Morgunblaðið - 21.03.1981, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. MARZ 1981
21
Arðrán?
Hugleiðingar út af grein Þorgeirs Þorgeirssonar
í Morgunblaðinu laugardaginn 14. mars
Byggung, Mosfellssveit:
Vonar að kúgunarhót-
anir framleiðenda
séu einungis orðin tóm
Samkvæmt marxískri skilgrein-
ingu er það kallað arðrán þegar
atvinnurekandi hagnast á vinnu
launþega. Um leið og ég þakka
Þorgeiri Þorgeirssyni fyrir hans
ágætu og rökföstu grein þar sem
hann hvetur til samstöðu rithöf-
unda gagnvart ríkisvaldinu —
með því að taka inn höfuðverkja-
töflur — verður mér á að velta því
fyrir mér hverjum þessar töflur
myndu koma til góða. Ef Þorgeir á
við rithöfunda í heild er ég honum
hjartanlega sammála. En þó læð-
ist að manni sá grunur að hér sé
aðeins um fáeina útvalda að ræða.
Hvernig má það vera að sömu
mennirnir tróna alltaf í hæsta eða
næsthæsta flokki Lánasjóðs ár
eftir ár? Rithöfundasambandið
telur nær tvö hundruð meðlimi
sem allir greiða sama félagsjjjald-
ið: kr. 300 (nýkrónur) á ári. Eg hef
alltaf heyrt því haldið fram að
Sambandið sé stéttarfélag. Hvað
myndu Dagsbrúnarmenn segja við
mismunun á launum — eða að
sumir fengju laun en aðrir ekki?
Ef svo er að Launasjóður rithöf-
unda sé hluti af söluskatti bóka,
þá er hann sameiginleg eign
okkar allra sem fást við skriftir.
Þeir, sem telja sig sósíalista og
hrópa hæst um jafnræði og
mannréttindi ættu síst allra að
stuðla að stéttaskiptingu. Færi
ekki betur á að gera dálitla úrbót
svo að sömu menn væri ekki alltaf
á toppnum, að þeir sem mest hafa
borið úr býtum sæju sóma sinn í
að hleypa öðrum að jötunni? Því
spurningin er: Hverjir eru góðir
og hverjir eru slæmir rithöfund-
ar? Hver treystir sér til að svara
því í alvöru? Getur ekki verið um
skammvinn tískufyrirbrigði að
ræða, borin uppi af ákveðnum
stjórnmálaflokki sem tekist hefur
á einn eða annan hátt að hasla sér
völl innan listgreina þjóðarinnar?
A síðari árum hefur maður
heyrt því fleygt að efnisval ísl.
rithöfunda væri mjög fábrotið og í
sumum tilvikum nálgaðist beinan
ritstuld. Slík þróun er skiljanleg
þar sem þeim er þröngur stakkur
sniðinn af hálfu hlutdrægra gagn-
rýnenda og sjálfkjörinna bók-
menntafrömuða. Það virðist vera í
tísku að enginn geti skrifað eða
stundað listir án þess að vera
róttækur. Efnisvalið verður að
lúta forskrift menningarpáfanna
þó að bregða megi út af með
frásögnum af „rúmförum" og
sjálfsævisögum í marxískum
anda. Ef farið er út i aðra sálma
er sá rithöfundur eða listamaður
gerður að réttdræpum skóggangs-
manni, óferjandi og óalandi. Nei,
sjálfstæð hugsun á ekki upp á
pallborðið hjá okkur íslendingum
í dag.
Sinn þátt í þessari þróun á
auðvitað Rithöfundasamband ís-
lands. Þar situr einlit alræðis-
stjórn hvert kjörtímabilið á fætur
öðru (þó að til málamynda sé skipt
um nöfn) og gætir þess með
bolabrögðum að hlutlaus stjórn
komist ekki að. Svipað er að segja
um hið svokallaða Rithöfundaráð,
sem er angi af sama meiði.
Sjálfsagt er það virðingarauki að
sitja í stjórn Sambandsins, sam-
fara völdum og tækifærum til að
koma ár sinni og gæðinga sinna
fyrir borð, bæði hér heima og
erlendis. Nú mætti spyrja sem svo:
Hvers vegna er ekki risið gegn
þess háttar vinnubrögðum í lýð-
frjálsu landi? Jú, svarið er einfalt:
Minnihluti Sambandsins hefur
ekki bolmagn til að standa á rétti
sínum gegn aðgangshörðum eigin-
hagsmunahópi, sem telur sig ein-
an jjekkja stórasannleika.
A þessu þarf að verða breyting
svo að ísl. rithöfundar og lista-
menn neyðist ekki til að svín-
beygja sig fyrir ofurvaldinu og
geti farið að hugsa og iðka list-
grein sína sjálfstætt, skoða verk-
efni sín frá ýmsum hliðum án þess
að eiga á hættu að verða troðnir
niður í svaðið.
Skrifað 18.03.
Gréta Sigfúsdóttir
Svohljóðandi yfirlýsing barst
Mbl. frá stjórn Byggingarfélags
ungs fólks í Mosfellssveit, Bygg-
ung:
Vegna blaðaskrifa um kaup 3.
áfanga Byggingarsamvinnufélags
ungs fólks í Mosfellssveit á eldhús-
innréttingum, vill stjórn félagsins og
stjórn 3. byggingarflokks koma eft-
irfarandi athugasemd á framfæri:
Við afgreiðslu stjórnar á kaupum
3. byggingarflokks á eldhúsinnrétt-
ingum í íbúðir sínar, var frá því
gengið, að innlendir framleiðendur
innréttinga fengju tækifæri til jafns
við innflytjendur á að koma vöru
sinni á framfæri. Var í því sambandi
leitað til tveggja framleiðenda og
tveggja innflutningsaðila. Að öðru
leyti vísaði stjórnin ákvörðun um
kaup á einstökum innréttingum til
þeirra aðila sem íbúðir eiga í 3.
