Morgunblaðið - 21.01.1983, Síða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. JANÚAR 1983
Minning:
Guðmundur Vigfús-
son fv. borgarfulltrúi
Fæddur 14. september 1915
Dáinn 12. janúar 1983
Minnisstæður maður, sam-
starfsaðili og mótherji í senn,
Guðmundur Vigfússon frá Hrís-
nesi á Barðaströnd, varð bráð-
kvaddur fyrir viku og er borinn til
moldar í dag.
Þessi geðþekki og greindarlegi
maður, sem vakti traust og tiltrú
við fyrsta handtak, var kjörinn í
borgarstjórn Reykjavíkur árið
1950 og vann þar af trúmennsku í
tuttugu ár.
Þau voru níu árin, sem við Guð-
mundur störfuðum saman að mál-
efnum höfuðborgarinnar. Frá
þeim árum lifir minningin um
glöggskyggnan mann og ábyrgan,
fullan af áhuga á framförum og
félagslegum umbótum. Auðvitað
var stjórnmálaágreiningur um
sum mál, en samstaða um fleiri.
Áður höfðum við Guðmundur
kynnst í kosningabaráttu á Snæ-
fellsnesi þar sem við kepptum tví-
vegis um þingsæti.
Einhvernveginn gerðist það, að
hlýjar kenndir og vináttubönd
urðu til okkar á milli í öllum þess-
um samskiptum og entist sá
vinskapur alla stund.
Eg minnist Guðmundar Vigfús-
sonar með þökk og virðingu og
votta Mörtu Kristmundsdóttur
konu hans, börnum þeirra og öðr-
um ástvinum samúð í söknuði
þeirra og mikla missi.
Gunnar Thoroddsen
Guðmundur Vigfússon, fyrrver-
andi borgarfulltrúi í Reykjavík, er
hniginn í valinn. Hann varð bráð-
kvaddur þann 12. janúar síðastlið-
inn. Útför hans fer fram í dag frá
Dómkirkjunni.
Guðmundur Vigfússon var
fæddur að Hrísnesi í Barða-
strandarhreppi 14. september
1915. Foreldrar hans voru hjónin
Vigfús Vigfússon og Guðbjörg
Guðmundsdóttir, sem þar bjuggu.
Ungu fluttist Guðmundur til
Reykjavíkur og stundaði þar ýmis
störf um skeið. Fljótlega eftir að
hann fluttist suður hóf hann störf
innan verkalýðshreyfingarinnar.
Hann gegndi þar síðar ýmsum
trúnaðarstörfum um árabil, var
meðal annars erindreki Alþýðu-
sambands íslands og skrifstofu-
stjóri fulitrúaráðs verkalýðsfélag-
anna í Reykjavík. Hann gerðist
snemma liðsmaður Sósíalista-
flokksins og síðar Alþýðubanda-
lagsins. Voru honum falin marg-
vísleg trúnaðarstörf á þeirra veg-
um. Hann var kosinn borgarfull-
trúi í Reykjavík 1950 og átti sæti í
borgarstjórn í 20 ár, þar af 18 ár í
borgarráði. Seinustu árin var
Fæddur 13. júní 1920
Dáinn II. janúar 1983
Þriðjudaginn 11. janúar síðast-
liðinn varð bráðkvaddur á heimili
sínu, Dyngjuvegi 5 í Reykjavík,
Þórarinn Kristjánsson frá Dalvík.
Þórarinn Kristjánsson var
fæddur 13. júní 1920 á Ingvörum í
Svarfaðardal. Hann var sonur
hjónanna Önnu Arngrímsdóttur
frá Jarðbrúargerði í Svarfaðardal
og Kristjáns Jóhannessonar frá
Ytra-Holti í sama dal. Tóti, eins
og hann var alltaf kallaður heima,
ólst upp á Dalvík í húsi sem
Brekka heitir, við algeng störf í
sjávarplássi: beita línu, stokka
upp línu, róa til fiskjar, fara í
sendiferðir, svo eitthvað sé nefnt.
Það er engin furða þó sjórinn yrði
hann deildarstjóri hjá Húsnæðis-
málastofnun ríkisins.
