Morgunblaðið - 21.03.1981, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. MARZ 1981
Meirihlutinn klofnaði um Sultartanga:
Alþýðubandalagið er úrtölu- og
afturhaldsflokkur í orkumálum
Orkuráðherra hefur orðið að viðundri og athlægi, segir Davíð Oddsson.
Á fimmtudaKskvold sam-
þykkti borgarstjórn tillugu
frá Sjöfn Sigurbjörnsdúttur.
borjíarfulltrúa Alþýðuflokks-
ins, um orkumál. Allir full-
trúar Sjálfstæöisflokksins ok
háðir fulltrúar Alþýðuflokks-
ins xreiddu tillöKunni at-
kvæði, en horjíarfulltrúar Al-
þýðuhandalags ok fulltrúi
Framsóknarflokks sátu hjá
við atkva“ðaKreiðsluna. Til-
lajjan er svohljoðandi: „Borg-
arstjórn Reykjavíkur sam-
þykkir að skora á ríkisstjórn
ojí Alþinjíi að taka sem fyrst
ákvörðun um næstu stórvirkj-
un. Jafnframt lýsir borjjar-
stjórn Reykjavíkur yfir þvi,
að hún telur að Sultartanga-
virkjun eijíi að verða næsta
verkefni í orkumálum. svo
hæjft verði að forða vand-
ræðaástandi í orkumálum í
náinni framtíð. Borjíarstjórn
samþykkir einnijf að skora á
Alþinjfi ojf ríkisstjórn að fela
Landsvirkjun að reisa ojí
orkuvinnslugeta Blönduvirkj-
unar svo mikið að hún verður
ekki hagkvæmur virkjunar-
kostur í bili. Blönduvirkjun
verður því að bíða betri tíma,
það er þangað hinar illvígu
deilur um hana hafa verið
settar niður. Það er því ljóst
að Sultartangavirkjun er
heppilegust sem fyrsti virkj-
unaráfangi, ef koma á í veg
fyrir orkuskort í náinni fram-
tíð, eins og tillaga mín gerir
ráð fyrir. Miklar umræður
hafa átt sér stað undanfarin
hálfan mánuð um næstu stór-
virkjanir, bæði í fjölmiðlum og
á Alþingi. Var næsta spaugi-
legt að sjá þá í sjónvarpinu
alla saman í einni halarófu
þingmenn Norðurlandskjör-
dæmis vestra, að undanskild-
um Páli Péturssyni, þar sem
þeir lýstu stuðningi við
Blönduvirkjun hver um annan
þveran, jafnt ráðherrar sem
óbreyttir þingmenn og vara-
Sjöfn í djúpum ál
Næstur talaði Sigurður
Tómasson (Abl).
Sigurður sagði, að það væri
ljóst, að menn gerðu sig að
athlægi með því að samþykkja
þessa tillögu. Sigurður sagði,
að Sultartangavirkjun væri
alls ekki hagkvæmasti virkj-
unarkosturinn né heldur sá
best rannsakaði. Þá sagði Sig-
urður Tómasson að það væri
ljóst að ýmislegt þyrfti að
lagfæra hjá þeim virkjunum
sem fyrir væru á Þjórsár- og
Tungnársvæðinu áður en ráð-
ist yrði í nýjar virkjanir, hins
vegar væri það ljóst að Sult-
artangi myndi auka rekstrar-
öryggi Búrfellsvirkjunar.
„Sjöfn Sigurbjörnsdóttir fór
út í djúpan ál þegar hún flutti
þessa tillögu, vegna þess að
það er síður en svo ljóst, að
þessi virkjun sé sú hagkvæm-
asta. Margt bendir til að svo sé
Fljótsdalsvirkjun, gæti valdið
orkuskorti, því a.m.k. ár til
viðbótar þyrfti til að ljúka
hönnun virkjunarinnar.
„Tíminn er knappur," sagði
Björgvin, „og næsta virkjun
verður að vera komin í gagnið
árið 1985. Það er nauðsynlegt
að hefjast handa strax. Annað
getur leitt af sér orkuskort.
