Morgunblaðið - 23.01.1983, Síða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. JANÚAR 1983

Fræg knattspyrnufélög IFK—Gautaborg
I>EGAR tekinn er fyrir greinaflokkur um fræg knattspyrnufélög má
sjálfsagt deila um það hvaða félög það eru sem þar eiga heima.
Sum knattspyrnufélög hafa á bak við sig langa sögu og merka.
Öðrum skýtur hratt uppá stjörnuhimininn. Sum félög vinna óvænt
afrek sem enginn á von á. Það sem flest hinna frægu félaga byggja
á eru miklir peningar. l»au eru öll sterk fjárhagslega og geta því
keypt tii sín þekkta leikmenn. í greinarflokknum höfum við fjallað
lítillega um Tottenham, Benfica, Bayern Miinchen, Flamengo, Liv-
erpool og Real Madrid. Flestir eru sjálfsagt sammála um að þessi
knattspyrnufélög eigi heima í greinaHokki um fræg félög. Og á eftir
munu fylgja lið eins og FC Barcelona, Manchester United, Juventus
og fleiri lið. En í dag fjöllum við um lið frá Norðurlöndunum. Það
má sjálfsagt deila um það hvort liðið eigi heima í greinaflokki um
fræg knattspyrnufélög. Liðið er frá Norðurlöndunum og hefur unn-
ið stór afrek og komið á óvart með getu sinni. Það er jú alveg
lágmark að kynna eitt lið frá Norðurlöndunum í þessum greina-
flokki. Liðið sem fjallað er um í dag er IFK Gautaborg.
Úrslit í síðustu UEFA-keppni í knattspyrnu eru sjálfsagt mörgum
knattspyrnuáhugamanninum enn í fersku minni, en sænska liðið
Gautaborg, sem Þorsteinn Ólafsson lék um skeið með, gerði sér
lítið fyrir og sigraði örugglega í keppninni. Urslitaleikurinn sjálfur
var minnisstæðastur, en þá mætti liðið vestur-þýska stórliðinu
Hamburger SV. Fyrst var leikið í Gautaborg við erfið skilyrði og
urðu úrslitin óvænt, eða 1—0 sigur Gautaborgar. Útileikurinn var
eftir og þeir þýsku kokhraustir með afbrigðum. En hvað gerðist?
Jú, sænska liðið gersigraði HSV fyrir framan 60.000 tryllta, þýska
áhorfendur. 3—0 urðu lokatölurnar og fór Gautaborg létt með. Nú
hefur sænska knattspyrnulandsliðið stundum reynst hið frambæri-
legasta, en aðeins einu sinni áður hafði sænskt lið komist svo langt
í Evrópukeppni félagsliða. Það var Malmö FF sem lék þá til úrslita
um Evrópubikar meistaraliða gegn Nottingham Forest og tapaði,
0—1, í hrútleiðinlegum ieik. En margir knattspyrnusérfræðingar
eru þeirrar skoðunar, að lið Gautaborgar sé óumdeildanlega lið
ársins 1982, og eftir árangur liðsins bæði heima fyrir og í Evrópu-
keppni er erfitt að bera á móti því. Það væri því ekki úr vegi að
skyggnast aðeins á bak við tjöldin og kynnast þessu merkilega
sænska knattspyrnufélagi eilítið nánar.
Gífurlegur fögnuður ríkti i herbúðum IFK-Gautaborg þegar liðið hafði sigrað
í UEFA-keppninni á síðasta ári. Hér sést einn af leikmönnum liðsins lyfta
verðlaunagripnum hátt á loft eftir sigurinn. í baksýn má sjá aðdáendur
liðsins sem fjölmenntu frá Svíþjóð á leikinn.
inni það árið og snardró úr áhorf-
endafjölda við það.
Meðan best gekk hjá félaginu á
síðasta keppnistímabili og sigur-
gangan lengdist bæði í UEFA-
bikar og deildarkeppninni, átti lið-
ið í stökustu vandræðum vegna
þess að félög út um alla Evrópu
reyndu að næla í bestu leikmenn
þess. Há peningatilboð komu í
sterkustu leikmennina og vissu-
lega var erfitt, þrátt fyrir allt,
fyrir hálf fjárvana félagið að
hafna boðunum. En bæði leik-
menn og forráðamenn liðsins átt-
uðu sig æ betur á því er á leið, að
ýmsir möguleikar voru fyrir hendi
í UEFA-keppninni, þó svo að
bjartsýnustu menn reiknuðu ekki
með þeim árangri sem náðist. Þess
vegna var samstaða um það hjá
forráðamönnum og leikmönnum
að enginn skyldi seldur fyrr en
keppnistímabilið væri búið.