Leiðir okkar Guðmundar Vig-
fússonar lágu fyrst saman árið
1968, þegar hann tók sæti í stjórn
Landsvirkjunar. Síðan höfum við
átt þar samstarf að hinum marg-
víslegustu málum, samstarf, sem
með árunum og við aukin kynni,
leiddi til gagnkvæmrar vináttu.
Guðmundur naut mjög starfa
sinna í Landsvirkjun. Hann hafði
brennandi áhuga á þeim miklu
virkjunarframkvæmdum, sem
ráðist hefur verið í á vegum
Landsvirkjunar á undanförnum
árum. Bar hann hag fyrirtækisins
mjög fyrir brjósti. Hann hafði þá
eiginleika til að bera að vera fljót-
ur að setja sig inn í mál og greina
kjarnann frá hisminu. Málefna-
legur var hann í allri umræðu og
enda þótt menn hafi á stundum
greint á um markmið og leiðir, þá
átti Guðmundur sinn stóra þátt í
að skapa þá samheldni, sem ávallt
hefur ríkt innan stjórnar Lands-
virkjunar. Hann var stór í sniðum
og óragur við að setja fram skoð-
anir sínar. Þær voru ætíð mótaðar
af þeim viðhorfum, sem hann taldi
bezt þjóna hagsmunum fyrirtæk-
isins og þeim markmiðum, sem því
er ætlað að vinna að. Samstarfs-
menn Guðmundar í stjórn Lands-
virkjunar mátu hann mikils og því
meir, sem þeir kynntust honum
betur.
Guðmundur Vigfússon var ekki
langskólagenginn maður, en hann
aflaði sér víðtækrar reynslu og
þekkingar í lífsins skóla. Hann var
víðlesinn. Ljóð þjóðskáldanna léku
honum á tungu. Hann var fjöl-
fróður um sögu og hagi lands og
þjóðar. Ættfræði var honum hug-
leikin. Minnist ég þess tíðum, er
nafn einhvers manns eða konu bar
á góma, hversu fljótur Guðmund-
ur var að tilfæra uppruna og ætt-
artengsl viðkomandi persónu.
Hann talaði gott og kjarnmikið ís-
lenzkt mál, var orðhagur og hafði
prýðilega frásagnarhæfileika. Á
góðra vina fundi fór hann oft í
fróðleikssarp sinn, mælti af
munni fram ljóð og stökur, sem
hann kunni í ríkum mæli, og
stráði eftirminnilegum frásagn-
arperlum til þeirra, sem á hlýddu.
Þeim er nutu munu seint gleymast
slíkar stundir með Guðmundi.
Eins og nærri má geta ræddum
við Guðmundur oft stjórnmál
bæði í gamni og alvöru. Þar vorum
við á öndverðum meiði, en aldrei
leiddu skoðanaskiptin til persónu-
legrar misklíðar okkar í milli.
Hann miðlaði mér hins vegar í
ríkum mæli af reynslu sinni og
þekkingu á mönnum og málefnum.
Þær eru líka ófáar ánægjustund-
irnar, sem við höfum átt saman á
liðnum árum. „í fortíð hvers
hans starfsvettvangur. Ég man
fyrst eftir þessum frænda mínum
niðri í fjöru fyrir framan Brekku.
Þar var hartn að leika sér að skelj-
um og þar byrjuðu okkar fyrstu
kynni, sem vel hafa haldist síðan.
Svo liðu æskuárin og þá fór al-
vara lífsins að taka við. Næst var
að fara á mótornámskeið og taka
mótoristapróf. Þá má segja að
framtíðarstarfið væri ráðið, og
það var sjómennskan.
Ég man þegar „Leifur Eiríks-
son“ kom fyrst heim til Dalvíkur,
þá alveg nýr úr Skipasmíðastöð
KEA á Akureyri. Það var langt
liðið á vorið og nú var hafist
handa við að útbúa hann á síld-
veiðar. Við Tóti vorum fljótlega
ráðnir á bátinn og hugsuðum
manns er falinn fjársjóður minn-
inganna" og í mínum huga mun
ávallt verða bjart um minningu
Guðmundar Vigfússonar.
