Morgunblaðið - 30.05.1982, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. MAÍ1982
Umsjón: Séra Karl Sigurbjörnsson
Séra AuÖur Eir Vilhjálmsdóttir
A ÍJ DROTTINSDEGI
heilags anda
Hátíð
Hvítasunna
Post. 2, 1-11
Hvítasunna er hátíð andans,
og stofndagur kristinnar
kirkju. Hvítasunnan er hátíð
sem rifjar upp atburði í Jerú-
salem fyrir hartnær 2000 ár-
um, þegar huglausir læri-
sveinar hins krossfesta Jesú
frá Nasaret komu fram sem
djarfir vottar þess, að hann
væri upprisinn frá dauðum,
frelsari heimsins frá synd og
dauða og öllu valdi hins illa.
Síðan hefur sá vitnisburður
ekki þagnað. Af því að kynslóð
eftir kynslóð hefur fundið
áhrif anda hans í lífi sínu.
Tilvera kirkjunnar í þessum
heimi er kraftaverk, máttar-
verk heilags anda. Hversu
grannt sem er skoðað í félags-
fræði, stjórnmálafræði, sögu
og heimspeki, þá finnst engin
eðlileg skýring á fyrirbærinu
kristin kirkja. Þrátt fyrir allar
ofsóknir, bál og brand, þrátt
fyrir alla svikula þjóna, lélega
presta,. andsnúinn tíðaranda,
þá hefur hún lifað. Oft hafa
óvinir hennar hrósað sigri yfir
henni, en hún hefur risið upp á
ný. Margefld eftir hverja raun.
Við sjáum það nú á dögum
austan járntjalds, eftir meira
en hálfrar aldar blóðugar
ofsóknir í Sovétríkjunum er
kristin kirkja enn lifandi. Það
er ekkert nema kraftaverk. En
við þurfum ekki að líta svo
langt. Trúin á Jesúm Krist,
kærleikurinn til hans, allt það
undursamlega líf, sem sprett-
ur af þeirri trú og kærleika,
allt það er stórkostlegt og und-
ursamlegt kraftaverk. Þegar
við mætum vitnisburðinum
um hinn lifandi frelsara og
skynjum áhrif anda hans í lífi
og verkum dauðlegra manna,
þá skynjum við eitthvað af
undri hvítasunnunnar. Hvíta-
sunnan beinir sjónum okkar
til hins lifandi frelsara og seg-
ir: Hann er enn að verki í anda
sínum og kallar menn til lífs-
ins með sér. Orð hans verður
ekki fjötrað, honum er ekkert
ómáttugt. Tími hans er enn
ekki liðinn og tími kirkju hans
er ekki liðinn, því hún er, við
erum, líkami hans, verkfæri
hans til að bera ávexti anda
hans í lífi og verkum.
Gleðilega hvítasunnu í Jesú
nafni.
TOYOTA
lyftari — Hagkvæmni á vinnustað
3FD25 TOYOTA LYFTARI
2'/2 tonna lyftigeta.
Díseldrifinn.
Snúningsgaffall 360°.
Tvöföld dekk aö framan.
Hreinsibúnaður á
gasútblæstri.
Vinnuljós.
Opiö mastur bætir útsýni
og eykur vinnuöryggi.
Til afgreiöslu strax.
TOYOTA

LYFTARAR
TOYOTA
P. SAMÚELSSON & CO. HF.
UMBOÐIÐ
NÝBÝLAVEGI 8
KÓPAVOGI
SÍMI44144
UMBOÐIÐ A AKUREYRI BLAFELL S/F ÓSEYRI 5A — SlMI 96-21090
Dr. Einar Sigurbjörnason
Lúterska rósin.
(Mynd á bls. 87 í bókinni.)
Guðsþjónustan merkir tvennt.
Þjónusta við Guð, þar sem Guði er
þjónað í daglegu lífi á heimili,
vinnustað o.s.frv. Hin merkingin
er að Guð þjóni okkur með því að
veita gjafir sínar til að styrkja
okkur í þjónustunni við sig og þær
gjafir eru orðið og altarissakra-
mentið. Þetta tvennt er uppistaða
þeirrar kirkjulegu athafnar, sem
við nefnum guðsþjónustu en er
kannski réttara að nefna messu af
því að guðsþjónustan fer fram í
öllu lífinu. Þar fer fram gjöf,
veizla, veiting himneskra efna og
það ákvarðar form guðsþjónust-
unnar í stærstum dráttum. Við
játum okkur óverðug gjafa hans,
lofum hann fyrir náð hans, hlýð-
um á orð hans og tökum á móti
fyrirgefningu syndanna í altaris-
göngunni.
hluta sakramentunum. Þetta emb-
ætti stofnaði Kristur er hann
sendi postula sína.
Hver var skilningur Lúters á
gubsþjónustunni?
Vitum við ekki öll allt
um lúterska kirkju?
Langflestir Islendingar tilheyra
hinni evangelísku lútersku kirkju.
Er það þá ekki barnalegt að spyrja
hver þessi kirkja sé? Hljóta ekki
allir, sem tilheyra henni að vita
það? Ég er ekki viss um það og
þess vegna geng ég á fund dr. Ein-
ars Sigurbjörnssonar prófessors í
trúfræði við Háskóla íslands og
ber upp spurninguna.