Sá leikmaður liðsins sem mestu
athyglina vakti var auðvitað Tor-
björn Nilson. Anders Bernmar,
stjórnarformaður IFK, var sá sem
fyrstur kom auga á Nilson er hann
lék með 3. deildarfélaginu Jons-
ered. Og þegar kappinn gafst upp
á atvinnumennsku hjá PSV Eind-
hoven árið 1977 lagði hann net
IFK fyrir hann og veiddi gripinn.
Síðan nefur Nilson verið í hópi
bestu framherja Evrópu, en ekki
viljað reyna fyrir sér í atvinnu-
mennsku fyrr en nú, er honum
finnst loks vera kominn tími til.
Þjálfari liðsins á blómaskeiðinu
sem nú stendur yfir er Sven Göran
Erikson. Hann var samningsbund-
Knattspyrnufélagi IFK Gauta-
borg var stofnað árið 1904 og er
því 78 ára gamalt. Margir af fræg-
ustu knattspyrnumönnum Svía
hafa leikið með félaginu og nægir
að geta þeirra Ove Kinvall og Ralf
Edström. Á keppnistímabilinu
1969—1970 hailaði svo undan fæti
hjá félaginu, að fall í 2. deild var
óumflýjanlegt. Lék liðið í þeirri
deild allt til 1976. En félagið er
líklega það vinsælasta í Svíþjóð og
sem 2. deildar félag fékk það að
öllu jöfnu fleiri áhorfendur á leiki
sína en 1. deildar liðin. Ekki dró úr
aðsókninni eftir að liðið kom aftur
í 1. deildina og þá með vísi að því
liði sem nú er telft fram. Gauta-
borg er eins og Manchester Utd.
Svíþjóðar, allir vilja komast í lið
þegar leika á gegn Gautaborg og
öll lið leggja sig fram um að sigra
liðið. Rígurinn er einkum mikill í
sjálfri Gautaborg. En þar geta
önnur knattspyrnufélög varla
keppt við IFK og taka það nærri
sér. Örgryte leikur þar í 1. deild og
spjarar sig þokkalega, en Hacken,
Vestra Frölunda og GÁIS leika í 2.
deild. Gautaborg hefur því óum-
deilanlega vinninginn, en sérstak-
lega var gaman að heyra gorgeir-
inn í Örgryte-mönnum í fyrra er
þeir náði að merja sigur gegn
Gautaborg í bikarleik. „Við erum
besta lið Gautaborgar," gall þá við
úr herbúðum Örgryte og kímdu
menn góðlátlega að öllu saman.
En slík úrslit eru svo mikilvæg
fyrir lið eins og Örgryte, sem
stendur í skugganum, að því verð-
ur varla með orðum lýst. Sérstak-
lega þegar að er gáð, að áhorfend-
ur voru 30.000 talsins.
Talað hefur verið um að í
sænsku knattspyrnunni ríki svo-
kölluð hálfatvinnumennska. And-
ers Bernmar, einn af stjórnarfor-
mönnum IFK, leggur ekki þann
skilning í kerfið hjá félaginu.
Hann segir: „Það er full mikið
sagt að við séum hálfatvinnu-
menn. Undir venjulegum kring-
umstæðum eru æfingar fjórum
sinnum í viku og þá síðdegis. Ef
þörf krefur hefur félagið aðstöðu
og möguleika á því að auka við
frítíma leikmanna sem fer í fjöl-
skyldur þeirra og knattspyrnuna.
Dagana 26. júlí til 13. ágúst
kaupir félagið leikmenn lausa frá
vinnustöðum til þess að þeir geti
Eina liðið frá Norðurlöndum
sem unnið hefur Evrópukeppni
— komu mest á óvart á síðasta ári í knattspyrnuheiminum
helgað sig knattspyrnu og fjöl-
skyldum sínum. Þetta kostar fé-
lagið 175.000 krónur."
