Morgunblaðið - 28.11.1981, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. NÓVEMBER 1981

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 85 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 5 kr. eintakið.
Heimatilbúið
hallæri
Aætlað verðmæti sjávarvöruframleiðslunnar 1981 er 5,4
milljarðar króna og hefur aukizt um 59% frá fyrra
ári. Þetta kom fram í ræðu Kristjáns Ragnarssonar, form-
anns LÍÚ, á aðalfundi samtakanna. Verðmætaaukningin,
mæld í íslenzkum krónum, skiptist þannig, að magn eykst
um 2,6%, erlendar verðhækkanir skila 3% hækkun en fall
nýkrónunnar gagnvart erlendri mynt 50,5% hækkun.
Ytri skilyrði sjávarútvegs hafa verið góð, að dómi form-
anns LIÚ, verðlag á helztu afuröum hagstætt og aflabrögð
góð. Gengi Bandaríkjadals miðað við helztu myntir heims
hefur hækkað verulega, sem reynzt hefur þjóðinni hag-
kvæmt, þar sem meirihluti útfluttra sjávarafurða er seld-
ur í dollurum en mestur hluti innflutnings greiddur í
Evrópumynt. Er talið, sagði formaður LÍÚ, að þessi geng-
isþróun hafi lækkað verðbólgu hér landi um 12 — 14% frá
því sem hún hefði ella orðið.
Þrátt fyrir þessi hagstæðu ytri skilyrði, sem að öllu
eðlilegu hefðu átt að leiða til verulegs hagnaðar í útvegi,
hefur rekstrarstaða útgerðarinnar verið mjög slæm. Að
mati Þjóðhagsstofnunar vóru rekstrarskilyrði eftir síð-
ustu fiskverðshækkun 12,4% halli á stærri togurum, 4,1%
halli á minni togurum, 0,9% hagnaður á bátum, sem ekki
stunda loðnu, — eða meðalhalli flotans 3,1% af tekjum.
Líkur benda til að afkoma loðnubáta í heild sé mun lakari
en annarrar útgerðar.
Samtök útvegsmanna hafa ávallt lagzt gegn millifærsl-
um og mismununum, en talið rétt, að jafna aðstöðu ein-
stakra greina með því að þær sem betur mega sín leggi í
Verðjöfnunarsjóð. Nú er hinsvegar svo komið að nær allar
deildir Verðjöfnunarsjóðs eru tómar. Síðastliðn 3 ár hafa
verið greiddar inn í sjóðinn 17,4 millj. kr. en út úr honum
232,9 millj. kr. Þessi óeðlilega þróun hefur átt sér stað, án
þess að um verulegt verðfall hafi verið að ræða, sagði
formaður LIU, enda hefur vísvitandi verið gengið á sjóð-
inn og honum eytt.
Kristján Ragnarsson sagði að fiskveiðistefnan hefði í
meginatriðum reynzt vel, en stjórnvaldsaðgerðir hafi
hinsvegar leitt til of mikils innflutnings skipa, of stórs
skipastóls, miðað við veiðiþol fiskistofnanna, sem vóru
fullnýttir. Afleiðing er sú að þorskveiðidögum þeirra
skipa, sem fyrir eru, fækkar stöðugt. Afleiðingin hlýtur að
segja til sín í lakari nýtingu og rekstrarafkomu veiðiflot-
ans. Ennfremur að setja mörk sín á tekjumöguleika sjó-
manna.
