vímugjafanotkun
Undanfarið hefur tiltölulega oft
verið fjallað um vímugjafanotkun
hérlendis í opinberum umræðum.
Umfjöllunin hefur að mínum dómi
aðallega bent almenningi á núver-
andi ástand og það, sem þjóðfélag-
ið getur boðið, þegar drykkjusýki
og/eða fíkniefnaneysla er orðin
vandamál. Þá eru margar stofnan-
ir tilbúnar að hjálpa bæði hinum
ógæfusama einstaklingi og að-
standendum hans. Þá þarf oft
læknis-, félags- og sálfræðilega
þjónustu, að ógleymdri uppörvun
frá fyrrverandi vímugjafanotend-
um. En sjúklingurinn er kannski
„dottinn í það“ mánuði eftir með-
ferð og byrjaður að hringsóla milli
stofnana í von um bata einhvern
tíma.
Væri ekki betra að byrgja
brunninn áður en barnið er dottið
í hann? Mig langar að kynna
fræðsluaðferðir og -efni fyrir
15—16 ára unglinga. Efnið er
ætlað til að fræða um og vinna
gegn notkun vímugjafa, og það er
búið til, þróað og reynt í Noregi að
frumkvæði IOGT þar. Ég kynnti
mér þetta efni í ferð il Noregs í
sumar, og mér fannst strax að það
ætti brýnt erindi til okkar Islend-
inga.
Það má taka þetta fræðsluefni
svo til efnislega óbreytt upp eftir
norskri fyrirmynd og reynslu.
Heiti þess er „Holdning til rus-
gift“, mætti kalla „Viðhorf til
vímugjafa", og var gefið út fyrir
sex árum í fyrsta skipti. Þar sem
hugmyndirnar að þessu kennslu-
fyrirkomulagi eru snjallar og ný-
stárlegar, finnst mér rétt að gefa
lesandanum svolitla hugmynd um
þær.
Fræðsluefnið er byggt upp fyrir
„tveggja-þrepa-kennslu“ í skólum.
I hverjum 8. bekk, þar sem veita á
fræðslu, velja nemendur og kenn-
arar tvo nemendur, helst með
leiðtoga bekkjarins.
1. þrep fræðslu: Kjörnir nem-
endur úr um 10 bekkjum dvelja í
heimavistarskóla á fjögurra daga
velskipulögðu námskeiði, þar sem
stjórnendur aðallega eru ungt
fólk, sem gjörþekkir þetta
fræðsluefni.
2. þrep fræðslu: Eftir nám-
skeiðið miðla 8. bekkingarnir
fræðslu hver í sínum bekk af
reynslu sinni til bekkjarfélaga í
þrjár kennslustundir samtals.
Kennarar bekkjarins geta verið
viðstaddir og hlýða þá á, meðal
nemenda.
Fræðsluefnið myndar eina heild
og er samansett af eftirtöldum
þáttum:
a) Kynningar- og fræðsluefni
til skólans, m.a. leiðbeiningar um
hvernig velja skal þátttakendur í
fyrrnefnd námskeið í heimavist-
arskóla. Reynt er að velja vinsæla
nemendur og leiðtoga, en ekki
endilega mestu námsmennina.
b) ítarleg grunnbók fyrir þátt-
takendur í þessum námskeiðum.
c) Vinnubók fyrir 8. bekkjar
nemendurna, til notkunar í
fræðslustundunum þremur.
d) Glærur fyrir myndvarpa.
e) Litskuggamyndir með tali af
segulbandi, en hvort tveggja
myndi þurfa að endurvinna fyrir
íslenska staðhætti og aðstæður.
Mér virðast umtalsverðir kostir
við þetta fræðsluefni:
I: Unglingarnir í skólanum
fræðast af jafnöldrum sínum, sem
eru næmari á en flestir fullorðnir
hvernig á að rökræða þetta efni í
15 ára hópi.
II: Engin kostnaðarsöm kenn-
aranámskeið eru nauðsynleg. Að-
eins þyrftu örfáir Islendingar að
fá fræðslu í Noregi til að geta
skipulagt heimavistarskóla-nám-
skeiðin hérlendis.
III: Leyfi til þess að þýða
fræðsluefnið á íslensku og stað-
færa ýmis smáatriði ætti að vera
auðsótt mál þar sem norsku útgef-
endurnir vinna af hugsjón, en ekki
gróðafíkn.
Á íslandi boða allir fjármála-
ráðherrar sparsemi, og klippt er
af flestum fjárveitingum. Ég geri
mér þess vegna grein fyrir, að ekki
er auðvelt að fá fjárveitingu til að
koma á slíkri þjóðarheilsuvernd,
sem kerfisbundin unglingafræðsla
mundi verða. En mér finnst, að
öllu því fé sem ríkissjóður fær inn
sem tekjur af áfengissölu, ætti að
skipta jafnt til meðhöndlunar og
til fyrirbyggingar á því vanda-
máli, sem áfengið og aðrir vímu-
gjafar skapa, og flestir landsmenn
líða fyrir.