Sigrar í bikarkeppninni sænsku
árið 1979 og 1981 auk sigursins
glæsilega í UEFA-keppninni í vor
hafa verið vatn á myllu leikm-
anna, þeir hafa gefið sig meira að
knattspyrnunni, verið áhugasam-
ari og í kjölfarið á því sigursælli.
Þjálfari liðsins þessi síðustu vel-
gengnisár, Sven Göran Erikson,
sem nú er farinn til Benfica, segir
þó: „Ef félagið ætlar að halda
stöðu jjeirri sem náðst hefur, þarf
það að færa út kvíarnar.
Það þýðir ekki að láta leikmenn
liðsins vera í fastri vinnu sem tek-
ur 75 prósent af tíma þeirra. For-
ráðamenn félagsins verða að öngla
saman nægu fé til þess að geta
haft leikmennina á föstum laun-
um að minnsta kosti 6 mánuði árs-
ins.“ Og Erikson er ekki í vafa
hvernig hala má inn slíkt fjár-
magn. „Eftir slíka velgengni er
ekki nokkur vafi að ná má miklu
meira fé út úr auglýsingum.
Hverju breytir það svo sem þó fé-
lagið heiti til dæmis IFK Volvo
Gautaborg, ef það tryggir nægt
fjármagn á annað borð?“
UEFA-ævintýrið færði Gauta-
borg 6 milljónir sænskra króna í
budduna, hinn mikli áhorfenda-
fjöldi, auglýsingar og svo sala
markaskorarans Torbjörns Nils-
ons til Kaiserslautern. En þar með
er ekki öll sagan sögð, því megnið
af þeim peningum fór í að rétta úr
kútnum eftir fjárhagslega afleitt
gengi frá keppnistímabilinu á
undan, er félagið styrkti lið sitt
með því að kaupa þá Thomas
Wernerson, Stig Frederikson og
Hakon Sandberg. Félagið byrjaði
auk þess ekki vel í sænsku deild-
'l'orbjörn Nilsson (t.v.) var aöalmarkaskorari IFK-Gautaborg. Hann vakti
mjög mikla athygli í V-Þýskalandi og fékk mörg atvinnumannatilboö. Landi
hans, markvöröurinn frægi Ronnie Hellström, sem leikiö hefur í mörg ár
meö Kaiserslautern fékk hann til liösins. Hér má sjá þá kappa saman í
búningi Kaiserslautern.
inn til ársins 1983, en í samning-
um hans var grein þess eðlis að
ætti hann möguleika á því að kom-
ast á mála hjá erlendu liði, gæti
hann fengið sig lausan hjá IFK
áður en samningurinn væri allur.
Erikson kom til IFK árið 1979, var
áður hjá Degerfors. Hann tók við
af Hassa nokkrum Karlson. Til að
byrja með var ekki sérlega mikil
ánægja með kappann, því mönn-
um þótti engu líkara en hann ætl-
aði að fórna „kampavínsknatt-
spyrnu" félagsins fyrir kerfis-
knattspyrnu. Erikson svaraði um
hæl: „Hvað er á því að græða að
leika áferðarfallega knattspyrnu
ef stöðugleika og leikskipulag
vantar." Hann hafði margt til síns
máls, því hann bar slíkan mann-
skap í höndunum að jafnvel þó
hann innleiddi skipulag og leikk-
erfi hjá IFK þá lék liðið skemmti-
legustu knattspyrnu Svíþjóðar. Og
liðið fór nú að vinna titla.
Eiríkson segir um UEFA-sigur-
inn: „í fyrstu umferðum UEFA-
keppninnar datt engum okkar í
hug að við myndum standa uppi
sem sigurvegarar. En í febrúar,
rétt áður en við lékum fjórðungs-
úrslitaleiki okkar gegn Valencia,
lékum við æfingarleik gegn South-
ampton. Þeir sigruðu okkur 2—0,
en um tíma léikum við þá sundur
og saman og 4—4 hefði gefið rétt-
ari mynd af gangi leiksins. Eftir
þennan leik vissi ég, og leikmenn
mínir einnig, að við værum full-
færir um að vinna keppnina."
Og þannig fóru leikar, Gauta-
borg sigraði HSV samtals 4—0 og
milljónir sjónvarpsáhorfenda
gátu hæglega haldið að „Englarn-
ir“, gælunafn IFK, hefðu notið að-
stoðar frá æðri máttarvöldum, því
þeir þóttu sannarlega leika eins og
englar.