Morgunblaðið - 30.05.1982, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. MAÍ 1982
Borgarstjórnarkosningarnar í Reykjavík:
Fylgi Sjálfstæðisflokks-
ins svipað og vorið 1962
Alþýðubandalagið með minna fylgi en Sósialistaflokkurinn hlaut nokkru sinni
FYLGI það er SjálfsUeðisflokkur-
inn hlaut í borgarstjórnarkosning-
unura á laugardaginn, er með því
mesta, sem flokkurinn hefur feng-
ið frá stofnun hans árið 1929.
Flokkurinn hafði hreinan meiri-
hluta i bsjarstjórn og síðar borgar-
stjórn Reykjavíkur, samfleytt frá
stofnun flokksins og til vorsins
1978, og nú hefur hann endur-
heimt meirihlutann á ný. Er fylgi
ftokksins nú mjög svipað því sem
þar var í kosningunum 1930, 1938
og 1962, en heldur minna en það
hefur mest verið, árin 1958 og
1974.
Fylgi Alþýðuflokksins á þessu
sama tímabili, hefur aðeins einu
sinni verið minna en það er nú,
en það var vorið 1974, er flokkur-
inn bauð fram í bandalagi við
Samtök frjálslyndra og vinstri
manna. Mest var fylgi Alþýðu-
flokksins í sameiginlegu fram-
boði með kommúnistaflokknum
1938, heldur meira en sjálfstætt
framboð Alþýðuflokksins hlaut
1930.
Framsóknarflokkurinn fær nú
svipað fylgi og hann hafði í
kosningunum 1978 og 1958, en í
kosningunum 1962, og þó einkum
1966,1970 og 1974, hafði flokkur-
inn mun meira fylgi.
Alþýðubandalagið fær nú
minna fylgi en Sósíalistaflokk-
urinn hlaut nokkru sinni, en þó
er ekki mikill munur á fylgi Al-
þýðubandalagsins nú og fylgi
Sósíalistaflokksins árið 1954, eða
aðeins 0,32% minna að þessu
sinni. Alþýðubandalagið er hins
vegar með um 10% minna fylgi
nú en það hefur mest verið hjá
Sósíalistaflokknum og Alþýðu-
bandalaginu, sem var árin 1946
og 1978.
Sem fyrr segir hélt Sjálfstæð-
isflokkurinn meirihluta sínum
samfleytt frá stofnun hans 1929
til vorsins 1978, en oft munaði þó
mjóu. 1934 munaði til dæmis 101
atkvæði á 8. manni Sjálfstæðis-
flokksins og 6. manni Alþýðu-
flokksins. Arið 1942 munaði svo
114 atkvæðum á 8. manni flokks-
ins og 4. manni Alþýðuflokksins.
Árið 1%6 munaði aðeins 128 at-
kvæðum á 8. manni Sjálfstæðis-
flokksins og 3. manni Framsókn-
arflokksins, og 1978, er meiri-
hlutinn féll, munaði aðeins 58
atkvæðum á 8. manni sjálfstæð-
ismanna og 5. manni Alþýðu-
bandalagsins. Þar til nú hafa
borgarfulltrúar í Reykjavík ver-
ið 15, en fjölgaði að þessu sinni í
21. Hefði verið kosið eftir fyrra
fyrirkomulagi nú, hefðu sjálf-
stæðismenn fengið 9 menn
kjörna af 15, í stað 12 af 21.
Á meðfylgjandi töflu sést fylgi
flokkanna við kosningar til bæj-
arstjórnar og síðar borgar-
stjórnar í Reykjavík frá 1930 til
1982, í hundraðshlutum. Þar sést
meðal annars, að fylgi flokkanna
hefur verið breytilegt frá einum
kosningum til annarra. Alþýðu-
flokkurinn er þó þarna nokkur
undantekning, en þar minnkaði
fylgið jafn og þétt til ársins 1978,
er það jókst nokkuð á ný. Taflan
skýrir sig annars sjálf, og þarfn-
ast ekki nánari útskýringa.