áfanga.
Byggjendur í 3. áfanga kynntu sér
sjálfir þær innréttingar sem í boði
voru og tóku ákvörðun um val
innréttinga á eigin spýtur. Stjórn
Byggingarsamvinnufélags ungs
fólks í Mosfellssveit lítur svo á, að
þeim aðilum, sem valið hafa að
fjárfesta í íbúðarframkvæmdum fé-
lagsins, sé það í sjálfsvald sett
hvernig þeir verji fé sínu til kaupa á
innréttingum í íbúðir sínar. Hlut-
verk stjórnar og framkvæmdastjóra
er að framkvæma vilja byggjenda í
þeim efnum.
Stjórnin vísar algerlega á bug
ásökunum á hendur framkvæmda-
stjóra félagsins, Arnar Kjærnested,
um undarlega viðskiptaháttu af
hans hálfu, og leggur áherslu á að
hiutur hans í þessu máli er fyllilega
í samræmi við vilja umbjóðenda
hans.
Stjórn Byggingarsamvinnufélags
ungs fólks í Mosfellssveit vill að
siðustu ítreka, að kaup félagsins á
eldhúsinnréttingum í íbúðir 3.
áfanga eru framkvæmdar að vilja
þeirra aðila sjálfra, er íbúðir eiga í
smíðum í umræddum byggingar-
áfanga. Stjórn félagsins mun ekki
undir neinum kringumstæðum leyfa
sér að taka ákvörðunarvald af byggj-
endum í þessum málum, sem og
öðrum er lúta að innréttingum íbúða
þeirra. Ennfremur vonar stjórnin að
kúgunarhótanir einstakra framleið-
enda í þessu sambandi séu einungis
orðin tóm, enda sé það öllum aðilum
fyrir bestu.
Samþykkt á stjórnarfundi félags-
ins 18/3 1981.
JC Hafnarfjörð-
ur með fræðslufund
í DAG, laugardag. kl. 14 verður
haldinn fræðslufundur i Bæjar-
biói i Hafnarfirði um varnir gegn
hjartasjúkdómum og lifgun úr
dauðadái.
Sýnd verður fræðslukvikmynd
og einnig mun Ásbjörn Sigfússon,
læknir, halda erindi og svara
fyrirspurnum um þessi efni.
Tilgangur fundarins er að vekja
athygli almennings á þessum vá-
lega sjúkdómi um leið og reynt
verður að veita nokkra fræðslu um
fyrstu meðferð á fólki sem verður
fyrir hjartaáfalli.
Það er JC Hafnarfjörður sem
stendur fyrir þessum fundi í
tilefni JC-dagsins sem er í dag, 21.
mars. Fundurinn er öllum opinn
og er aðgangur ókeypis.
(Fréttattlkynning).
Hlutavelta — vöfflukaffi
SKAGFIRZKA söngsveitin held-
ur hlutaveltu, happamarkað og
kaffisöiu í Drangey, Siðumúla 35,
laugardaginn 21. marz ki. 14.
Fjáröflunarnefnd Skagfirzku
söngsveitarinnar hefir unnið öt-
ullega að öflun fjár til styrktar
söngför til Kanada 4. júní nk. og
væntir þess að vinir og velunnarar
kórsins líti við í Drangey á
laugardaginn, freisti gæfunnar,
fái sér kaffisopa og styrki um leið
kórinn í starfi.
Bæ, Höfðaströnd:
Óvenjulega erfiður
vetur það sem af er
Bs, 19. marz.
ÞAÐ SEM af er hefur verið óvenju-
lega erfiður vetur og nú eftir
þriggja daga stórhrið er smávegis
hriðarupphroð. Snjór er þó ekki
mjög mikill, en miklir skaflar eru
viða, sérstaklega við hús, vegna
veðurofsans, sem verið hefur mikill.
Mjög er harðindalegt, því klaka-
hjúpur hylur jörð, þar sem ekki er
stórfenni. Þeim hrossum, sem ekki
hafa verið í húsi er gefin full gjöf út.
Vegir eru flestir færir í innhéraði
Skagafjarðar, en í Fljótum og úthér-
aði hefur ekki verið fært undanfarna
daga, og í fyrradag komst mjólkur-
bíllinn ekki leiðar sinnar. t dag er
verið að reyna að moka og greiða
fyrir flutningum.
Hrognkelsaveiði var byrjuð áður
en þetta áhlaup kom, en í marga
daga hefur ekki verið hægt að vitja
um net. Ekki hefur þó verið mikið
brim og óttast menn því, að ísinn sé
ekki langt undan landi.
Nú er mikiö um aö vera í Blómaval viö
Sigtún. Skoöiö hið fjölbreytta úrval
okkar af allskonar ungplöntum á
mjög hagstæöu verði. Veitiö
ungplöntunum áframhaldandi
ræktun heimafyrirog látiöþærvaxaí
höndum ykkar.
Hafsteinn Hafliöason,
garöyrkjufræðingur, leiðbeinir
viðskiptavinum þessa helgi um
pottaplöntur, meðferð þeirra,
umpottun og staösetningu.
Það er margt að sjá í Blómaval.
Opið frá kl. 9—21
blléffMödlSa
Gnóðurhúsinu viö Sigtún.Símar36770-86340
— Björn