Morgunblaðið - 08.09.1981, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. SEPTEMBER 1981
15
Frímúraratal Hverjir eru þeir ?
LOKSINS
Stálsmiðjan með stóru rörin. — í
frásögn af framkvæmdum við
Hrauneyjafoss slæddist inn
prentvilla, stóð Landsmiðjan í
stað Stálsmiðjan. Það er semsagt
Stálsmiðjan, sem smíðað hefur
stóru rörin, flutt þau austur að
Hrauneyjafossi og er þar með
mannskap við að sjóða þau saman.
Þessa mynd tók ljósmyndari
blaðsins, Kristján, þar fyrir aust-
an í vikunni.
þinghúsinu í Jerúsalem og var
keppt til 12 manna úrslita-
keppni, sem Helgi komst í.
Lokakeppnin var síðan háð í
Jersúsalem leikhúsinu og var
leikhúsið þéttsetið af áhorfend-
um. Urslit urðu eins og áður
segir hvað varðar fyrstu tvö
sætin. í þriðja sæti urðu tveir
menn annar frá Costa Rica,
hinn Guatemala. Ekki var til-
greint um röðun 4.—12. sætis.
Keppnin vakti mikla athygli
að sögn séra Bernharðs
Guðmundssonar sem fór utan
með Helga . Sjónvarpað var
beint frá lokakeppninni, sem
tók 3 klukkustundir. Þátttak-
endur þáðu m.a. heimboð Beg-
ins, einnig forseta landsins og
þingforseta.
Kvinnorna pá
Niskavuori á að gerast
1936 og er óneitanlega
tímanna tákn, verkið
boðar frelsi undan
byrðum sem rótgróin
hefð leggur á fóiic44
stöðu fólks til ástarhneykslisins
er lýst. I glugga kennslukonunnar
er ljós og bóndinn hvergi finnan-
legur.
Gömlu húsfreyjuna leikur
Márta Laurent, ein af helstu
leikkonum Sænska leikhússins.
Aðdáunarvert samræmi leiksins
gefur ekki tilefni til stjörnuleiks.
Allt er hófsamlegt og yfirvegað.
En engu að síður verður ekki hjá
því komist að heillast sérstaklega
af leik Mártu Laurent, djúpum
skilningi hennar á hlutverkinu.
Af öðrum hlutverkum er mér
minnisstæð Laila Björkstam í
hlutverki hinnar forsmáðu og
örvæntingarfullu eiginkonu sem
sér lífsmynd sína hrynja. Upp-
runaleik og óhaminn kraft Aarne
túlkaði Tom Wentzel ágætlega.
Johanna Ringbom var kennslu-
konan, andblær frelsisins holdi
klæddur.
í slíkri sýningu eru smáhlut-
verkin stór. Mætti ég nefna
prófast Yngve Lamþenius og
Gerdu Ryselin í hlutverki pró-
fastsfrúarinnar.
Að lokum skal þakka Sænska
leikhúsinu í Helsingfors fyrir
komuna. Hér var á ferð lifandi og
þróttmikil list sem við getum
lært margt af.
Leiðrétting
Bræörabönd
Frimúraratal Hverjir eru þeir ? Hvar eru þeir ?
Heimsókn Sænska leikhússins
einnig studdist hann við leik
hennar um sama efni.
Kvinnorna pá Niskavuori er
alþýðlegur gamanleikur um ást-
ina og samfélagið. Á óðalssetrinu
Niskavuori eru hlutirnir í föstum
skorðum. Ung kennslukona setur
skyndilega allt úr jafnvægi, eink-
um karlmennina. Með henni og
Aarne, syni Gömlu húsfreyjunn-
ar, takast ástir. Aarne er kvænt-
ur Marttu og samkvæmt venjum
Niskavuori má hann eignast hjá-
konur, en konan á alltaf að skipta
mestu máli. Það er hún sem færir
auð í bú. Óðalssetrið, jörðin og
skógurinn eru verðmætari en
allar mannlegar tilfinningar.
Þótt Aarne fallist á að snúa aftur
til konu sinnar verður ástin á
kennslukonunni yfirsterkari og
hann ákveður að fara með henni
að leita gæfunnar. Gamla hús-
freyjan stendur eftir ein ásamt
tengdadóttur sinni og sonarbörn-
um og er staðráðin í að halda
áfram rekstri búsins. Hún for-
dæmir Aarne að lokum, en viður-
kennir innst inni rétt hans.
Kvinnorna pá Niskavuori á að
gerast 1936 og er óneitanlega
tímanna tákn, verkið boðar frelsi
undan byrðum sem rótgróin hefð
leggur á fólk. Kennslukonan unga
er nýr tími, virðir aðeins tilfinr,-
ingar sínar, sættir sig ekki við
yfirborðslegt og hræsnisfullt ör-
yggi borgaranna. Manneskjan er
henni meira virði en eignar-
réttur.
Hið miskunnarlausa hjónaupp-
gjör undir lokin sviptir leikinn
gamansemi sinni og gerir hann
harmrænan. En það er mikið um
fyndin atriði í Kvinnorna pá
Niskavuori, ekki síst hvernig af-
Márta Laurent, Veronika Mattsson, Ghedi Lönnberg og Laila
Björkstam í Kvinnorna pá Niskavuori.
Tom Wentzel og Johanna Ringbom.
Hvar eru þeir ?
\ %%.
T'
*
I þessu sióara bindi Bræörabanda er frimúr-
aratal yfir alla þá sem gerst hafa frímúrarar
frá 1960 til slöustu áramóta, vióamikil saman-
tekt um stööu frimúrara i þjóöfélaginu, áhrif
og völd. hrasanir og fyrirgefningu yfirvalda
o.fl. o.fl. Greint er frá alþjóöafélagsskapnum
Öldungar Zions og hugsanlegum tengslum
frimúrara viö hann. Einnig er i þessu bindi sér-
stakur kafli um leynifélög eins og Rósen-
kross, Sam-frimúrara. Oddfellowa. og klúbba
eins og Rotary, Lions o.fl.
Þjóðleikhúsið:
KVINNORNA PÁ NISKAVUORI
Eftir Hella Wuolijoki
✓
Sænsk þýðing: Annie Sundman
Tónlist: Kaj Chydenius
Leikstjórn og endurskoðun
handrits: Kaisa Korhonen
Aðstoðarleikstjóri: Kári Halldór
Leikmynd: Thomas Gripenberg
Búningar: Maija-Liisa Thomenius
Sýningarstjóri: Per Wager
Hvíslari: Dolores Mikander
Leikmunir: Peter Blom
Leikhljóð: Máns Fors
Lýsing: Torolf Söderqvist

eltir JÓHANN
HJÁLMARSSON
Sænska leikhúsið í Helsingfors
hóf á laugardaginn 33. leikár
þjóðleikhússins með Kvinnorna
pá Niskavuori eftir Hella Wuolij-
oki.
Hella Wuolijoki (1886-1954)
var frá Eistlandi, en settist ung
að í Finnlandi go skrifaði á
finnsku. Á fjórða áratugnum náði
hún miklum vinsældum með
Kvinnorna pá Niskavuori. Á
stríðsárunum bjó hið landflótta
þýska skáld Bertold Brecht um
skeið á heimili Hella Wuolijoki.
Sögur sem Wuolijoki sagði
Brecht urðu kveikjan að verki
hans um Púntila og Matta og
er seinna bindið komið