Morgunblaðið - 24.11.1982, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. NÓVEMBER 1982
37
Ekkert er verra
en góðar dísir
Leíklist
Jóhann Hjálmarsson
Dórótea (Guðný María Jónsdóttir), Tótó (Guðrún Björg Elíasdóttir) og
Ljósm. Morgunblatains KÖE
Leikfélag Mosfellssveitar:
Galdrakarlinn I Oz.
Barnaleikrit eftir sögu L. Frank
Gaum.
Leikgerð: John Harryson.
Sönglög: Harold Arlen, Carl Billieh
og Guðlaug Kristófersdóttir.
Þýðandi: Hulda Valtýsdóttir.
Þýðandi og höfundur söngtexta:
Kristján frá Ujúpalæk.
Leikstjóri: Sigríður Þorvaldsdóttir.
Leikmynd: Fanney Valgarðsdóttir.
Lýsing: Kristinn Daníelsson.
Dansatriði: Sigríður Þorvaldsdótt-
ir.
Tónlist: Carl Billich og fleiri.
Galdrakarlinn í Oz er eitt
þessara dæmigerðu barnaleik-
rita sem virðast alls staðar og
alltaf njóta vinsælda. Það var
sýnt í Þjóðleikhúsinu veturinn
1966-67.
Leikfélag Mosfellssveitar get-1
ur að vonum ekki keppt við Þjóð-
leikhúsið, en engu að síður finnst
mér sýningin takast furðu vel(
miðað við erfiðar aðstæður í
Hlégarði. Það er ekki síst að
þakka öruggri leikstjórn Sigríð-
ar Þorvaldsdóttur, fallegri leik-
mynd Fanneyjar Valgarðsdóttur
og góðri lýsingu Kristins Daní-
elssonar. Tæknileg hlið sýn-
ingarinnar var áberandi vel af
hendi leyst, en þar koma margir
við sögu, fleiri en hér verða
nefndir.
Galdrakarlinn í Oz er einkum
við hæfi yngstu barnanna,
þeirra sem enn geta undrast.
Efnið er látlaust ævintýri um
stelpuna Dóróteu sem sofnar
ásamt hundi sínum Tótó og
dreymir að hún lendir í gjörn-
ingaveðri og ratar ekki aftur
heim. Þetta er auðvitað að kenna
vondri konu sem í draumum
breytist í norn. Það er hún sem
er látin segja: Ekkert er verra en
góðar dísir. En góða dísin kemur
stelpu og hundi til hjálpar. Hún
getur þó ekki vísað þeim leiðina
heim, heldur segir hún þeim að
leita aðstoðar Galdrakarlsins í
Oz. Á leiðinni til Galdrakarlsins
hitta þau Dórótea og Tóto fugla-
hræðu, pjáturkarl og ljón. Þetta
tríó slæst í för með þeim því að
ætlunin er að fá Galdrakarlinn
til að útvega fuglahræðunni
heila, pjáturkarlinum hjarta og
gera ragt ljónið hugrakkt. Allt
fer að sjálfsögðu vel að lokum
eftir hæfilega erfiðleika.
Til þess að gaman sé að horfa
á ævintýraleikrit af þessu tagi
þarf snjalla eða að minnsta kosti
áhugasama leikara til að gæða
sýninguna lífi. Hlutverk Dóróteu
er í höndum Guðnýjar Mariu
Jónsdóttur sem ekki er sviðsvön
en hefur ýmislegt til að bera sem
skilar hlutverkinu heilu í höfn.
Hún hefur til dæmis skýra fram-
sögn og æskulegan þokka. Það
reynir að vísu ekki mikið á Guð-
rúnu Björgu Elíasdóttur í hlut-
verki Tótós, en ekkert hlutverk
er svo smátt að það sé ekki á
einhvern hátt mikilvægt. Það
skildi vissulega Guðrún Björg
þótt ung sé.
Guðmundur Dvaíðsson þykir
mér skemmtilegur áhugaleikari.