Fyrir fjórum árum var að frumkvæði LÍU stofnaður
aldurslagasjóður, sem hafði tekjur af iðgjöldum á skip, og
gera átti útgerðaraðilum kleift að hætta rekstri úreltra
skipa og vinna gegn fjárfestingu í gömlum skipum. Síðan
kom til úreldingarsjóður, sem fékk tekjur að hluta af
útflutningsgjaldi. Annar megintilgangur þessara sjóða
var að fækka fiskiskipum — og draga þann veg úr þeim
miklu veiðitakmörkunum, sem útgerðin býr við. Þesöi
markmið hafa verið gerð ómerk af stjórnvöldum með
óhóflegum innflutningi skipa. Svona vinnubrögð gera
okkur ókleift að halda þessu starfi áfram, sagði Kristján,
enda samþykkti aðalfundur LÍÚ tillögu um að leggja
skyldi niður aldurslaga- og úreldingarsjóð, þar sem þeir
hafi ekki þjónað þeim tilgangi, sem þeim var ætlað.
Ekki verður önnur niðurstaða dregin af ræðu Kristjáns
Ragnarssonar, formanns LÍU, á aðalfundi samtakanna, en
að vandi útvegsins sé að hluta til, svo ekki sé fastara að
orði kveðið, heimatilbúinn, og eigi rætur í stjórnvaldsað-
gerðum. Aflaaukning, erlendar verðhækkanir og hagstæð
gengisþróun, sem byggist á stöðu dollarans gagnvart Evr-
ópumynt, hafi hinsvegar komið í veg fyrir enn alvarlegri
áföll og enn verri stöðu rekstrargreina í sjávarútvegi.
Þetta þýðir í raun, að án utanaðkomandi ávinninga í þjóð-
arbúskapnum, hefði stjórnarstefnan leitt okkur í algjört
kreppuástand.
ATKVÆÐASEÐILL
i PRÓFKJÖRI SJÁLFSTÆÐÍSMANNA i REYKJAVÍK 29.-30. NÓVEMBER 1981
Albert Guðmundason, stórkaupmaður, Laufásvoyl 6ð
Andeni Hans«n, bfaðamaðúr, Dvertjabakka 22.
Anno K, Jónsdóttir, aðstoðoríyfjafríKóinðúr, Unyboltavogl 82.
Amf Bergur Elrlkason, fffimkveesmdaatjóH, Grioðsrvogi 74
Oavíð Oddason. frfimkv®máastjóri, tynghaga 5.
Elnar Hákonarson, listmálfiri, Vogaraeti t.
Erofi ftagnaradótiir, ímianhússafkítckt, Gfirófifttrœti 15,
Guðmundur Araawn, forítjóri. Fjarðarási 1.
Guðmundnr i. Oakaratwn. kaupmaður, Biörmaiandi 12.
Hiimfif Guðlaugftson. múrari, Háaiaitisbraut 18.
Huida Vaitýadóttir, bladamaður, Sdíh«ímum 5.
ingibjðfg Rfifnar, Mraðsdómsidgmaður, örúnafandi 3.
Jdna Grófi Sigurðafdóttir. akrifatofwmaður. Búiandi 28.
Júiíua Hafstfiir., framkv*mda»tjó*í. Engj»*ell 23
Koibeinn H. Páisson. sðiufulitrúi, Eyjabakke 24.
Magnú* L. Svelnaaon, formsður V. R., Galtastekk «.
Máihiidur Angantýsdóttir, ajúkraliði, Bústaðavegi 55.
Margrét S. Einaradóttir, ajúkraliði, Gnrðastrsjtí 47.
Mfifkús öm Antonason. ritstjórl, Kfurnmahóium 6.
Óíafur Haukur ólftlason. Iwknlr, Austurgerði f.
Páii Gfsiaaon, iwknir, Huldulandl ð.
Bagn«f Júiíusaon, skólastjófi, Háaleitísbraut 91.
Slgfíður Ásgeífftdóttir, hérfiðsdómsiögmaður, Fjðlniavcgi 16.
Sígurður Sigurðftfson. rttstjóri, ÆsuteiM 4.
SiswjiSn A. Pjetdsted. Brekku»elt 1.
Skafti Harðerson. vefaiunarmaður, Boðagranda 5.
Sveínn Björnsson. v#rkfrwðif>gur, Gfundarlandi 5.
Svfiinn 8|ómsson, kaupmsður, Leifagötu 27.