Sjálfstæðismenn hlutu
45,2% greiddra atkvæða
Eins og fram hefur komlð ( fréttum hlaut Sjálfatœöisflokkurinn
45,2% greiddra atkvssöa é þeim stööum, þar sem þegar hefur veriö
kosiö ( bæjar- og sveitarstjórnir nú. Enn hefur ekki veriö kosiö (
hreppum landsins.
Ef reiknað er meö sömu dreifingu atkvæöa í hreppunum, kemur í Ijós
aö frá síöustu alþingiskosningum, i desember 1979, hefur Sjálfstæöis-
flokkurinn bætt verulega viö sig. Nú hlaut hann 45,2% atkvæöa en 1979
hlaut hann 34,5%. Aukningin er því um 31%.
Ef litiö er á kjörfylgi allra flokkanna í þremur siöustu alþinglskosning-
um og bæjar- og sveitarstjórnarkosningunum nú, lítur dæmiö þannig ú Ár 1974 1978 1979 1982
Sjélfstæöisflokkur 42,7% 32,7% 34,5% 45,2%
Framsóknarflokkur 24,9% 16,9% 24,9% 16,2%
Alþýöubandaiag 18,3% 22,9% 19,7% 17,5%
Alþýðuflokkur 9,1% 22,0% 17,2% 11,9%
1930 1934 1938 1942 1946 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982
Sjálfstæðisflokkur 53,45 49,32 54,73 46,67 50,69 50,79 49,49 57,73 52,85 48,55 47,74 57,76 47,5o 52,53
Alþýöuflokkur 34,53 32,74 21,96 16,93 14,31 13,52 8,24 10,89 14,57 10,51 13,5o ö,o1
Framsóknarflokkur 12,02 7,11 7,98 5,60 6,92 8,39 7,34 9,45 12,95 17,22 17,24 16,36 9,4 9,52
Kommúnistaflokkurinn 8,03
Sósíalistaflokkurinn 23,77 29,75 26,52 19,32
Alpýöubandalagiö 19,31 16,18 19,67 16,37 16,23 29,8o 19,oo
Alþýöufl. og Kommúnistafl. 35,76
Aloýöufl. og Samtök f. og v. 6,5o
Kvennaframooóió 10,94
Guöný Guömundadóttir.
Helga Ingólfsdóttir
Tónleikar
1 Bústaða-
kirkju
GUÐNÝ Guðmundsdóttir og Helga
Ingólfsdóttir halda tónleika í Bú-
staðakirkju á mánudagskvöldið
klukkan 20.30. Á efnisskránni verða
fimm sónötur fyrir fiðlu og sembal
og hafa tvö verkanna aldrei verið
leikin hér á landi fyrr, en þau eru
eftir Georg Muffat og Heinrich Ign-
az Franz Biber.
í frétt frá listamönnunum segir,
að tónskáld þessi hafi verið sam-
tímamenn og báðir starfað í
Salzburg á seinni hluta 17ndu ald-
ar.
Önnur verk á efnisskránni verða
eitt eftir Mozart og samdi hann
það aðeins átta ára og tvær sónöt-
ur fyrir fiðlu og sembal eftir Bach.
Maðurinn með sólhlífina
Hver er þessi maöur sem gengur
um strandir Sri-Lanka meö sólhlíf
og veltir fyrir sér undarlegum fyrir-
bærum þessa heims og annars?
Hvers vegna er hann svona forvit-
inn? Er þessi frægi rithöfundur,
sem fyrstum manna datt í hug aö
nota gervihnetti til fjarskipta, eitt-
hvaö frábrugöinn öörum. Svariö er
neikvætt.