Eftirlifandi eiginkona Guð-
mundar er Marta Kristmunds-
dóttir frá Kolbeinsá í Húnavatns-
sýslu. Þau gengu í hjónaband 9.
júlí 1938. Þau eignuðust fjögur
börn, sem öll eru uppkomin og
búsett í Reykjavík. Marta er hin
mætasta kona. Hún studdi Guð-
mund dyggilega í hans störfum og
var um leið ráðgjafi hans, enda
mat hann hana mikils.
Ég og eiginkona mín sendum
Mörtu, börnum hennar og öðrum
aðstandendum okkar innilegustu
samúðarkveðj ur.
Heyri ég góðs manns getið,
minnist ég Guðmundar Vigfússon-
ar. Blessuð sé minning hans.
Árni Grétar Finnsson

Guðmundur Vigfússon, fyrrum
borgarfulltrúi í Reykjavík, andað-
ist að kvöldi þann 12. janúar sl. að
loknum venjulegum vinnudegi.
Hann var 67 ára að aldri. Útför
hans er gerð í dag.
Ég kynntist Guðmundi Vígfús-
syni fyrir rúmlega 20 árum. Ég
var þá í fyrsta sinn í framboði til
borgarstjórnar Reykjavíkur.
Sterkasti andstöðuflokkur okkar
sjálfstæðismanna var Alþýðu-
bandalagið og foringi í þeirri sveit
var Guðmundur Vígfússon. Við
tókumst á í þeirri kosningabar-
áttu eins og gengur. Á fyrsta fundi
borgarstjórnar eftir kosningar
kom Guðmundur til mín en hann
var þá að byrja sitt fjórða kjör-
tímabil í borgarstjórn. Hann bauð
mig velkominn til setu í borgar-
stjórninni með hlýju handtaki og
vingjarnlegu viðmóti. Þannig
hófst okkar samstarf, sem stóð
allt fram á síðasta ævidag Guð-
mundar, fyrst í borgarstjórn og
síðan í stjórn Landsvirkjunar.
Guðmundur Björgvin Vigfús-
son, eins og hann hét fullu nafni,
var fæddur 14. september 1915 að
Hrísnesi í Barðastrandarhreppi.
Foreldrar hans voru Vigfús Vig-
fússon bóndi þar og kona hans
Guðbjörg Guðmundsdóttir. Guð-
mundur naut ekki mikillar skóla-
göngu fremur en títt var um
okkur gott til glóðarinnar að vera
þarna á nýjum bát, 28 tonna, það
var ekki svo lítið í þá daga. Nú
skyldi sökkva upp í stóru ausunni,
en það varð óvart sú minni.
Nú skildi leiðir, Tóti fór í sigl-
ingar en ég hélt áfram á bátum
heimanað. Ég frétti þó alltaf af
Tóta annað slagið. Svo leið tíminn
og árið 1961 flutti ég til Reykja-
víkur og keypti nokkru síðar fisk-
búð. Eitt sinn var ég staddur vest-
ur í Fiskmiðstöð að kaupa fisk. Þá
birtist Tóti þar allt í einu í sömu
erindagerðum og var þá nýbúinn
að kaupa fiskbúð og farinn að
selja fisk. Síðan höfum við oftast
hist daglega og fyrir stuttu minnti
Tóti mig á þegar við réðum okkur
á m/s Leif og sökktum upp í litlu
ausunni.
Þórarinn Kristjánsson var með-
almaður á hæð, grannur, vel
limaður, dökkur á hár með frítt
andlit. Hann bauð af sér mjög
góðan þokka, var dagfarsprúður,
síbrosandi og glettinn. Þegar nú
komið er að leiðarlokum er mér
efst í huga þakklæti til hans fyrir
samfylgdina.
marga unglinga til sveita á þeim
árum, en hann menntaðist því
meir af sjálfum sér. Hann stund-
aði vinnu sem verkamaður og
verslunarmaður í Reykjavík á ár-
unum 1933—1943. Hann var erind-
reki ASÍ 1943—1948 og skrifstofu-
stjóri fulltrúaráðs verkalýðsfélag-
anna í Rvik 1943—1950. Hann
vann sem blaðamaður við Þjóð-
viljann á árunum 1950—1959. Ár-
in 1960—1970 vann Guðmundur
fyrst og fremst að borgarmálum.