Það er fyllilega eðlilegt að
borgarstjórn Reykjavíkur
kveði upp úr hvar eigi að
virkja næst.“
Björgvin sagðist sammála
þeirri skoðun að ráðast eigi í
allar 3 virkjanirnar sem til
umræðu væru, annars væri
ekki hægt að ráðast í stóriðju,
en það ætti að gera. Þá ættu
menn ekki að vera hræddir við
að fá hingað erlent fjármagn
til uppbyggingar stóriðju, það
hefði verið gert hingað til með
góðum árangri. „Það eigum
við að gera áfram, en með
gát,“ sagði Björgvin. „Við
virkja í Fljótsdal fyrst. Hér
væri um þýðingarmikil mál að
ræða sem snertu marga þætti.
Það væri verið að ræða um
hvers konar þjóðfélag við vild-
um byggja upp og til þess
ættum við að taka okkur þann
tíma sem við þýrftum. Guðrún
sagði, að það vantaði mikið á
að allar upplýsingar sem til
þyrfti væru til staðar, til að
hægt væri að taka ákvörðun.
Guðrún sagði, að það væri
ekki borgarstjórn Reykjavíkur
sæmandi að taka einn kost
fram fyrir annan í þessum
málum. Þá kvaðst Guðrún
efast um að samþykkt borgar-
stjórnar um þessi mál hefði
nokkur áhrif á væntanlega
ákvörðun Alþingis í þessum
málum.
Sultartangi eðli-
legasti kosturinn
Davíð Oddsson (S) talaði
Sigurður Tómasson
Sjöfn Sigurbjörnsdóttir
Björgvin Guðmundsson
Guðrún Helgadóttir
Davíð Oddsson
reka næstu stórvirkjun, sem
ráðist verður í.“
Einkavinir
sauðkindarinnar
Fyrst tók til máls Sjöfn
Sigurbjörnsdóttir (Afl), flutn-
ingsmaður tillögunnar. Kynnti
Sjöfn tillöguna og sagði siðan
að ljóst væri að undirbúningur
undir Sultartangavirkjun væri
nánast á lokastigi, a.m.k.
lengst á veg kominn þeirra
virkjunarkosta sem nú væru
efst á baugi. Því væri hægt að
byrja fyrr á Sultartanga en á
öðrum virkjunum og ætti hún
einnig að geta komist fyrst í
gagnið af þeim þremur virkj-
unum sem um væri rætt.
Sjöfn sagði, að Fljótsdals-
virkjun væri ekki fýsileg um
sinn, því ekki virtust miklir
möguleikar á stóriðju á Reyð-
arfirði í náinni framtíð „vegna
fyrirhygjyuleysis iðnaðar-
ráðuneytisins í markaðsmál-
um með tilliti til raforkusölu
til stóriðju." Þá sagði Sjöfn að
enn stæðu miklar deilur um
Blönduvirkjun, annars vegar
milli heimamanna innbyrðis
og hinsvegar milli heima-
manna annarsvegar og Raf-
magnsveitna ríkisins hins veg-
ar. „Fari svo að einkavinir
sauðkindarinnar hafi betur í
þeirri rimmu, rýrnar áætluð
þingmenn. Hagsmunir kjör-
dæmisins og fimmföldu at-
kvæðanna þar eru greinilega í
hættu, kynni einhver að segja.
Hin opinbera umræða um
orkumál nú að undanförnu
hefur leitt í ljós, eins og
reyndar var vitað áður, að
Alþýðubandalagið ætlar að
koma í veg fyrir að byggð
verði nema ein stórvirkjun á
þessum áratug, til þess að
koma í veg fyrir frekari upp-
byggingu orkufreks iðnaðar í
landinu. Þingflokkar Alþýðu-
flokksins og Sjálfstæðisflokks-
ins hafa hins vegar ákveðið að
sameina tillögur sínar um
framtíðarstefnuna í stóriðju
og þar með stórvirkjunarmál-
um, en samkvæmt þeim skal
reisa stórvirkjanir við Sultar-
tanga, Blöndu og á Fljótsdal.
Samkvæmt tillögum þessara
flokka verður Sultartangi
greinilega fyrstur á dagskrá.
Formaður Framsóknarflokks-
ins hefur einnig lýst yfir þeirri
skoðun sinni, að Suitartanga-
virkjun eigi að verða næsta
stórvirkjun okkar Islendinga.
Lýðræðisflokkarnir þrír
virðast því ætla að hafa sam-
stöðu um það að hindra þann
ásetning Alþýðubandalagsins
að koma í veg fyrir frekari
stóriðju á íslandi," sagði Sjöfn
Sigurbjörnsdóttir.
einmitt ekki,“ sagði Sigurður.
