Morgunblaðið - 16.05.1982, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. MAÍ 1982
Myndvíddir Tryggva Ólafssonar
Bragi Ásgeirsson
Myndlistarmaðurinn Tryggvi
Olafsson, sem í meira en tvo ára-
tugi hefur verið búsettur í Kaup-
mannahöfn sýnir fram á kosn-
ingadag 46 málverk í Listmuna-
húsinu við Lækjargötu. Tryggvi,
sem hefur gert það gott í borg-
inni við sundið, heimsækir
gamla landið nokkuð reglulega
og er þá iðulega með sýningu í
malnum. Þetta er til eftirbreytni
fyrir þá sem haslað hafa sér völl
erlendis því að harla lítið fáum
við að sjá af verkum sumra
þeirra og þá mjög óreglulega.
Hér áður sýndi Tryggvi
Ólafsson einvörðungu í SUM-
galleríinu meðan það var og hét
en nú hefur hann tekið ástfóstri
við hin vistlegu húskynni List-
munahússins. Sýningarsalurinn
er að öllu samanlögðu þannig
innréttaður sem best gerist er-
lendis og þannig séð á heims-
mælikvarða.
Fyrir tveimur árum sýndi
Tryggvi á sama stað og mun
mörgum sú sýning minnisstæð
því að myndheimur Tryggva
stingur mjög í stúf við það sem
menn eiga að venjast hérlendis.
Og þó eru myndtákn hans í
hæsta máta íslenzk ekki síður en
alþjóðleg sem sýnir það, að
margur íslenzkur myndlistar-
maðurinn leitar langt yfir
skammt þegar landslaginu
sleppir.
List Tryggva lýsir danski
listgagnrýnandinn Pierre Lú-
becker í þessa veru: „T.Ó. sýnir
okkur fléttur nútímaumferðar,
hinar þungu þotur, sem hefja sig
til himins, gagnstætt flugdrek-
um æskuáranna, sem voru búnir
til úr pappírsörk. Þeir hafa ein-
mitt magalent á gólfinu. í mynd-
um T.Ó. höfum við séð strand-
ferðaskipið mæta opnum vík-
ingaskipum, séð hvernig stein-
súlur Ggyptalands hallast inn á
myndflötinn, yfir krossi hins
krossfesta eða yfir til krossins
án Krists. Hann hefur lævíslega
fært sér í nyt hinn ómissandi
grip á verkstæðum listamanna
öldum saman, hinn þolinmóða
trémann með allar kúlurnar í út-
limunum. Hann notar mótmenn-
ið til að lýsa því hvernig fögur
nakin módel verða andlag þess
sem hann fer á fjörur við. Hann
hefur málað borgir með yfirvof-
andi eldglóandi fjöllum og
hrauni sem baksvið fyrir mann-
eskjur, sem elskast eða sem
hrifsa táknin upp úr öskju töfra-
mannsins. Sér hann listamann-
inn fyrir sér sem töframann?
Hvað sem öðru líður veit hann
hvernig nota skal margræða
hluti í þjónustu þverstæðunnar."
Þetta er gild skilgreining á
myndheimi Tryggva en einnig
mætti nálgast hann frá öðrum
hliðum og með nýjum óvæntum
uppgötvunum. Tryggvi blandar
öllu mögulegu saman úr hlut-
veruleikanum í kringum nútíma-
manninn og bætir við gömlum
minnum úr bernzku sinni. Hann
er þannig mjög virkur frásegj-
andi þess, sem hann upplifir og
Myndlíst
hefur upplifað og þannig séð er
hann trúr upplagi sínu og
bernskuslóðum á Norðfirði.
Hann er eini listamaðurinn, sem
ég þekki, sem gengur jafnan með
sjómannahníf, snæri og annað
smálegt í vösum sínum svo sem
ungir drengir gera að jafnaði í
sjávarþorpum. En sannast sagna
koma þessir ómissandi hlutir sér
vel þegar á þarf að halda hvort
heldur sem menn eru staddir á
Patreksfirði eða í París ...
Á sýningu Tryggva taldi ég
upp eitthvað á milli 30—40 tákn,
sem hann notar að staðaldri og
virkjar á margvíslegan hátt inn í
víddir myndflatarins. Hann er
þar á línu með alþjóðlegum
poppmálurum en hér fer honum
líkt og fleirum, sem hafa orðið
fyrir áhrifum af þeim, að hann
hugsar meira í litnum og er
þannig séð meiri málari.
Sýning Tryggva í Listmuna-
húsinu er um margt svipuð
þeirri er hann hélt fyrir tveimur
árum, hér eru engar stökkbreyt-
ingar á ferð heldur hæg og
markviss þróun. Listamaðurinn
virðist þannig hafa komizt að
þeirri niðurstöðu, að þessi
vinnubrögð henti honum bezt og
hér getur maður verið honum
sammála, því að liturinn hefur
öðlazt meiri fyllingu á þessum
tveim árum. Það eitt er mikils-
verður áfangi á ferli hvers ein-
asta málara.
Islenzkur almenningur hefur
tekið Tryggva vel, sem sýnir að
það er fleira en iandslag sem
höfðar til hans t.d. hinn nakti
íslenzki veruleiki, bátur í nausti,
leggur og skel, fugl, fiskur, bíll
og munúðarfullt ómissandi hold
„starfskraftsins" til uppfyllingar
og heimspekilegra hugleið-
inga...
Bragi Ásgeirsson
Tveir í Ný-
listasaíhinu
Tveir ungir fremjendur gjörn-
inga og áhangendur hvers konar
hugmyndafræðilegra tiltekta á
listasviði tróðu upp í húsa-
kynnum Nýlistasafnsins að
Vatnsstig 3 föstudaginn 7. maí.