— Evangelísk lútersk kirkja er,
eins og nafnið bendir til, kirkju-
deild, sem hefur fagnaðarerindið
(evangelium) að grundvelli. Fagn-
aðarerindið er höfuðerindi Biblí-
unnar og telur lútersk kirkja að
fimm trúarjátningar gefi vísbend-
ingu um það hvernig Biblíuna
skuli túlka. Þessar játningar eru
Postullega trúarjátningin, Níkeu-
játningin og Aþanasíusarjátning-
in. Þessar þrjár játningar eru frá
tíma frumkirkjunnar og viður-
kenndar líka af rómversku kirkj-
unni. Rómverska kirkjan hefur
dregið ákveðnar ályktanir af þess-
um játningum og hinni kirkjulegu
hefð gegnum aldirnar, einkum
varðandi páfavaldið. Þeim álykt-
unum mótmæltu lúterskir menn
og kjarni mótmælanna var dreg-
inn saman í Ágsborgarjátninguna
1530. í þeirri játningu setur lút-
ersk kirkja fram á hvern hátt hún
skilur hinar frumkirkjulegu játn-
ingar. Fimmta játningarritið er
Fræði Lúters hin minni. Við ját-
um trú á þríeinan Guð ásamt róm-
versku kirkjunni og holdtekju
guðssonarins til hjálpræðis og að í
gegnum prédikun og sakramentin
veiti Guð gjöfum sínum til manna.
Þetta eru náðarmeðölin.
Fólk í kirkju okkar er ekki á eitt
sátt um nauösyn þess aö haldafast
viö játningar kirkjunnar. Hvaö
segir þú um þaö?
Tjáning trúarinnar tekur á sig
mjög einstaklingsbundinn blæ.
Trúin er ekki það að játast kenni-
setningu heldur að eiga lifandi,
persónulegt samband við Jesúm
Krist. Höfuðatriði trúarinnar er
afstaðan til hans sem frelsara og
út af fyrir sig geta ýmsar túlkanir
gengið í ljósi þeirrar afstöðu en
aðrar ekki. Við leggjum áherzlu á
að söfnuðurinn sé aðili að þessu en
ekki bara embættismenn. Þetta er
lífsspursmál, sem hver verður að
gera upp við sig af því að enginn
trúir fyrir annan.
Viltu útskýra hvaö Lúter átti
viö meö hinum almenna prest-
dómi?
í skírninni eru menn vígðir
prestar í þeirri merkingu að eiga
öruggan aðgang að Guði. Lúter
segir: „Að vera prestur er að
ganga fram fyrir Guð og biðja
fyrir öðrum.“ Þetta tilheyrir öll-
um skírðum kristnum mönnum.
Embættið er réttnefnt prédikun-
arembætti, hlutverk þess er að
prédika fagnaðarerindið og út-
Áleit Lúter það nauösyrdegt aö
hafa guðsþjónustuformib alls staö-
ar hið sama?
Lúter lagði upp úr því að það
væri ekki hægt að skylda söfnuð-
ina til að hafa formið alls staðar
eins. Hann gagnrýndi Rómarvald-
ið, réðst einkum á það að páfi
hafði skipað fyrir athafnir, sem
stóðu í mótsögn við fagnaðarer-
indið. Þetta tengist kenningunni
um trú og verk. Trúin er að
treysta Guði og ganga með hon-
um, beygja sig undir boð hans og
vinna þau verk, sem Guð býður.
Góðu verkin um daga hans voru
túlkuð sem sérstakar andlegar
iðkanir, sem öllum mönnum var
ekki fært að sinna, föstur, píla-
grímsferðir, bænahald með sér-
stökum hætti o.s.frv. Messan um
daga Lúters var skilin sem fórn-
arathöfn prests, án tillits til þess
hvort fólk var viðstatt eða ekki.
Fólk kom í kirkjur til að fram-
kvæma sérstaka siði eða njóta
fagurrar sýningar. Lúter lagði
áherzlu á að söfnuðurinn sjálfur
messaði, kæmi saman til að ákalla
og lofa, hlýða og neyta og þá
hreinsaði hann messuform róm-
versku kirkjunnar af siðum, sem
hann áleit standa gegn fagnaðar-
erindinu. Fyrst og fremst skyldi
hún flutt á máli, sem fólkið kynni
og skildi og í öðru lagi var útrýmt
öllu, sem minnti á fórnarskilning-
inn og dregin fram áherzla á sam-
félagið.
Mér virbist að þaö, sem helzt
beri á milli lútersku kirkjunnar og
sumra annarra mótmœlendasafn-
aöa, sem starfa á íslandi, sé af-
staöan til skímarinnar. Hvers
vegna hefur lúterska kirkjan
bamaskím?
Við trúum því að í skírninni
veitist mönnum náð frá Guði en sú
náð veitist einnig börnum þar sem
aðstæður eru til, það er þar sem er
kristið umhverfi, en það eru að-
eins kristnir foreldrar, sem skíra
börn. Fullorðinsskírn er aðalatriði
á kristniboðsakrinum en um leið
og söfnuður er orðinn til, sem lifir
af fagnaðarerindinu, er rétt að
telja alla til hans, líka börn.