Hann sagði, að það væri van-
hugsað að samþykkja þessa
tillögu. Kvaðst hann telja það
Reykjavík fyrir bestu að
tryggja frekar rekstur þeirra
virkjana sem fyrir væru, það
væri ástæðulaust að hlaupa nú
til og samþykkja tillöguna, því
nægur tími væri til stefnu.
„Það hvetur ekkert til þess
að samþykkja þessa tillögu
nú,“ sagði Sigurður og bætti
því við að óheppilegt og vit-
laust væri að taka undir
fjöldasöng kjördæma sem
vildu fá virkjun til sín.
Ekki vera hræddir
við stóriðju
Björgvin Guðmundsson
(Afl) talaði næstur. Sagðist
hann telja það eðlilegt að
borgarstjórn léti í ljós skoðun
sína á því hvar næst ætti að
virkja. Reykjavík væri helm-
ings eignaraðili að Lands-
virkjun, og það skipti því
borgina verulegu máli hvar
næst yrði virkjað. Einnig
skipti það máli að ekki yrði
orkuskortur. Þá sagði Björg-
vin að það væri mat fróðustu
manna að Sultartangi væri sá
virkjunarkostur sem fyrst
gæti komist í gagnið af þeim
þremur sem til umræðu væru.
Það að taka ákvörðun uni
megum ekki vera hræddir við
stóriðju og erlent fjármagn og
halda þannig lífskjörunum í
landinu niðri," sagði Björgvin
Guðmundsson. Síðan las
Björgvin upp bókun sem hann
lét gera í sambandi við þetta
mál. Bókunin er svohljóðandi:
— Ég tel að á næstu 10
árum eigi íslendingar að ráð-
ast í 3 stórvirkjanir, Sultar-
tangavirkjun, Blönduvirkjun
og Fljótsdalsvirkjun. Slíkt
stórátak í virkjunarmálum
kallar á aukna stóriðju. Ég er
hlynntur því að reist verði ný
stóriðjufyrirtæki hér á landi,
til þess að breikka grundvöll
atvinnulífs okkar og tryggja
markað fyrir ný raforkuver.
Nauðynlegt er að næsta
nývirkjun verði tilbúin árið
1985. Hin eina af framan-
greindum 3 virkjunum, sem
gæti verið tilbúin svo fljótt er
Sultartangavirkjun. Þess
vegna greiði ég því atkvæði að
byrjað verði á henni.
Engin áhrif á
ákvörun Alþingis
Næst tók til máls Guðrún
Helgadóttir (Abl). Hún þakk-
aði Sjöfn fyrir að upplýsa sig
um atriði sem hún vissi ekki
um. Hún sagði að þingflokkur
Alþýðubandalagsins hefði
ekki tekið ákvörðun um að
næstur. Hann sagði, að sér
væri ekki ljóst hvort Guðrún
væri að gera lítið úr borgar-
stjórn Reykjavíkur eða Al-
þingi með þessum síðustu orð-
um. Þá sagði hann sig sam-
mála tillögu Sjafnar og það
væri rétt og skynsamlegt að
ganga í þessa virkjun á undan
öðrum virkjunum. „Það á að
ráðst í allar þær þrjár virkj-
anir sem rætt hefur verið um,“
sagði Davíð. „Orkuráðherra,
Hjörleifur Guttormsson, hefur
þvælst nógu lengi fyrir í
orkumálum, raunar allar göt-
ur síðan hann tók við því
embætti og hann ætlar að
koma í veg fyrir stóriðju í sínu
kjördæmi," sagði Davíð. Davíð
sagði, að Fljótsdalsvirkjun
væri ekki inni í myndinni á
allra næstu árum og einnig
þyrfti að leysa viðkvæm deilu-
mál vegna Blönduvirkjunar.
Því væri Sultartangavirkjun
eðlilegasti kosturinn.
„Alþýðubandalagið hefur
verið úrtölu- og afturhalds-
flokkur í orkumálum frá upp-
hafi,“ sagði Davíð, „og það
væri dýrt spaug fyrir landið
að láta úrtölu- og aftur-
haldsstefnu Alþýðubandalags-
ins ráða í þessum efnum. Þessi
flokkur hefur ætíð verið á
móti virkjunum og stóriðju og
myndu lífskjörin vera miklu
verri en þau eru nú, ef farið