Gerendurnir, þeir Halldór Ás-
geirsson og Hannes Lárusson
sýna svo árangurinn af þeirri
andlegu og verklegu uppljóman
sinni er þar fór fram út þessa
viku.
Mest eru þetta verk, sem ungu
mennirnir ætla ekki langlífi
nema þá í hugarfóstrum ákafra
aðdáenda þessarar listastefnu,
því að þau eru máluð á gólf og
veggi mörg hver og dæmd til
eyðileggingar að sýningunni lok-
inni.
Myndir Halldórs Ásgeirssonar
eru nokkuð nýbylgjulegar í mál-
unarmáta og virka í heild sem
umhverfislist (environments)
með artistísku yfirbragði. Þá
hanga þarna einnig uppi á vegg
nokkrar rissmyndir, sem hann
gerði með bundið fyrir augu.
Þær gefa ekki í skyn mikla
ósjálfráða tilfinningu til tján-
ingar í línum og eru undarlega
líflausar. Hér getur lítið barn
gert mikil kraftaverk en sjálf-
sagt er þetta stórum æðri list en
svo að uppruninn skipti ein-
hverju máli svo og línurit lík-
ama, hjarta og sálar.
Framlag Hannesar Lárusson-
ar hefst strax og gengið er inn í
innri sal með langri laufgaðri
línu er hlykkjast um gólfið og
upp vegg þar sem getur að líta
nakta konu í blóðrauðum lit er
munúðarfull opinberar skaut
sitt.
Þá er þarna á öðrum vegg röð
ljósmynda er ber heitið „From
Possible Why“ og sjáum við þar
listamanninn í ýmsum hug-
myndafræðilegum stellingum
ásamt lagskonu sinni eða aðstoð-
arstarfskrafti. Hið náttúrlega
virðist þó á tveim myndum bera
huglæga heimspeki ofurliði, þó
ég fortaki ekki, að holdsins lysti-
semdir geti verið með mjög
rismiklu hugmyndafræðilegu
ívafi. Líklega tengist það mynd-
inni á veggnum að starfskraftur-
inn opinberar lystilega sköp sín
á annarri þessara mynda en á
hinni rís höfundi gjörningsins
allmyndarlega hold. Að sjálf-
sögðu hlýtur þetta að vera mikil
list og ekki sett fram í svo au-
virðilegum tilgangi sem að vekja
athygli og umtal. Þó virtust þeir
fáu er litu inn á meðan ég var
Nafn Keflvíkings Þorsteins
Eggertssonar mun koma ýmsum
kunnuglega fyrir sjónir því að
maðurinn hefur verið viðriðinn
margt um dagana. Unnið að
myndlist, hannað auglýsingar og
að auki samið texta við lög.
Hann mun hafa haldið tvær
einkasýningar í Keflavík og tek-
ið þátt í fjölda samsýninga hér
heima og erlendis.
Þorsteinn er nú kominn fram
með sína fyrstu einkasýningu í
höfuðborginni og er hún til húsa
í Gallerí Lækjartorg til 15. maí.
Á sýningunni, sem að hluta til er
yfirlitssýning, kennir æði
margra grasa og í heild er sýn-
ingin þannig í hæsta máta
ósamstæð. Fram kemur, að
Þorsteinn Eggertsson á til
óbeislað hugmyndaflug er sækir
í margar áttir án þess að marka
þarna aðallega hafa áhuga á að
meðtaka hugljómun við að berja
þessar dulmögnuðu staðreyndir
augum.
neina eiginlega meginstefnu. Á
einum stað er tækni hans næsta
barnalega klaufsk án þess að
Dregið saman í hnotskurn
varð ég ekki fyrir tiltakanlegum
áhrifum á sýningu tvímenning-
anna enda hef ég séð glás af
hafa yfirbragð þess sköpunar-
krafts, sem einkennir yngstu
kynslóðina. Á öðrum stað kemur
aftur á móti fram furðu þróuð
tækni eins og t.d. í myndinni
„Prúðuleikararnir/ Brjóstsyk-
ursandlit. Hér koma fram svo
miklar andstæður, að skoðand-
inn stendur gáttaður frammi
fyrir þeim og spyr sjálfan sig
þeirrar spurningar hvar gerand-
inn sé eiginlega sjálfur í öllu
þessu. Þetta sama á nefnilega
einnig við abstrakt-myndirnar á
sýningunni, sem manni fellur
allvel við en svo kemur ein lítil
er ber af þeim öllum að upplifun
og sterkum málunarmáta, sú ber
einmitt nafnið „Lognið á undan
storminum".
Með hnitmiðaðri vinnubrögð-
um gæti Þorsteinn vafalítið náð
mun lengra og t.d. hefði hann
mátt þaulvinna snjallar hug-
samskonar hlutum og í mjög
mörgum tilvikum stórum ris-
meiri.
Bragi Ásgeirsson
myndir, svo sem kom fram í
myndunum „Dynjandi sex“ og
„Cavaleria Rusticana". Til við-
bótar þessu kemur svo fram angi
nýlistar í myndinni „History re-
peats itself/ Sagan endurtekur
sig“.
— Að manni læðist ósjálfrátt
sá grunur, að Þorsteinn hafi
máski of dreift áhugasvið og
flýti sér full hratt á milli þeirra.
En hvað um það, þá kemur fram
á þessari sýningu, að þessi mað-
ur er gæddur myndrænni gáfu
en svo er annað mál hvernig
hann virkjar þessa gáfu sína og
hér er ég ekki með á nótum.
Væri næsta fróðlegt að sjá frá
hendi Þorsteins Eggertssonar
sýningu þar sem hann afmarkar
sér ákveðið þema og vinnur það í
botn ...
Bragi Ásgeirsson
„Logniö á undan storminum“