Morgunblaðið - 21.06.1981, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. JÚNÍ 1981
23
verðlag hækkað meira en kaup-
taxtar á undanförnum misserum,
en þó engan veginn til þess að
eyða þeim kauphækkunum sem
komið hafa á sl. 5 árum. Af
reynslu fyrri ára, en hún kemur
m.a. fram í framangreindum sam-
anburði, er ekki sennilegt að þessi
þróun haldi mikið lengur áfram. I
þessu sambandi hlýtur að vakna
sú spurning, hvort hægt sé að
heimfæra fortíðina í þessum efn-
um upp á framtíðina, og fullyrða
að áfram muni kauptaxtar halda
áfram að hækka í samræmi við
verðlag og jafnvel heldur meira.
Því er hægt að svara með því, að
ef koma á í veg fyrir almennan og
varanlegan samdrátt í efnahags-
lífinu og þau vandamál sem af því
ástandi leiðir s.s. landflótta, verð-
ur að skapa landsmönnum sam-
svarandi lífsviðurværi og gerist
meðal nágrannaþjóða okkar.
Það verður einungis gert, með
Ár Afburxun ♦ Vextir
kr. kr.
Eins og komið hefur fram í
samantekt þessari hafa almenn
laun í landinu að jafnaði hækkað í
takt við verðlagshækkanir og
sennilegt er að svo verði enn. Til
að eyða áhrifum hugsanlegra
kaupmáttarsveiflna er æskilegt
fyrir skuldara að leita eftir lengri
greiðslutíma en ella hefði verið.
Muninum á greiðslubyrði að
verðtryggðum lánum og óverð-
trygRÖum lánum, er best lýst með
eftirfarandi dæmum:
Dæmi um óverðtryggt lán i fast-
eignaviðskiptum:
Forsendur:
Lánsupphæð kr. 200.000.
Lánstími: 4 ár
Vextir: 20% á ári.
Mánaðarlaun skuldara kr. 10.000.,
sem hækka í takt við verðbólguna.
Verðbólga 52% á ári.
Greiðslubyrði er afar þung fyrsta
árið eða sem samsvarar tæplega 6
mánaðarlaunum en minnkar ört
Mánartar (íreiðslubyrói
laun kr. Fjoldi mánartarl.
á ári til KrriAslu
af láninu.
Samtals
KroiAsla kr.
1 50.000 40.000 = 90.000 15.200 5,92
2 50.000 30.000 = 80.000 23.104 3,46
3 50.000 20.000 = 70.000 35.118 1,99
4 50.000 10.000 = 60.000 53.380 1,12
því að tryggja áframhaldandi hag- úr því í rúmlega 1 mánaðarlaun á
vöxt, en hagvöxtur tryggir að
kauptaxtar og tekjur launþega
muni þegar til lengri tíma er litið
hækka meira en verðlag.
síðasta árinu.
Da-mi um verðtryggt lán sem
valkost á móti óverðtryggðu láni
í fasteignaviðskiptum:
Ilvort eru óverð-
tryggð eða verð-
tryggð lán dýrari?
Forsendur:
Lánsupphæð er hér umreiknuð
skv. samkomulagi á milli seljenda
og kaupanda úr kr. 200.000 í kr.
Þegar vextir eru lægri en verð-
bólgan eins og nú er, eru verð-
tryggð lán dýrari en óverðtryggð
lán nema annað komi á móti. Sem
dæmi má nefna að ef verðtrygging
eftirstöðva af söluverði fasteignar
120.600.
Lánstími: 4 ár.
Vextir: 2,5% á ári.
Verðbólga: 52% á ári.
Hér er greiðslubyrði mun jafn-
ari en í fyrra dæminu, en fer þó
stendur til boða sem valkostur smáminnkandi allan lánstímann.
Ár AfburKun ♦ Vexfir * Samtuls x VrrAhúta- = Ilrildar- MAnaAar- GrriAsluh.
kr. kr. KrriAsla stuAull KrriAsIur laun kr. Fjóldi mán.
fyrir m/vrrAb.kr. launa til Kr.
vrrAba tur af láninu
1 30.150 + 3.015 = 33.165 X 1.520 = 50.411 15.200 3,32
2 30.150 + 2.261 = 32.411 X 2.310 = 74.869 23.104 3,24
3 30.150 + 1.508 = 31.568 X 3.512 = 111.183 35.118 3,17
4 30.150 + 754 = 30.904 X 5.338 = 164.966 53.380 3,09
verður að umreikna óverðtryggðar
eftirstöðvar söluverðs til lækkun-
ar, áður en verðtrygging sé ákveð-
in. Eins og nú háttar í fasteigna-
viðskiptum má segja að verðrýr-
andi áhrif verðbólgunnar séu
reiknuð fyrirfram inn í söluverð
fasteigna, en sé miðað við verð-
tryggingu er þetta óþarfi, þar sem
verðbólgan er þá reiknuð eftir á.
Þar sem hér er auðvelt að gera
mistök skal lögð á það áhersla að
fólk leiti aðstoðar hjá þeim, sem
þessum hnútum eru kunnugir.
Ilver er munurinn
á Rreiðslubyrði aí
verðtrygjíðum lánum
ok óverðtryjjKÖum lánum?
Greiðslubyrði af fjárskuldbind-
ingum ræðst af því hve stór hluti
af tekjum skuldara (t.d. kaupanda
fasteignar) fer til greiðslu afborg-
ana, vaxta og verðbóta.