Hann var deildarstjóri í Húsnæð-
ismálastofnun ríkisins 1970—1972
og aftur frá 1974 til síðasta dags.
Árin 1970—1972 var hann einn af
framkvæmdastjórum Fram-
kvæmdastofnunar ríkisins.
Guðmundur hneigðist snemma
að sósialisma og tók virkan þátt í
starfi Sósíalistaflokksins og síðar
Alþýðubandalagsins og fyrir
stjórnmálastörf stn var Guðmund-
ur þekktastur. Hann gegndi fjöl-
mörgum trúnaðarstörfum fyrir
þessa flokka, bæði innan flokks og
á opinberum vettvangi. Hæst bar
starf hans að borgarmálum
Reykjavíkur, en hann var borgar-
fulltrúi í Reykjavík í 20 ár,
1950—1970. Hann tók sæti í bæj-
arráði (síðar borgarráði) 1952 og
sat þar til 1970, er hann lét af
starfi borgarfulltrúa samkvæmt
eigin ósk. Áð auki starfaði hann í
fjölmörgum nefndum á vegum
borgarstjórnar. Hann tók sæti í
stjórn Landsvirkjunar, kosinn af
borgarstjórn, árið 1968 og sat þar
til dauðadags.
Á baráttuvelli stjórnmálanna
gat Guðmundur verið harður and-
stæðingur. Hann var góður og
rökfastur ræðumaður, hafði gott
vaid á íslensku máli og kunni vel
að greina aðalatriði frá aukaatrið-
um. Hann var ávallt málefnalegur
og aldrei minnist ég þess að hann
hafi vegið að persónu nokkurs
andstæðings síns.
Guðmundur naut sín ekki síður
í samvinnu um lausn á erfiðum
málum. Þeir sem utan við stjórn-
mál standa, kynnast oft ekki nema
ytra borðinu, ágreiningnum og
kappræðunum, sem fara fram á
hinum opna velli. Hitt starfið er
ekki síður mikilvægt, sem unnið er
í kyrrþey, þar sem andstæðingar
vinna saman við að leysa mál. í
slíku samstarfi komu margir
bestu kostir Guðmundar í ljós.
Hvort sem það var í borgarráði
eða stjórn Landsvirkjunar kom
fram sá einlægi vilji Guðmundar
að ná fram bestu lausn á hverju
máli. Þar kom fram, hvað hann
var óvenjulega vel gerður og hvað
hann bar glöggt skyn á hinar fjöl-
mörgu hliðar mannlegs lífs. Éðl-
islæg sanngirni hans, heiðarleiki
og mannúð naut sín þá hvað best.
Við Guðmundur háðum marga
hildi í borgarstjórn og í hörðum
kosningabaráttum. Oft féllu þann-
ig orð í hita leiksins og vafalaust
stundum reitt hærra til höggs en
efni stóðu til. Aldrei skildum við
þó án þess að geta tekist í hendur
eða skipst á glettnisorðum, sem
tákn þess að hvorugur hefði
höggvið of nærri hinum. Það var
Foreldrum hans, systkinum,
börnum og barnabörnum sendi ég
mínar samúðarkveðju svo og sam-
býliskonu hans síðustu árin, Sól-
veigu Þorsteinsdóttur, vinum og
vandamönnum. í guðs friði.
Júlíus Halldórsson
ekki síst framkoma og viðmót
Guðmundar, sem olli því að maður
fór aldrei af slíkum fundum með
kala í brjósti.
Áralangt samstarf í stjórnmál-
um kallaði að sjálfsögðu oft á
samfundi utan við hið daglega
amstur. Við Sonja minnumst
margra ánægjustunda með Guð-
mundi og eftirlifandi konu hans,
Mörtu Kristmundsdóttur. Við átt-
um m.a. því láni að fagna að ferð-
ast með þeim bæði hér á landi og
erlendis. Betri ferðafélaga var
ekki hægt að kjósa sér. Guðmund-
ur var hafsjór af fróðleik, vel að
sér í íslenskum bókmenntum, ekki
síst Ijóðlist, og kunni á góðum
stundum vel að miðla öðrum af
þeirri þekkingu sinni. Kímni hans
og græskulaus glettni iljaði oft um
hjartarætur.