Hann naut sýn mjög vel í kostu-
legu hlutverki fuglahræðunnar
og vakti líka kátínu í hlutverki
Tómasar vinnumanns. Steinar
Jónsson var líka líflegur í hlut-
verki ljónsins og Leós vinnu-
manns. Páll Sturluson var pját-
urkarlinn, óvenju gott gervi, og
sömuleiðis lék hann Pétur
vinnumann. Guðrún E. Árna-
dóttir þótti mér leika Ungfrú
Vestan af sannri áhugamennsku
og hún skaut krökkunum skelk í
bringu í hlutverki vondu nornar-
innar. Ásthildur Jónsdóttir var
hin góða dís holdi klædd, en hún
lék einnig Emmu frænku. Birgir
vonda nornin (Guðrun E. Arnadóttir).
Sigurðsson lék sjálfan Galdra-
karlinn sem ekki er viðamikið
hlutverk, en laglega túlkað af
Birgi. Hann var einnig Hinrik
frændi.
I sýningunni er fjöldi auka-
hlutverka: regnbogabörn og íbú-
ar í Oz. Þessir leikarar eiga allir
hrós skilið, en of langt mál yrði
að telja þá upp. Sigríði Þor-
valdsdóttur hefur a.m.k. tekist
að láta kornung börn vera
óþvinguð á sviðinu.
Einfalt efni Galdrakarlsins í
Oz fær stuðning frá tónlist og
söngvum sem eru margir. Þýð-
andinn Hulda Valtýsdóttir og
þýðandi söngtexta Kristján frá
Djúpalæk hafa unnið sitt verk
vel og eiga sinn ríka þátt í að
leikritið heppnast. Meðal þeirra
sem hafa miðlað þessari sýningu
léttum og hugljúfum tónum er
Carl Billich.
Ég hef trú á því að sýning
Leikfélags Mosfellssveitar að
þessu sinni verði ekki bundin við
áhuga sveitarinnar einnar. Börn
á höfuðborgarsvæðinu eiga er-
indi í Hlégarð til að skoða draum
Dóróteu og Tótós.
Jóhann Hjálmarsson.
„Krunk, krunk
og korríró“
Leiklist
Ólafur M. Jóhannesson
„Krúnk, krúnk og korríró"
Þáttur fjögur í Félagsheimilisseríu
sjónvarpsins.
Nafn á frummáli: Ekkert um að
vera.
Höfundur: Örn Bjarnason.
Leikstjóri: Hrafn Gunnlaugsson
Stjórnandi upptöku: Andrés Ind-
riðason.
Fjórði þátturinn í Félags-
heimilisseríu sjónvarpsins kom
hressilega á óvart. Hér sat ekki
dreifbýlishúmorinn í fyrirrúmi
eins og í fyrri þáttum, heldur
ríkti ógnþrungin spenna þær
tuttugu mínútur sem „ekkert var
um að vera“, síðastliðið laugar-
dagskvöld. Spennan hófst strax
á fyrstu mínútum, en þá er
myndatökuvélinni beint á afar
næman hátt að öskufötu, er þær
Edda Björgvins og Guðrún Gísla
sópa matarleyfum fimlega ofan í
fötuna. Fannst mér einna
snilldarlegast við þetta atriði, að
stundum sást í þær stöllur gegn-
um röð gos- og brennivíns-
flaskna sem raðað var snyrtilega
á borð rétt aftan við öskufötuna.
Það má annars segja að það sýni
hve myndhugsun leikstjórans er
rökvís, að í fyrri þáttum bar
einnig fyrir augu þyrpingu af
tómum gos- og brennivínsflösk-
um. Takið eftir að ég segi að
flöskurnar séu tómar en slíkt
skiptir miklu máli þegar um er
að ræða að mynda annaðhvort
fólk eða landslag í gegnum gler.
Fullar flöskur, til dæmis af
rauðvíni eða kamparí, skyggja á
útsýnið. Slík myndræn mistök
hefir stjórnandi Félagsheimilis-
þáttanna ekki látið henda sig.
En víkjum frá tæknilegum at-
riðum, sem senn heyra til kvik-
myndasögunni, og að söguþræð-
inum. Spennan magnast fyrir al-
vöru í þættinum, þegar ljósin
fara skyndilega af félagsheimil-
inu, en á því augnabliki eru þær
stöllur búnar að skófla af disk-
unum og Þórður húsvörður, sem
hafði verið þeim til halds og
trausts í eldhúsinu, horfinn á
braut út í óveður mikið þar sem
rignir hvítum plastögnum. Þær
stöllur deyja samt ekki ráða-
iausar í karlmannsleysinu og
ljómar eldhúsið brátt líkt og
miðamerísk kapella á jóladag.