Vlihjálmur P Viihjéimsson. ffamkv«md**tjóri, Auaturbergi 12.
Þódr Lóruaaon, refverktaki, Hiíðargerði 1.
ATHUGIO: Kjósa sfcal fæst 8 frambjóftandur og flest 12. - Skal þaft gert
meó því að setja krossa f reitina fyrir framan nöfn frambjóðenda, sem
óskað ar að skipi endantegan framboðslista
_______________________________________FÆST 8 FLEST 12.______________________________________________
Sýnishorn af atkvædaseðli í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík vegna framboðslista til borgarstjórnar.
Prófkjör Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík á morgun og mánudag:
Kosið á fjórum stöðum
í borginni á morgun
PRÓFKJÖR um skipan fram-
boðslista Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík við borgarstjórn-
arkosningarnar vorið 1982 fer
fram á morgun, sunnudag, og
mánudag. Kosið verður á 4
kjörstöðum á sunnudaginn, en
á mánudag fer kosning aðeins
fram í Valhöll. Hér fara á eftir
leiðbeiningar fyrir þá sem vilja
taka þátt í prófkjörinu.
Atkvæðisrétt hafa allir fé-
lagsbundnir sjálfstæðis
menn í Reykjavík. Stuðn-
ingsmenn Sjálfstæðisflokks-
ins, sem ekki eru félags-
bundnir geta gengið í flokk-
inn fram að kjördegi. Á kjör-
degi getur kjósandi gerst
flokksbundinn verði hann
orðinn 20 ára 23. maí 1982.
Hafi kjósandi flutt til
Reykjavíkur eftir 1. desem-
ber 1980 þarf hann að fram-
vísa flutningsvottorði frá
Hagstofunni.
Borginni er skipt í 5 kjör-
hverfi:
1. kjörhverfi: Nes- og
Mela-, Vestur- og Miðbæjar-
og Austur- og Norðurmýr-
arhverfi. Öll byggð vestan
Snorrabrautar og einnig
byggð vestan Rauðarárstígs
að Miklubraut. Kjörstaður:
Hótel Saga, Átthagasalur.
2. kjörhverfi: Hlíða- og
Holta-, Laugarnes- og Lang-
holtshverfi. Öll byggð er af-
markast af 1. kjörhverfi í
vestur og suður. Öll byggð
vestan Kringlumýrarbrautar
og norðan Suðurlandsbraut-
ar. Kjörstaður: Valhöll, Háa-
leitisbraut 1, vestursalur 1.
hæð.
3. kjörhverfi: Háaleitis- og
Smáíbúða-, Bústaða- og
Fossvogshverfi. Hverfið af-
markast af Kringlumýrar-
braut í vestur og Suður-
landsbraut í norður. Kjör-
staður: Valhöll, Háaleitisbr-
aut 1, austursalur 1. hæð.
4. kjörhverfi: Árbæjar- og
Seláshverfi og byggð Reykja-
víkur norðan Elliðaáa. Kjör-
staður: Hraunbær 102 B,
suðurhlið.
5. kjörhverfi: Breið-
holtshverfin. Öll byggð í
Breiðholti. Kjörstaður:
Seljabraut 54, 2. hæð, hús
Kjöts og fisks.
Kjósa skal í því hverfi sem
búseta var í 1. desember
1980. Til að atkvæðaseðill
verði gildur, skal kjósa fæst
8 frambjóðendur og flest 12.
Skal það gert með því að
setja krossa fyrir framan
nöfn frambjóðenda.
Kjörstaðir verða opnir á
morgun kl. 10 til 20 og á
mánudag kl. 15 til 20 þegar
aðeins er kosið í Valhöll.
Athugasemdir við bráðabirgí
um breytingar á lögum um
Athuga.semdir við bráðabirgða-
ákvæói frumvarps að lögum um
breytingar á lögum um Hæstarétt ís-
lands.