Arthur C. Clarke er fæddur áriö
1917 í Somerset í Englandi. Áhug-
inn fyrir visindaskáldsögum og
framtíöarsýnum vaknaöi snemma í
brjósti hans. Sem dæmi um vís-
indaáhuga hans nægir aö vitna í
þaö sem hann segir sjálfur: „Þegar
ég var svo sem 10 ára hannaöi ég
lítinn sjónauka úr pappírsrúllu og
tveim linsum og eyddi mörgum
nóttum í aö kortleggja tungliö
þangaö til ég var kunnugri þar held-
ur en í kringum heimabæinn minn.“
Fjórtán ára aö aldri tók hann vís-
indasagnasóttina svokölluöu. Hann
safnaði vísindasagnatímaritum í
tugatali, öllum sem hann gat náö í.
A sextánda ári hóf hann aö skrifa
sínar fyrstu vísindaskáldsögur fyrir
skólablöö. begar hann flutti til
London uppgötvaöi hann svo hinn
breska heim vísindaskáldsagna.
Hann tók aö skrifa fyrir vísinda-
sagnatímarit og seldi þangaö sínar
fyrstu greinar um geimflug.
Þegar hann var í flughernum
kynntist hann fyrst ratsjánni.
Reynsla hans þar kemur fram í
mörgum sögum hans og gaf honum
ómetanlega innsýn í heim vísind-
anna. Eftir stríöiö tók hann aö selja
til Bandaríkjanna vísindaskáldsögur
og fræðigreinar um geimflug. Hon-
um buöust einnig störf sem héldu
honum í sífelldu sambandi viö vís-
indalegar nýjungar.
„1950 var fyrsta bókin mín gefin
út,“ segir Clarke. „Flug milli reiki-
stjarna hét hún og náöi svo miklum
vínsældum þrátt fyrir þaö hve sér-
hæfð hún var, að ég var beöinn um
aö skrifa aöra bók fyrir almenning.
Þaö var Könnun geimsins." Siöan
hafa aörar bækur fylgt í kjölfariö,
bæöi visindaskáldsögur og heim-
ildabækur.
„Eins og stendur," heldur Clarke
áfram, „er ég aö nálgast fimmtug-
ustu bókina mína.“
Hann kveðst einkum hafa tvö
markmiö í svipinn:
„Ég ætla aö fara til tunglsins
þegar feröamannaþjónustan hefst,
og ég vona (en býst ekki viö) aö ég
fari til Mars.“
2001: A Space Oddyssey, sem
kalla mætti „Geimhrakningar áriö
2001“, er eitt af frægari verkum
Clarkes. Söguþráöurinn er byggöur
á smásögu eftir hann. Segir þar frá
ferö til Júpíters, en svo óheppilega
vill til, aö á leiöinni gerir skipstölvan
uppreisn meö þeim afleiöingum aö
annar geimfaranna lætur lífiö. Hinn
aftur á móti heldur niöur til Júpít-
ers, en þar er ekki allt meö felldu og
ýmislegt dularfullt kemur fyrir. I
sögunni er ímyndunaraflinu gefinn
laus taumur, en oftast innan rök-
fræöilegra og vísindalegra marka.
Stanley Kubrick leikstýröi sam-
nefndri kvikmynd. Þaö var fyrst og
fremst samvinna þeirra tveggja
sem geröi árangurinn jafn stór-
fenglegan og raun ber vitni, enda
markaöi verkiö tímamót í sögu
kvikmyndanna. Tæknibrögö voru
fyrsta flokks og hafa þau enn ekki
veriö betrumbætt, jafnvel ekki í
myndum á borö viö Star Trek og
Star Wars. Samtenging tónlistar og
lita þótti einnig afbragö.
Arthur C. Clarke hefur nú skrifaö
bók byggöa á sjónvarpsþáttunum
„Furöur veraldar" og ber hún nafnið
„Arthur C. Clarke's Mysterious
World.
Arthur C.
Clarke