Gurli Doltrup. kennari
og hjúkrunarfræðingur.
Jafnréttiskönn-
un í Reykjavík
ÞESSA dagana fer fram í
Reykjavík jafnréttiskönnun sem
gerð er á vegum jafnréttisnefnd-
ar Reykjavíkurborgar en unnin í
samvinnu við Félagsvísindadeild
Háskóla íslands. Þetta er í fyrsta
skipti sem gerð er könnun á
afstöðu Reykjavíkinga til jafn-
réttismála en árið 1976 var svip-
uð könnun gerð í fjórum kaup-
stöðum hér á landi. þ.e. Garðaha'.
Ilafnarfirði. Kópavogi og Nes-
kaupstað.
Könnunin fer fram á þann hátt,
að tekið var úrtak um það bil 2000
Reykvíkinga á aldrinum 20—60
ára. Úrtakið var tekið með alger-
lega hlutlausum hætti þannig að
allir Reykvíkingar á þessum aldrei
höfðu jafn mikinn möguleika á að
lenda í úrtakinu.
Dreifingu og innsöfnun spurn-
ingalistana annast konur úr kven-
félögum í Bandalagi kvenna í
Reykjavík.
Það er álit margra, að breyting
hafi orðið á hugarfari og afstöðu
fólks til jafnréttismála á síðustu
árum. Bindur Jafnréttisnefnd
Reykjavíkurborgar mikla vonir
við niðurstöðu könnunarinnar og
hyggst hagnýta hana í starfi sínu
í framtíðinni.
Fréttatilkynning
Lúðrasveitin Svanur eins og hún var skipuð í upphafi.
Lúðrasveitin
Svanur 50 ára
HINN 16. nóvember nk. eru 50
ár liðin frá stofnun Lúðrasveit-
arinnar Svans. Helzti hvata-
maður að stofnun hennar og
fyrsti formaður var Ágúst
Olafsson. skósmiður. en Hall-
grímur Þorsteinsson. söng-
kennari varð fyrsti kennari og
stjórnandi sveitarinnar.
Á fimmtíu ára ferli sínum
hefur Lúðrasveitin Svanur jafn-
an notið hinna hæfustu stjórn-
enda, en lengst allra stjórnaði
Karl O. Runólfsson sveitinni, eða
í 21 ár. Karl O. Runólfsson varð
annar í röð heiðursfélaga Lúðra-
sveitarinnar Svans, næstur á
eftir brautryðjandanum Hall-
grími Þorsteinssyni. Aðrir heið-
ursfélagar Lúðrasveitarinnar
Svans hafa orðið Hreiðar Ólafs-
son, sem nú er látinn, og eini
núlifandi heiðursfélaginn,
Sveinn Sigurðsson, sem var
túbuleikari sveitarinnar 43
fyrstu ,ár hennar.
Síðustu árin hefur auk hins
venjulega starfs lúðrasveitar-
innar verið starfrækt unglinga-
deild og í tengslum við hana var
gerð tilraun með fasta tónfræði-
kennslu. Þá hefur og verið starf-
andi innan Lúðrasveitarinnar
Svans 18—20 manna djass-
hljómsveit, sem víða hefur kom-
ið fram á liðnum misserum.
Lúðrasveitin Svanur minntist
þessara tímamóta með afmælis-
hljómleikum sl. vor en á afmæl-
isdaginn verður opið hús í
Templarahöllinni við Eiríksgötu
kl. 15—18 fyrir eldri sem yngri
félaga og aðra velunnara sveit-
arinnar.
Núverandi stjórnandi Lúðra-
sveitarinnar Svans er Sæbjörn
Jónsson.
I' k ’MmÆÍ
F i i 1 l- mmt3 WBm
Lúðrasveitin Svanur á göngu upp Bankastræti. Myndin var
tekin sl. sumar.
Kvennadeild Þróttar:
Jóla- og kökubasar
t DAG verður jóla- og kökubasar
Kvennadcildar knattspyrnufé-
lagsins Þróttar í Þróttheimum
við Sæviðarsund.
í fréttatilkynningu frá kvenna-
deildinni segir:
„Nú um þessar mundir er deild-
in tveggja ára og starfið; í fullum
gangi. Hafa margar nýjar konur
bætzt í hópinn og starfa að eflingu
Þróttar, m.a. með því að safna í
hátíðarfána fyrir félagið. Fundir
hafa verið vikulega til að vinna
fyrir jólabasarinn og verða þar
margir góðir munir bæði til
skreytinga og jólagjafa, því kon-
urnar hafa m.a. saumað, föndrað
og prjónað o.m.fl. Einnig verða
ljúffengar heimabakaðar kökur til
sölu. Pönnukökur og kaffi á staðn-
um. Þróttarar og velunnarar eru
hvattir til að fjölmenna."