1. Akvæði 61. gr. íslensku
stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 er
byggt á því að umboðsstarfalausir
dómendur skuli skipaðir til
óákveðins tíma. Fræðimenn sem
ritað hafa um 61. gr. íslensku
stjórnarskrárinnar eða sambæri-
legt ákvæði í dönsku stjórnar-
skránni eru í aðalatriðum sam-
mála um þessa skýringu (sbr. t.d.
Stjórnskipun íslands eftir Ólaf Jó-
hannesson, útg. 1955 í Reykjavík,
bls. 278-279, ný útg. 1978 í
Reykjavík bls. 276—279, Dansk
Statsforfatningsret eftir Poul
Andersen, útg. í Kaupmannahöfn
1954, bls. 158—159 og Dansk
Statsforfatningsret II, eftir Alf
Ross, útg. í Kaupmannahöfn 1960,
bls. 466-467.)
Efnisrökin að baki reglunni eru
mikilvægi þess að dómarar séu
sjálfstæðir og óháðir í störfum
sínum. Er leitast við að koma í veg
fyrir að framkvæmdavaldið geti
beitt dómara þrýstingi, en einniitt
slíkt ástand gæti skapast við það
að dómarar væru settir eða skip-
aðir til ákveðins tíma. Þetta á sér-
staklega við þegar atvik benda til
þess að áframhaldandi setning, að
fyrra tímabilinu loknu, sé ekki
útilokuð (sbr. t.d. fyrrgreint rit,
Dansk Statsforfatningsret II. bls.
466).
Ljóst er t.d. að erfitt væri að
fylgja fram banni 61. gr. íslensku
stjórnarskrárinnar við því að
víkja umboðsstarfalausum dóm-
ara úr embætti, nema með dómi,
ef almennt mætti setja eða skipa
dómara til tiltekins tíma. Þá er
einnig vandséð hvernig ákvæði
sömu greinar um að dómari skuli
ekki missa neins í af launum sín-
um þegar starfstíma lýkur, sam-
rýmist því fyrirkomulagi sem
frumvarpið gerir ráð fyrir.
2. Akvæði stjórnarskrárinnar
um sjálfstætt og óháð dómsvald
eru byggð á meginreglunni um
þrígreiningu ríkisvaldsins. 61. gr.
stjórnarskrárinnar er einungis
staðfesting á þeirri meginreglu að
því er dómara varðar. Af fram-
ansögðu leiðir að allar lagaheim-
ildir sem fela í sér skerðingu á því
réttaröryggi sem 61. gr. stjórn-
arskrárinnar veitir, verður að
rökstyðja sérstaklega ef þær eiga
að teljast hafa gildi. Því meira
sem frávikið er þeim mun ræki-
legri verður rökstuðningurinn að
vera.
3. I bráðabirgðaákvæði fyrr-
greinds frumvarps er gert ráð
fyrir því að dómarar séu settir í
nýjar „stöður". Þarna er því ekki
um sambærilegt tilvik að ræða og
um getur í 4. gr. 1. nr. 73/1975 en
þar er gert ráð fyrir að unnt sé að
setja dómara í tilteknu máli eða í
tiltekinn tíma sé um forföll reglu-
legs dómara að ræða eða leyfi frá
störfum um stundarsakir eða þeg-
ar sæti hans verður autt af öðrum
ástæðum. Umrædd lagagrein gerir
ráð fyrir því að dómari sé settur í
stað annars fasts dómara sem
hverfur frá störfum um stundar-
sakir. Munurinn er m.a. fólginn í
því að hinar nýju „stöður" gefa
auknar líkur um framlengingu
setningartímans.
Umræddri 4. gr. er fyrst og
fremst ætlað það hlutverk að
mæta vissum ófyrirséðum atburð-
um sem gera það að verkum að
hinn reglulegi dómari getur ekki
rækt starf sitt um stundarsakir.
Heimildinni ber að beita í hófi
skv. stjórnarskrárheimildum þeim