Við vorum andstæðingar í
stjórnmálum, lífsskoðanir okkar
gjörólíkar og aldursmunur mikill.
Engu að síður tókst með okkur
vinátta, sem ég hef metið mikils.
Fráfall Guðmundar ber að með
skjótum hætti. örfáum dögum
fyrir andlát hans áttum við saman
ánægjustund heima hjá sameig-
inlegum vini. Guðmundur lék þar
á als oddi, við ræddum stjórnmál,
nýútkomnar bækur, ýmis vanda-
mál, sem að steðjuðu á þeim vett-
vangi, sem við enn störfuðum
saman á, þ.e. í stjórn Landsvirkj-
unar og lögðum á ráðin um nán-
ustu framtíð. Við kvöddumst síðla
dags, nokkurn veginn með þá vissu
í huga að við myndum hittast að
morgni þess 13. janúar á reglu-
legum stjórnarfundi. Guðmundur
kom ekki til þess fundar. Hann
andaðist kvöldið áður. Banamein
hans var hjartaslag.
Við Sonja söknum vinar í stað.
Við sendum eftirlifandi konu
hans, Mörtu Kristmundsdóttur,
börnum þeirra og öðrum aðstand-
endum okkar bestu samúðarkveð-
jur.
Birgir Isl. Gunnarsson
„Hann Guðmundur er dáinn".
Þetta voru orð Gylfa tengdasonar
Guðmundar heitins Vigfússonar,
er hann hann hringdi til mín að
kvöldi 12. þ.m. — Einn nánasti
vinur minn var þar með horfinn af
sjónarsviðinu. Við slíka frétt er
eins og maður lendi snögglega inní
algert tóm, þrátt fyrir að ég vissi
að Guðmundur gekk ekki heill til
skógar og beið frekari læknis-
rannsóknar.
Með Guðmundi er genginn mik-
ilhæfur mannkostamaður, sem
skilur eftir í hugskoti manns
hugljúfar minningar frá löngu fé-
lagslegu samstarfi, samveru-
stundum á heimili hans og Mörtu
Kristmundsdóttur konu hans og í
sameiginlegum ferðalögum með
þeim hjónum.
Þá minnist ég góðra stunda,
sem við nokkrir gamlir sam-
starfsmenn höfum átt á undan-
förnum árum, nær hvern sunnu-
dagsmorgun, á heimili dóttur
Guðmundar og manns hennar. Þar
voru rifjaðir upp liðnir atburðir so
spjallað saman um landsins gagn
og nauðsynjar líðandi stundar.
Þeirra samverustunda verður gott
að minnast um ókomna framtíð en
framhald þeirra hlýtur að verða
fátæklegra þegar Guðmundar nýt-
ur ekki lengur við.
Á ferðalögum með Guðmundi
var bæði gagn og gaman, því hann
bjó yfir mikilli þekkingu um land
og þjóð, sem hann rifjaði upp á
skýran og skemmtilegan hátt.
Einnig kunni hann fjölda kvæða
og vísna sem hann fór með fyrir
okkur. Alls staðar þar sem leiðir
okkar lágu um landiö þekkti hann
til fólks, sem hann meira og
minna hafði haldið sambandi við
allt frá þeim árum er hann var
erindreki Alþýðusambandsins og
vakti það á vissan hátt athygli að
þar var um að ræða jafnt pólitíska
andstæðinga sem samherja.
Á starfssviði Guðmundar, bæði
í verkalýðshreyfingunni og hinum
almennu stjórnmálum, fór ekki
hjá því að vindar léku um hann,
enda var hann rökfastur og mála-
fylgjumaður góður. Guðmundur
naut jafnan mikillar virðingar og
trausts, bæðivneðal samherja og
Minning:
Þórarinn Kristjáns-
son frá Dalvík