Aður en bein verðtrygging var
tekin upp, voru vextir hafðir háir,
en háir vextir sem ekki leggjast að
hluta við höfuðstól skuldarinnar,
leiða til mun meiri greiðslubyrðar
á fyrrihluta lánstímans. Sífellt
styttri lánstími vegna verðbólg-
unnar á undanförnum árum jók
einnig greiðslubyrðina. Verð-
trygging jafnar hins vegar
greiðslubyrðina, þar eð vextir
samfara henni eru hafðir lágir, en
einnig verður að telja verðtrygg-
ingu forsendu fyrir lengri láns-
tíma í framtíðinni.
Við áætlun greiðslubyrðar er
því mikilvægt fyrir skuldara að
gera sér af raunsæi grein fyrir
líklegum tekjum sínum á lánstím-
anum. Sem dæmi má nefna að
mikilvægast er fyrir skuldara að
íhuga hvaða áhrif atriði eins og
stöðubreyting og heilsa muni hafa
á lána- og tekjumöguleika í fram-
tíðinni. Rétt er að tefla ekki á
tæpasta vað í þessum efnum og
íhuga tryggingamál sín þessu
samfara.
í dæmi þessu fara rúmlega 3
mánaðarlaun til greiðslu afborg-
ana, vaxta og verðbóta á ári
hverju. Ljóst er að greiðslubyrði
sem nemur rúmlega 3 mánaðar-
launum á ári hverju, er fremur í
þyngra lagi fyrir fólk með meðal-
tekjur. Ef í seinna dæminu hefði
verið samið um lengri lánstíma
t.d. til 7 ára hefði greiðslubyrði
numið 2,02 mánaðarlaunum fyrsta
árið og farið smálækkandi út
lánstímann og orðið 1,77 mánað-
arlaun síðasta árið, en slík
greiðslubyrði er ekki þung miðað
við gefin mánaðarlaun í fyrr-
greindum dæmum.
Verðtrygging jafnar því
greiðslubyrði og gerir t.d. kaup-
endum fasteigna kleift að eignast
húsnæði án þess að raska lífshátt-
um sínum um of. Með lengri
lánstíma má eyða verulega
áhrifum kaupmáttarsveiflna. Eft-
ir stendur þó sem áður, að fjár-
hagsleg fyrirhyggja er það boðorð,
sem ætíð skal haft í heiðri. Þar eð
það eitt tryggir, að fjárhagslegar
ákvarðanir reynast farsælar,
hvort sem þær byggja á verð-
tryggingu eða ekki.
Þá skal þess getið að nú er
markaður fyrir verðtryggð veð-
skuldabréf óðum að stækka, og
ættu því eigendur slíkra bréfa von
bráðar að geta selt þau eftir
hentugleikum. Við sölu verð-
tryKgðra veðskuldabréfa verður að
framselja þau á nafn. Af gefnu
tilefni skal það upplýst hér að
framsal eigenda hefur ekki í för
með sér neins konar greiðslu-
ábyrgð gagnvart síðari eigendum
bréfsins, standi skuldari ekki í
skilum.
Af því sem fram hefur komið í
grein þessari, er ljóst að verð-
trygging getur verið bæði seljend-
um og kaupendum (asteigna til
hagsbóta og verður því að teljast
afar ákjósanlegt fyrirkomulag í
viðskiptum s.s. í fasteignavið-
skiptum.
Nýjungar í skurðborðum:
„Ilægt er að f jarstýra þeirrT
Á NORRÆNA skurðla'knaþing-
inu sem var hér fyrir skömmu,
höfðu ýmsir aðilar sýningar
bása með nýjungum hvað varð-
ar skurðla'kningar. M.a. var A.
Karlsson hf. með nýjungar i
skurðborðum frá Maquet.
Ólafur Jóhannsson tæknimað-
ur sagði þegar Morgunblaðið
innti hann eftir þessum borðum,
að merkið væri ekki nýtt, en nú
væru Þjóðverjarnir komnir með
frekari varnir gegn sóttkveikj-
um við uppskurði. Borðin væru
þannig hönnuð, að í gólfið væri
festur sökkull, sem væri auð-
veldur í þrifum, síðan kæmi
borðið sjálft á þartilgerðum
hjólvagni sem gripi utanum
sökkulinn með armi sem raf-
tengdi vagninn. Hækka mætti
sökkulinn og lyfta þannig, að
borðið færi af vatninum sem
væri þá keyrður í burtu. Borðið
má setja í margar stellingar með
hnappaboxi sem tengist sökklin-
um með snúru eða hægt er
einnig að fjarstýra því.
Þessi tegund borða er komin í
notkun hérlendis, m.a. á heyrn-
ardeild Borgarspítalans.
Hvers vegna er
tvöföld líming
GLER.
LOFTRUM
MILLIBIL
★butyllím
RAKAEYÐINGAREFNI
ÁLLISTI
SAMSETNINGARLÍM
1)
Állisti - breidd hans ræður loftrúmi á
milli glerja og er hann fylltur með raka-
eyðingarefni.
2)
Butyllimi er sprautað á hliðar állistans.
Butyllímið er nýjung sem einungis er í
einangruoargleri með tvöfaldri límingu.
Butyl er 100% rakaþétt og heldur eigin
formi - hvað sem á dynur!
3)
Rúðan er samsett. Butylið heldur
glerinu frá állistunum og dregur þannig
úr kuldaleiðni.
4)
Yfirlíming, Thiocol,gefur glerinu í senn
teygjanleika og viðloðun, sem heldur
rúðunum saman.
Við hvetjum þig til þess að kynna þér í hverju yfirburöir tvöfaldrar límingar
eru fólgnir. Þeir leggja grunninn að vandaöra og endingarbetra einangrunargleri,
sem sparar þér vinnu og viðhaldskostnað er á líður - tvöföld liming er betri
Einangrunargler með tvöfaldri limingu
_____ - eini framleiðandinn á Islandi it
1&JGLERBORG HF
DALSHRAUNI 5 - HAFNARFIRÐI - SÍMI 53333