En þær Edda Björgvins og Guð-
rún Gísla njóta ekki lengi þeirr-
ar helgi sem stafar af kertaljós-
um. Edda þarf nefnilega að
skreppa á klósettið og vill ekki
að Guðrún komi með sér. Er
þetta atriði mjög átakanlegt og
rennur manni til rifja skelf-
ingarsvipurinn á Guðrúnu þegar
Edda lokar klósetthurðinni.
Nú taka alvarlegir hlutir að
gerast. Guðrún stendur ein í
villibirtu kertaljósanna, er ein-
kennileg mannvera tekur að
veltast um ranghala félagsheim-
ilisins. Einhvern veginn tekur
mann fljótt að gruna að hér
muni vera á ferð maður með
haglabyssu og muni hann annað-
hvort vera dópaður, flogaveikur,
eða fullur. í ljósi þess að tómar
gos- og brennivínsflöskur eru
einskonar einkennismerki Fé-
lagsheimilisþáttanna, staðnæm-
ist maður við síðasttöldu skýr-
inguna, enda staðfestist hún
brátt er komumaður dregur upp
pyttlu og sýpur á.
Hér hefir leikstjórinn framið
alvarlegt stílbrot, því pyttlan er
ekki úr ólituðu gleri heldur ein-
hvers konar málmi, sennilega
stáli. Annars á ég vart orð til að
lýsa þeim feginleik er greip mig
á því augnabliki er Jón Júl dró
upp pyttluna. Spennan að fylgj-
ast með, hvort Guðrún Gísla
lifði af komumann, var orðin
næstum óbærileg. Með tilkomu
pyttlunnar ríkti líka á ný hinn
höfgi félagsheimilisandi sem
umvafði svo notalega hina þætt-
ina. Annars var þátturinn ekki á
enda runninn á þeirri stundu er
pyttlan birtist. Þau Guðrún og
Jón Júl áttu eftir að berjast upp
á líf og dauða inn í aðalsal fé-
lagsheimilisins. Til allrar ham-
ingju kviknuðu ljósin á réttu
augnabliki og allt fór vel.
Skömmu síðar kom svo Þórður
húsvörður heim, næstum hel-
frosinn, en eiginkonan brá við
skjótt — þíðir karl upp í skyndi
með því að setjast ofan á hann.
Synd að ekki skyldi vera eftir
smálögg í flöskunum á eldhús-
borðinu til að hressa karl, sjón-
varpið má nú ekki vera of ná-
nasarlegt við listamennina.
Söluíbúðir aldraðra á Miklatúni:
Engin ákvörðun
tekin um byggingu
— segir borgarstjóri
DAVÍÐ Oddsson borgarstjóri,
sagði á borgarstjórnarfundi sl.
fimmtudag, að meirihluti borg-
arstjórnar hefði enga ákvörðun
tekið um að byggja söluíbúðir
fyrir aldraða á Miklatúni, en
borgarstjóri lét þessi orð falla í
svari sinu við fyrirspurn frá
Gerði Steinþórsdóttur, borgar-
fulltrúa Framsóknarflokks, um
þetta efni.
Sagði Davíð að tvéir embætt-
ismenn borgarinnar hefðu viðr-
að þessa hugmynd í umfjöllun
sinni um það, hvar slíkum bygg-
ingum mætti koma fyrir, en
ekki hefði verið tekin nein
ákvörðun í málinu. Hins vegar
væri ljóst að ástæðan fyrir
hugmyndinni væri sú, að Mikla-
tún væri mjög hentugur staður
fyrir byggingu af þessu tagi, því
stutt væri í þjónustumiðstöðvar
aldraðra á Droplaugarstöðum
og við Lönguhlíð. Einnig væri
umhverfið hentugt fyrir þessar
b.vggingar.
Davíð sagði að enginn póli-
tískur vilji hefði enn komið
fram í þessa veru og því væri
hvorki ástæða fyrir menn að
óttast né hlakka til.
PRÓFKJÖR SJÁLFSTÆÐISFLOKKS
Við styðjum
GUÐMIWD H.
tiARÐARSSOK
vegna þess
að liann berst fyrir cilingii atwÍMÉjaulifs
í lamlinu.
STUÐNINGSMENN
SKRIFSTOFAN - STIGAHLÍÐ 87 - SÍMAR 30217 & 25966