Morgunblaðið - 28.11.1981, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. NÓVEMBER 1981
Vildi ekki
vera fátækur eins og
meistari Kjarval!
- lagði því myndlistina ekki fyrir mig
Haukur við eina mynda sinna á sýningunni á Kjarvalsstöðum, sem verður opnuð í dag: Hrauneyjaíoss. „Eg held að þetta sé eina málverkið af fossinum,
alla vega frá þessu sjónarhorni,“ segir llaukur, „enda er það nú orðið of seint að gera aðra, vatnið er farið af fossinum í virkjunina fyrir fullt og allt.“
Athyglisverð málverkasýning verður opnuð á Kjarvalsstöðum í dag,
laugardag. Haukur Clausen heldur þar sína fyrstu málverkasýningu og
sýnir 105 olíumyndir, vatnslitamyndir og pastelmyndir, flestar málaðar á
tímabilinu 1967 til ársins í ár. Landslagsmyndir eru í fyrirrúmi á sýning-
unni, og sækir listamaðurinn sér einkum innblástur og „mótív“ austur í
Rangárþing og til Hornafjarðar. Til dæmis má nefna myndir frá Rangá,
úr Landsveit og Suðursveit, en einnig myndir frá Lómagnúpi, Þingvöllum
og Húsafelli. Haukur Clausen er annars betur kunnur sem ráðsettur
tannlæknir í höfuðborginni, og áður sem hlaupagarpur með Erni bróður
sínum, en sem myndlistarmaður. Blaðamaður fór á stúfana, hitti Hauk á
Kjarvalsstöðum eftir vökunótt við uppsetningu sýningarinnar, og spurði
meðal annars, hvort hann hefði lengi fengist við að mála svona „í laumi“.
i.josm.: nrisijan i-.inarsson.
Spjallad við
Hauk Clausen,
sem í dag opn-
ar sína fyrstu
málverkasýningu
að Kjarvals-
stöðum
Vildi ekki
vera fátækur
eins og Kjarval
„í laumi er nú ef til vill ekki
rétt að kalla það,“ segir Haukur
hlæjandi, „þó fáir hafi ef til vill
vitað það. — En ég hef eitthvað
fengist við þetta allt frá átta ára
aldri; ég lærði hjá Arreboe Clau-
sen listmálara, föður mínum, og
það er sú kennsla sem ég hef búið
að. Annað myndlistarnám hef ég
ekki stundað, nema þá sjálfsnám
af bókum og sýningum, — ég á
mikið safn bóka um myndlist sem
ég að stofni til erfði frá föður
mínum, og svo hef ég alla tíð gert
mikið af því að fara á málverka-
sýningar, bæði hér heima og er-
lendis.
Nei, einhvern veginn kom það
aldrei til að ég gerði myndlistina
að mínu aðalstarfi, eða reyndi að
„helga mig listinni" eins og það er
kallað. Jóhannes Kjarval var
heimilisvinur heima hjá mér þeg-
ar við vorum að alast upp, og það
var hann sem gaf mér minn
fyrsta alvöru litakassa. Hann
vildi að ég yrði listmálari, en mér
bannig sfr listamaðurinn kýrnar í AusturSkaftafellssýslu, og mega háðir aðilar vel við una, kýr og listamaður,
að því er virðist. ' * * “
gast einhvern veginn aldrei að
því.
Ég man vel, hve Kjarval var oft
fátæklega til fara, og sem barn
hafði ég orð á því að ég vildi ekki
verða fátækur eins og Kjarval. —
Ætli það sé ekki ástæðan fyrir
því að ég vildi ekki helga mig
myndlistinni einni og alfarið.
Alls til um
200 málverk
Ég hef alla tíð málað eitthvað,
en þó var það nú ekki mikið á
tímabili. Eitthvað á ég til af
„bernskubrekum" mínum á þessu
sviði en flestar gömlu myndirnar
mínar eru þó í eigu vina og kunn-
ingja.
Arið 1967 verður svo nokkur
breyting á mínum högum, þá
flytjumst við búferlum út á Arn-
arnes, og þá skapast miklu betri
aðstaða til að sinna þessu áhuga-
máli. Síðar hef ég svo byggt við
húsið vinnustofu, þar sem ég get
gripið í pensil og liti þegar mig
lystir. — Já, núna mála ég alltaf
eitthvað á hverju ári, svona 10,15
eða 20 myndir á ári ef til vill, en
allt í allt eru líklega ekki til nema
200 myndir eftir mig.
Málverk
fyrir gjaldeyri
í gamla daga seldi ég nokkuð af
myndum til útlendinga, og var
það þó í rauninni ekki komið til
af góðu. Við bræðurnir vorum á
kafi í íþróttunum, og því fylgdu
fjölmörg ferðalög til útlanda,
íþróttamenn voru nú bara eigin-
lega þeir einu, sem fóru til út-
landa í þá daga. En sá annmarki
var á þessum ferðum, að afar erf-
itt var að fá gjaldeyri til ferð-
anna. Urðu þær því oft styttri en
óskað var, og minna hægt að
leyfa sér. Þá var það að sænskur
þjálfari okkar komst á snoðir um
að ég málaði, og hann benti mér á
að taka með mér myndir til út-
landa.
Nú, það gerði ég, við fórum með
upprúllaðar olíumyndir af ís-
lensku landslagi, og í útlöndum
rann þetta út eins og heitar
lummur, svo við gátum verið
lengur en ella, fatað okkur upp og
fleira þessháttar fyrir þessa pen-
inga.
Örn málaði líka,
en er betri á píanó
Jú, jú, Örn bróðir málaði líka,
en þó minna. Hann getur þó vel
málað, og hefur gert það. En
hann hefur sennilega ekki til að
bera jafn mikla þolinmæði við
þetta eins og ég. — En hann spil-
ar á píanó, og það miklu betur en
ég þó ég kunni lítið eitt fyrir mér
á því sviði.
Raunar segir Örn, að hann vilji
ekki mála meira en hann gerir,
því ef hann máli svona lítið, þá
verði myndir hans óhjákvæmi-
lega langtum verðmætari.
En af því að við erum að tala
um píanó. — Það er margt líkt
með tónlist og myndlist að mínu
mati, til dæmis það, að það er svo
margt í þessum fræðum, sem ekki
er hægt að kenna. Sjáðu tón-
skáldin til dæmis: Það er engin
trygging fyrir því að sá hámennt-
aði semji betri tónverk en sá er
lítið kann, — menn verða að hafa
þetta í sér. Sama á við um mynd-
listina. Það er auðvitað hægt að
kenna ýmis undirstöðuatriði, svo
sem teikningu og meðferð lita, en
ég hef ekki trú á löngu myndlist-
arnámi, þetta verður að vera
fyrir hendi í viðkomandi manni,
ef árangur á að nást.
„Impressioniskur
natúralismi“
Abstrakt hefur aldrei höfðað
til nu'n, þó ég geti ekki sagt að ég
hafi neitt á móti slíkri list, ég fer
oft á slíkar sýningar, en ég er nú
aldrei lengi inni á þeim. — Ef þú
vilt setja mig undir einhvern
„isma“, þá hugsa ég að helst megi
kalla mig „impressioniskan nat-
úralista". — Já, landslagið á hug
minn allan í þessum efnum.